haberci
Efsanevi Üye
Mağdur olmamak için sahte parayı gerçeğinden ayırt etme yöntemlerinin öğrenilmesi gerekiyor. Bunun için sahte para nasıl anlaşılır sorusunun yanıtlarını derledik.
Sahte paranın gerçeğinden nasıl ayırt edileceği konusunda herkes az çok bir şeyler biliyordur. Ancak
mağdur olmamak
için az çok bir şeyler bilmek bazen yetersiz kalabiliyor.
Dolandırıcılığın arttığı ve piyasaya tomarla sahte paranın sürülebildiği günümüzde korunmak için yetkililerce onaylanmış yöntemleri uygulamak şart. Böylelikle zaman zaman gerçeğinden ayırt edilemeyen, özellikle de kişiyi dikkatsiz olduğu zamanlarda üzebilen sahte paralardan korunmak mümkün.
İşte sahte parayı anlamak için 12 yöntem;
1Kağıdın Kalitesi
Sahte paralar, gerçeğine kıyasla daha yumuşak ve kalitesiz durmaktadır. Özel olarak üretilen banknotlarda beyaz değil, kupürün hakim renginin tonunda açık renkte kağıt kullanılır.
Yüzde 100 pamuk elyafından üretilen gerçek para UV ışık altında parlamaz. Gerçek paranın belirli bir yoğunluğu varken sahte paranın gerek kalitesi gerekse pürüzsüz dokusu kendini ele vermektedir.
2Atatürk Görseli
Pek çok kişinin haberdar olduğu bir diğer gerçek para özelliğiyse Atatürk görselidir. Bunun için yapmanız gereken şey parayı ışığa tutup
gizli Atatürk görselinin
olup olmadığını kontrol etmenizdir.
Bazı kalpazanların aynısı olmasa dahi benzerini yapmalarına rağmen Atatürk görseli ayırt edici noktalardandır. Baskısız beyaz alanda Atatürk portresi ve kupür değerini gösteren rakamdan oluşan filigran, bazı sahte paralarda kağıdın içinden ya da dışından baskı ile taklit edilmektedir.
3Emniyet Şeritleri
Dolandırıcıların en çok sorun yaşadığı noktalardan bir tanesi emniyet şeritleridir. Gerçek banknotun üzerindeki emniyet şeridi ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklinde görünür. Kağıda gömülü olan şerit, UV ışık altında
kupür değerine göre
mavi, sarı, kırmızı olarak üç farklı renkte parlama gösterir.
4Holografik Şeritler
Orijinal banknotların sağ ön yüzünde renkli ve parlak yansımalar veren holografik şerit folyo bulunmaktadır. Sahte paralarda ise gümüş renkli ve yanardöner yaldız kullanılmaktadır. Şeritte, açı değiştirildiğinde kupürün değerini ve TL ifadesini içeren dikdörtgen bir kısım bulunmaktadır.
5Kabartma Baskısı
Kullanılan özel teknik sayesinde gerçek paralara dokunulduğunda ön yüzdeki Atatürk portresi ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası gibi bazı bölümlerde kabartma etkisi hissedilmektedir.
Sahte banknotlarda ise genellikle bu kabartmalar bulunmamaktadır. Bulunduğu durumlarda da orijinal paradaki kabartma hisse yerine yükseklik hissi verdikleri görülmektedir.
6Renk Değiştiren Şerit Baskı
Gerçek paranın arka yüzünde kupür değerini gösteren rakam ve TL harflerinden oluşan
şerit baskı
vardır. Açısına göre şeffaf ve sarı renkleriyle yansıma yapan bu bölüm de kalpazanların tam olarak taklit edemediği alanlardandır.
7Gizli Görüntü
Orijinal banknotlarda Atatürk portresinin sağındaki yedigen motifin içinde gizli bir görüntü vardır. Buraya dikkatli bakıldığında kupür değerinin rakamının yer aldığı görülmektedir.
8Ultroviyole
Atatürk portesi üzerinde floresan etkili mürekkep ile basılmış rakam ve TL harfleri bulunur. Rakam ve TL harfleri
yalnızca UV ışığı
altında parlama özelliğindedir.
