haberci
Meraklı Üye
Akdeniz Bölgesinin Düğünleri Nasıl Olur?
Akdeniz Bölgesinin Düğünleri Nasıldır?
Akdeniz Bölgesinin Gelenek ve Görenekleri
DÜĞÜN ADETLERİ
Evlenme Yaşı
Nikah adetleri İlçe ve çevresinde evlenme yaşı önceden 1617 idi Minik yaşta evlenme geleneği, gençlerin kendi tercihlerinden ziyade ailelerinin kararına bağlıydı Aileler bir taraftan çocuklarının mürüvvetini görmek için, dahası da evliliğin aileye katacağı iş gücünü hesaba katarak çocuklarını erken evlendirirlerdi Hatta yörede Erken kalkan yol alır; erken evlenen döl alırifadesi yaygındır
Günümüzdeyse aileler evliliklerde kendi tercihlerinin yanına çocuklarının da tercihlerini dikkate alırlar genelde görücü usulü ile yapılan evliliklerde kararlar birlikte alınır Evlenme yaşı erkeklerin askerliklerini bitirmeleri ve bir iş sahibi olmalarına bağlıdır Kızlar eskiye oranla daha büyük yaşlarda evlendirilirler Günümüz evliliklerinde erkeğin de, kızın da mutlaka onayları alınır
Çocuğunu evlendirmek isteyen aile, başta oğlunun fikrini sorar Kendi tercihi varsa ve bu tercihin aile göre da yerinde görülmesiyle birlikte kız istenir
Kız araştırmalarında çok dikkatli davranılır Hatta bu araştırma öyle ayrıntılı olur ancak kızın soyu sopu ince elekten geçirilir Nitekim yörede Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al tabiri fazla yaygındır
Kız İsteme
İlçede evlilikler çoğunlukla görücü usulüyle yapılır başta bir bayan yoluyla kız evinin ağzı yoklanır Bu ağız yoklamasından kızın kesinlikle haberi olmaz Eğer kız evi, kızı vermeye razı gibiyse oğlanın annesi ile aracı bayan yeniden kız evine giderler Kadınlar arasında laf kesimi tamamlanınca erkek çocuk tarafının ileri gelen büyükleri kızı istemeye giderler Ve usule uygun şekilde Allah'ın emri peygamberin kavliylekız istenir İsteme esnasında kız, dünürcülere kahve ikram ederek kendini gösterir sırası gelmişken dünürler de kızı adamakıllı süzerler Kız evi bu istemeye hemencecik yanıt vermez Azıcık düşünme ve yakın akrabalarına danışma süresi ister Kız evi amcanın, dayının ve en büyük erkek kardeşin fikrine başvurur
Bunlardan herhangi birisinin rızası olmadığı taktirde kız verilmez Amca, dayı ve en büyük erkek kardeş razı iseler oğlan evi bu üç kişiye kardeş yolu, emmi ve dayı yolu denilen hediye gönderir
Bir müddet sonra oğlan evi yeniden gitgide artarak kız tarafının cevabını alır Bütün bunlardan sonra kız verilir ve kalınkesilir Oğlan evi yün ve kalın hariç, hiçbir şeye karışmaz Kalın kesildikten sonra kızın tatlısı yenilir Tatlıdan sonra sıra artık nişandadır
Günümüzde ise kalın veya başlık adı altında alınan süt parası ortadan kalkmıştır Çağın gereklerine uygun şekilde düğün harcamaları kız ve oğlan evi kadar iki taraflı olarak yapılmaktadır
Nişan:
Nişan için hazırlıklar yapılır Kız eviyle oğlan evi birlikte alışverişe giderek kıza elbise ve takı alınır Nişan eğlenceli bir şekilde yapılır Yakın arkadaş ve akrabalar davet edilir Davette yemekler verilir ve tatlılar ikram edilir Oğlan evi ve akrabaları kıza altın takarlar Nişandan sonra nikah tarihi kararlaştırılır Erkek Çocuk evi kız evinden izin ister Kendilerinin belirlediği tarihlerin uygun olup olmadığını kız evine sorarOnların da onayı alındıktan sonradan nikah işlemlerine geçilir
