Halit Refiğ

Halit Refiğ Biyografisi
Sinema yönetmeni
Halit Refiğ, 5 Mart 1934 tarihinde İzmir'de doğmuştur. Ailesinin bir iş dolayısıyla üç aylığına gittiği İzmir'de doğdu ama istanbul Nişantaşı'nda büyüdü. Babası Cemil Bey, annesi İsmet Hanım'dır. Bir kız kardeşi vardır. Annesiyle babası boşandı.
İlkokuldan beri okuduğu Şişli Terakki Lisesin(Boğaziçi Üniversitesi) Robert Kolej Mühendislik Bölümü'nde iki sene okudu. 1953 yılında Sinemacı olmaya karar verince eğitimini yarıda bıraktı. Necip Erses'in Tünel'deki ses stüdyosunda bir süre ücretsiz çalışarak sinemanın altyapısı hakkında bir çeşit staj gördü. Daha sonra 1953 yılında sinema eğitimi görmek üzere Londra'ya, BBC Türkçe Yayınlar'da çalışan amcaoğlu Mehmet Refiğ'in yanına gitti. Dört ay kadar kaldığı İngiltere'den sinema tarihi, teorisi ve teknolojisiyle ilgili temel kitaplarla döndü.
Topçu Okulu'ndaki askerliği sırasında, İngilizce bilenlere Kore'ye gitmek isteyip istemedikleri sorulunca; 1954-1955 yıllarında askerliğini yedek subay olarak Kore'de yapmakta iken İlk amatör filmlerini Kore ve Japonya'da çekti. Kore'ye gidip birliğine katıldığında ateşkes sağlanmış ve mütareke imzalanmıştır.
Askerden döndükten sonra, sinemaya ilgisini ve birikimini bilen dostları, Halit Refiğ'i Ankara'da Metin Toker'le tanıştırırlar. Böylece, Metin Toker'in çıkarttığı Akis'te sinema yazarlığına başlar.
1956 yılında dergi ve gazetelerde sinema üzerine yazılar yazmaya başladı. Daha sonra istanbul'a dönerek aynı işe Yeni Sabah 'ta devam eder. Bu sayede Metin Erksan, Ömer Lütfi Akad ve Atıf Yılmaz gibi ustalarla tanışır. Bir yıl sonra Atıf Yılmaz'dan senaryo yazarlığı ve rejisör yardımcılığı teklifi alır. 1957 yılında Atıf Yılmaz'ın "Yaşamak Hakkımdır" isimli filminde asistan olarak sinemacılığa başladı. İlk filmini 1961 yılında "Yasak Aşk"ı çekti. Şehirdeki Yabancı(1962) ve Gurbet Kuşları (1964) gibi toplumsal gerçekçi özellikte ilk dönem filmlerinden sonra "ulusal sinema" kavramı geliştirmeye çalıştı. Kemal Tahir'in etkisiyle; Metin Erksan, Ertem Göreç ve Atıf Yılmaz'ın bazı filmleriyle bu akımın ulusal sinemamızda savunucusu oldu.
1964 yılında Gurbet Kuşları ile Antalya Altın Portakal
Halit Refiğ'in 1971 yılında yazdığı "Ulusal Sinema Kavgamız" adlı kitabı ve yüzlerce makalesi vardır.
1977'de ABD'de Wisconsin Üniversitesi'nde "The Intercessors", 1984'te Ohio Denison Üniversitesi'nde "In The Wilderness" adlı filmleri gerçekleştirdi. Yaptığı 60'ı aşkın filmden çok sayıda ödül kazanmış, filmleri Amerika, Asya, Avrupa ve Afrika ülkelerinde düzenlenen çeşitli şenlik ve gösterilerde Türkiye'yi temsil etmiştir.
1975 yılında TRT'ye çektiği, Halid Ziya Uşaklıgil'in aynı adlı romanından uyarladığı "Aşk-ı Memnu" dizisiyle TV dizilerinin öncüsü oldu. Yapımına 1980 öncesi başlanan ve büyük zorluklarla ancak 1981 yılında tamamlanabilen TRT televizyonu için hazırlanan Kemal Tahir'in aynı adlı romanından uyarladığı "Yorgun Savaşçı" dizisinin ses ve görüntü malzemeleri 1983 yılında başbakanlık emriyle yakıldı fakat bir video kaydı 1993 yılında TRT'de kesintisiz olarak yayınlandı.
1985 yılında baş rolünde Tarık Akan'ın oynadığı "Son Darbe" adlı film, fabrika atıklarının akarsulara verilmesi ve balıklarla insanların zehirlenmesi gibi çevre sorunlarını beyazperdeye yansıtan ilk filmlerimizdendir.
1990 yılında Kemal Tahir'in "Karılar Koğuşu" adlı romanından yazarın Malatya cezaevi günlerini anlatan bir film yaptı.
1974–1975 yıllarında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nin bünyesinde Türkiye'de ilk olarak sinema-televizyon yüksek öğretimini başlatanlar arasında yer aldı.
Fethullah Gülen'in manevi önderi olduğu Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı'nın maddi imkânlarıyla 1996'da "Köpekler Adası"nı gerçekleştirdi.
1997 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararıyla "Onursal Profesörlük" unvanı verildi.