9Görme Engellilere Yönelik Braille Alfabesi
Banknotların ön yüzünde ve sol üst kenarda Braille alfabesinden yararlanılarak hazırlanmış noktalar bulunuyor. Noktaların sayısına ve yerleşim yerine göre kupür değeri anlaşılabiliyor.
10Bütünleşik Görüntü
Ön ve arka yüzde bulunup kupür değerini gösteren rakamlar, ışığa tutulduğunda birbirini tamamlamaktadır. Sahte paralarda ise bu görüntü genel anlamda sağlanamamaktadır.
11Mikro Yazı
Ön yüzdeki ay-yıldız motifinin içinde kupür değerini rakam ve TL ile gösteren kabartma baskı tekniğinin uygulandığı mikro yazılar vardır.
Bu yazılar büyüteç ile bakıldığında okunabilmektedir. Kalpazanların bastığı paralardaysa bu yazılar büyüteçle bakıldığında genellikle okunamamaktadır.
12Boyut Farkı
Orijinal banknotların uzun kenarında 6 mm, kısa kenarındaysa ikili grup olarak
4 mm fark
oluşturulmuştur. Sahte banknotlarda ölçülerin bazen tam tutmadığına rastlanmaktadır.
Nihayetinde elinizdeki paranın sahte olduğunu düşünüyorsanız, TCMB'nin Sahte Banknot Seri ve Sıra No Sorgulama başlıklı internet adresinden sorgulama yapabilirsiniz. Şayet sahte çıktıysa yapmanız gereken şey, 155-156'yı aramak ya da en yakın polis merkezine başvurmaktır.
BONUS: Sahte Madeni Para Nasıl Anlaşılır?
Madeni paranın sahtesi ise mıknatıs ile kolaylıkla anlaşılabiliyor. Bakır, nikel ve çinko karışımından üretilen madeni pullar, darphanede bulunan baskı makinelerine giriyor. Damgaların pulların üzerine işlenmesiyle de bozuk paralar üretiliyor. Mıknatısa yapışan madeni paraların sahte olduğu söyleniyor.
Sahte paranın gerçeğinden nasıl ayırt edileceği konusunda herkes az çok bir şeyler biliyordur. Ancak
mağdur olmamak
için az çok bir şeyler bilmek bazen yetersiz kalabiliyor.
Dolandırıcılığın arttığı ve piyasaya tomarla sahte paranın sürülebildiği günümüzde korunmak için yetkililerce onaylanmış yöntemleri uygulamak şart. Böylelikle zaman zaman gerçeğinden ayırt edilemeyen, özellikle de kişiyi dikkatsiz olduğu zamanlarda üzebilen sahte paralardan korunmak mümkün.
İşte sahte parayı anlamak için 12 yöntem;
1Kağıdın Kalitesi
Sahte paralar, gerçeğine kıyasla daha yumuşak ve kalitesiz durmaktadır. Özel olarak üretilen banknotlarda beyaz değil, kupürün hakim renginin tonunda açık renkte kağıt kullanılır.
Yüzde 100 pamuk elyafından üretilen gerçek para UV ışık altında parlamaz. Gerçek paranın belirli bir yoğunluğu varken sahte paranın gerek kalitesi gerekse pürüzsüz dokusu kendini ele vermektedir.
2Atatürk Görseli
Pek çok kişinin haberdar olduğu bir diğer gerçek para özelliğiyse Atatürk görselidir. Bunun için yapmanız gereken şey parayı ışığa tutup
gizli Atatürk görselinin
olup olmadığını kontrol etmenizdir.
Bazı kalpazanların aynısı olmasa dahi benzerini yapmalarına rağmen Atatürk görseli ayırt edici noktalardandır. Baskısız beyaz alanda Atatürk portresi ve kupür değerini gösteren rakamdan oluşan filigran, bazı sahte paralarda kağıdın içinden ya da dışından baskı ile taklit edilmektedir.
