haberci
Efsanevi Üye
Erezyon Nedenleri
Erezyon Nasıl Oluşur
Erezyon Nasıl Onlenir
Erozyon (toprak aşınması), koruyucu ortuden yoksun kalan toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyon Nedir? Toprağın akarsular, sel suları ve ruzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve suruklenmesi olayına erozyon denir
Erozyon Nedir? Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır
Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır1
Tarımda kullanılan alanların %70'i ozelliklerini kaybederek dunya genelinde toplam kara uzerinde %30 civarında colleşmeye sebep olmuştur Dunyada erozyon sebebiyle colleşme tehlikesi bulunan 110 ulke bulunmaktadır Bu cercevede Birleşmiş Milletler Cevre Programı tarafından yapılan hesaplamalarla, dunyada colleşme ve erozyonun onune gecebilmek icin yılda 42 milyar dolar harcanması gerektiği bulunmuştur
Erozyon, diğer adıyla toprak aşınımı, toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyonun başlıca nedeni, toprağın uzerinde bulunan ve aşınmasını onleyen bitki ortusunun yok olmasıdır Ayrıca arazi eğimi, toprak yapısı, yıllık yağış miktarı, iklim faktorleri, bitki ortusu ve insanların yaptığı mudahaleler de erozyon şiddetini belirler Erozyon, tabiatın normal sureci icinde meydana geliyorsa normal erozyon; insanın tabiattaki toprak, su ve bitki arasındaki dengeyi bozucu nitelikteki mudahaleleri sonucu meydana geliyorsa hızlandırılmış erozyon adını almaktadır Normal erozyon, genellikle insan mudahalesi olmayan yerlerde gorulur ve cok yavaş olarak gelişir Meraların aşırı derecede otlatılması, ormanların tahrip edilmesi ile daha az korunan toprak, su ile kolayca taşınabilmektedir ve erozyon hızlanmaktadır
Erozyon 4 şekilde oluşur :
Erozyon Ceşitleri
1) Su Erozyonu
Su erozyonu; yağmurun, araziler uzerinde oluşturduğu yuzeysel akışlar ve akarsuların etkisiyle toprağın aşınması ve taşınması olayıdır Ayrıca denizlerde oluşan dalgaların, kıyılardaki kayalara carpması ve bu kayaları aşındırması ve taşıması da bir su erozyonudur Su erozyonunun oluşmasında etkili etmenler iki grupta toplanır
1) Toprağı cozen ve parcalarını surukleyen hareket halindeki su kuvvetleri Bu kuvvetlere erozif denir(Yağmur damlaları, akarsular,yuzeysel akış, vs)
2) Su kuvvetlerine karşi koymaya calişan, erozyonu yavaşlatmaya calişan, toprak ve topragin ozelliklerini ifade eden, topragin erozyona ugrayabilme egilimi Buna da erodibilite denir Erozif veya erodibilite ne kadar yuksek olursa, erozyonun yol actığı negatif sorunlar da o kadar buyuk olur
Su erozyonu iki aşamalidir Once yagmur damlalarin darbeleriyle toprak cozunur Daha sonra biriken yagmur sulariyla cozunen bu toprak egim yonune dogru taşinir Hindistan'daki Ganj ve Cin'deki Sarı Irmak nehirleri her yıl milyonlarca ton toprağı denize taşır Boylelikle nehirlerin denize dokulduğu alanlarda buyuk deltalar oluşur Yağmur damlaları duz bir toprak yuzeyine dik olarak carptığı zaman 60 cm yukarı, 15'er metre kadar da yanlara doğru sıcrayabilmektedirler Tabi ki bu sıcrama esnasında toprağı da kendisiyle birlikte etrafa sıcratmaktadır Bu sıcramalar eğimli bir arazide olduğu takdirde oluşan etki daha şiddetli olmaktadır
Yine ABD'nin Arizona bolgesindeki, bir kilometreyi aşan derinligiyle muhteşem bir gorunuşe sahip olan Buyuk Kanyon vadisi akarsularin aşindirici etkisini ve gucunu gosteren en iyi ornektir Bu vadi Colorado Irmagi'nin Colorado Yaylasi'ndaki kayalari aşindirarak oymasiyla oluşmuştur
Su erozyonunun yonu ve hızı;
arazinin eğimine,
ruzgarın hızı, yonu ve damlanın toprağa carpma acısına,
damlanın buyukluğune,
damlanın duşme ve carpma hızına,
toprağın bir bitki ortusu ile ortulu olup olmamasına ve
toprak yuzeyinin puruzluluğune bağlıdır
2) Selcik Yarıntısı (Oluk) Erozyonu
