Bağımsızlık, bir milletin veya bir devletin kendi vatandaşları veya nüfusu tarafından erkince yönetilebilmesi, yani egemenlik haklarının başkası bir milletin veya bir devletin elinde olmaması durumudur. Bağımsızlık, o milletin özgür, bağımsız ve egemen bir şekilde kendi kararlarını alabilmesini ve yönetimini sürdürebilmesini ifade eder.

Mustafa Kemal Atatürk'e göre, ulusun bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Ona göre milletin esaretten kurtuluşu, egemen ve bağımsız olarak topraklarında yaşayabilmesi, yalnızca milletin iradesi ve kararlılığı sayesinde mümkün olacaktır.

Bağımsızlık mücadelesinde temel ilke, Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Tam bağımsızlığı milli egemenlik ilkesi ile birlikte ele almış, 'Türk Devleti'nin dayandığı temel esaslar tam bağımsızlık ve kayıtsız şartsız milli egemenlikten ibarettir' sözleriyle de belirttiği üzere bu iki temel ilkeyi Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin temel unsurları olarak görmüştür.

Mustafa Kemal Atatürk'ün Türk milletinin bağımsızlığını nasıl kazandığını anlatan eser, "Nutuk" adlı konuşmasının içeriğinde yer almaktadır. 1927 yılındaki ilk baskısının ilk cümlesi, "1335 (1919) senesi Mayısının 19.günü Samsun'a çıktım" şeklindedir.

Atatürk'ün bağımsızlık ve ulusal egemenlikle ilgili sözleri arasında şunlar yer alır: "Millî egemenlik uğrunda canımı vermek, benim için vicdan ve namus borcu olsun… Millî egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar batar, mahvolur. Milletlerin esirliği üzerine kurulmuş müesseseler her tarafta yıkılmaya mahkumdurlar. Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir."

"Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir" sözü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 6. maddesine dayanan bir ilkedir ve Mustafa Kemal Atatürk'e aittir.

Milli bağımsızlık düşüncesi, milliyetçilik ilkesini ifade eder ve tam bağımsızlığa dayanır. Bu ilkeye göre milli egemenlik, milli ekonomi, milli kültür gibi unsurlar milli bağımsızlığın temelini oluşturur.

"Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" sözüyle vurgulanan şey, vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu durumlarda, milletin kendi kararlılığı ve iradesi sayesinde bu bağımsızlığın korunabileceği ve kurtarılabileceğidir.

Türk Milletinin özgürlük ve bağımsızlık mücadelesine "Millî Mücadele" adı verilmiştir ve bu mücadele, bağımsızlık ilkesini gerçekleştirmek için yapılmış ve başarıyla sonuçlandırılmıştır.