Gerekçe, bir eylemin gerçekleşme nedenini belirten ifadelerdir. Gerekçeli yargılar, bahsedilen eylemin ya da durumun gerçekleşmesi için geçerli bir neden içeren cümlelerdir. Örneğin, "Çünkü hava çok sıcak olduğu için buzlu içecekler tercih edildi" cümlesindeki "çünkü hava çok sıcak olduğu için" ifadesi bir gerekçe olarak kullanılmıştır.

Cümledeki yargı ise, bildirilen duygu, düşünce, bilgi, haber, oluş veya hükümdür. Cümlecik ise birden çok yargı bildiren cümlelerde yargılardan her birini içeren söz öbeğidir. Örneğin, "Bugün güneşli bir hava olacak" cümlesinde "Bugün güneşli bir hava olacak" ifadesi bir yargıdır.

Gerekçeli anlatım, eylemin nedenini içeren cümlelerin kullanıldığı bir dil anlatım kuralıdır. Bir davranışın veya olayın gerçekleşmesini sağlayan nedenlerin belirtildiği cümleler gerekçeli anlatımı oluşturur. Örneğin, "Toplantıya katılmalısın, çünkü önemli kararlar alınacak" cümlesindeki "çünkü önemli kararlar alınacak" ifadesi gerekçeli bir anlatım örneğidir.

Koşula bağlı olmak ise, bir olayın gerçekleşmesi için başka bir olayın gerçekleşme şartının olduğu durumu ifade eder. Genellikle "şart" kelimesi ile ilişkilendirilen bu yapıda, bir şeyin gerçekleşebilmesi için belirli bir koşulun yerine getirilmesi gerekmektedir. Örneğin, "Eve gitmem için işimi bitirmem şart" cümlesindeki "işimi bitirmem şart" ifadesi koşula bağlılık örneğidir.

Amaç bildiren ifade ise, bir eylemin hangi amaçla veya hangi gerekçeyle gerçekleştirildiğini belirten cümlelerdir. Amaç-sonuç cümleleri olarak da adlandırılan bu yapıda, bir düşüncenin amaç olarak ifade edildiği cümlede, bu düşünce için yapılan eylem de sonucu ifade eder. Örneğin, "Kitabı okurken konuyu daha iyi anlamak için notlar alıyorum" cümlesindeki "daha iyi anlamak için" ifadesi amaç bildiren bir ifadedir.

Birden fazla yargı veya birden çok yargı içeren cümlelerde, genellikle temel cümle üzerine eklenmiş yardımcı veya yan cümleler bulunur. Bu cümlelerde temel cümlenin yargısı esastır ve diğer yargılar bu temel cümleye destek olur veya ek bilgiler verir. Örneğin, "Film çok geç başladığı için yorgun olduğumdan sabah erken kalkamadım" cümlesindeki ikinci cümle, ilk cümleye bağlı olarak ek bilgi veren bir yan cümledir.

Dolaylı anlatım ise, bir kişinin ya da bir kaynağın sözlerinin aktarılırken, doğrudan değil de dolaylı olarak ifade edilmesidir. Örneğin, "Öğretmen son sınavın zor olacağını söyledi" cümlesinde öğretmenin doğrudan söylediği şey dolaylı olarak aktarılmıştır. Bu tür cümlelerde, aktarılan sözler genellikle tırnak içine alınarak belirtilir.

Bu konularla ilgili daha fazla örnek veya açıklama isterseniz sorularınızı belirtmeye devam edebilirsiniz.