1 korfez savaşı tarihi
Birinci Korfez Savaşı (19901991), ABD onculuğunde, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır gibi 28 devletin askeri koalisyonuyla Irak Devleti arasında yapılan savaştır
Savaşın Sebepleri ve Savaşın Başlaması değiştirBu savaşa Irak Devlet Başkanı Saddam Huseyin'in cıkardığı Korfez Krizi sebep olmuştur 19801988 yıllarında İran ile savaşan Irak, ekonomik yonden ağır zararlara uğramış ve bu savaş sonrası kolay kolay odeyemeyeceği bir dış borc yuku altında kalmıştır Bu durumdan kurtulmak isteyen Saddam Huseyin, careler aramaya başlamış ve 1991 yılı ilk yarısında Ortadoğu'da huzursuzluğa yol acacak bazı iddialar ortaya koymuştur Bu iddialar Korfez Krizinin ilk filizleri olmuştur İddiaların başlıcaları şunlardır: Korfez ulkelerinin 19811990 arasında petrol fiyatlarını surekli duşurerek Irak'ı zarara sokmaları; Kuveyt'in Rumeyla bolgesindeki Irak'a ait petrollerden de faydalanmış olması; Kuveyt toprakları uzerinde tarihi hakkı olduğunda ısrar etmesi ve Irakİran savaşı sırasında Kuveyt'in Irak'a yaptığı para yardımını silmesini istemesiydi
Kuveyt ile ilgili iddialarının Kuveyt tarafından kabul edilmemesi uzerine, Saddam Huseyin, meseleyi bir oldubitti ile cozumlemek istemiş ve 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmek ve bir hafta sonra da ilhak etmek suretiyle Korfez Krizinin cıkmasına sebeb olmuştur Irak'ın Kuveyt'i işgali uzerine Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi, Irak birliklerinin Kuveyt topraklarından şartsız ve derhal cekilmesini isteyen bir karar almıştır ABD onculuğunde onu destekleyen muttefik ulkeler, Irak'ın Suudi Arabistan'a veya diğer bir Ortadoğu ulkesine muhtemel taarruzunu onlemek uzere Col Kalkanı adı verilen bir harekatı uygulayarak Basra Korfezi ve Suudi Arabistan başta olmak uzere bolgeye deniz, hava ve kara birlikleri gondermeye başlamışlardır 33 ulke kuvvet gondermek veya yardım yaparak, Irak'a karşı teşkil edilen bu koalisyon kuvvetlerine katılmış veya bu kuvvetleri desteklemiştir Bunlar arasında sekiz Arap ulkesi de vardır Gerci Arap ulkeleri; Saddam'a karşı olanlar, Saddam'ı destekleyenler ve cekimser kalanlar olmak uzere uc gruba ayrılmışlardır Ancak Arap Birliği, Irak'ı kınamış ve derhal Kuveyt'ten cekilmesini istemiş ve Irak saldırısına karşı Cok Uluslu Arap Ordusu kurulmasını oy coğunluğuyla kararlaştırmıştır Bu sebepten dolayı Mısır ve Suriye, Saddam'a karşı olanların başında gelerek, Suudi Arabistan'a kuvvet gondermişlerdir Urdun, Yemen ve FKO, Saddam'ı desteklemişlerdir Bu arada Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi, oy coğunluğuyla Irak'a karşı ekonomik yaptırım ve silah ambargosu kararı almıştır
Saddam'ın vazgecmez tutumu karşısında BM Guvenlik Konseyi, Eylul 1990 ayı icerisinde Irak'a karşı hava ambargosu uygulama kararı almış ve daha sonra bunu deniz ablukası şeklinde bir kararla genişletmiştir Ayrıca 29 Kasım 1990 tarihinde almış olduğu bir kararla, Irak'ın 15 Ocak 1991 tarihine kadar Kuveyt'i terk etmemesi halinde guc kullanılmasını kabul etmiştir Birleşmiş Milletler, ABD ve Muttefik Ulkelerin ısrarlarına rağmen, Saddam Huseyin'in Kuveyt'i terk etmemekte kararlı olduğunun anlaşılması uzerine 17 Ocak 1991 tarihinde, Irak'a muttefik Cok Uluslu Hava Gucleri'nin taarruzları ile Korfez Savaşı başlamış oldu
