Şampanya ile şarap arasındaki farklar oldukça önemlidir. En temel fark, şampanyanın iki fermantasyon aşamasından geçmesi ve sonunda içerisindeki karbondioksit gazının tazyik altında kalması sonucunda oluşan köpüklü yapıdır. Şarap ise genellikle tek fermantasyon sonucu elde edilen düz bir içecektir. Ayrıca, şampanyanın üretim süreci de farklılık gösterir. Şarap üretimi daha basit bir süreç olup genellikle tek fermantasyon ile tamamlanırken, şampanya üretimi daha karmaşıktır ve ikinci fermantasyon aşamasını içerir.

Şampanya, aslında şarabın bir alt türü olarak kabul edilebilir. Ancak özel üretim yöntemleri ve köpüklü yapısıyla kendine özgü bir kimliğe sahiptir. Pinot Noir, Pinot Meunier ve Chardonnay üzümlerinden yapılan ve ikinci fermantasyon işlemiyle köpüklü hale getirilen şampanya, şarap ailesinin seçkin bir üyesidir.

Şampanya genellikle özel günlerde kutlama amaçlı tüketilen bir içkidir. Ancak aslında herhangi bir zamanda ve herhangi bir yemekle de içilebilir. Kırmızı etler ve tatlılarla eşleşmeyen nadir içeceklerden biridir. Şarap uzmanları genellikle şampanyayı neredeyse her tür yemekle uyumlu bulurlar.

Şampanya içmenin dinî açıdan haram olup olmadığı konusu, genelde alkol tüketiminin İslam dininde yasak olduğuna dair inançlar doğrultusunda şekillenir. Dolayısıyla, bir Müslüman için şampanya içmek de genellikle haram olarak kabul edilir.

Kaliteli bir şampanyayı anlamanın birkaç yolu vardır. Üzerinde bağbozumu yılı belirtilen şampanyalar genellikle daha kaliteli ve özenle üretilmiş ürünlerdir. Ayrıca, etiketinde bulunan terimler de bir ipucu sağlayabilir. Örneğin, "Brut" ifadesi minimal şeker içeriğine sahip bir şampanyayı işaret ederken, "Demisec" veya "Doux" terimleri tatlı şampanyalara işaret eder.

En pahalı şampanya olarak bilinen Shipwrecked 1907 Heidseick, 275.000 dolar fiyat etiketi ile oldukça lüks bir seçenektir. Şampanyanın pahalı olmasının sebepleri arasında üretim sürecinin zorlukları, özel üretim teknikleri ve yüksek kaliteli üzümlerin kullanılması gibi faktörler önemli rol oynar.