Genelde bitki ortusunden yoksun eğimli araziler uzerinde ince oluklar meydana getiren bir erozyon şekline selcik yarıntısı (oluk) erozyonu denir Bu oluklar 23 cm'den 2530 cm'ye kadar olabilirler Uzerinde tarım yapılan arazilerde, surum sonrası bu oluklar kaybolduğu icin erozyon fark edilemez Aslında selcik yarıntısı (oluk) erozyonu, oyuntu erozyonun başlangıcıdır
3) Oyuntu Erozyonu
Eğimli bir yamac uzerinde, yağmurdan sonra oluşan yuzeysel akış ile toprak derinlemesine oyulur Ve oluk erozyonunda oluşan oluklardan daha buyuk ve daha derin kanallar, vadiler veya vadicikler oluşur Bunlara artık oluk değil oyuntu denir Toprağın bu şekilde aşınmasına da oyuntu erozyonu denir Aşinma; ust toprak katmanlari iyice aşinip gidene ve sert ana kaya yuzeye cikana veya egim sifirlanincaya kadar devam eder
Bu iki erozyon ceşidi (oluk ve oyuntu) yagmurlarla ilgili olduklari icin su erozyonunun ceşitleri olarak da gorulebilir
4) Ruzgar Erozyonu
Ruzgar erozyonu, diğer erozyon tiplerindeki gibi onemli derecelerde toprak erozyonuna neden olur Bitki ortusunun herhangi bir nedenle kalktığı, kurak veya yarı kurak bolgelerde hafif topraklarda ruzgar erozyonu buyuk sorunlar yaratabilir
Yağış, ruzgar erozyonunda faydalı bir goreve sahiptir Toprak ıslak veya nemli olunca ruzgarın onu alıp suruklemesi oldukca guctur Fakat toprağın kuru bulunduğu donemlerde veya yazın ruzgar etkili olabilir İstanbul yakınlarındaki Terkos (Durusu), Ağaclı ve SinopSarıkum kumullarındaki gibi ruzgar erozyonuna neden olup buyuk sorunlar ortaya cıkarabilir
Genellikle yerden 30 cm yuksekte, saniyede 54 metreden daha hızlı esen ruzgarlar, ruzgar erozyonuna neden olmaktadırlar
Ulkemizde erozyon denince, ilk hatırlamamız gereken su erozyonudur Ruzgar erozyonu ulkemiz koşullarında yaygın değildir
imageserezyonnedir5ad15885dc2ef
Erezyon Nasıl Oluşur
Erezyon Nasıl Onlenir
Erozyon (toprak aşınması), koruyucu ortuden yoksun kalan toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyon Nedir? Toprağın akarsular, sel suları ve ruzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve suruklenmesi olayına erozyon denir
Erozyon Nedir? Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır
Erozyon, diğer adıyla aşınım, yer kabuğunu oluşturan kayacların, başta akarsular olmak uzere turlu dış etkenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmesi veya bir yerden başka bir yere taşınması olayıdır1
Tarımda kullanılan alanların %70'i ozelliklerini kaybederek dunya genelinde toplam kara uzerinde %30 civarında colleşmeye sebep olmuştur Dunyada erozyon sebebiyle colleşme tehlikesi bulunan 110 ulke bulunmaktadır Bu cercevede Birleşmiş Milletler Cevre Programı tarafından yapılan hesaplamalarla, dunyada colleşme ve erozyonun onune gecebilmek icin yılda 42 milyar dolar harcanması gerektiği bulunmuştur
Erozyon, diğer adıyla toprak aşınımı, toprağın su ve ruzgarın etkisiyle aşınması ve taşınması olayıdır
Erozyonun başlıca nedeni, toprağın uzerinde bulunan ve aşınmasını onleyen bitki ortusunun yok olmasıdır Ayrıca arazi eğimi, toprak yapısı, yıllık yağış miktarı, iklim faktorleri, bitki ortusu ve insanların yaptığı mudahaleler de erozyon şiddetini belirler Erozyon, tabiatın normal sureci icinde meydana geliyorsa normal erozyon; insanın tabiattaki toprak, su ve bitki arasındaki dengeyi bozucu nitelikteki mudahaleleri sonucu meydana geliyorsa hızlandırılmış erozyon adını almaktadır Normal erozyon, genellikle insan mudahalesi olmayan yerlerde gorulur ve cok yavaş olarak gelişir Meraların aşırı derecede otlatılması, ormanların tahrip edilmesi ile daha az korunan toprak, su ile kolayca taşınabilmektedir ve erozyon hızlanmaktadır
Erozyon 4 şekilde oluşur :
Erozyon Ceşitleri
1) Su Erozyonu