Evlilikleri : 1. Evliliği: 24 şubat 1962 tarihinde sinema oyuncusu Nilüfer Aydan'la evlendi.1965 yılında boşandı. 2. Evliliği: 6 Kasım 1968 yılında İsveçli yıldız Eva Bender ile evlendi. 1972 yılında boşandı. 3. Evliliği: Halit Refiğ, 1975 yılında piyanist Gülper Savaşçın ile evlendi.
Halit Refiğ, 11 Ekim 2009 tarihinde İstanbul'da 75 yaşında kanserden ölmüştür.
Ödülleri : 1964 – Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Film Ödülü, Gurbet Kuşları 1964 – Antalya Altın Portakal Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü, Gurbet Kuşları 1985 – Kültür Ve Turizm Bakanlığı Ödülleri, Başarı Ödülü (Alev Alev) 1989 – 26. Antalya Film Şenliği, En İyi Yönetmen (Hanım) 1990 – 27. Antalya Film Şenliği , En İyi Yönetmen (Karılar Koğuşu)
Yönetmenlik Yaptığı Filmler: 1961 – Seviştiğimiz Günler 1961 – Yasak Aşk 1962 – Şehirdeki Yabancı 1962 – Gençlik Hülyaları 1963 – Şafak Bekçileri 1964 – Gurbet Kuşları 1964 – Şehrazat 1964 – Evcilik Oyunu 1964 – İstanbul'un Kızları 1965 – Canım Sana Feda 1965 – Güneşe Giden Yol 1965 – Haremde Dört Kadın 1965 – Kırık Hayatlar 1966 – Aslan Pençesi 1966 – Erkek Ve Dişi 1966 – Üç Korkusuz Arkadaş 1966 – Karakolda Ayna Var 1966 – Can Yoldaşları 1967 – Kız Kolunda Damga Var 1969 – Bir Türk'e Gönül Verdim 1969 – Yaşamak Ne Güzel Şey 1970 – Atsız Cengaver 1971 – Sevmek Ve Ölmek Zamanı 1971 – Ali Cengiz Oyunu 1972 – Çöl Kartalı 1972 – Acı Zafer 1972 – Aşk Fırtınası 1972 – Fatma Bacı 1973 – Kızın Varsa Derdin Var 1973 – Cennetin Kapısı 1973 – Sultan Gelin 1973 – Vurun Kahpeye 1973 – Yedi Evlat İki Damat 1975 – Aşk-ı Memnu (dizi) 1977 – Arabulucular / The Intercessors 1978 – Yaşam Kavgası 1979 – Yorgun Savaşçı 1982 – Leyla İle Mecnun 1982 – O Kadın 1983 – Beyaz Ölüm 1983 – İhtiras Fırtınası 1984 – Alev Alev 1985 – Ölüm Yolu 1985 – Paramparça 1985 – Son Darbe 1986 – Kıskıvrak 1986 – Teyzem 1986 – Yarın Ağlayacağım 1987 – Kızımın Kanı 1987 – Kurtar Beni 1988 – Kızım Ve Ben 1988 – Hanım 1989 – Karılar Koğuşu 1990 – İki Yabancı 1993 – Zirvedekiler 1996 – Köpekler Adası 1998 – Affet Bizi Hocam 1999 – Kerem 2000 – Affet Beni Hocam 2000 – Zeynep Öğretmen 2000 – Gelinlik Kız 2000 – Sara ile Musa 2000 – Midasın Düşü 2000 – Gençlik
Senaryosunu yazdığı Filmler : 1958 – Yaşamak Hakkımdır 1959 – Ala Geyik 1959 – Karacaoğlan'ın Kara Sevdası 1960 – Suçlu 1960 – Mahallenin Sevgilisi 1960 – Ölüm Peşimizde 1960 – Kırık Çanaklar 1961 – Avare Mustafa 1961 – Seviştiğimiz Günler 1961 – Yasak Aşk 1961 – Güneş Doğmasın 1963 – Şafak Bekçileri 1963 – Yavaş Gel Güzelim 1964 – İstanbul'un Kızları 1964 – Şehrazat 1964 – Gurbet Kuşları 1965 – Güneşe Giden Yol 1965 – Kırık Hayatlar 1965 – Haremde Dört Kadın 1965 – Yasak Sokaklar 1966 – Karakolda Ayna Var 1966 – Aslan Pençesi 1966 – Can Yoldaşları 1966 – Üç Korkusuz Arkadaş 1966 – Erkek ve Dişi 1967 – Kanlı Hayat 1967 – Kız Kolunda Damga Var 1967 – Aslan Yürekli Kabadayı 1967 – Yaprak Dökümü 1967 – Son Gece 1969 – Bir Türk'e Gönül Verdim 1969 – Yaşamak Ne Güzel Şey 1970 – Atsız Cengaver 1971 – Ali Cengiz Oyunu 1972 – Acı Zafer 1972 – Aşk Fırtınası 1972 – Çöl Kartalı 1973 – Sultan Gelin 1975 – Aşk-ı Memnu 1978 – Yaşam Kavgası 1985 – Son Darbe (2) 1987 – Kurtar Beni 1988 – Arkadaşım Şeytan 1988 – Hanım 1989 – Karılar Koğuşu 1990 – İki Yabancı 1996 – Köpekler Adası 1999 – Kerem 2005 – Cumbadan Rumbaya