Kız ve erkek çocuk, düğün olana kadar birbirlerine yaklaşamaz ve birbirleriyle konuşamazlar Bu gelenek halen köylerimizde devam etmektedir
Köylerde kadınlar yolda veya sokakta erkekle karşılaştıkları vakit erkeğin önüne geçmezler Ellerini, kollarını sallayarak yürümezler
Çeyiz Açma :
İlçede çeyiz önemli bir kültürdür Minik yaşlardan itibaren kızlar
çeyiz düzmeye başlarlar Bunlar aralarında el işlemeleri, nakış, oya, mutfak eşyaları sayılabilir Hazırlanan çeyizler sandık ve cemekan içerisinde muhafaza edilir Evlilik çağına gelen her genç kız bu hazırlıkları yapar Düğünden birkaç gün önce, hazırlanan çeyizler kız evinde sergilenir Düğüne eğlence edilen kişiler (kadınlar) ve konukomşu çeyiz görmeye gelerek hediyeler sunarlar Kızın çeyizinde eksik bir eşya varsa tamamlanır Gelin çıkarılmadan bir gün önce çeyiz, davulzurna eşliğinde oğlan evine götürülür
Düğün :
Düğün için okuntudenilen davetiyeler gönderilir Buna yolda denir Yol, daha çok yakın akraba ve dostlara gönderilir Diğer çağrılacaklar ise davetiye gönderilerek düğüne çağrılır
Düğün, geleneksel olarak cuma akşamından pazar günü öğleye değin devam eder Düğünün başladığı günden itibaren nikah evine Türk Bayrağı çekilir
Düğün boyunca damadın arkadaşlarından birisi sağdıçseçilir Sağdıç, damada rehberlik eder Nikah sonrası için öğütler verir Damadı hamama ve berbere götürür Düğün eğlencelerini sağdıç yönlendirir
Davetlilerin yemeiçme ve barınma ihtiyaçları nikah evi kadar karşılanır Davulzurna eşliğinde oyunlar oynanır, halaylar çekilir
Kına gecesi:
Düğünden bir gün önceki gecedir Bu gece düğünün en renkli ve en eğlenceli gecesidir Kına gecesi öncesi bir koç süslenerek kız evine gönderilir Erkek göre bir grup bayan, geline kına yakmaya giderlerTürkü ve maniler eşliğinde kına yakarlar Gecede kadınlar çiğ köfte yoğurarak eğlenirler
Kına bir tasta yoğrulur Gelinin eline ve ayaklarına kına yakılır Orada bulunanlardan isteyenler de kına yakarlar Kına aydınlatma esnasında türküler söylenir
Kına gecesinde mani örnekleri :
Bu kıza lüzum bir belli başlı
Ağlayalım yanlamasına yanlamasına
Boğazındaki sarı hakık (hakik)
Boynun buruk yüzün yıkık dökük
Yoğsa senin baban mı ölük
Evlerin önü iğde
İğdenin dalları yerde
Güya bende gelin mi oldum
Ağ suvaklı büyük evde
Bir tarlada buğday ektim
Destesini siyeç çektim
Gurbet ele giden kızın
Gözlerine sürme çektim
Atladım gittim eşiği
Sofrada kaldı kaşığı
Büyük evin yakışığı
Aha! Koyup gidiyorum
Elimi yıkadığım arklar
Sildiğim, süpürdüğüm yurtlar
Belimi dayadığım dutlar
Aha! Koyup gidiyorum
Maniye mani katmış
Güle karanfil katmış
Gelini almamış da
Yalnız döşekte yatmış
Keten gömlek dizerek
Gel gidelim bize kadar
Sarılalım yatalım
İlkbahardan güze dek
Çıktım pınar başına
Sabun koydum taşına
Anası kurban olsun
Kızının yoldaşına
Ay doğar anasından
Bulutlar arasından
Kız neren görünüyor
Düğmenin arasından
Mum olur da yanmaz mı
Yar yüzüme kanmaz mı
Ben bu dertten ölürsem
O yar beni anmaz mı
Değirmen sala benzer
Göğüs sandala aynı
Hoş kızın memesi
Erimiş bala aynı
Altın yüzük yaptırdım
Parmağıma rahat benim
Pazarcık'ın içinde
Selvi boylu yar benim
Elde fincana kurban
Kolda mercana kurban