Savaş Savaşın başlamasıyla Irak ve Kuveyt'te ozellikle stratejik hedefler bombalandı Col fırtınası adı verilen bu harekat, 2428 Şubat 1991 tarihlerinde 100 Saatlik Kara Harekatı ile Kuveyt'te Irak Kara Kuvvetlerinin buyuk bir kısmının imhası ve kalanlarının esir veya Kuveyt'i terk etmeleri ile sonuclandırıldı
Korfez Savaşına katılan Koalisyon Kuvvetleri ve Irak askeri heyetleri arasında 3 Mart 1991 gunu KuveytSuudi sınırının kuzeyindeki Safven kasabası yakınında colde bir cadır icinde ateşkes goruşmeleri yapıldı Irak, Kuveyt'i ilhak kararını kaldırmak ve tazminat odemek başta olmak uzere butun şartları kabul etmek zorunda kaldı Bu şekilde Korfez Savaşı fiilen sona ermiş oldu 1991 yılı Nisan ayının ilk haftasında, Irak'ın BM Guvenlik Konseyi tarafından ortaya konan ateşkes şartlarını kabul ettiğine dair yazılı muracaatı ile de Korfez Savaşı resmen sona erdi
Korfez Savaşı fiilen sona ermesine rağmen Amerika bazı bahanelerle zaman zaman Irak'ı bombalamaya devam etmiştir 23 Ocak 1993 gecesi Guney Irak'ı; ABD eski Devlet Başkanı George H W Bush'a Kuveyt'te bulunduğu sırada suikast planladıkları gerekcesiyle 26 Haziran 1993 gecesi de Bağdat'ı bombalamıştır
Turkiye, Korfez Savaşına fiili olarak katılmadı İncirlik'teki Amerikan ucaklarının kullanılmasına musaade etti ve Birleşmiş Milletlerin aldığı butun kararlara uydu Ayrıca, KerkukYumurtalık petrol boru hattını kapattı
Irak'ın Yenilmesinin Sebepleri Savaş başlamadan once Irak, dunyanın beşinci buyuk kara ordusuna sahipti Fakat bu durum Irak'ın cok kısa bir surede yenilmesine engel olmadı
Bu yenilginin en buyuk sebebi, Amerika Birleşik Devletleri ve muttefik ordularının nitelik (eğitim ve donanım) bakımından Irak ordularına kıyasla cok ustun olmasıdır Muttefik orduları, hızla haraket edebilen ve yuksek teknolojiyi etkin bicimde kullanabilen ordulardı Buna karşılık Irak orduları, 8 yıl suren Irakİran Savaş'ndan yorgun cıkmış, savaşma iradesi duşuk ve klasik piyade savaşına gore eğitilmiş ordulardı
Irak'ın yenilmesinde pay sahibi olan ikinci onemli etken, II Dunya Savaşı'ndan beri bilinen bir savaş gerceğiydi: Savaşılan bolgede hava ustunluğunu sağlamak ve hava ile kara gucleri arasında etkin bir eşgudum sağlamak; karşıkonulmaz bir ustunluk getirir Muttefikler havakara koordinasyonunu parlak bir bicimde gercekleştirirken Irak gucleri bu avantajdan yoksundu Colde saklanamayan ve havadan korunamayan Irak ordusu, muttefik saldırıları karşısında yok oldular
Nedenlerden ucuncusu, vurucu gucu ne olursa olsun, tek bir silaha dayanmanın yarattığı aşırı ve yapay guven duygusudur Saddam, Sovyetler'den aldığı Scud fuzelerine ve bu fuzelerin ucuna yerleştirmeyi planladığı kimyasalbiyolojik başlıklara guveniyordu Ancak, bu fuzeler savaş sırasında istenilen başarıyı gosteremedi Fuzeler Amerikan Patriot Hava Savunma sistemi tarafından havada yok edildiler
Savaşın Sonucları Birinci Korfez Savaşı'nın en onemli ve en uzun vadeli sonucu, tum Ortadoğu ve Kuzey Afrika ulkelerinde koktenci akımların guclenmesidir Bolgede 1945'den beri uzerinde cok konuşulan ve tum siyasal partilerin programlarının başında yer alan Arap Birliği fikri, buyuk bir darbe yemiştir Korfez Savaşı'nda Arapların ayrı ayrı saflarda toplanmaları ve kendi ulusal devletlerinin olduğu kadar Batı'nın da cıkarlarını korumak icin savaşmaları, Arap Birliği duşunu cok zayıflattı
Savaşın bir o kadar onemli başka bir sonucu da, Irak'ın zayıflamasıyla beraber, İran'ın bolgedeki ağırlığının artmasıdır
