Standardizasyonun amaçları ve önemi oldukça geniş kapsamlıdır. Belirlenen kalitede imalat yaparak tüketici beklentilerini karşılama, insanların sağlık ve güvenliğini koruma, ilgili gruplar arasında bilgi alışverişini ve anlaşmalarını kolaylaştırma gibi temel amaçları vardır. Aynı zamanda standardizasyon, uygun kalite ve seri imalata imkan sağlayarak kayıp ve artıkları asgariye indirir, verimliliği artırır, depolamayı ve taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar.

Maddesel nesnelerin ölçü ve toleransları ile ilgili standartlar, ölçü standardları ve planlama standartları olmak üzere genel olarak iki kategoride incelenir. Ölçü standardları, maddesel nesnelerin ölçü ve toleranslarını belirlerken, planlama standartları ise tesis, yapı ve ürünlerin tasarımı, hesaplanması, yapı ve uygulaması gibi konularda temel referansları belirler.

Küresel standardizasyonun temel varsayımları şeffaflık, açıklık, tarafsızlık ve uzlaşı, etkinlik ve ilgi, uyumluluk, gelişim boyutu gibi ilkeler üzerine kuruludur. Bu ilkeler standardizasyon süreçlerinde taraflar arasında güvenilirlik ve işbirliğini sağlayarak uluslararası ticareti ve ilişkileri kolaylaştırır.

Standardizasyon, standartların oluşturulması, yayınlanması ve uygulanması süreçlerinden oluşur. Bu süreçlerin sonucunda ürün, proses ve hizmetlerin belirli amaçlara uygunluğu sağlanır, ticari engeller aşılır, teknolojik işbirliği kolaylaştırılır. Standartlar, bir ürün veya hizmetin üretim aşamasından tüketime kadar olan süreçte geçerli olan kuralları belirtir ve işletmelerin bu kurallara uyum sağlamasını sağlar.

Uygulama alanlarına göre standartlar işletme, endüstriyel, milli, bölgesel ve uluslararası olmak üzere beş alanda incelenmektedir. Bu standartlar, belirli ihtiyaçları karşılamak üzere düzenlenen özel standartlar olarak işletmelerin ve endüstrilerin gereksinimlerine yanıt verebilir.

Standartların belirlenmesi, paydaşların dengeli şekilde temsil edildiği bir ortamda uzlaşı ve ortak çalışma ile oluşturulması anlamına gelir. Standartların uygulanması genellikle ihtiyari olduğundan, işletmelerin ve kurumların bu standartlara uyumu tercihe bağlı olabilir.

Türk Standartları Enstitüsü (TSE), gerekli yeterlilikleri sağlayan işletmeler ve markalara uygunluk belgeleri vererek ürünlerinde TSE amblemini kullanma hakkı verir. Bu belgeler, ürünlerin standartlara uygunluğunu ve kalitesini garanti altına alır.