Gelişim kuramları, insanın gelişimine yönelik farklı yaklaşımları inceleyen teorilerdir. Bu kuramlar genellikle bireyin yaşamındaki farklı dönemleri, gelişimin temel yönlerini ve süreçlerini ele almaktadır. Freud'un psikoseksüel gelişim kuramı, bireyin cinsel dürtülerinin gelişimini vurgular. Erikson'un psikososyal gelişim kuramı ise bireyin yaşamındaki farklı aşamalarda karşılaştığı psikososyal krizleri ele alır. Piaget'in bilişsel gelişim kuramı ise bireyin bilişsel süreçlerinin nasıl geliştiğini inceler. Bunlar gelişim kuramlarının önemli örnekleridir.

Gelişimin temel özellikleri arasında şunlar bulunmaktadır:
1. Gelişim yordanabilir bir sıra izler ve bu sıra evrenseldir.
2. Bireyler arasında gelişimde farklılıklar vardır.
3. Kritik dönemlerde belirli gelişimsel olaylar meydana gelir.
4. Gelişim bütüncüldür, yönler arasında etkileşim vardır.
5. Gelişim süreklidir ve nöbetleşe devam eder.
6. Gelişim kalıtım ve çevre etkileşiminin sonucudur.
7. Gelişimde telafi mümkün olmayabilir.

Gelişim modelleri arasında önemli olanlar gelişim ve öğrenme kuramlarıdır. Klasik gelişim kuramlarının yanı sıra Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı, Bruner'in Bilişsel Kuramı, Kohlberg'in Ahlaki Gelişim Kuramı ve Gilligan'ın Ahlak Gelişim Kuramı gibi kuramlar da bulunmaktadır. Bu kuramlar bireyin bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimini açıklamak için farklı temel yaklaşımlar sunarlar.

Gelişim binişiklik özelliği, gelişimin sürekli ve aşamalı bir süreç olduğunu ifade eder. Gelişim aşamaları birbirini takip eder ve bir önceki aşama sonraki aşamaya hazırlık yapar. Ancak gelişim aşamaları kesin hatlarla ayrılmış değildir ve bireyler arasında farklılıklar olabilir.

Havighurst'un gelişim görevleri kavramı, bireyin yaşamındaki belirli dönemlerde karşılaştığı önemli görevleri ve bu görevleri başarıyla tamamlamanın sonuçlarını vurgular. Başarılı bir şekilde gerçekleştirilen görevler, bireyin mutluluğuna ve toplumsal uyumuna katkıda bulunurken, başarısızlık ise olumsuz sonuçlara neden olabilir.

Havighurst'a göre bebeklik dönemi, bağlanma, duyusal-motor ve algısal gelişim, temel becerilerin kazanımı gibi özelliklere sahiptir. Bu dönemde bireylerin duygusal ve fiziksel gelişimi ön plandadır ve temel yeteneklerin oluşumu için önemli bir aşamadır.