Eller mal aşıklısı
Ben de bir cana kurban
Keten gömlek giyemem
Değme yari sevemem
Ben güzel bir yar sevdim
Utanırım diyemem
Su kazanç akma ile
Taşları kakma ile
İnsan yare doyar mı
Uzak bakma ile
Penceremde tül perde
Perdenin ucu yerde
Kalp oynar can titrer
Yari gördüğüm yerde
Aksu bayırdan gelir
Suyu Cerit'ten kazanç
Bir erkek hasta ise
Şifası kızdan kazanç
Gökte yıldız top durur
Oğlan atın kopturur
Bu zamanın kızları
Ak gerdandan öptürür
Kaleden atın beni
Güzele katın beni
Benim babam fakirdir
Zengine verin beni
Ay doğar sini gibi
Sallanır selvi gibi
Yarin kokusu kazanç
Pazarcık gülü gibi
Benim yolum düz gider
Bir hızmalı kız gider
O kız yolu şaşırmış
İnşallah bize gider
Gökte yıldız sayılmaz
Çiğ yumurta soyulmaz
Ben bir kıza vuruldum
Öpme ile doyulmaz
Aleyhinde aleyhinde kalalım
Pazarcıklı abalım
Lüzum al lüzum alma
Boynunadır vebalım
Gelin almaya gitme:
Sabahleyin olmasıyla birlikte erkek evinde gelin alma hazırlıkları başlar Önce bir takım gönderilerek kızın çeyizi erkek evine getirilir Gelin arabulucu süslenilir Öğleye doğru gelin almak üzere topluluk halinde hareket edilir Gelin evine varıldığında kız evinin kapısı kilitlenir Kapıyı başlatmak için kızın erkek kardeşine bahşiş verilmesi istenir Para konusunda oldukça uğraş edilir Araya hatırı geçen kişiler girerek iki tarafında rızası alınarak kapı açtırılır Kapının açılmasıyla engeller bitmez Kız tarafının yakınlarından biri çeyiz sandığının üzerine oturur O da bahşişini ister Sağdıçla sıkı bir pazarlığa girilir Nihayet o engelde aşılır Kızın erkek kardeşi gelinin beline kırmızı kuşak bağlar Kırmızı kuşağın anlamı kızın bekaretini açıklama eder
Gelin dışarı çıkarılır Düğünün en hazin anı bu andır Çalgıcılar da en hazin havaları bu sırada çalarlar Kız tarafında az daha bir ağlama havası yaşanır
Kız, önce babasının ve annesinin; sonradan da aile büyüklerinin elini öperek vedalaşır
Gelin alayı davul zurna eşliğinde büyük bir heyecan içerisinde araçlarla konvoy halinde erkek evine içten yol alır Konvoy ilerlerken yer yer gelin aracının önü bahşiş için kesilir Gelinin erkek evine girişi esnasında başına şeker saçılır Uğur olsun diye gelin, cam bir bardağı kırarak yeni evine girer Akşam yemeğinden sonradan çiftlere imam göre dini nikah kıyılır
Gelin ve güvey kendi odalarına geçerler İki rekat namaz kılarlar Güvey gelinin duvağını açtırmak için ona yüz görümlüğüadı aşağıda armağan verir
Gerdek sabahı güvey aile büyüklerinin elini öper
O günden itibaren üç gün süreyle konu komşu duvak görmeye gelirler
Bir hafta sonra gelinle güvey kız tarafına el öpmeye giderler Bu ziyaret esnasında gelinin babası yeni evli çifte bir hediye verir
Doğum :
Eskiden genellikle köylerde doğum diplomasız ebe kadınlar kadar yapılırken acilen bu durum ortadan kalkmıştır
Yörede çocuk doğduğunda komşu ve yakıları kadar güventadı bahşedilen gelenek uygulanır
Güvent :
Çocuk yeni doğduğunda sepete konulan hediyenin bacadan ipe bağlanarak bırakılması
Çocuğun dişleri çıktığında (diş hediği :buğdayın kaynatılması) yapılarak komşularına dağıtılır Yürümeye başlayınca da köstek kırmayapılır Bulgurlu tavuk pilavı pişirilir, çocuklara koşu yaptırılır *
Akdeniz Bölgesinin Düğünleri Nasıldır?
