1 Dunya Savaşının Nedenleri Maddeler Halinde
Birinci Dunya Savaşı Nedenleri Nelerdir
I Dunya Savaşı, 20 yuzyılda dunya capında yapılan iki savaştan birincisidir 28 Temmuz 1914 tarihinde Avrupa'da başlamış ve dunyanın dort bir yanındaki ulkelerin katılması ve diğer kıtalardaki somurgelere de yayılması nedeniyle Dunya Savaşı ve Buyuk Savaş olarak adlandırılmıştır Dort yıl suren savaş, 1918 yılında sona ermiştir
1 Dunya Savaşı Nedenleri kısaca;
1Sanayi inkılabı sonucunda devletler arasında Pazar ve hammadde arayışından doğan somurgecilik yarışı ve ekonomik rekabet
2 Ekonomik yarışın devletler arası bloklaşmalara sebep olması
3 Almanya ile Fransa arasında Alsace Lorainne (Alsas Loren) bolgesinden doğan cekişme
4 Rusya ile Avusturya Macaristan İmparatorluğu arasında Rusların panislavizm politikasından doğan gerginlik
5 Rusların Osmanlı toprakları uzerindeki emelleri ve sıcak denizlere inme politikası
6AvusturyaMacaristan İmparatorluğunun Bosna Hersek'i ilhalkının Sırbistan ile arasında meydana getirdiği gerginlik
7 Avusturya Macaristan İmparatorluğu veliahtının Bosna Hersek'i ziyaretinde bir sırp tarafından oldurulmesi
Savaşın Nedenleri
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16 yuzyıl'da yaşanan KatolikProtestan ayrışmasıyla, Kutsal RomaCermen İmparatorluğu'na bağlı Prenslikler, farklı taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (16181648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir
Savaş sonucunda, bugun bile Avrupa Birliği'nin kokenini oluşturan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır Savaşın sonunda Fransa'nın guclenmesi, tam aksine Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sozkonusudur Bu sonuc Almanya icin 19yy'a kadar surecek bir zayıflık donemine ve yine bu tarihlere kadar birliğini kuramamasına neden olmuştur Sanayi Devrimi ve
Somurgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini gostermiş ve İngiltere,Fransa somurgecilik alanında hızla guclenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur 1815 ’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa ’ya ve geniş anlamda dunyaya yeni bir statu getirilmiş ve buna gore gucler dengesi kurulmuştur
Kırım Savaşı'nda(18531856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine engel olmak icin, Haclı Seferleri'nden sonraki en onemli ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşı savaşmıştır Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne kadar surecek siyasi ve ekonomik dalgalanmaların etksine gireceklerdir Yine bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da acılmıştır1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya ’nın birliklerini kurmaları, bunların buyuk devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer almak icin girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statukosunu ve gucler dengesini buyuk olcude değiştirmişti Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa ’da yeni blokların ortaya cıkmasına ve bunların birbirleriyle catışmasına yol acmıştır Bloklar arasındaki gerginlik de karşılıklı silahlanmaya yol acmıştır Bu da silahlı barış donemini ortaya cıkarmıştır Bu donemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde cok yonlu gelişen catışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir Bu genel cerceve icinde I Dunya Savaşı'nın nedenleri ceşitli ekonomik, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır
