Bağımsız denetime ihtiyaç duyulmasının temel sebeplerinden biri, finansal nitelikli bilgilerin doğruluğunun ve güvenilirliğinin sağlanmasıdır. Bir şirketin finansal durumu, işleyişi ve performansı ile ilgili doğru bilgilere dayalı kararlar alınabilmesi için bu bilgilerin tarafsız bir şekilde denetlenmesi önemlidir. Bağımsız denetim, sadece yasal bir zorunluluk olmaktan öte, işletmelere fayda sağlayabilecek bir süreçtir.

Bağımsız denetime tabi olan kuruluşlar arasında, sermayesinin en az %25'ine kamu kurumları, meslek kuruluşları, sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşlarına ait olan şirketler bulunmaktadır. Bu tür kuruluşlar belirli eşikleri aştıklarında bağımsız denetime tabi olmaktadırlar.

Denetim kuruluşlarının bağımsızlığını zedeleyen durumlar arasında, denetçilerin veya denetim kuruluşunun ortakları, yöneticileri, kilit personeli ve bunların akrabalarının denetlenen işletme ile ilişkisi gibi durumlar yer almaktadır. Bağımsızlığın sağlanması, denetim sürecinin tarafsızlık ve objektiflik ilkesine uygun şekilde yürütülmesini sağlar.

Denetçiler, makul güvence verme sorumluluğunu üstlenirler. Makul güvence, yüksek bir güvence seviyesidir ve denetçi, uygun denetim kanıtlarını toplayarak denetim riskini kabul edilebilir bir düzeye indirdiğinde makul güvence sağlamış olur. Bu sayede finansal tabloların önemli hatalar içerme olasılığı minimize edilir.

Ülkemizde bağımsız denetime tabi olmanın koşulları 2021 yılında belirlenmiştir. Aktif toplamı 35 milyon Türk Lirası, yıllık net satış hasılatı 70 milyon Türk Lirası ve çalışan sayısının 175 kişi olması durumunda bir şirket bağımsız denetime tabi olacaktır. Bu koşulların belirlenmesi, şeffaflık ve finansal raporlama standartlarının iyileştirilmesine katkı sağlar.

Bağımsız denetime tabi olacak anonim şirketlerinin belirlenme yetkisi 2021 yılında Bakanlar Kuruluna verilmiştir. Bakanlar Kurulu, her yıl hangi şirketlerin bağımsız denetime tabi olacağını belirlemektedir. Bu süreç, işletmelerin daha şeffaf ve güvenilir finansal bilgilere sahip olmalarını sağlar.

Iç denetçilerin maaşları genellikle deneyimlerine, pozisyonlarına ve çalıştıkları sektörlere göre değişiklik gösterebilir. 2020 yılında iç denetçilerin en yüksek maaşları 8.810 TL seviyesindeyken, ortalama bir iç denetçinin maaşı ise 5.780 TL civarındadır.

Mali Müşavirlerin bağımsız denetçi olabilmeleri için SMMM ruhsatına sahip olmaları, en az 3 yıl denetim tecrübelerinin veya 15 yıllık mesleki deneyimlerinin bulunması gerekmektedir. Ayrıca, KGK tarafından düzenlenen sınavlardan belirli konulardaki başarılı bir performans göstermeleri de gerekmektedir. Bu şartları yerine getiren mali müşavirler, bağımsız denetçi unvanını alabilirler.