Akdeniz Bölgesinin Gelenek ve Görenekleri
DÜĞÜN ADETLERİ
Evlenme Yaşı
Nikah adetleri İlçe ve çevresinde evlenme yaşı önceden 1617 idi Minik yaşta evlenme geleneği, gençlerin kendi tercihlerinden ziyade ailelerinin kararına bağlıydı Aileler bir taraftan çocuklarının mürüvvetini görmek için, dahası da evliliğin aileye katacağı iş gücünü hesaba katarak çocuklarını erken evlendirirlerdi Hatta yörede Erken kalkan yol alır; erken evlenen döl alırifadesi yaygındır
Günümüzdeyse aileler evliliklerde kendi tercihlerinin yanına çocuklarının da tercihlerini dikkate alırlar genelde görücü usulü ile yapılan evliliklerde kararlar birlikte alınır Evlenme yaşı erkeklerin askerliklerini bitirmeleri ve bir iş sahibi olmalarına bağlıdır Kızlar eskiye oranla daha büyük yaşlarda evlendirilirler Günümüz evliliklerinde erkeğin de, kızın da mutlaka onayları alınır
Çocuğunu evlendirmek isteyen aile, başta oğlunun fikrini sorar Kendi tercihi varsa ve bu tercihin aile göre da yerinde görülmesiyle birlikte kız istenir
Kız araştırmalarında çok dikkatli davranılır Hatta bu araştırma öyle ayrıntılı olur ancak kızın soyu sopu ince elekten geçirilir Nitekim yörede Anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al tabiri fazla yaygındır
Kız İsteme
İlçede evlilikler çoğunlukla görücü usulüyle yapılır başta bir bayan yoluyla kız evinin ağzı yoklanır Bu ağız yoklamasından kızın kesinlikle haberi olmaz Eğer kız evi, kızı vermeye razı gibiyse oğlanın annesi ile aracı bayan yeniden kız evine giderler Kadınlar arasında laf kesimi tamamlanınca erkek çocuk tarafının ileri gelen büyükleri kızı istemeye giderler Ve usule uygun şekilde Allah'ın emri peygamberin kavliylekız istenir İsteme esnasında kız, dünürcülere kahve ikram ederek kendini gösterir sırası gelmişken dünürler de kızı adamakıllı süzerler Kız evi bu istemeye hemencecik yanıt vermez Azıcık düşünme ve yakın akrabalarına danışma süresi ister Kız evi amcanın, dayının ve en büyük erkek kardeşin fikrine başvurur
Bunlardan herhangi birisinin rızası olmadığı taktirde kız verilmez Amca, dayı ve en büyük erkek kardeş razı iseler oğlan evi bu üç kişiye kardeş yolu, emmi ve dayı yolu denilen hediye gönderir
Bir müddet sonra oğlan evi yeniden gitgide artarak kız tarafının cevabını alır Bütün bunlardan sonra kız verilir ve kalınkesilir Oğlan evi yün ve kalın hariç, hiçbir şeye karışmaz Kalın kesildikten sonra kızın tatlısı yenilir Tatlıdan sonra sıra artık nişandadır
Günümüzde ise kalın veya başlık adı altında alınan süt parası ortadan kalkmıştır Çağın gereklerine uygun şekilde düğün harcamaları kız ve oğlan evi kadar iki taraflı olarak yapılmaktadır
Nişan:
Nişan için hazırlıklar yapılır Kız eviyle oğlan evi birlikte alışverişe giderek kıza elbise ve takı alınır Nişan eğlenceli bir şekilde yapılır Yakın arkadaş ve akrabalar davet edilir Davette yemekler verilir ve tatlılar ikram edilir Oğlan evi ve akrabaları kıza altın takarlar Nişandan sonra nikah tarihi kararlaştırılır Erkek Çocuk evi kız evinden izin ister Kendilerinin belirlediği tarihlerin uygun olup olmadığını kız evine sorarOnların da onayı alındıktan sonradan nikah işlemlerine geçilir
