İnsan haklarının yargı organına karşı korunmasını sağlayan mekanizma genellikle bireysel başvuru hakkı ve uluslararası insan hakları mahkemeleri gibi unsurları içerir. Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında bireylerin doğrudan mahkemeye başvurma hakkı ile ihlaller karşısında adalet aramalarını sağlar. Bu mekanizma, devletlerin insan haklarına saygı göstermelerini teşvik etmekte ve bireylerin haklarını koruma yolunda etkili bir araç olarak işlev görür.

İnsan hakları ile demokrasi arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Demokrasi, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi için zemin oluşturur. Özgürlük, insan haklarına saygı, seçme ve seçilme hakkı gibi değerler demokrasinin temel unsurları arasında yer alır. Demokratik yönetimler genellikle insan haklarını koruyan politikaları destekler ve bu hakların toplumun her kesimine yayılmasını amaçlar.

İnsan haklarının tarihindeki gelişim unsurları arasında yazılı belgeler (örneğin anayasalar ve uluslararası sözleşmeler), ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile yargı organlarının rolü büyük önem taşır. Bu belgeler ve kurumlar, insan haklarını korumak ve ihlalleri önlemek için hukuki ve etik temeller oluşturmuştur. İnsan hakları alanındaki ilerlemeler, hem yazılı normların gelişimi hem de toplumsal farkındalığın artmasıyla desteklenmektedir.

Hakkın sahibi eliyle korunması, temelde bireylerin kendi haklarını koruma sorumluluğunu ifade eder. Bu durumda, bireylerin kamu gücü veya hukuk sisteminden bağımsız olarak, meşru müdafaa yoluyla haklarını savunmaları gerekebilir. Meşru müdafaa, bir kişinin kendisine veya malına yönelik hukuksuz saldırıya karşı kendini koruma hakkını kullanması anlamına gelir.

İnsan hakları kategorileri arasında yaşama hakkı, en temel ve vazgeçilmez haklardan biridir. Yaşama hakkı, her bireyin hayatına saygı gösterilmesini ve yaşam hakkının her türlü ihlalden korunmasını içerir. Diğer önemli insan hakları kategorileri arasında özgürlük, eşitlik, adil yargılanma hakkı, işkence yasağı gibi pek çok temel hak ve özgürlük bulunmaktadır.

Birleşmiş Milletler (BM) örgütüne bağlı başlıca komisyon ve komiteler arasında Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, Yönetim Konseyi, Genel Sekreterlik ve Uluslararası Adalet Divanı gibi yapılar yer almaktadır. Bu organlar, BM'nin çeşitli alanlarda politikalar oluşturmasını, uluslararası barışı korumasını ve insan haklarını teşvik etmesini sağlarlar.

Hakkın korunması, hak sahibinin hakkının ihlal edilmesi durumunda yasal yollara başvurarak haklarını koruma hakkıdır. Medeni hukuka göre, hakka riayet edilmediği durumlarda hak sahibi yasal yollara başvurarak haklarını koruyabilir ve ihlale uğradığı durumları yargıya taşıyabilir. Bu sayede, hukuki yollarla hakların korunması ve ihlallerin önlenmesi mümkün olabilir.