1900yılının başından itibaren 1964 yılına kadar olan zama diliminde olan olaylar, buluşlar,savaşlar ve barışları konu alan bi tarih gezisisürekli takip ettigim bir siteden alıntıdır bence cıktısını alın vesaklayın iyi bi kaynakbir kaç parcada sundum
1900
1900: Kuantum'un yapısı - Max Planck (1858-1947) tarafından ilk olarak kuantumun yapısı keşfedildi
06 Mart 1900: Petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis Gottlieb Daimler (1834-1900) öldü
20 Haziran 1900: Tarihe Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı Sipa Press
02 Temmuz 1900: Zeplin devri - Kont Zeplin tarafından yapılan dünyanın ilk zeplini uçuruldu
19 Temmuz 1900: Paris'te metro hizmete girdi Sipa Press
15 Ağustos 1900: Darülfünun-ı Şahane (Üniversite) kuruldu
30 Kasım 1900: Oskar Wilde öldü - Ünlü İngiliz yazarı Oskar Wılde (1854-1900) öldü
1901
28 Eylül 1901: Traş bıçağı - King Kamp Gillette, kullanıldıktan sonra atılan ilk traş bıçağını yaptı ve patentini aldı
10 Aralık 1901: İlk Nobel - Nobel ödülleri verilmeye başlandı Fizik alanında Wilhelm Konrad von Roentgen x ışınları ile ödül aldı
10 Aralık 1901: Adını Alfred Nobel’den alan Nobel Ödülleri ilk kez dağıtıldı İlk barış ödülünü İsviçreli Henri Dunant (1828-1910) aldı
12 Aralık 1901: İlk radyo yayını - İlk radyo yayını Guglielmo Marconi (1874-1937) tarafından gerçekleştirildi
12 Aralık 1901: İtalyan mucit Guglielmo Marconi (1874-1937), telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve İngiltere'den Atlantik aşırı ilk mesajını yollamayı başardı L' Express
1902
04 Şubat 1902: Abdülhamit’in yönetimine karşı örgütlenen Jön Türkler, Paris’te I Jön Türk Kongresi’ni topladı, Terakki ve İttihat Cemiyeti kuruldu Jön Türklerin, Federatif Osmanlı İmparatorluğu’nu amaçlayan grubu da, Teşebbüsü-ü Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti’ni kurdular
28 Eylül 1902: Emil Zola öldü - Ünlü Fransız yazarı Emil Zola (1840-1902) Zola, "Dreyfus Dava"sındaki rolüyle hatırlardadır
15 Aralık 1902: Osmanlı Bankası ihtiyaç duyduğu alanlarda kullanmak üzere 12 yeni memur istihdam etmeyi kararlaştırdı
21 Aralık 1902: Bütün eczanelerin imal edecekleri ilaçları aynı fiyattan satıp müşterilerinden fazla para istememeleri kararlaştırıldı Bu amaçla kurulan komisyon, ilaç fiyatlarını belirlemeye başaladı
1903
1903: İstanbul’u Anadolu’ya bağlayan tren yolunun başlangıç noktası olan Haydarpaşa Garı’nın inşaatına başlandı
1903: Elektrokardiyografi cihazı - William Einthoven kalbin işleyişini kaydeden elektrokardiyografi cihazını icat etti
1903: ‘Beşiktaş Basiret-i Osmanlı Jimnastik Kulübü’ kuruldu
29 Mart 1903: Selanik'teki resmi binalara düzenlenen bombalı saldırılarda çok sayıda insan yaşamını yitirdi
29 Mart 1903: Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla, Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı
06 Nisan 1903: ABD'li elektrik mühendisi ve fotoğraf sanatçısı Harold Edgerton doğdu
