Caretaker genler, tümör süpresör genleri arasında yer alan ve dolaylı etkiler gösteren genlerdir. Genomun bütünlüğünden sorumlu olan DNA tamir genleridir ve mutasyon oluşumunu engellerler. Bu genler, hücre bölünmesini doğrudan baskılayan tümör süpresör genlerinden farklı olarak, genetik materyalin doğru ve hatasız aktarımını sağlayarak hücrelerin sağlıklı bir şekilde çoğalmasına yardımcı olurlar.

Tümör virüsleri, konakçı hücrelerde çoğalarak ve virüs partiküllerini diğer hücrelere yayarak konakçıya zarar verebilen virüslerdir. Bazı durumlarda ise kontrolsüz hücre bölünmesine yol açarak kansere sebep olabilirler. Bu tip virüslere tümör virüsleri denir.

Aşırı hücre proliferasyonunu engelleyen bir mekanizma olarak P21, Cdk-siklin dimeri ve DNA polimeraz S'nin alt ünitesi PCNA'yı bağlayarak hücre proliferasyonunu inhibe eder. Bu sayede hücrelerin aşırı büyümesi ve bölünmesi kontrol altında tutulur.

Kanserin tekrarlamasına kanserin gerileme döneminden sonra tekrarladığında "rekürrens" denir. Bu durumda, bazı kanser hücrelerinin tedaviyi takip eden dönemde yeniden aktif hale gelerek büyümeye ve yayılmaya devam etmesi söz konusudur.

Metastaz, bir kanser hücresinin kaynağını aldığı organdan ayrılarak vücudun başka bir bölgesine yayılması durumunu ifade eder. Kanser hücreleri, kan dolaşımı veya lenf yoluyla vücudun farklı bölgelerine yayılarak yeni tümör odakları oluşturabilirler.

Protoonkogenler, normal genlerdir ve mutasyonlar veya artmış gen ekspresyonu sonucunda onkogenlere dönüşebilirler. Bu genler, hücre büyümesini ve farklılaşmasını düzenleyen proteinleri kodlarlar.

Retinoblastoma geni, tümör baskılayıcı bir protein olan Retinoblastoma proteinini kodlayan bir gen olarak bilinir. Bu protein, hücre bölünmesini düzenleyen önemli bir mekanizmadır ve G1 kontrol noktasında görev alarak hücre bölünmesinin kontrolünü sağlar.

Kanser hücreleri, normal hücrelerin aksine sınırsız bölünme yeteneğine sahip olabilirler çünkü telomer yapısı sürekli olarak kısalmaz. Bu durumda, kanser hücreleri sürekli olarak bölünebilir ve çoğalabilirler, bu da kanserin tedavisini zorlaştırır.

P21 geni mutasyonu, hücre döngüsünü etkileyerek hücrenin G1 aşamasından S aşamasına geçişini engeller. Aktive olmuş p53 proteini, p21 proteinini kodlayan genin transkripsiyonunu uyararak CDK4/siklin D1 kompleksini inhibe eder ve hücre bölünmesini durdurur.

Akciğer kanseri beyne, kemiklere, karaciğere ve böbrek üstü bezlerine metastaz yapma eğiliminde iken; meme kanseri kemikler, karaciğer, akciğerler, göğüs duvarı ve beyne yayılabilir. Kalın bağırsak kanserleri genellikle karaciğer ve akciğerlere metastaz yapma eğilimindedir. Prostat kanseri ise en sık kemik metastazlarına sebep olabilir.