Mahallenin özellikleri, köyaltı yerleşim birimleri içinde en gelişmiş olanı olmasıdır. Mahalle, köyden biraz uzakta bir grup evin bir araya gelmesiyle oluşur. Muhtarlık olamayacak kadar küçük oldukları için idari olarak köye bağlıdır ve zamanla büyüyerek bir köy haline gelebilir. Mahalle, genellikle bir merkezi meydana, okula, camiye, parka ve diğer hizmet birimlerine yakın konumlanmıştır.

Mahalleler genellikle muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi gibi işlemler, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine Valinin onayı ile gerçekleşir.

Mahalle birimi kavramı, 1900'lerin başlarında Clarence Perry tarafından geliştirilmiştir. Bu kavram, metropol alanlarda konut gelişimi için erken bir şematik planlama modelidir. Mahalle birimi, sosyal ve entelektüel tutumlardan etkilenerek oluşturulan bir kavramdır.

Mahalle, bir şehrin, kasabanın veya büyük bir köyün bölündüğü parçalardan her biri olarak tanımlanabilir. Bir mahallede oturan insanlar genellikle bir arada yaşayan, birbirlerine komşuluk yapan ve yardımlaşma kültürünü sürdüren bir topluluktur. Mahalle halkı, genellikle birlikte etkinlikler düzenler, sorunlara birlikte çözüm arar ve dayanışma içinde hareket eder.

Mahalle kültürü ise dayanışma, komşuluk ilişkileri, yardımlaşma ve birlikte hareket etme gibi değerleri içeren bir kültürdür. Mahallede yaşayan herkes adeta büyük bir ailenin bir ferdi gibi davranır. Birlikte sevinilir, birlikte üzülünür ve birlikte çözümler üretilir.

Mahalleler, yerel yönetim ilkesine bağlı olarak yönetilir. Mahalli İdarelerin kuruluş, görevler ve yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunlarla düzenlenir. Mahallelerin idari işleyişi genellikle muhtar ve ihtiyar heyetinin kararları doğrultusunda ilerler.

Mahalle muhtarlarının görevleri arasında köyde yapılması gereken işleri planlama, genel yönetimi temsil etme, yasaları halka duyurma, köy içinde düzeni sağlama ve genel yönetimle iletişimde olma gibi sorumluluklar bulunmaktadır. Muhtarlar, köy halkının çıkarlarını korumak ve köydeki işlerin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamakla görevlidirler.

Köy organları ise köy yönetimini oluşturan unsurlardır. Köyde bulunan köy derneği, ihtiyar meclisi ve köy muhtarı, köyün idari işlerini yürüten ve kararlar alarak köyün yönetimine katkı sağlayan organlardır.

Türkiye genelinde yaklaşık olarak 32.125 mahalle bulunmaktadır. Bu mahalleler 81 il ve 973 ilçe içerisinde yer almaktadır. Her mahallenin kendine özgü sınırları bulunur ve bu sınırlar, belediye meclisinin kararı, kaymakamın görüşü ve valinin onayı doğrultusunda belirlenir. Mahalle sınırları, genellikle coğrafi ve yerleşim düzenine göre belirlenir ve değiştirilebilir.