Bunlara buyuk devletlerin cıkar hesaplarını da eklemek gerekirOzelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan sonra yeni ortaya cıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde onemli somurgeleri olmamasına rağmen donemin super gucu İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu gecebilecek bir sanayi insan gucu ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca cekişme kaynağıdır
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Somurgecilik sonucunda ekonomik pozisyonlarını guclendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ulkelerden ekonomik olarak cok ilerideydi Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan sonra, 1914'e kadar olan surecte aradaki farkı kapatmaya calışmışlardır
İngitere ve Fransa'nın ekonomik hakimiyet alanlarını korumak, Almanya'nın ise bu alanları ele gecirmek niyeti savaşın başlıca ekonomik nedenlerindendir Bu, somurgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi ana başlıklarda değerlendirilebilir
Ote yandan 19 yuzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve neredeyse 20 yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mulkiyeti de savaşın temel ekonomik nedenlerindendir Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19 yy sonlarında ozellikle İngilizler tarafından,ceşitli gizliacık yontemlerle tesbit edilmiştiİngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde tum stratejilerinin birinci sırasına koymuştu
Diğer bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur Rusya, 19 yy'ın sonlarında 20 yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın en fazla gorulduğu ulkedir Toplumun en buyuk kesimini oluşturan koylu sınıfı ve o buyuklukte olmasa da etkin bir işci sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu acmıştı Toplumsal dalgalanmalar ekonomik acıdan Rus İmparatorluğu ve Carlık Rejimi icin tehlike oluşturuyordu
Rus Yonetimi bu dalgalanmaları engellemek icin siyasi ve ekonomik guc kazanmak zorundaydı
Birinci Dunya Savaşı Nedenleri Nelerdir
I Dunya Savaşı, 20 yuzyılda dunya capında yapılan iki savaştan birincisidir 28 Temmuz 1914 tarihinde Avrupa'da başlamış ve dunyanın dort bir yanındaki ulkelerin katılması ve diğer kıtalardaki somurgelere de yayılması nedeniyle Dunya Savaşı ve Buyuk Savaş olarak adlandırılmıştır Dort yıl suren savaş, 1918 yılında sona ermiştir
1 Dunya Savaşı Nedenleri kısaca;
1Sanayi inkılabı sonucunda devletler arasında Pazar ve hammadde arayışından doğan somurgecilik yarışı ve ekonomik rekabet
2 Ekonomik yarışın devletler arası bloklaşmalara sebep olması
3 Almanya ile Fransa arasında Alsace Lorainne (Alsas Loren) bolgesinden doğan cekişme
4 Rusya ile Avusturya Macaristan İmparatorluğu arasında Rusların panislavizm politikasından doğan gerginlik
5 Rusların Osmanlı toprakları uzerindeki emelleri ve sıcak denizlere inme politikası
6AvusturyaMacaristan İmparatorluğunun Bosna Hersek'i ilhalkının Sırbistan ile arasında meydana getirdiği gerginlik
7 Avusturya Macaristan İmparatorluğu veliahtının Bosna Hersek'i ziyaretinde bir sırp tarafından oldurulmesi
Savaşın Nedenleri
Siyasi Nedenler
Avrupa'da 16 yuzyıl'da yaşanan KatolikProtestan ayrışmasıyla, Kutsal RomaCermen İmparatorluğu'na bağlı Prenslikler, farklı taraflarda savaşmışlar, tarihte Otuz Yıl Savaşları (16181648) olarak bilinen bu savaş da Vestfalya Antlaşması'yla sona ermiştir
Savaş sonucunda, bugun bile Avrupa Birliği'nin kokenini oluşturan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu birliği dağılmıştır Savaşın sonunda Fransa'nın guclenmesi, tam aksine Kutsal Roma Germen İmparatorluğu'nun ve Habsburg Hanedanı'nın zayıflaması sozkonusudur Bu sonuc Almanya icin 19yy'a kadar surecek bir zayıflık donemine ve yine bu tarihlere kadar birliğini kuramamasına neden olmuştur Sanayi Devrimi ve