Kız ve erkek çocuk, düğün olana kadar birbirlerine yaklaşamaz ve birbirleriyle konuşamazlar Bu gelenek halen köylerimizde devam etmektedir
Köylerde kadınlar yolda veya sokakta erkekle karşılaştıkları vakit erkeğin önüne geçmezler Ellerini, kollarını sallayarak yürümezler
Çeyiz Açma :
İlçede çeyiz önemli bir kültürdür Minik yaşlardan itibaren kızlar
çeyiz düzmeye başlarlar Bunlar aralarında el işlemeleri, nakış, oya, mutfak eşyaları sayılabilir Hazırlanan çeyizler sandık ve cemekan içerisinde muhafaza edilir Evlilik çağına gelen her genç kız bu hazırlıkları yapar Düğünden birkaç gün önce, hazırlanan çeyizler kız evinde sergilenir Düğüne eğlence edilen kişiler (kadınlar) ve konukomşu çeyiz görmeye gelerek hediyeler sunarlar Kızın çeyizinde eksik bir eşya varsa tamamlanır Gelin çıkarılmadan bir gün önce çeyiz, davulzurna eşliğinde oğlan evine götürülür
Düğün :
Düğün için okuntudenilen davetiyeler gönderilir Buna yolda denir Yol, daha çok yakın akraba ve dostlara gönderilir Diğer çağrılacaklar ise davetiye gönderilerek düğüne çağrılır
Düğün, geleneksel olarak cuma akşamından pazar günü öğleye değin devam eder Düğünün başladığı günden itibaren nikah evine Türk Bayrağı çekilir
Düğün boyunca damadın arkadaşlarından birisi sağdıçseçilir Sağdıç, damada rehberlik eder Nikah sonrası için öğütler verir Damadı hamama ve berbere götürür Düğün eğlencelerini sağdıç yönlendirir
Davetlilerin yemeiçme ve barınma ihtiyaçları nikah evi kadar karşılanır Davulzurna eşliğinde oyunlar oynanır, halaylar çekilir
Kına gecesi:
Düğünden bir gün önceki gecedir Bu gece düğünün en renkli ve en eğlenceli gecesidir Kına gecesi öncesi bir koç süslenerek kız evine gönderilir Erkek göre bir grup bayan, geline kına yakmaya giderlerTürkü ve maniler eşliğinde kına yakarlar Gecede kadınlar çiğ köfte yoğurarak eğlenirler
Kına bir tasta yoğrulur Gelinin eline ve ayaklarına kına yakılır Orada bulunanlardan isteyenler de kına yakarlar Kına aydınlatma esnasında türküler söylenir
Kına gecesinde mani örnekleri :
Bu kıza lüzum bir belli başlı
Ağlayalım yanlamasına yanlamasına
Boğazındaki sarı hakık (hakik)
Boynun buruk yüzün yıkık dökük
Yoğsa senin baban mı ölük
Evlerin önü iğde
İğdenin dalları yerde
Güya bende gelin mi oldum
Ağ suvaklı büyük evde
Bir tarlada buğday ektim
Destesini siyeç çektim
Gurbet ele giden kızın
Gözlerine sürme çektim
Atladım gittim eşiği
Sofrada kaldı kaşığı
Büyük evin yakışığı
Aha! Koyup gidiyorum
Elimi yıkadığım arklar
Sildiğim, süpürdüğüm yurtlar
Belimi dayadığım dutlar
Aha! Koyup gidiyorum
Maniye mani katmış
Güle karanfil katmış
Gelini almamış da
Yalnız döşekte yatmış
Keten gömlek dizerek
Gel gidelim bize kadar
Sarılalım yatalım
İlkbahardan güze dek
Çıktım pınar başına
Sabun koydum taşına
Anası kurban olsun
Kızının yoldaşına
Ay doğar anasından
Bulutlar arasından
Kız neren görünüyor
Düğmenin arasından
Mum olur da yanmaz mı
Yar yüzüme kanmaz mı
Ben bu dertten ölürsem
O yar beni anmaz mı
Değirmen sala benzer
Göğüs sandala aynı
Hoş kızın memesi
Erimiş bala aynı
Altın yüzük yaptırdım
Parmağıma rahat benim
Pazarcık'ın içinde
Selvi boylu yar benim
Elde fincana kurban
Kolda mercana kurban
