haberci
Efsanevi Üye
Kırşehirin Bölgesel Halk Oyunları,
Kırşehirin Bölgesel Oyunları,
Kırşehirin Insanlar Oyunları,
Folklor: Kırşehir Türk'ün genel karekterini tipik olarak ve hiç bozmadan sürdüren insanların yaşadığı ildir
Kırşehir yöresi ve insanları sevinç ve kederlerinde daima ölçülüdürler Bahar ve yaz aylarında özellikle düğünlerde ağır başlı ve içten bir söyleşi havası vardır Yemekleri ölçülü ve doyurucudur
Millet yaşantısının halk müziği diliyle tipik anlatımını veren türküler Kırşehir'de muhabbet adı aşağıda ağaç altlarındaki sohbetlerde ve düğünlerde bol bol çalınıp söylenir Bunlar genelde ya bir bozlaktır veya bir uzun havadır İnsanı yakar kavurur içten içe Bazen bir oyun havasıdır kaşıkla oynatır parmakları şaklatır Ara Sıra de bir halaydır dizer kol kola omuz omuza
Irk Araçları: İlde tezeneli sazların üç telinden dokuz telliye dek tüm çeşitleri çalınır Divan bağlama tambura ve cura yaygındır Yaylı sazlardan en yaygını diz üstünde çalınan kemanedir
Üflemeli sazların başında orta kaba zurna kazanç Yörede çalışlarıyla meşhur sanatçılar vardır Zurnayla halay havaları cirit ve güreş havaları yanında bozlaklar da çalınır Dilli ve dilsiz kavallar daha çok köylerde yaygındır
Vurmalı sazlar aralarında davul tef kaşık zil zilli maşa yaygındır Oyunlarda fincan ve kadeh da çalınır Bardak oyunu bitince bardaklar atılıp kırılır
GELENEKSEL OYUNLAR:
Millet Oyunları: Yörede kaşıklı oyunlar Konya oyunlarıyla halaylarsa doğu illerimizdeki oyunlarla benzerlik gösterir
Halay: halaylar davulzurna eşliğinde ve erkeklerce oynanmaktaydı Günümüz KIRŞEHİR 'deki çeşitli folklor derneklerinin gösterimlerinde kızlar da oyunlara katılmaktadır "Halaydenilen halaylarda bireysel oyunları etkisi belirgindir Oyun topluca başlar "başçeken(halay başı) kimsesiz ağırlama yapar daha sonra da halayın sonuna geçer Bu kere yeni başçeken gösterisin yapar Oyun böylece sürer
Halaylar genel olarak kesin bir sıra izleyerek birbirine ekli oynanır Oyunların düzeni şöyledir:
Ağırlama
Kıvrak halay
Türkü halayı
Üç üçgenin taban olmayan kenarı
Yanlama
Sekmen(seymen)halayı
Başka bir halay düzeninde de şu sıra izlenmektedir:
Üç but halayı
Hasandağı sekmesi
Sivrik halayı
Cirit halayı
Avşar ağırlaması
Keçeli
Ayrıca Anşa halayı narinli halayı yıldız kuşlar sepetçioğlu ve sinsin gibi halaylar da yaygındır Benzer ezgilerle oynanan Cirit halayı ile Sinsin figürleri değişiktir Halaylarda "Başçekenin elinde çaput vardır El ele tutuşan oyuncular birbirine yaklaşıp ayrılırlar
Kaşıklı oyunlar(Karşılama): Geçmişte "muhabbetlerde ince saz denilen bağlama keman ve darbuka eşliğinde erkeklerce oynanırdı Kadınlar arasında da oynanan oyunlara ud ve tef eşlik etmekteydi Günümüzde kimi köylerde sürdürülen bu geleneği kurulan dernekler yaşatmaya çalışmaktadır Bu oyunlar nikah karşılama ve uğurlama törenlerinde davulzurna eşliğinde oynanmaktadır
Kaşıklı oyunların en yaygınları şunlardır:
Badi zabah(Badi Saba) Üç erkek çocuk(kırşehir zeybeği) Biter Kırşehir 'in gülleri Yürü güzel Çiçekdağı
Bunlardan kimileri şöyle oynanmaktadır:
Üç erkek çocuk: İki ya da daha fazla erkek oyuncunun oynadığı bu oyun ağırlamayla başlar azar azar hızlanır Oyuncuların ellerinde tahta kaşıklar vardır ezgiye göre kaşık vuruşları değişir; zeybek özellikleri görüldüğü için Kırşehir Zeybeği de denmektedir Oyun çökmeler ve beceri isteyen devinimlerle sürer
Çiçekdağı: Erkeklerin oynadığı kaşıklı oyunlardandır Geçmişte kaşık yerine bardakla oynanan oyun ağırdan başlar ara nağmeyle hızlanır
Biter Kırşehir 'in Gülleri: Erkeklerce oynanan türkülü oyunlardandır Türkünün başlangıcında "heyyytdiye nara atılır dizler çapraz biçimde yere vurulur Ellerdeki kaşıklar biriki vurularak ayağa kalkınır En manâlı figür sol topuğun sağ ayak ardındaki sertçe yere vurulmasıdır
Oyunun türküsü şöyledir:
Biter Kırşehir 'in gülleri biter
Şakıyıp dalında bülbüller öter
Aman amman gülüm amman
Amman amman efendim amman
Atladım Dinekdağa
Alnım değdi yaprağa
Kız koynunda ölürsem
Koyma beni toprağa
Çoktur güzelleri her zaman yeni yeter
Kaşının üstünde keman görünür
Aman amman sebep amman
Amman amman efendim amman
Aynam düştü yerlere
Karıştı gazellere
Tabiatım kurusun
