Güneydoğu Anadolu bölgesinin özellikleri

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, ülkemizin yüz ölçümü açısından en küçük bölgesidir. Bu bölgenin yer şekilleri genellikle sadedir ve kuzeyden güneye doğru yükselti azalır. Bölgedeki önemli platolar arasında Gaziantep, Şanlıurfa ve Adıyaman platoları bulunmaktadır. Diyarbakır Havzası ve Mardin Eşiği ise yüksek bölgelerdir. Karacadağ, bölgedeki en alçak volkan olup ovular arasında Harran, Suruç ve Ceylanpınar yer alır.

Fırat ve Dicle nehirleri bölgeyi parçalayarak platolar oluşturur. Akarsular genellikle araziye gömülmüş durumdadır ve sulama zorunluluğu vardır. Bu bölge göl bakımından en fakir bölgelerden biridir ve doğal göller bulunmamaktadır. Ancak bölgede Atatürk, Kral Kızı, Birecik, Ilısu ve Batman gibi barajlar yer almaktadır.

Bitki örtüsü ve iklim açısından Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş alanıdır. Orta Fırat bölgesinde Akdeniz iklimi, Dicle bölgesinde ise karasal iklim görülür. En yağışlı mevsim kış iken en kurak mevsim yazdır. Aşırı sıcaklar ve buharlaşma nedeniyle kuraklık riski maksimum seviyededir. Güneydoğudan ese samyeli rüzgarı tarımı olumsuz etkiler. Bölgenin doğusunda bozkır, batısında ise makiler yaygındır.

Nüfus açısından Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin nüfusu genellikle diğer bölgelere göre daha azdır. Bölgede nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının üzerindedir çünkü yüz ölçümü küçüktür. Nüfus genellikle dağ eteklerinde toplanmıştır, çünkü çukur yerler aşırı sıcak olduğundan nüfus azdır. Son yıllarda dışarıya göçler azalmıştır ve yerleşim tipleri genellikle kerpiç evlerdir.

Tarım alanlarının geniş ve verimli olmasına rağmen kuraklık ve sulandırma sorunları bulunmaktadır. Bölgede en fazla kırmızı mercimek, Antep fıstığı ve karpuz yetiştirilirken pamuk, tütün ve üzüm üretiminde de önemli artışlar yaşanmaktadır. Küçükbaş hayvancılık ve ihracat gelişmiş olup dokumacılık da oldukça yaygındır.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde çıkarılan madenler arasında petrol (Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Mardin, Siirt), fosfat (Mazıdağı) ve linyit (Cizre, Silopi) önemli yer tutar. Bölgede Batman Rafinerisi bulunur ve Irak ile Türkiye'nin petrol boru hatları bölgeden geçer.

Ulaşım açısından Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yer şekillerinin sade olması nedeniyle gelişmiştir. Toplu taşıma ve karayolu ulaşımı bölgede oldukça yaygındır.