14 Nisan 1903: Bulgar çetecilerin Manastır kenti yakınlarındaki bir köye düzenlediği baskında, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 165 kişi katledildi
15 Haziran 1903: İlk Western - Sinema tarihinin ilk Western'i çekildi Konusu ise bir tren soygunun anlatıyordu Edison şirketi adına Edwin Porter tarafında çekilen, 11 dakika uzunluğundaki ilk Western filmi “Great Train Robbery” (Büyük Tren Soygunu) gösterime girdi
16 Haziran 1903: 1902’de kurulan Pepsi Cola şirketi, markasını ve amblemini tescil ettirdi
19 Haziran 1903: Polis kaynaklarından verilen bilgiye göre, Benito Mussolini adında genç bir İtalyan öğretmen, bugün gözaltına alındı Polis sözcüsü, bir yıldır bu ülkede bulunan Mussolini’nin, komünistlerle birlikte olduğunu ve zamanının büyük bölümünü Karl Marx’ın yapıtlarını okuyarak geçirdiğini açıkladı
23 Temmuz 1903: Ford Motor Company ilk otomobili satışa sundu “Ford Model A” adı verilen ve saatte 48 km hız yapabilen iki silindirli otomobilin fiyatı 850 dolar
04 Ekim 1903: Moskova’da yapılan bir açıklamaya göre, kent halkının yüzde 48’inin okuma yazma bilmediği belirtildi
10 Ekim 1903: İngiltere’de kadın hakları savunucusu Emmeline Pankhurst ve bir grup arkadaşı, Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği’ni kurdu
06 Kasım 1903: İstanbul, Haydarpaşa’da yaptırılan Tıbbiye’de öğrenim başladı
23 Kasım 1903: Sarı Humma virüsünü bulan Amerikalı Dr Walter Reed öldü
13 Aralık 1903: İtalyan asıllı ABD’li dondurma satıcısı Italo Marcioni, ilk dondurma külahının patentini aldı
17 Aralık 1903: Wright Kardeşler - Wright kardeşler ilk uçuşu gerçekleştirdiler Havacılık tarihinin dönüm noktası başladı
17 Aralık 1903: Modern havacılığın başlangıcı - ABD'de, Orville ve Wilbur Wright kardeşler ilk kez motorlu uçak denemesi yaptı
1904
10 Şubat 1904: Pasifik’te Rus-Japon Savaşı başladı Sipa Press
01 Mayıs 1904: Dvorak öldü - Çek besteci Antonin Dvorak (1841-1904) öldü "Yeni dünya" diye bilinen 9senfonisi ile hatırlanır
14 Temmuz 1904: Çehov öldü - Rus yazar Anton Chekhov (1860-1904) öldü "Vişne Bahçesi", "Vanya Dayı" en çok hatırlanan eserleridir
1905
1905: Rusya’da, Çarlık rejimine karşı ayaklanma başladı Sipa Press
1905: "Kanlı Pazar" - Rusya'da Çar yoksul kitlelerin üzerine ateş açtırdı
1905: Rus filosu yok edildi - Mayıs'ta Japon saldırısı sonucu Rus filosu tümüyle yokedildi
1905: Jules Verne öldü - Dünyanın ilk bilim kurgu yazarı Jules Verne (1828-1905) öldü "80 yılda devrialem", "Denizler altında 20 bin fersah" hatırlardadır
1905: İstanbul’da Ali Sami (Yen) Bey, Galatasaray Spor Kulübü’nü kurdu Sinan Kalpakçıoğlu Arşivi
1905: Görelilik kuramı - Albert Einstein ünlü "Görelilik Kuramı"nı oluşturdu
21 Temmuz 1905: Osmanlı Padişahı ve Halifesi II Abdülhamit, kendisine karşı Ermeni komitecilerinin rol aldığı bombalı suikast girişiminden kurtuldu Sipa Press
1906
1906: Terakki ve İttihat Cemiyeti’nin adı, İttihat ve Terakki Cemiyeti olarak değiştirildi
1906: İlk çamaşır makinası - İlk çamaşır makinası Alva Fisher tarafından yapıldı
