Aşağıda son birkaç günde tırmanan İsrail–
İran geriliminin ana başlıkları ve arka planı özetleniyor:
1. Olayların Seyri
• Dördüncü gününe giren misilleme dalgasında her iki taraf da füze, insansız hava aracı (İHA) ve
elektronik harp sistemleriyle karşılıklı eylemler gerçekleştiriyor.
• İsrail, geçen hafta
İran topraklarından attığı füzelerin ardından Devrim Muhafızları'na ait noktaları vurduğunu açıkladı.
İran da Irak ve Suriye'de konuşlu İsrail üslerine çok sayıda İHA ve balistik füze fırlattı.
2. Netanyahu'nun "Tahran'ı Tahliye Edin" Çağrısı
• İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "İsrail Hava Kuvvetleri Tahran'ın hava sahasını kontrol ediyor, bu nedenle Tahran sakinlerine kentten ayrılma çağrısı yapıyoruz" dedi.
• Konuşmasında "Nükleer ve füze tehdidini ortadan kaldırmak" hedefini vurgulayıp, "Zafere doğru gidiyoruz" ifadesini kullandı.
3.
İran'dan Misilleme Niteliğinde "Tel Aviv'i Tahliye Edin" Yanıtı
•
İran Dışişleri Bakanlığı, Tahran'a yönelik benzer bir ölüm-kalım tehdidi içeren söyleme karşılık "Tel Aviv ve çevresindeki bütün siviller kenti derhal terk etsin" açıklamasını yaptı.
• Bu çağrı daha çok sembolik bir karşılık niteliğinde; gerçek manada geniş çaplı sivil tahliyelerden söz edilmiyor.
4. Katz'ın Söylemleri ve Sonrası
• İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz,
İran misillemelerinde sivil altyapıya yönelindiğini, bu nedenle Tahran halkının bedel ödeyeceğini söylemiş; tepki sonrası "Tahran sakinlerine fizikî zarar verme niyetimiz yok" diye düzeltme yapmıştı.
5. Olası Gelişmeler ve Riskler
• Söylemler her iki tarafta da "kızışan" milliyetçi baskının bir yansıması.
• Gerçek bir kara harekâtı veya
İran rejimini hedef alan kalıcı bir baskın, bölgede çok daha geniş çaplı bir savaşı başlatabilir.
• Enerji piyasalarında ve küresel güvenlik dengelerinde yeni tedirginlikler oluşturuyor.
Sonuç olarak, açıklamalar şimdilik daha çok psikolojik ve propaganda hamleleri niteliğinde. Fakat hem İsrail hem
İran'ın sahip olduğu ileri füze, İHA ve
elektronik harp kabiliyetleri, yanlış hesaplamaların gerilimi hızla kontrolden çıkarma riskini taşıyor. Gelecek günlerde diplomatik kanallardan gelecek ateşkes çağrıları ve bölge ülkelerinin arabuluculuk çabaları, tırmanmayı sınırlandırma açısından kritik olabilir.
