Kayaçlarda fay ve kıvrım oluşumları genellikle yerkabuğundaki kuvvetlerin etkisiyle meydana gelir. Kıvrımlar, genellikle sıkışma ya da basınç kuvvetleri altında oluşurken, faylar ise çekme kuvvetleri etkisiyle gelişir.

Kıvrımlar, zamanla kayaç tabakalarının farklı sebeplerle kalıcı deformasyona uğraması sonucunda oluşan kavisli yapılar olarak tanımlanır. Basınç etkisiyle oluşan kıvrımlar genellikle dalga şeklinde olabilir ve boyları 5-10 cm ile birkaç km arasında değişebilir. Aynı zamanda, çökme sonucu ani bir kıvrılma da meydana gelebilir.

Faylar ise kayaçlarda genellikle çekme kuvvetlerinin etkisi altında oluşur. Faylar, kayaçların kaymasını sağlayan kırıklar veya çatlak sistemleridir. Bu kırıklar genellikle belirgin bir yön doğrultusunda oluşur ve kayaç kütlelerinin kaymasına neden olabilir.

Kayaçların kabukta sıcaklığın artmasına bağlı olarak deforme olmaları ise yüksek sıcaklıkların ve basınçların kristalleşmeyi etkilemesiyle gerçekleşir. Yüksek sıcaklık, atomların ve iyonların hareket etmesine izin verirken, yüksek basınçlar kristallerin çözülmesine neden olabilir. Bu süreçler kayaçların yeniden düzenlenmesine ve deforme olmasına yol açabilir.

Tansiyon çatlakları ise çekme kuvvetlerinin etkisiyle oluşan açılma çatlaklarıdır. Genellikle çeşitli mineralizasyonları barındırabilirler ve kayaçlardaki gerilme sonucunda ortaya çıkabilirler.

Tektonik hareketler ise Dünya'nın içsel ısısından kaynaklanan konveksiyonel akımlar sonucunda oluşur. Yüksek sıcaklığa sahip çekirdek çevresindeki malzeme yüzeye doğru yükselirken, yüzeye yakın bölgeler ise merkeze doğru iner. Bu konveksiyonel akımlar kaya levhalarının hareket etmesine ve tektonik olaylara neden olur.

Tebeşir kayacı, derin deniz canlılarının birikimiyle oluşan yumuşak ve su geçirgen bir kaya türüdür. Saf kalker karakteristik özellikleri arasındadır.

Son olarak, granitin metamorfizmaya uğraması sonucunda 'hibrit kayalar' olarak adlandırılan kayaçlar oluşabilir. Granit metamorfizmaya uğradığında farklı kayaç bileşenlerini emebilir ve bu da yeni kayaç türlerinin oluşmasına neden olabilir.