1906: Kübizm akımı - Yüzyılın en önemli sanat akımlarından kübizm ortaya çıktı
1906: İlk Grandprix - Dünyanın ilk Grandprix oto yarışları Le Mans'ta yapıldı
18 Nisan 1906: Tarihin en büyük depremlerinden biri San Francisco'da meydana geldi Şehir tümüyle yıkıldı San Francisco depremi ve onu izleyen yangın ve sellerde binlerce kişi yaşamını yitirdi L’ Express
29 Temmuz 1906: İzci Hareketi - Baden-Powell hayli yaygınlık kazanacak olan izci hareketini kurdu
1907
1907: Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesi oldu
1907: Kübizm Pablo Picasso’nun ‘Demoiselle d’Avignon’ tablosuyla başladı
1907: ‘Fenerbahçe Spor Kulübü’ kuruldu
23 Temmuz 1907: II Meşrutiyet’in ilanıyla, Osmanlı İmparatorluğu anayasal yönetime döndü İstanbul halkı bu olayı sokak gösterileriyle kutladı
1908
21 Mart 1908: İlk yolcu uçağı - Tarihin ilk yolcu uçağı uçuşu gerçekleşti
Nisan 1908: Çağdaş psikanalizin kurucusu Sigmund Freud’un da katılımıyla, psikanaliz üzerine ilk uluslararası kongre Salzburg’ta düzenlendi Sipa Press
12 Ağustos 1908: Ford-T model serisi otomobil piyasaya çıktı
06 Nisan 1909: Kuzey kutbu keşfedildi - Amerikalı Robert Peary kuzey kutbunu keşfetti
1909
1909: Mustafa Kemal, gerici ayaklanmayı bastırmak üzere kurulan Hareket Ordusu’nun Kurmay Başkanlığı’na atandı
1909: Kemoterapi - Kanser tedavisinde ilk defa kemoterapi yöntemi uygulandı
31 Mart 1909: İstanbul’da, 31 Mart Olayı olarak anılacak gerici ayaklanma yaşandı Meşrutiyet'ten rahatsız olan gericilerin İstanbul'da başlattığı ayaklanmayı bastırmak üzere Rumeli ordusu harekete geçti Ayaklanma girişimi bastırıldı
06 Nisan 1909: Kuzey kutbu keşfedildi - Amerikalı Robert Peary kuzey kutbunu keşfetti
27 Nisan 1909: Osmanlı Padişahı II Abdülhamit (1842-1918) 31 Mart olaylarında sorumluluk taşıdığı gerekçesiyle İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin baskısıyla tahttan indirilip Selanik’e sürülürken, yerine V Mehmet Reşat geçti
25 Temmuz 1909: Manş geçildi - Louis Bleriot (1872-1936) Manş'ı ilk kez uçarak geçti
30 Kasım 1909: Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarih-i Osmani Encümeni kuruldu
28 Temmuz 1908: 2 Meşrutiyet - Rumeli ordusunun 10 Temmuz 1908'de ayaklanması ve İstanbul'a doğru harekete geçeceğinin öğrenilmesi üzerine Padişah Abdülhamit 2 Meşrutiyet'i ilan etti
28 Aralık 1908: Sicilya’nın Messina kentindeki depremde 84 bin kişi yaşamını yitirdi Cumhuriyet
19101910: Rus ressamı Vasili Kandinsky’nin suluboya resmi, soyut sanat dönemini başlattı
1910: Lev Tolstoy öldü - "Anna Karenina" ve "Savaş ve Barış" romanlarıyla tanıdığımız Lev Tolstoy [Leo Nikolaevich Tolstoy] (1828-1910) öldü
1910: Mark Twain öldü - ABD'li yazar Mark Twain öldü
19 Ocak 1910: Çırağan Sarayı yandı
28 Eylül 1910: İtalyanların Libya’ya saldırmasıyla, Trablusgarp Savaşı başladı Savaş Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlandı Mustafa Kemal bu savaşa Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle katıldı
