Hücrenin bölüneceğinin kesin kanıtı, DNA'nın replikasyonu (eşlenmesi) ile gerçekleşir. DNA'nın eşlenmesi hücre çoğalması için gerekli olan genetik materyalin kopyalanması işlemidir. Bu süreç sırasında hata oluşmaması ve tam bir kopyalamanın gerçekleşmesi, hücre bölünmesinin gerçekleşeceğinin önemli bir göstergesidir.

Hücre bölünmesi, hücre döngüsünün bir aşamasıdır ve bir dizi kontrol mekanizması tarafından düzenlenir. Hücre bölünmesinin başlaması için hücrenin belirli evrelerden geçmesi gerekir. Mitoz için önemli enzimler ve proteinler sentezlenir. Kontrol noktalarında DNA'nın eşlenmesi sırasında olası sorunlar ve hasarlar kontrol edilir. Bu kontrol mekanizmaları hatalı bölünmeyi engelleyerek hücrelerin sağlıklı bir şekilde bölünmesini sağlar.

Hücre farklılaşması genellikle embriyonik gelişim sürecinde görülür. Özellikle gastrula evresinde hücreler farklılaşmaya başlar ve embriyonun üç tabakalı yapısının oluşumunda önemli rol oynarlar.

Bölünme oluğu, sitokinez sürecinin bir parçasıdır. Hayvan ve bitki hücrelerinde farklı şekillerde gerçekleşir. Hayvan hücrelerinde sitokinez, bölünme oluğunun hücreyi ikiye böldüğü bir süreçken, bitki hücrelerinde yeni hücre plağı ve duvar oluşumu ile gerçekleşir.

Hücre bölünmemesi durumunda hücre devri (senesans) meydana gelir. Bölünmeyen hücre zamanla yaşlanmaya başlar ve sonunda ölür.

Hücre döngüsünü kontrol eden mekanizma, Kontrol Noktası Sistemi olarak adlandırılır. Bu sistem, hücre döngüsündeki farklı evreler arasındaki uyumu sağlar ve hasarlı kromozomların replikasyonunu engelleyerek hücrelerin doğru şekilde bölünmesini sağlar.

Hücre bir bölünmesi gerektiğini belirli büyüklüğe ulaşması ve nükleik asitlere sahip olmasıyla anlar. Hücre bölünmesi, tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi ve gelişmesi, ayrıca eşeysel üreme için gereklidir. Bu süreçte belirli aşamalarda kontrol mekanizmaları devreye girer ve bölünmenin gerçekleşmesini sağlar.

Vücutta bölünme yeteneğini kaybetmiş hücreler genellikle sinir hücreleri, çizgili kas hücreleri, retina yapısı gereği bölünemeyen hücreler ve üreme hücrelerinin sonuçları olan sperm ve yumurta hücreleri olarak bilinir.

Hücre göçü embriyonik gelişim sürecinde, blastocyst evresinden gastrula evresine geçişte önemli bir rol oynar. Hücrelerin belirli bölgelere göç etmesi, embriyonun farklılaşmasına ve organ oluşumuna katkıda bulunur.

Fetal dönem, embriyonun gelişiminin devam ettiği dönemi ifade eder. İlk sekiz haftanın sonunda başlayan fetal dönem, 9-40. haftalar arasındaki süreci kapsar. Bu dönemde embriyonun oluşturduğu organ sistemleri gelişir ve fetüsün büyümesi devam eder.