Somurgecilik hareketlerinde de bu olay etkisini gostermiş ve İngiltere,Fransa somurgecilik alanında hızla guclenirken Almanya'nın bu alanda geri kalmasına neden olmuştur 1815 ’te yapılan Viyana Kongresi ile Avrupa ’ya ve geniş anlamda dunyaya yeni bir statu getirilmiş ve buna gore gucler dengesi kurulmuştur
Kırım Savaşı'nda(18531856) bu dengelerin Rusya lehine değişmesine engel olmak icin, Haclı Seferleri'nden sonraki en onemli ittifakla, Avrupa Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu ile birlikte Ruslara karşı savaşmıştır Yenilgiye uğrayan Ruslar,etkisi 1917 Ekim Devrimi'ne kadar surecek siyasi ve ekonomik dalgalanmaların etksine gireceklerdir Yine bu savaşın sonunda, İtalya Birliği'ne gidecek yollar da acılmıştır1870 Sedan Savaşı ile Almanya ve İtalya ’nın birliklerini kurmaları, bunların buyuk devletler olarak devletler arası ilişkilerde yer almak icin girişimlerde bulunmaları, Viyana Kongresi statukosunu ve gucler dengesini buyuk olcude değiştirmişti Bundan sonrası ise yeniden bir dengenin kurulması girişimlerine, o da Avrupa ’da yeni blokların ortaya cıkmasına ve bunların birbirleriyle catışmasına yol acmıştır Bloklar arasındaki gerginlik de karşılıklı silahlanmaya yol acmıştır Bu da silahlı barış donemini ortaya cıkarmıştır Bu donemde bloklar ve devletler arası ilişkilerde cok yonlu gelişen catışmalar gerginliği daha da arttırmış ve devletleri bir savaşın eşiğine getirmiştir Bu genel cerceve icinde I Dunya Savaşı'nın nedenleri ceşitli ekonomik, siyasi, askeri gelişmelere dayanmaktadır
Bunlara buyuk devletlerin cıkar hesaplarını da eklemek gerekirOzelikle Prusyanın Avusturyayı yenip Alman birliğini sağladıktan sonra yeni ortaya cıkan Alman İmparatorluğu'nun elinde onemli somurgeleri olmamasına rağmen donemin super gucu İngiliz İmparatorluğu'na karşı koyabilecek hatta onu gecebilecek bir sanayi insan gucu ve teknoloji haline gelmesi ve bunun basta İngiltere ve Fransa tarafından engellenmek istemesi başlıca cekişme kaynağıdır
Ekonomik Nedenler
Sanayi Devrimi ve Somurgecilik sonucunda ekonomik pozisyonlarını guclendiren İngiltere ve Fransa, karşı taraftaki Almanya ve İtalya gibi ulkelerden ekonomik olarak cok ilerideydi Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini oluşturduktan sonra, 1914'e kadar olan surecte aradaki farkı kapatmaya calışmışlardır
İngitere ve Fransa'nın ekonomik hakimiyet alanlarını korumak, Almanya'nın ise bu alanları ele gecirmek niyeti savaşın başlıca ekonomik nedenlerindendir Bu, somurgeler, deniz yollarının hakimiyeti, uluslarası ticaret imtiyazları gibi ana başlıklarda değerlendirilebilir
Ote yandan 19 yuzyıl sonlarından itibaren kullanılmaya başlayan ve neredeyse 20 yy'a damgasını vuran petrol yataklarının mulkiyeti de savaşın temel ekonomik nedenlerindendir Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyeti altındaki Orta Doğu Petrol varlığı, 19 yy sonlarında ozellikle İngilizler tarafından,ceşitli gizliacık yontemlerle tesbit edilmiştiİngiltere, petrol siyasetini, 1900'lerde tum stratejilerinin birinci sırasına koymuştu
Diğer bir konuda Rus İmparatorluğu'nun ekonomik durumudur Rusya, 19 yy'ın sonlarında 20 yy'ın başlarında toplumsal dalgalanmanın en fazla gorulduğu ulkedir Toplumun en buyuk kesimini oluşturan koylu sınıfı ve o buyuklukte olmasa da etkin bir işci sınıfı 1905 Devrimi ile 1917 Ekim Devrimi'ne giden yolu acmıştı Toplumsal dalgalanmalar ekonomik acıdan Rus İmparatorluğu ve Carlık Rejimi icin tehlike oluşturuyordu
Rus Yonetimi bu dalgalanmaları engellemek icin siyasi ve ekonomik guc kazanmak zorundaydı