Birinci Korfez Savaşı (19901991), ABD onculuğunde, İngiltere, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır gibi 28 devletin askeri koalisyonuyla Irak Devleti arasında yapılan savaştır
Savaşın Sebepleri ve Savaşın Başlaması değiştirBu savaşa Irak Devlet Başkanı Saddam Huseyin'in cıkardığı Korfez Krizi sebep olmuştur 19801988 yıllarında İran ile savaşan Irak, ekonomik yonden ağır zararlara uğramış ve bu savaş sonrası kolay kolay odeyemeyeceği bir dış borc yuku altında kalmıştır Bu durumdan kurtulmak isteyen Saddam Huseyin, careler aramaya başlamış ve 1991 yılı ilk yarısında Ortadoğu'da huzursuzluğa yol acacak bazı iddialar ortaya koymuştur Bu iddialar Korfez Krizinin ilk filizleri olmuştur İddiaların başlıcaları şunlardır: Korfez ulkelerinin 19811990 arasında petrol fiyatlarını surekli duşurerek Irak'ı zarara sokmaları; Kuveyt'in Rumeyla bolgesindeki Irak'a ait petrollerden de faydalanmış olması; Kuveyt toprakları uzerinde tarihi hakkı olduğunda ısrar etmesi ve Irakİran savaşı sırasında Kuveyt'in Irak'a yaptığı para yardımını silmesini istemesiydi
Kuveyt ile ilgili iddialarının Kuveyt tarafından kabul edilmemesi uzerine, Saddam Huseyin, meseleyi bir oldubitti ile cozumlemek istemiş ve 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmek ve bir hafta sonra da ilhak etmek suretiyle Korfez Krizinin cıkmasına sebeb olmuştur Irak'ın Kuveyt'i işgali uzerine Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi, Irak birliklerinin Kuveyt topraklarından şartsız ve derhal cekilmesini isteyen bir karar almıştır ABD onculuğunde onu destekleyen muttefik ulkeler, Irak'ın Suudi Arabistan'a veya diğer bir Ortadoğu ulkesine muhtemel taarruzunu onlemek uzere Col Kalkanı adı verilen bir harekatı uygulayarak Basra Korfezi ve Suudi Arabistan başta olmak uzere bolgeye deniz, hava ve kara birlikleri gondermeye başlamışlardır 33 ulke kuvvet gondermek veya yardım yaparak, Irak'a karşı teşkil edilen bu koalisyon kuvvetlerine katılmış veya bu kuvvetleri desteklemiştir Bunlar arasında sekiz Arap ulkesi de vardır Gerci Arap ulkeleri; Saddam'a karşı olanlar, Saddam'ı destekleyenler ve cekimser kalanlar olmak uzere uc gruba ayrılmışlardır Ancak Arap Birliği, Irak'ı kınamış ve derhal Kuveyt'ten cekilmesini istemiş ve Irak saldırısına karşı Cok Uluslu Arap Ordusu kurulmasını oy coğunluğuyla kararlaştırmıştır Bu sebepten dolayı Mısır ve Suriye, Saddam'a karşı olanların başında gelerek, Suudi Arabistan'a kuvvet gondermişlerdir Urdun, Yemen ve FKO, Saddam'ı desteklemişlerdir Bu arada Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi, oy coğunluğuyla Irak'a karşı ekonomik yaptırım ve silah ambargosu kararı almıştır
Saddam'ın vazgecmez tutumu karşısında BM Guvenlik Konseyi, Eylul 1990 ayı icerisinde Irak'a karşı hava ambargosu uygulama kararı almış ve daha sonra bunu deniz ablukası şeklinde bir kararla genişletmiştir Ayrıca 29 Kasım 1990 tarihinde almış olduğu bir kararla, Irak'ın 15 Ocak 1991 tarihine kadar Kuveyt'i terk etmemesi halinde guc kullanılmasını kabul etmiştir Birleşmiş Milletler, ABD ve Muttefik Ulkelerin ısrarlarına rağmen, Saddam Huseyin'in Kuveyt'i terk etmemekte kararlı olduğunun anlaşılması uzerine 17 Ocak 1991 tarihinde, Irak'a muttefik Cok Uluslu Hava Gucleri'nin taarruzları ile Korfez Savaşı başlamış oldu