3Emniyet Şeritleri
Dolandırıcıların en çok sorun yaşadığı noktalardan bir tanesi emniyet şeritleridir. Gerçek banknotun üzerindeki emniyet şeridi ışığa tutulduğunda düz bir hat şeklinde görünür. Kağıda gömülü olan şerit, UV ışık altında
kupür değerine göre
mavi, sarı, kırmızı olarak üç farklı renkte parlama gösterir.
4Holografik Şeritler
Orijinal banknotların sağ ön yüzünde renkli ve parlak yansımalar veren holografik şerit folyo bulunmaktadır. Sahte paralarda ise gümüş renkli ve yanardöner yaldız kullanılmaktadır. Şeritte, açı değiştirildiğinde kupürün değerini ve TL ifadesini içeren dikdörtgen bir kısım bulunmaktadır.
5Kabartma Baskısı
Kullanılan özel teknik sayesinde gerçek paralara dokunulduğunda ön yüzdeki Atatürk portresi ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası gibi bazı bölümlerde kabartma etkisi hissedilmektedir.
Sahte banknotlarda ise genellikle bu kabartmalar bulunmamaktadır. Bulunduğu durumlarda da orijinal paradaki kabartma hisse yerine yükseklik hissi verdikleri görülmektedir.
6Renk Değiştiren Şerit Baskı
Gerçek paranın arka yüzünde kupür değerini gösteren rakam ve TL harflerinden oluşan
şerit baskı
vardır. Açısına göre şeffaf ve sarı renkleriyle yansıma yapan bu bölüm de kalpazanların tam olarak taklit edemediği alanlardandır.
7Gizli Görüntü
Orijinal banknotlarda Atatürk portresinin sağındaki yedigen motifin içinde gizli bir görüntü vardır. Buraya dikkatli bakıldığında kupür değerinin rakamının yer aldığı görülmektedir.
8Ultroviyole
Atatürk portesi üzerinde floresan etkili mürekkep ile basılmış rakam ve TL harfleri bulunur. Rakam ve TL harfleri
yalnızca UV ışığı
altında parlama özelliğindedir.
9Görme Engellilere Yönelik Braille Alfabesi
Banknotların ön yüzünde ve sol üst kenarda Braille alfabesinden yararlanılarak hazırlanmış noktalar bulunuyor. Noktaların sayısına ve yerleşim yerine göre kupür değeri anlaşılabiliyor.
10Bütünleşik Görüntü
Ön ve arka yüzde bulunup kupür değerini gösteren rakamlar, ışığa tutulduğunda birbirini tamamlamaktadır. Sahte paralarda ise bu görüntü genel anlamda sağlanamamaktadır.
11Mikro Yazı
Ön yüzdeki ay-yıldız motifinin içinde kupür değerini rakam ve TL ile gösteren kabartma baskı tekniğinin uygulandığı mikro yazılar vardır.
Bu yazılar büyüteç ile bakıldığında okunabilmektedir. Kalpazanların bastığı paralardaysa bu yazılar büyüteçle bakıldığında genellikle okunamamaktadır.
12Boyut Farkı
Orijinal banknotların uzun kenarında 6 mm, kısa kenarındaysa ikili grup olarak
4 mm fark
oluşturulmuştur. Sahte banknotlarda ölçülerin bazen tam tutmadığına rastlanmaktadır.
Nihayetinde elinizdeki paranın sahte olduğunu düşünüyorsanız, TCMB'nin Sahte Banknot Seri ve Sıra No Sorgulama başlıklı internet adresinden sorgulama yapabilirsiniz. Şayet sahte çıktıysa yapmanız gereken şey, 155-156'yı aramak ya da en yakın polis merkezine başvurmaktır.
BONUS: Sahte Madeni Para Nasıl Anlaşılır?
Madeni paranın sahtesi ise mıknatıs ile kolaylıkla anlaşılabiliyor. Bakır, nikel ve çinko karışımından üretilen madeni pullar, darphanede bulunan baskı makinelerine giriyor. Damgaların pulların üzerine işlenmesiyle de bozuk paralar üretiliyor. Mıknatısa yapışan madeni paraların sahte olduğu söyleniyor.