Su erozyonu; yağmurun, araziler uzerinde oluşturduğu yuzeysel akışlar ve akarsuların etkisiyle toprağın aşınması ve taşınması olayıdır Ayrıca denizlerde oluşan dalgaların, kıyılardaki kayalara carpması ve bu kayaları aşındırması ve taşıması da bir su erozyonudur Su erozyonunun oluşmasında etkili etmenler iki grupta toplanır
1) Toprağı cozen ve parcalarını surukleyen hareket halindeki su kuvvetleri Bu kuvvetlere erozif denir(Yağmur damlaları, akarsular,yuzeysel akış, vs)
2) Su kuvvetlerine karşi koymaya calişan, erozyonu yavaşlatmaya calişan, toprak ve topragin ozelliklerini ifade eden, topragin erozyona ugrayabilme egilimi Buna da erodibilite denir Erozif veya erodibilite ne kadar yuksek olursa, erozyonun yol actığı negatif sorunlar da o kadar buyuk olur
Su erozyonu iki aşamalidir Once yagmur damlalarin darbeleriyle toprak cozunur Daha sonra biriken yagmur sulariyla cozunen bu toprak egim yonune dogru taşinir Hindistan'daki Ganj ve Cin'deki Sarı Irmak nehirleri her yıl milyonlarca ton toprağı denize taşır Boylelikle nehirlerin denize dokulduğu alanlarda buyuk deltalar oluşur Yağmur damlaları duz bir toprak yuzeyine dik olarak carptığı zaman 60 cm yukarı, 15'er metre kadar da yanlara doğru sıcrayabilmektedirler Tabi ki bu sıcrama esnasında toprağı da kendisiyle birlikte etrafa sıcratmaktadır Bu sıcramalar eğimli bir arazide olduğu takdirde oluşan etki daha şiddetli olmaktadır
Yine ABD'nin Arizona bolgesindeki, bir kilometreyi aşan derinligiyle muhteşem bir gorunuşe sahip olan Buyuk Kanyon vadisi akarsularin aşindirici etkisini ve gucunu gosteren en iyi ornektir Bu vadi Colorado Irmagi'nin Colorado Yaylasi'ndaki kayalari aşindirarak oymasiyla oluşmuştur
Su erozyonunun yonu ve hızı;
arazinin eğimine,
ruzgarın hızı, yonu ve damlanın toprağa carpma acısına,
damlanın buyukluğune,
damlanın duşme ve carpma hızına,
toprağın bir bitki ortusu ile ortulu olup olmamasına ve
toprak yuzeyinin puruzluluğune bağlıdır
2) Selcik Yarıntısı (Oluk) Erozyonu
Genelde bitki ortusunden yoksun eğimli araziler uzerinde ince oluklar meydana getiren bir erozyon şekline selcik yarıntısı (oluk) erozyonu denir Bu oluklar 23 cm'den 2530 cm'ye kadar olabilirler Uzerinde tarım yapılan arazilerde, surum sonrası bu oluklar kaybolduğu icin erozyon fark edilemez Aslında selcik yarıntısı (oluk) erozyonu, oyuntu erozyonun başlangıcıdır
3) Oyuntu Erozyonu
Eğimli bir yamac uzerinde, yağmurdan sonra oluşan yuzeysel akış ile toprak derinlemesine oyulur Ve oluk erozyonunda oluşan oluklardan daha buyuk ve daha derin kanallar, vadiler veya vadicikler oluşur Bunlara artık oluk değil oyuntu denir Toprağın bu şekilde aşınmasına da oyuntu erozyonu denir Aşinma; ust toprak katmanlari iyice aşinip gidene ve sert ana kaya yuzeye cikana veya egim sifirlanincaya kadar devam eder
Bu iki erozyon ceşidi (oluk ve oyuntu) yagmurlarla ilgili olduklari icin su erozyonunun ceşitleri olarak da gorulebilir
4) Ruzgar Erozyonu
Ruzgar erozyonu, diğer erozyon tiplerindeki gibi onemli derecelerde toprak erozyonuna neden olur Bitki ortusunun herhangi bir nedenle kalktığı, kurak veya yarı kurak bolgelerde hafif topraklarda ruzgar erozyonu buyuk sorunlar yaratabilir
Yağış, ruzgar erozyonunda faydalı bir goreve sahiptir Toprak ıslak veya nemli olunca ruzgarın onu alıp suruklemesi oldukca guctur Fakat toprağın kuru bulunduğu donemlerde veya yazın ruzgar etkili olabilir İstanbul yakınlarındaki Terkos (Durusu), Ağaclı ve SinopSarıkum kumullarındaki gibi ruzgar erozyonuna neden olup buyuk sorunlar ortaya cıkarabilir
Genellikle yerden 30 cm yuksekte, saniyede 54 metreden daha hızlı esen ruzgarlar, ruzgar erozyonuna neden olmaktadırlar
Ulkemizde erozyon denince, ilk hatırlamamız gereken su erozyonudur Ruzgar erozyonu ulkemiz koşullarında yaygın değildir
imageserezyonnedir5ad15885dc2ef