28 Mart 1910: Istanbul’da ilk trafik kazası oldu, bir kişi yaralandı
1911
1911: Kandilli Rasathanesi - Rasathane-i Amire Mehmet Fatih Gökmen tarafından Kandilli Rasathanesi kuruldu
1911: Nobel - Madam Cruie [Marie Sklodowska Curie] (1867-1934) Radyum çalışmasından dolayı ödül aldı
1911: Kollektif bilinçdışı - Carl Gustav Jung, Freud ekolünden olmakla birlikte, psikiyatriye birçok katkıda bulundu
10 Nisan 1911: Panço Villa ve Emiliano Zapata’nın, bir yıl once başlattığı ayaklanmanın ardından Meksika’da darbe oldu L’ Express
23 Temmuz 1911: 31 Mart Vakası'nda ölen askerlerin anısına yaptırılan Abide-i Hürriyet Anıtı - Şişli'de geniş bir arazide bulunan Abide-i Hürriyet Anıtı, meşrutiyete karşı İstanbul'da başlatılan gerici ayaklanmayı bastırmak için Selanik'ten gelen Hareket Ordusu'nda ölen askerlerin anısına yaptırıldı 1909 yılının Nisan ayında açılan bir yarışma sonucunda dönemin ünlü mimarı Muzaffer Bey, anıtı dikine bir top mermisi olarak tasarladı Anıta Sultan Reşat'ın tuğrası da konuldu 31 Mart Vakası'nda ölen askerler, Şişli'deki Abide-i Hürriyet Anıtı arazisine 23 Temmuz 1911'de törenle gömüldü İttihat ve Terakki'nin önde gelenlerinden Mithat Paşa, 1913'te suikasta kurban giden Sadrazam Mahmut Şevket Paşa ve 1921'de öldürülen Talat Paşa da buraya defnedildi 1996'da da Enver Paşa'nın yurtdışındaki naaşı getirilip burada toprağa verildi
04 Aralık 1911: Güney kutbu (Antarktika) keşfedildi - Kaptan Scott ile uzun süren bir rekabetten sonra, Norveçli Roald Amundsen Güney Kutbu’na ilk ayak basan kişi oldu
1912
1912: Güney Kutbunda ölüm - Amundsen'den bir ay sonra kutup noktasına varan Kaptan Scott ve adamları dönüşte güney kutbunda donarak öldüler
1912: Fütürizm - Yirminci yüzyılın edebiyat akımlarından fütürizm doğdu
12 Ocak 1912: Havadan ilk beyanname atılışı (Türk-İtalyan Savaşı)
25 Mart 1912: Türk Ocakları Derneği'nin kuruluşu
15 Nisan 1912: Titanik battı - İlk seferinde buz dağına çarparak batan dönemin en büyük transatlantiği Titanik’te 1517 yolcu yaşamını yitirdi
04 Haziran 1912: İstanbul’da çıkan büyük yangında 1120 ev kül oldu
08 Ekim 1912: Balkan ülkelerinin Osmanlı İmparatorluğu’na karşı açtıkları Balkan Savaşı başladı Osmanlı yenilgisinin ardından, barış koşullarını saptamak üzere Aralık ayında başlayan Londra Konferansı 1913 Mayıs’ında sonuçlandı Balkan Savaşı’nı izleyen yıllarda yüzbinlerce Türk İstanbul ve Anadolu’ya sığındı Sipa Press
1913
1913: Gaiger sayacı - Gaiger sayacı Alman fizikçi Hans Gaiger tarafından bulundu
23 Ocak 1913: İttihatçılar; yönetimi ele geçirmek için İstanbul’da Bab-ı Âli Baskını’nı düzenledi Babıali Baskını bir tür hükümet darbesi niteliğindedir Bu olayla birlikte İttihatçılar fiilen yönetimi ele geçirmiştir
23 Ocak 1913: "Babıali Baskını" esnasında Sadrazam Mahmut Şevket Paşa öldürüldü
21 Temmuz 1913: Balkan Savaşı’nda Osmanlı’dan alınan toprakların paylaşılması, Bulgaristan ile eski bağlaşıkları Sırbistan ve Yunanistan arasında II Balkan Savaşı’na yol açtı Bu durumu fırsat bilen Osmanlılar Kırklareli ve Edirne’yi geri aldı Sipa Press
