IV. Mehmet: Osmanlı'nın Avcı Sultanı ve Dönemi

Erken Yaşamı ve Tahta Çıkışı

IV. Mehmet, 2 Ocak 1642 tarihinde İstanbul'da doğmuştur. Babası Sultan İbrahim, annesi ise Turhan Sultan'dır. IV. Mehmet, Osmanlı İmparatorluğu'nun 19. padişahı olarak 1648 yılında henüz altı yaşındayken tahta çıkmıştır. Tahta çıkışı, babasının tahttan indirilmesiyle gerçekleşmiş ve bu durum, imparatorlukta bir iktidar boşluğuna neden olmuştur.

Saltanatı ve Siyasi Gelişmeler

IV. Mehmet'in saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun en uzun süreli padişahlıklarından biri olarak 39 yıl sürmüştür (1648-1687). Tahta çıktığında yaşının küçük olması sebebiyle devlet işleri büyük ölçüde annesi Turhan Sultan ve Köprülü ailesinden gelen sadrazamlar tarafından yönetilmiştir. Bu dönemde, özellikle Köprülü Mehmed Paşa ve oğlu Köprülü Fazıl Ahmed Paşa'nın yönetimleri altında imparatorluk yeniden güçlü bir merkezi otorite kazanmıştır.

Kültürel ve Askeri Faaliyetler

IV. Mehmet, avcılığa olan düşkünlüğü nedeniyle "Avcı Mehmet" lakabıyla anılmıştır. Avcılığa olan ilgisi, devlet işlerinden uzak kalmasına neden olmuşsa da bu dönemde Osmanlı ordusu, Viyana'nın ikinci kez kuşatılması gibi önemli askeri seferlere de katılmıştır. Ancak, Viyana Kuşatması 1683 yılında başarısızlıkla sonuçlanmıştır ve bu, Osmanlı'nın Avrupa'daki ilerleyişinin duraklamasına neden olmuştur.

Düşüş ve Tahttan İniş

IV. Mehmet'in saltanatı, özellikle son yıllarında imparatorluk içinde yaşanan iç karışıklıklar ve dış baskılar nedeniyle zayıflamıştır. 1687 yılında patlak veren isyanlar sonucunda IV. Mehmet tahttan indirilmiş ve yerine kardeşi II. Süleyman tahta geçmiştir. IV. Mehmet, tahttan indirildikten sonra Edirne'ye sürgüne gönderilmiş ve 1693 yılında burada vefat etmiştir.

Mirası

IV. Mehmet dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun klasik dönemden modern döneme geçiş sürecinde önemli bir köprü işlevi görmüştür. Onun döneminde yapılan reformlar ve yönetim anlayışı, imparatorluğun sonraki yüzyıllardaki gelişmeleri açısından belirleyici olmuştur. Özellikle Köprülü ailesinin reformları, devletin merkezi otoritesini yeniden tesis etmesinde etkili olmuştur.