Aydınlanma dönemi düşünürleri, genel olarak akıl ve bilimin ışığında toplumsal ve bireysel özgürlüğü, eşitliği ve adaleti savunmuşlardır. Aydınlanmanın ana fikri, doğru bilgiye akıl yoluyla ulaşmanın mümkün olduğu, bu doğru bilginin toplumun düzenlenmesinde kullanılabileceği ve insanların yaşamlarını daha iyi hale getirmek için bilimsel bilginin önemine vurgu yapmışlardır. Bu dönemdeki düşünürler, dini dogmaların ve otoritenin karşısında akıl ve bilimi ön planda tutmuşlardır.

Aydınlanmanın belirleyici tavır ve eğilimleri arasında hümanizm, deizm veya ateizm, akılcılık, ilerlemecilik, iyimserlik ve evrenselcilik gibi kavramlar bulunmaktadır. Bu tavırlar, insanın değerine vurgu yapılması, akıl ve bilimin rehberliğinde ilerleyen bir toplum hayali, evrensel değerlere olan inanç gibi fikirleri kapsamaktadır.

Aydınlanmanın tek bir düşünce olmadığı belirtilmiş, bunun yerine bir dizi fikir, değer ve ilkenin bir araya gelerek oluşturduğu yeni bir bakış açısı olduğu vurgulanmıştır. Aydınlanma çerçevesinde geleneksel düşünce yapılarına meydan okuyan, insanın, toplumun ve doğanın farklı bir perspektiften ele alındığı bir dönem olarak tanımlanmıştır.

Aydınlanma düşünürleri, bilimin akıl yoluyla oluşturulmuş bir bilim olduğunu ve tümdengelimsel bir sistem olduğunu savunmuşlardır. Bilimin sağlam bilgiye ulaşmada önemli bir rol oynadığını, deneyim ve gözlemlere dayanarak mükemmel bilgi biçiminin bilim olduğunu vurgulamışlardır.

Özetle, Aydınlanma dönemi düşünürleri, akıl, bilim ve ilerleme gibi kavramları önemseyerek toplumların aydınlanmasını ve özgürlüğünü savunmuş, geleneksel dünya görüşlerine meydan okuyarak insanların ve toplumların daha iyi bir geleceğe doğru ilerlemesini hedeflemişlerdir.