Düşünme hataları, genellikle zorlandığımız anlarda ortaya çıkan ve genellikle olumsuz duygularla ilişkilendirilen, akla aniden gelen ve genellikle mantıklı görünen ancak bir takım olumsuz varsayımlar veya düşüncelerdir. Bu hataların farkında olmak ve tanımak, sağlıklı düşünme alışkanlıkları geliştirmek açısından önemlidir.

"Kişinin aslında hiçbir etkisi olmadığı halde başkalarının uğradığı sıkıntılardan kendini sorumlu tutması" şeklinde bir durumda karşımıza çıkan düşünce hatası "kişiselleştirme" olarak adlandırılır. Bu durumda birey, kendisi ile olay arasında bir nedensellik ilişkisi kurarak kendini olayın sorumlusu gibi görür ve bu da duygusal sıkıntılara yol açabilir.

İkili düşünme, yani hep ya da hiç biçiminde düşünme, bir diğer düşünme hatasıdır. Bu düşünme tarzında insanlar, durumları mutlaka iki uç arasında (tam olmuş ya da hiç olmamış) değerlendirme eğilimindedirler. Bu durum objektif bir bakış açısından uzaklaşmaya ve gerçekçi bir anlayışı engellemeye sebep olabilir.

Çarpıtma ise başka bir düşünme hatasıdır. Örneğin, bir olayı "her zaman" ya da "asla" gibi aşırı genelleyen kelimelerle ifade etmek çarpıtma örneğidir. Örneğin, "Sevgilisinden ayrılan birinin 'Ben bir daha asla mutlu olamayacağım' demesi, tek bir olayı bütün geleceğe yayma ve aşırı genelleme çarpıtmasıdır.

Seçici düşünme olarak adlandırılan bir başka hata türü ise seçici soyutlama olarak da bilinir. Bu durumda, birey bir olayı seçici bir şekilde algılar ve yorumlar, genellikle negatif düşüncelerini desteklemek için olumlu olanları yok sayar.

Derine inme tekniği, düşünme hatalarını tespit etmek ve düşünceleri daha derinlemesine anlamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu teknik, otomatik düşüncenin anlamını sorgulamak ve olumsuz düşüncelerin temeline inerek bu hataları düzeltmek konusunda yardımcı olur.

Son olarak, bir örnekle devam edecek olursak; ikili düşünme olumsuz düşünce kalıbına örnek olarak "Arka sıradaki 2 öğrenci dersi dinlemedi, çok kötü bir öğretmenim." şeklindeki düşünce verilebilir. Bu örnekte, sadece 2 öğrencinin davranışına odaklanarak genelleme yapmak ve herhangi bir diğer olasılığı göz ardı etmek ikili düşünme hatasını yansıtmaktadır.