Bakarım güzellere *
Kırşehirin Bölgesel Oyunları,
Kırşehirin Insanlar Oyunları,
Folklor: Kırşehir Türk'ün genel karekterini tipik olarak ve hiç bozmadan sürdüren insanların yaşadığı ildir
Kırşehir yöresi ve insanları sevinç ve kederlerinde daima ölçülüdürler Bahar ve yaz aylarında özellikle düğünlerde ağır başlı ve içten bir söyleşi havası vardır Yemekleri ölçülü ve doyurucudur
Millet yaşantısının halk müziği diliyle tipik anlatımını veren türküler Kırşehir'de muhabbet adı aşağıda ağaç altlarındaki sohbetlerde ve düğünlerde bol bol çalınıp söylenir Bunlar genelde ya bir bozlaktır veya bir uzun havadır İnsanı yakar kavurur içten içe Bazen bir oyun havasıdır kaşıkla oynatır parmakları şaklatır Ara Sıra de bir halaydır dizer kol kola omuz omuza
Irk Araçları: İlde tezeneli sazların üç telinden dokuz telliye dek tüm çeşitleri çalınır Divan bağlama tambura ve cura yaygındır Yaylı sazlardan en yaygını diz üstünde çalınan kemanedir
Üflemeli sazların başında orta kaba zurna kazanç Yörede çalışlarıyla meşhur sanatçılar vardır Zurnayla halay havaları cirit ve güreş havaları yanında bozlaklar da çalınır Dilli ve dilsiz kavallar daha çok köylerde yaygındır
Vurmalı sazlar aralarında davul tef kaşık zil zilli maşa yaygındır Oyunlarda fincan ve kadeh da çalınır Bardak oyunu bitince bardaklar atılıp kırılır
GELENEKSEL OYUNLAR:
Millet Oyunları: Yörede kaşıklı oyunlar Konya oyunlarıyla halaylarsa doğu illerimizdeki oyunlarla benzerlik gösterir
Halay: halaylar davulzurna eşliğinde ve erkeklerce oynanmaktaydı Günümüz KIRŞEHİR 'deki çeşitli folklor derneklerinin gösterimlerinde kızlar da oyunlara katılmaktadır "Halaydenilen halaylarda bireysel oyunları etkisi belirgindir Oyun topluca başlar "başçeken(halay başı) kimsesiz ağırlama yapar daha sonra da halayın sonuna geçer Bu kere yeni başçeken gösterisin yapar Oyun böylece sürer
Halaylar genel olarak kesin bir sıra izleyerek birbirine ekli oynanır Oyunların düzeni şöyledir:
Ağırlama
Kıvrak halay
Türkü halayı
Üç üçgenin taban olmayan kenarı
Yanlama
Sekmen(seymen)halayı
Başka bir halay düzeninde de şu sıra izlenmektedir:
Üç but halayı
Hasandağı sekmesi
Sivrik halayı
Cirit halayı
Avşar ağırlaması
Keçeli
Ayrıca Anşa halayı narinli halayı yıldız kuşlar sepetçioğlu ve sinsin gibi halaylar da yaygındır Benzer ezgilerle oynanan Cirit halayı ile Sinsin figürleri değişiktir Halaylarda "Başçekenin elinde çaput vardır El ele tutuşan oyuncular birbirine yaklaşıp ayrılırlar
Kaşıklı oyunlar(Karşılama): Geçmişte "muhabbetlerde ince saz denilen bağlama keman ve darbuka eşliğinde erkeklerce oynanırdı Kadınlar arasında da oynanan oyunlara ud ve tef eşlik etmekteydi Günümüzde kimi köylerde sürdürülen bu geleneği kurulan dernekler yaşatmaya çalışmaktadır Bu oyunlar nikah karşılama ve uğurlama törenlerinde davulzurna eşliğinde oynanmaktadır
Kaşıklı oyunların en yaygınları şunlardır:
Badi zabah(Badi Saba) Üç erkek çocuk(kırşehir zeybeği) Biter Kırşehir 'in gülleri Yürü güzel Çiçekdağı
Bunlardan kimileri şöyle oynanmaktadır:
Üç erkek çocuk: İki ya da daha fazla erkek oyuncunun oynadığı bu oyun ağırlamayla başlar azar azar hızlanır Oyuncuların ellerinde tahta kaşıklar vardır ezgiye göre kaşık vuruşları değişir; zeybek özellikleri görüldüğü için Kırşehir Zeybeği de denmektedir Oyun çökmeler ve beceri isteyen devinimlerle sürer
Çiçekdağı: Erkeklerin oynadığı kaşıklı oyunlardandır Geçmişte kaşık yerine bardakla oynanan oyun ağırdan başlar ara nağmeyle hızlanır
Biter Kırşehir 'in Gülleri: Erkeklerce oynanan türkülü oyunlardandır Türkünün başlangıcında "heyyytdiye nara atılır dizler çapraz biçimde yere vurulur Ellerdeki kaşıklar biriki vurularak ayağa kalkınır En manâlı figür sol topuğun sağ ayak ardındaki sertçe yere vurulmasıdır
Oyunun türküsü şöyledir:
Biter Kırşehir 'in gülleri biter
Şakıyıp dalında bülbüller öter
Aman amman gülüm amman
Amman amman efendim amman
Atladım Dinekdağa
Alnım değdi yaprağa
Kız koynunda ölürsem
Koyma beni toprağa
Çoktur güzelleri her zaman yeni yeter
Kaşının üstünde keman görünür
Aman amman sebep amman
Amman amman efendim amman
Aynam düştü yerlere
Karıştı gazellere
Tabiatım kurusun
Bakarım güzellere *
