Gecikmiş konuşma genellikle çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Örneğin, erken doğum, kromozom anomalileri, motor gelişim geriliği, işitme kayıpları, genetik bozukluklar, ailede gecikmiş dil öyküsü, zeka geriliği, yarık dudak/damak, otizm, yaygın gelişimsel bozukluk gibi durumlar gecikmiş konuşmaya yol açabilir. Bunun yanı sıra çevresel koşullar, uyaranların az olması, anne-babanın tutum hataları da gecikmiş konuşmanın nedenleri arasında yer alabilir.

Konuşma belirteçleri, konuşma içerisindeki bölümleri gösteren ve tutarlılığı sağlayan dilsel öğelerdir. Örnek olarak "yani", "şimdi", "evet", "ama", "tamam" gibi sözcükler konuşma belirteçleri olarak kabul edilir. Bu belirteçler konuşmayı daha anlaşılır ve akıcı hale getirir.

Konuşma fiziksel bir olgu olmanın ötesinde aynı zamanda işitme ile de bağlantılıdır. Konuşmanın gerçekleşmesi için işitme organlarının sağlıklı çalışması gereklidir. Dolayısıyla, seslerin nasıl işitildiği de konuşma açısından önemli bir faktördür.

Gecikmiş konuşma ile ilgili yapılacaklar, kaynaklandığı nedenlere göre farklılık gösterebilir. Örneğin, eğer gecikmiş konuşma bozukluğu işitme sorunundan kaynaklanıyorsa, hızla tedaviye başlanmalı ve işitme cihazları kullanılmalıdır. Ayrıca çocuğun konuşma becerilerini geliştirmek ve normal konuşma düzeyine ulaşmasını sağlamak için farklı terapi, yöntem ve oyun temelli eğitimler uygulanabilir.

Konuşma mekanizması, sesin konuşma seslerine dönüştürülmesi sürecini ifade eder. Bu süreçte artikülasyon önemli bir rol oynar. Artikülasyon, sesin gırtlak ve üst düzenek organlar yardımıyla şekillendirilerek üretilmesini sağlar. Ayrıca konuşmanın yanı sıra nefes alma, yutkunma gibi görevleri de yerine getirir.

3 yaşındaki çocuklar genellikle dil gelişimlerinde belirli bir noktaya gelmiş olurlar. Bu dönemde çocuklar nesneler arasında ilişki kurabilir, eşleştirme ve gruplama yapabilir, sayabilir, basit şekilleri çizebilir ve farklı renkleri tanıyabilirler. Bu dönemdeki çocukların dil gelişim süreçlerinde belirli beceriler göstermeleri beklenir.

Son olarak, konuşma gecikmeleri her zaman otizm işareti olmayabilir. Konuşma gecikmeleri çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve her geç konuşan çocuğun otizm olmadığını unutmamak önemlidir. Eğer konuşma gecikmesinden endişe duyuluyorsa, uzman bir doktora danışmak ve gerekli değerlendirmeleri yaptırmak doğru bir adım olacaktır.