17 Kasım 1913 : Teşkilât-ı Mahsûsa kuruldu (MİT Tarihçesi)
17 Kasım 1913 : Süleyman Askeri Bey (1883-1915) Teşkilat-ı Mahsusa'nın Başkanlığına getirildi (MİT Tarihçesi)
1914
16 Ocak 1914: Altay Spor Klubü kuruldu
18 Mart 1914: İstanbul’u işgal etmeyi amaçlayan İngiliz ve Fransız zırhlılarının oluşturduğu müttefik donanması, ağır kayıplar veren Türk birliklerinin cansiperane savunmasıyla karşılaştı Çanakkale geçilemedi
28 Haziran 1914: 1 Dünya savaşı - Macar veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'a Saraybosna'da bir sırp komitacı tarafından suikast düzenlenmesi 1 Dünya savaşını başlattıAvusturya Veliahtı Ferdinand ve eşinin Saraybosna’da öldürülmesi üzerine Avusturya – Macaristan İmparatorluğu Sırbistan’a savaş ilan etti Bu olay 1 Dünya Savaşı’nı başlattı 29-30 Ekim’de, Alman donanmasına ait Goeben ve Breslau zırhlıları, Boğazlardan Karadeniz’e geçerek, Osmanlı gemileri görünümü altında Odesa ve Sivastopol’u bombaladı 29 Ekim’de ise Osmanlı İmparatorluğu, Almanya ve Avusturya-Macaristan’ın yanında, 1 Dünya Savaşı’na katıldı Savaşta İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, "İtilaf Devletleri" olarak, Almanya, Avusturya, Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı Devleti "ittifak Devletleri" olarak anıldılar 1918'de biten savaştan Osmanlı devleti teslim olmuş, emperyalistlerin masasında paylaşılmış olarak çıktı
1914: Ruslarla Doğu Anadolu’da sürdürülen savaşta Ermeni çeteler Rus ordusunun yanında yer aldı ve Osmanlı yönetimine karşı silahlı ayaklanma başlattı, sivil halkı hedef alan saldırılara girişti
06 Ağustos 1914: İlk elektrikli trafik lambası - ABD’de Ohio Cleveland kentinde hizmete girdi Amerikan Traffic Signal Co Adlı şirket tarafından üretilen lamba, Euclid Bulvarı ile 105 Cadde’nin birleştiği köşeye dikildi
15 Ağustos 1914: Panama Kanalı - Atlantik ile Pasifk okyanuslarını birbirine bağlayan 81 kilometre uzunluğundaki Panama kanalı açıldı
22 Aralık 1914: Başkumandan Vekili Enver Paşa, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisiyle sonuçlanan Sarıkamış harekâtını başlattı
1915
13 Ocak 1915: İtalya'da deprem - İtalya'nın Avezzio kentinde deprem 30000 kişi öldü
28 Nisan 1915: Hilal-i Ahmer’in adı Kızılay’a çevrildi
07 Mayıs 1915: Lusitanya battı - İngiliz yolcu gemisi Lusitanya Alman denizaltılarının torpillemesi sonucu battı 1148 kişi öldü
1916
1916: Dada akımı - Öncülüğünü Tristan Tzara'nın yaptığı "Dadacılık" doğdu
1916: Albert Einstein’ın (1879-1955) Genel Görecelik Kuramı yayınlandı
1916: Psikanaliz - Sigmund Freud (1856-1939) "Psikanaliz Kuramı"nı ortaya attı
21 Şubat 1916: Verdun Savaşı - Tarihin en kanlı muharabelerinden Verdun savaşı başladı 500000 Fransız ve Alman öldü
20 Nisan 1916: Kanlı Paskalya - Dublin'de İrlandalı cumhuriyetçilerin ayaklanması ve İngiliz ordusunun bastırma çabası sonucu kanlı olaylar meydana geldi Çok sayıda ölüm meydana geldi
