Madde bağımlılığını önlemek için atılabilecek adımlar arasında yaşa uygun ve doğru bilgilendirme çalışmaları yapılması oldukça önemlidir. Özellikle gençlerin uyuşturucu maddeler hakkında doğru bilgi sahibi olmaları ve bilinçlenmeleri kritiktir. Aynı zamanda güçlü aile bağları ve pozitif aile ilişkileri de madde bağımlılığının önlenmesinde etkili olabilir. Ailelerin çocuklarına destek olması, onlarla iletişimi güçlü tutması ve güvenli bir ortam sağlaması önemlidir. Başkalarıyla kıyaslamaktan kaçınma da benlik saygısının korunmasına ve bağımlılığa eğilimi azaltmaya yardımcı olabilir.

Çocuk ve ergenlerde madde bağımlılığını önlemek için tedavi modelleri arasında ilaçlı ve ilaçsız tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Tedavinin temel stratejileri arasında bağımlılığı sonlandırma motivasyonunu arttırmak, baş etme becerilerini öğretmek, yaşam desteklerini artırmak ve kişilerarası işlevselliği artırmak yer almaktadır.

Madde bağımlılığı ile mücadele eden kuruluşlar arasında Yeşilay gibi önemli kurumlar bulunmaktadır. Ayrıca, bağımlılıktan kurtulmak isteyen gençlere destek olmak amacıyla faaliyet gösteren AMATEM gibi kurumlar da toplumda önemli bir rol oynamaktadır.

Uyuşturucu ile mücadelede en etkili yöntem, uyuşturucudan uzak durmak ve hiç başlamamaktır. Bu nedenle önleme odaklı çalışmalar, bilinçlendirme faaliyetleri ve bağımlılığa yol açabilecek risk faktörlerinin azaltılması büyük önem taşır.

Ergenlik döneminde madde kullanımı genellikle farklı evrelerden oluşan bir süreklilik gösterir. Bu dönemde gençlerin biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerle etkileşimi sonucu farklı evrelerden geçebilirler. Madde kullanımı spektrumu genellikle 4 aşamadan oluşur ve gençlerin gelişim süreçleriyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle ergenlik döneminde madde kullanımıyla ilgili dikkatli olunması ve gençlerin desteklenmesi önemlidir.