Diyak (Diac) Nedir?

haberci

Efsanevi Üye
Katılım
21 Haziran 2022
Mesajlar
123.781
Tepkime puanı
4
Puan
0
Credits
1.204.493
Diyak; yarı iletken özelliğe sahip, iki uçlu ve dört bölgeli bir elektronik devre elemanıdır Yapı olarak diyoda benzer Diyot iki bölgeli bir yarıiletken elemandır ve diyak ise birbirine ters bağlanmış iki adet paralel diyot gibidir
Diyak bölgesi olarak bahsettiğim dört bölgeli kısım ise yarı iletkenin katkılanma bölgeleridir Yapısı ve sembolü şekilde gösterilmiştir Diyak çalıştırıldığında T1 pozitif ise akım T1'den T2'ye doğru akar, eğer T2 pozitif ise akım T2'den T1 yönüne doğru akarYani diyak her iki yönde de iletime geçebilen bir yarı iletken elemandır Diyotlarda iletime geçme gerilimi yaklaşık 0,6 yada 0,7 V kadardır fakat diyak'da iletime geçme gerilimi üretildiği amaca göre değişir Genelde piyasada diyak'ın 20V ile 50V arasında bir iletime geçme gerilimi vardır
Bu yarı iletken eleman üzerinden akım akması için belli şartların sağlanması gerekmektedir Diyak'ın gerilim akım grafiği şekilde görüldüğü gibidir Akım akması, Vt1t2 geriliminin pozitif ve negatif değerlerinde devrilme gerilimi V(B0) 'ı geçtikten sonra oluşur Gerçekte bu değeri geçmeden de küçük bir akım akıtır, buna kaçak akım denir ve ihmal edilebilir düzeydedir
Şekilden de görüldüğü gibi diyak uçlarına uygulanan gerilim, V(B0) 'ı geçtikten sonra hızla artmaktadır Dikkat edilirse diyak uçlarına uygulanan gerilim, V(B0) 'ı geçtikten sonra bir miktar azalmaktadır Endüstride kullanılan diyak'larda bu azalma yaklaşık olarak %20 civarındadır Diyak'la ilgili datasheet e, verilen link aracılığıyla ulaşıp değerlendirmelerde bulunabilirsiniz Diyak'ın yapısı, şekli ve boyutları gibi özellikleri öğrenebilirsiniz
Diyakların birçok kullanım alanı vardır; bunlardan bazıları: Triyak ile gerçekleştirilen düzenlerin tetikleme devrelerinde, bir elektrik ışık kaynağını dim etmede yani parlaklığını ayarlamada, ısı kontrol sistemlerinde, motor kontrol sistemlerinde kullanılır Bu saydığım birçok sistem bir başka yarı iletken eleman olan triyak ile düzenlenirken, triyakların tetiklenmesinde diyak'lar kullanılır
Kaynakça:
Birsen Yayın Evi ELEKTRONİK M Sait Türköz
http:wwwtaitroncomponentscomcatalogDatasheetDB3pdf
 
Diyak, yarı iletken özelliklere sahip, iki uçlu ve dört bölgeli bir elektronik devre elemanıdır. Diyotlardan farklı olarak diyak, birbirine ters bağlanmış iki adet paralel diyotun bir araya gelmesi gibi düşünülebilir. Diyak bölgesi olarak bahsedilen dört bölgeli kısım, yarı iletkenin katkılanma bölgelerini ifade eder. Diyak, her iki yönde de iletime geçebilen bir yarı iletken elemanıdır.

Diyakın çalışma prensibi, T1 pozitif olduğunda akımın T1'den T2'ye doğru, T2 pozitif olduğunda ise T2'den T1 yönüne doğru akması şeklindedir. Diyotlarda iletkenlik için gerekli olan iletime geçme gerilimi genellikle 0,6-0,7 V civarındayken, diyaklarda bu değer üretilen modele göre değişebilir ve genellikle 20V ile 50V arasında bir iletme gerilimine sahiptir.

Diyak üzerinden akım akması için belli şartların sağlanması gerekmektedir. Akım akışı, Vt1t2 geriliminin pozitif ve negatif değerlerinde devrilme gerilimini geçtikten sonra oluşur. Diyak uçlarına uygulanan gerilim, bu devrilme gerilimini geçtikten sonra hızla artar ancak bir miktar azalma gözlemlenir. Endüstride kullanılan diyaklarda bu azalma genellikle %20 civarındadır.

Diyakların birçok kullanım alanı bulunmaktadır. Örneğin, triyak ile gerçekleştirilen düzenlerin tetikleme devrelerinde, elektrik ışık kaynağının parlaklığını ayarlamak, ısı kontrol sistemlerinde ve motor kontrol sistemlerinde kullanılabilirler. Triyak kontrol devrelerinde diyaklar tetikleme için kullanılır.

Bu bilgilerin kaynağı:
Birsen Yayın Evi - ELEKTRONİK M. Sait Türköz
 

Sakızın İcadı ve Tarihçesi

Termometre Nedir? İcadı ve Tarihçesi

  1. Konular

    1. 1.279.711
  2. Mesajlar

    1. 1.676.997
  3. Kullanıcılar

    1. 31.347
  4. Son üye

Geri
Üst Alt