27 Haziran 1916: Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı
15 Aralık 1916: I Dünya Savaşı’nda belirleyici rol oynayan Verdun (Fransa) çatışmaları başladı Verdun’u saldıran Almanlara karşı savunan Fransa 362 bin, Almanya ise 336 bin kayıp verirken, 1917’de Fransızlar, Verdun’u Alman işgalinden tümüyle kurtardı
30 Aralık 1916: Rasputin öldürüldü - Çarlık ailesinin çocuğunu iyileştirdiği için saray çevresine giren Gregory Rasputin (1872-1916) isimli papaz, kısa süre sonra soyluların tepkisini çekti Prens Felix Yusupov önderliğinde bir grup onu önce zehirlediler sonra da tabanca ile vurdular en sonunda da buzlu nehir sularına atarak öldürdüler
1917
03 Şubat 1917: İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden Talat Paşa, sadrazam oldu
06 Nisan 1917: ABD Savaşta - ABD Başkanı Woodrow Wilson'un (1913-1921) kararıyla 1 Dünya savaşına müttefiklerin yanında katıldı
07 Ağustos 1917: Mustafa Kemal, Halep Yıldırım Orduları Grubu 7 Ordu Komutanlığı’na atandı
25 Ekim 1917: Rus Devrimi - Rusya'da çar ailesi iktidardan uzaklaştırıldı Yerine "İşçi köylü sovyetleri iktidarı" kuruldu ve Bolşevikler yönetimi ele geçirdi
15 Ekim 1917: Mata Hari öldürüldü - Tarihin en ünlü casuslarından Hollandalı dansöz Mata Hari [Margaretha Zelle] (1876-1917), Almanlar için casusluk yaptığından Fransa'da öldürüldü
07 Kasım 1917: Büyük Ekim Devrimi: Çarlık rejimi yıkıldı, Lenin önderliğindeki Bolşevikler iktidarı ele geçirdi
1918
1918: İspanyol gribi salgını - Ağustos'ta dünyayı saran "İspanyol Gribi" virüsü sornucu 8 ay içinde 20 milyon insanın öldüğü tahmin ediliyor
1918: I Dünya Savaşı sona erdi Sipa Press
03 Mart 1918: Rusya, Brest-Litovsk Anlaşması’yla I Dünya Savaşı’ndan çekildi
17 Temmuz 1918: Çar ailesi katledildi - Çar ve ailesi bolşevikler tarafından gözetim altında tutuldukları YKaterinburg'da acımasızca öldürüldüler
30 Ekim 1918: I Dünya Savaşı’nı yenik olarak bitiren Osmanlı İmparatorluğu, Mondros Mütarekesi’ni imzaladı Mondros Müterakesi Osmanlı devletinin ağır teslimiyet koşullarını kabul ettiği bir anlaşma oldu Bu mütareke ile Osmanlı toprakları işgal güçlerince paylaşılabilecek ve Osmanlı ordusu fiilen dağıtılacaktı
Ekim/Kasım 1918 : Karakol Cemiyeti Kuruldu - Mütareke döneminin ilk gizli direniş grubu, İstanbul'da kurulan Karakol Cemiyeti'dir 1918 Ekim sonları veya Kasım başlarında Talât Paşa'nın direktifi ile kurulan Cemiyet'in kurucuları arasında, Kurmay Albay Kara Vâsıf, Emekli Yüzbaşı Bahâ Said, Albay Galatalı Şevket ve Yenibahçeli Şükrü Beyler gibi İttihadçı şahıslar bulunmakta idi Kısa zamanda örgütlenme çalışmalarını tamamlayan Karakol Cemiyet'in Millî Mücadele'ye yaptığı en büyük hizmet, İstanbul'dan Anadolu'ya silâh ve cephane ile subayların kaçırılmasını sağlaması, İngiliz Muhibleri Cemiyeti gibi kuruluşların plânlarını ve faaliyetlerini Mustafa Kemal Paşa'ya haber vermesi olmuştur Ancak Cemiyet, Bolşevikler ile gizli ilişkilere girmesi ve kendi başına Millî Mücadele'ye sahiplenme çalışmalarında bulunması sebepleriyle Anadolu Ordusu kadrosuna dahil edilmemiş, 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un İtilâf Devletleri tarafından işgali sırasında da liderlerinin tutuklanmaları ile büyük bir darbe yemiş ve nihayet Erzurum ve Sivas Kongreleri'nin kararlarını uygulamak için seçilen Heyet-i Temsiliye'nin emri üzerine faaliyetlerine son verilmiştir (MİT Tarihçesi)