Eller mal aşıklısı
Ben de bir cana kurban
Keten gömlek giyemem
Değme yari sevemem
Ben güzel bir yar sevdim
Utanırım diyemem
Su kazanç akma ile
Taşları kakma ile
İnsan yare doyar mı
Uzak bakma ile
Penceremde tül perde
Perdenin ucu yerde
Kalp oynar can titrer
Yari gördüğüm yerde
Aksu bayırdan gelir
Suyu Cerit'ten kazanç
Bir erkek hasta ise
Şifası kızdan kazanç
Gökte yıldız top durur
Oğlan atın kopturur
Bu zamanın kızları
Ak gerdandan öptürür
Kaleden atın beni
Güzele katın beni
Benim babam fakirdir
Zengine verin beni
Ay doğar sini gibi
Sallanır selvi gibi
Yarin kokusu kazanç
Pazarcık gülü gibi
Benim yolum düz gider
Bir hızmalı kız gider
O kız yolu şaşırmış
İnşallah bize gider
Gökte yıldız sayılmaz
Çiğ yumurta soyulmaz
Ben bir kıza vuruldum
Öpme ile doyulmaz
Aleyhinde aleyhinde kalalım
Pazarcıklı abalım
Lüzum al lüzum alma
Boynunadır vebalım
Gelin almaya gitme:
Sabahleyin olmasıyla birlikte erkek evinde gelin alma hazırlıkları başlar Önce bir takım gönderilerek kızın çeyizi erkek evine getirilir Gelin arabulucu süslenilir Öğleye doğru gelin almak üzere topluluk halinde hareket edilir Gelin evine varıldığında kız evinin kapısı kilitlenir Kapıyı başlatmak için kızın erkek kardeşine bahşiş verilmesi istenir Para konusunda oldukça uğraş edilir Araya hatırı geçen kişiler girerek iki tarafında rızası alınarak kapı açtırılır Kapının açılmasıyla engeller bitmez Kız tarafının yakınlarından biri çeyiz sandığının üzerine oturur O da bahşişini ister Sağdıçla sıkı bir pazarlığa girilir Nihayet o engelde aşılır Kızın erkek kardeşi gelinin beline kırmızı kuşak bağlar Kırmızı kuşağın anlamı kızın bekaretini açıklama eder
Gelin dışarı çıkarılır Düğünün en hazin anı bu andır Çalgıcılar da en hazin havaları bu sırada çalarlar Kız tarafında az daha bir ağlama havası yaşanır
Kız, önce babasının ve annesinin; sonradan da aile büyüklerinin elini öperek vedalaşır
Gelin alayı davul zurna eşliğinde büyük bir heyecan içerisinde araçlarla konvoy halinde erkek evine içten yol alır Konvoy ilerlerken yer yer gelin aracının önü bahşiş için kesilir Gelinin erkek evine girişi esnasında başına şeker saçılır Uğur olsun diye gelin, cam bir bardağı kırarak yeni evine girer Akşam yemeğinden sonradan çiftlere imam göre dini nikah kıyılır
Gelin ve güvey kendi odalarına geçerler İki rekat namaz kılarlar Güvey gelinin duvağını açtırmak için ona yüz görümlüğüadı aşağıda armağan verir
Gerdek sabahı güvey aile büyüklerinin elini öper
O günden itibaren üç gün süreyle konu komşu duvak görmeye gelirler
Bir hafta sonra gelinle güvey kız tarafına el öpmeye giderler Bu ziyaret esnasında gelinin babası yeni evli çifte bir hediye verir
Doğum :
Eskiden genellikle köylerde doğum diplomasız ebe kadınlar kadar yapılırken acilen bu durum ortadan kalkmıştır
Yörede çocuk doğduğunda komşu ve yakıları kadar güventadı bahşedilen gelenek uygulanır
Güvent :
Çocuk yeni doğduğunda sepete konulan hediyenin bacadan ipe bağlanarak bırakılması
Çocuğun dişleri çıktığında (diş hediği :buğdayın kaynatılması) yapılarak komşularına dağıtılır Yürümeye başlayınca da köstek kırmayapılır Bulgurlu tavuk pilavı pişirilir, çocuklara koşu yaptırılır *
