haberci
Meraklı Üye
İstanbul Atlas Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. T. Gül Şendil, dijital teknolojilerin farklı yaş gruplarındaki bireylerin iletişim alışkanlıklarını ve günlük yaşamlarını önemli ölçüde değiştirdiğini belirtiyor.
Şendil'in ifadesine göre, teknoloji artık çocuklardan yaşlılara kadar herkesin hayatının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda. Sosyal medya platformlarına olan yoğun ilginin yanı sıra yaşlı bireylerin bağımsızlıklarını korumak amacıyla dijital araçları kullanmaları da bunun bir göstergesi.
Dijital teknolojinin bireylerin yaşam kalitesi üzerindeki etkilerinin kişiden kişiye değişebildiğini vurgulayan Şendil'e göre, bu etkilerin şiddeti kullanım şekli, kişisel özellikler ve çevresel faktörlere göre farklılık gösteriyor.
Özellikle yaşlı bireyler için dijital teknolojinin sosyal ilişkileri güçlendirmek ve yaşlanma sürecindeki zorlukları hafifletmek adına önemli bir araç olduğunu belirten Şendil, şunları dile getiriyor:
Sosyal izolasyon ve yalnızlık gibi sorunların yaşlı bireyler arasında yaygın olduğunu belirten Şendil, görüntülü görüşmeler, e-posta ve sosyal medya uygulamalarının bu bireylerin sevdikleriyle iletişimlerini sürdürmelerine yardımcı olabileceğini ifade ediyor.
Şendil, dijital okuryazarlık eksikliği, karmaşık arayüzler ve yaşa bağlı ön yargıların, teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmayı engelleyebileceğini belirterek, "Araştırmalar, anlaşılması kolay arayüzlerin, yaşlı bireylerin ihtiyaçlarına uygun özel eğitim programlarının ve toplum tabanlı destek mekanizmalarının önemli katkılar sağladığını gösteriyor" diyor.
Bu tür çözümlerin, eğitim imkanları sunmayı, gönüllü rehberlik hizmetleri sağlamayı ve erişilebilir teknoloji seçenekleri sunmayı içermesi gerektiğini belirten Şendil, "Bu tür girişimler, yaşlı bireylerin yaşam kalitelerini artırma ve sosyal ilişkilerini güçlendirme konusunda büyük ölçüde yardımcı olabilir. Dijital araçlarla vakit geçirmek sadece sosyal bağları güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda zihinsel ve duygusal sağlığı da destekleyebilir. Özellikle yeni şeyler öğrenmek veya yaratıcı faaliyetler için bu araçları kullanan yaşlı bireyler, zihinsel melekelerini canlı tutarak hayatlarına anlam katabilirler" diyor.
Dijital araçlar, zihinsel ve duygusal sağlığı destekleyebilir
Şendil, yaşlı bireylerin dijital araçları etkili bir şekilde kullanabilmelerinde dış desteklerin önemli olduğunu vurgulayarak, aile bireylerinin sabırlı rehberliği ve toplum merkezlerinde verilen eğitimlerin bu süreçte kritik rol oynadığını belirtiyor.
Bu tür dış desteklerin, yaşlı bireylerin dijital dünyaya daha kolay adapte olmalarını ve bu araçlardan tam anlamıyla faydalanmalarını sağladığını ifade eden Şendil, "Bu nedenle, yaşlı bireylerin dijital dünyaya uyum sağlamaları için kapsamlı bir yaklaşımla ihtiyaçlarına odaklanmak son derece önemlidir" diyor.
Şendil, bilinçli ve aktif kullanımın genellikle olumlu sonuçlar doğurduğunu, aşırı veya amaçsız teknoloji kullanımının ise zararlı sonuçlara yol açabileceğini belirterek, "Dijital teknolojinin bireyler üzerindeki etkisi, kişisel özelliklerine, ruh haline ve aldığı desteklere bağlı olarak değişebilir. Örneğin kendine güvenen, sağlıklı bir ruh haline sahip ve geniş bir sosyal çevresi olan bireyler, dijital araçları daha verimli bir şekilde kullanarak olumlu sonuçlar alabilir. Diğer yandan yalnızlık çeken, ruhsal zorluklar yaşayan veya yeterli sosyal desteği olmayan bireyler, dijital teknolojinin olumsuz etkilerinden daha fazla etkilenebilir" diyor.
Politika yapıcılar için strateji önerisi
Şendil, bulguların teknoloji geliştiricileri, politika yapıcıları ve yerel yönetimler için önemli mesajlar içerdiğini belirterek, "Yaşlı bireylerin dijital teknolojilere daha rahat erişebilmesi için uygun fiyatlı cihazların sunulması, anlaşılır teknolojilerin geliştirilmesi ve yerel topluluklar tarafından destek programlarının organize edilmesi gerekiyor. Ayrıca, gençlerin yaşlı bireylere teknoloji kullanımı konusunda yardım ettiği projeler, yaşlı bireylerin teknolojiyi benimsemesine ve kuşaklar arası sosyal bağların güçlenmesine katkı sağlayabilir" diyor.
Dijital teknolojinin bireyler için hem fırsatlar hem de zorluklar sunduğunu kaydeden Şendil, paydaşların, bu fırsatları en üst düzeye çıkarmak ve riskleri en aza indirmek için dengeli, erişilebilir ve amaç odaklı stratejiler geliştirmeleri gerektiğini vurguluyor ve bu çabaların, yaşam kalitesini artıran ve daha kapsayıcı dijital çözümler sunan bir geleceği mümkün kılacağını belirtiyor.