Savaş Savaşın başlamasıyla Irak ve Kuveyt'te ozellikle stratejik hedefler bombalandı Col fırtınası adı verilen bu harekat, 2428 Şubat 1991 tarihlerinde 100 Saatlik Kara Harekatı ile Kuveyt'te Irak Kara Kuvvetlerinin buyuk bir kısmının imhası ve kalanlarının esir veya Kuveyt'i terk etmeleri ile sonuclandırıldı
Korfez Savaşına katılan Koalisyon Kuvvetleri ve Irak askeri heyetleri arasında 3 Mart 1991 gunu KuveytSuudi sınırının kuzeyindeki Safven kasabası yakınında colde bir cadır icinde ateşkes goruşmeleri yapıldı Irak, Kuveyt'i ilhak kararını kaldırmak ve tazminat odemek başta olmak uzere butun şartları kabul etmek zorunda kaldı Bu şekilde Korfez Savaşı fiilen sona ermiş oldu 1991 yılı Nisan ayının ilk haftasında, Irak'ın BM Guvenlik Konseyi tarafından ortaya konan ateşkes şartlarını kabul ettiğine dair yazılı muracaatı ile de Korfez Savaşı resmen sona erdi
Korfez Savaşı fiilen sona ermesine rağmen Amerika bazı bahanelerle zaman zaman Irak'ı bombalamaya devam etmiştir 23 Ocak 1993 gecesi Guney Irak'ı; ABD eski Devlet Başkanı George H W Bush'a Kuveyt'te bulunduğu sırada suikast planladıkları gerekcesiyle 26 Haziran 1993 gecesi de Bağdat'ı bombalamıştır
Turkiye, Korfez Savaşına fiili olarak katılmadı İncirlik'teki Amerikan ucaklarının kullanılmasına musaade etti ve Birleşmiş Milletlerin aldığı butun kararlara uydu Ayrıca, KerkukYumurtalık petrol boru hattını kapattı
Irak'ın Yenilmesinin Sebepleri Savaş başlamadan once Irak, dunyanın beşinci buyuk kara ordusuna sahipti Fakat bu durum Irak'ın cok kısa bir surede yenilmesine engel olmadı
Bu yenilginin en buyuk sebebi, Amerika Birleşik Devletleri ve muttefik ordularının nitelik (eğitim ve donanım) bakımından Irak ordularına kıyasla cok ustun olmasıdır Muttefik orduları, hızla haraket edebilen ve yuksek teknolojiyi etkin bicimde kullanabilen ordulardı Buna karşılık Irak orduları, 8 yıl suren Irakİran Savaş'ndan yorgun cıkmış, savaşma iradesi duşuk ve klasik piyade savaşına gore eğitilmiş ordulardı
Irak'ın yenilmesinde pay sahibi olan ikinci onemli etken, II Dunya Savaşı'ndan beri bilinen bir savaş gerceğiydi: Savaşılan bolgede hava ustunluğunu sağlamak ve hava ile kara gucleri arasında etkin bir eşgudum sağlamak; karşıkonulmaz bir ustunluk getirir Muttefikler havakara koordinasyonunu parlak bir bicimde gercekleştirirken Irak gucleri bu avantajdan yoksundu Colde saklanamayan ve havadan korunamayan Irak ordusu, muttefik saldırıları karşısında yok oldular
Nedenlerden ucuncusu, vurucu gucu ne olursa olsun, tek bir silaha dayanmanın yarattığı aşırı ve yapay guven duygusudur Saddam, Sovyetler'den aldığı Scud fuzelerine ve bu fuzelerin ucuna yerleştirmeyi planladığı kimyasalbiyolojik başlıklara guveniyordu Ancak, bu fuzeler savaş sırasında istenilen başarıyı gosteremedi Fuzeler Amerikan Patriot Hava Savunma sistemi tarafından havada yok edildiler
Savaşın Sonucları Birinci Korfez Savaşı'nın en onemli ve en uzun vadeli sonucu, tum Ortadoğu ve Kuzey Afrika ulkelerinde koktenci akımların guclenmesidir Bolgede 1945'den beri uzerinde cok konuşulan ve tum siyasal partilerin programlarının başında yer alan Arap Birliği fikri, buyuk bir darbe yemiştir Korfez Savaşı'nda Arapların ayrı ayrı saflarda toplanmaları ve kendi ulusal devletlerinin olduğu kadar Batı'nın da cıkarlarını korumak icin savaşmaları, Arap Birliği duşunu cok zayıflattı
Savaşın bir o kadar onemli başka bir sonucu da, Irak'ın zayıflamasıyla beraber, İran'ın bolgedeki ağırlığının artmasıdır