Aşağıda paylaştığınız metinde, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın "İsrail'in İran'a saldırıları" bağlamında yaptığı sert söylemler yer alıyor. Konuyu birkaç başlıkta özetleyip değerlendireyim:

1. Trump'ın Konumu ve İfadesi
• Trump artık görevde değil, ancak Truth Social ve çeşitli medya röportajlarında hâlâ aktif politika yorumları yapıyor.
• Burada "İsrail'in İran'a yönelik saldırıları mükemmel", "daha ölümcül saldırılar olacak" ve "halen zaman var, planlanan katliamı durdurmak için hâlâ fırsat" gibi tahrik edici ifadeler kullanıyor.

2. Arka Plan: Nükleer Müzakereler ve Bölgesel Gerilim
• Trump, görevi sırasında İran'la yeniden nükleer anlaşma (JCPOA) görüşmelerini sert çıkışlarına rağmen sonuçlandıramamıştı. "Onlara şanslar verdim ama başaramadılar" diyerek sürece geri dönülen hatırlatmasını yapıyor.
• İran'ın çevresindeki Şii milis gruplar ve Hizbullah gibi aktörler de bölgesel gerilimi yükseltiyor; Trump'ın "daha kötüsü olacak" söylemi tam da bu çatışma dinamiklerini körüklüyor.

3. Uluslararası Hukuk ve Olası Sonuçlar
• Devletler arası silahlı müdahalelerin meşruiyeti uluslararası hukuka (BM Antlaşması'na) tabidir. Trump'ın "daha acımasız saldırılar" vurguları, şehirleri ve sivil altyapıyı hedef alacak boyutlarda bir tırmanmayı işaret ediyor; bu da sivil kayıplar ve kitlesel göçlere yol açabilir.
• Böyle bir tırmanma; bölgedeki petrol nakil yollarını, Hürmüz Boğazı'ndan geçen trafiği, hatta küresel ekonomiyi olumsuz etkileyebilir.

4. Güncel Siyaset ve Pratik Etkiler
• ABD'nin fiiliyatta dış politika kararını Başkan Biden yönetiyor; Trump'ın sözleri resmi politika değil, saha aktörlerini ve kamuoyunu etkilemeye dönük söylem.
• İsrail'deki ve ABD'deki iç siyasette Trump, sertlik yanlısı seçmen tabanını diri tutma amacı güdüyor olabilir. Ancak Biden yönetimi hâlihazırda İran'la dolaylı görüşmeler yürütürken bölgedeki ani provokasyonlar riskini en aza indirmeye çalışıyor.

5. Değerlendirme
• Siyasi söylem ve gerçek diplomatik-pratik adımlar arasında fark bulunuyor. Trump'ın "katliam" ve "daha ölümcül saldırılar" söylemleri, taraflar arası gerilimi artırma potansiyeline sahip.
• Resmi ABD politikası şu anda İran'a yönelik doğrudan askeri müdahale niyetinden ziyade nükleer programın sınırlandırılmasına ve bölgesel istikrara odaklanıyor.
• Yine de, sahadaki aktörlerin kışkırtıcı açıklamaları, istenmeyen bir çapraşık krizin fitilini ateşleyebilir. Bu nedenle tüm tarafların itidalli ve itidal çağrılarına kulak vermesi, diplomatik kapıların tamamen kapanmamasını sağlaması önemli.