Ekim/Kasım 1918 : Kara Vasıf Bey (1872-1931) Karakol Cemiyeti Başkanlığına getirildi (MİT Tarihçesi)
05 Kasım 1918: Kars İslam Şurası kuruldu
13 Kasım 1918: İtilaf Devletleri’nin filoları İstanbul önlerine geldi
05 Aralık 1918 : Hüsamettin Ertürk'ün Teşkilât-ı Mahsûsa'nın başına geçmesi ve Teşkilât'ın tasfiye edilmesi (MİT Tarihçesi)
1919
17 Ocak 1919: 2 İslam Şurası Kars'ta toplandı
26 Ocak 1919: Nurettin Paşa, İzmir Valisi olarak göreve başladı
05 Şubat 1919: Meşrutiyetin ilanı üzerine, 2471908'de kaldırılmış olan sansür, yeniden İstanbul'da yürürlüğe kondu
15 Mart 1919: İstanbul'un işgali İstanbul'a İngiliz askerleri tarafından asker çıkartıldığı gün Meclisi Mebusan'da direniş yanlısı mebuslar ve bazı aydınlar tutuklandı İstanbul'un en kara günleri olarak tarihe geçti Padişah eli kolu bağlı kaldı
23 Mart 1919: İtalya'da faşizm - Benito Mussolini (1883-1945 ) İtalya'da faşist hareketi başlattı
29 Mart 1919: Batı Afrika'da ve Brezilya'da, güneş tutulmasını izleyen Londra Kraliyet Bilim Derneği'nden bilim adamları, Albert Einstein'ın "genel rölativite teorisi"ni doğruladılar
04 Nisan 1919: İngiliz kimyacı, fizikci ve metapsisik arastırmacı William Crookes öldü
10 Nisan 1919: Meksikalı devrimci Emiliano Zapata öldü Zapata 20yy'daki ilk büyük köylü hareketinin önderi olarak kabul edilir
30 Nisan 1919: Mustafa Kemal, Anadolu'daki isyanları ve Osmanlı ordusunun tasfiyesini yerinde izlemek amacıyla, İstanbul yetkilileri tarafından "Ordu Müfettişliği"ne atandı Bu Mustafa Kemal'in uzun süredir beklediği fırsattı
19 Mayıs 1919: 16 Mayıs 1919'da, İstanbul'dan tarihi "Bandırma Vapuru" ile hareket eden Mustafa Kemal ve beraberindekiler 19 Mayıs'ta Samsun'a çıktılar Samsun'a çıkış fiilen Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gündü Bir dizi savaş ve kongre sonucu oluşan milli iradenin belirginleşmesi ve bunun sonucu düşmanların topraklarımızdan atılma süreci Ataürk'ün 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkışıyla başlayan bu süreç 11 Eylül 1922'deki Mudanya Müterakesi ile ateşkese kavuştu 24 Temmuz 1923'te Lozan Anlaşması ile de Sevr hükümleri paramparça edilerek, Türkiye'nin bağımsız ve egemen bir devlet olduğu uluslararası arenada tescil edildi
23 Mayıs 1919-13 Ocak 1920: Sultanahmet Mitingleri - İzmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı Bunun üzerine İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldıMitingleri "Karakol Cemiyeti" ve "Türk Ocakları" organize ediyordu Bu mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şükufe Nihal gibi hatipler konuşmuştur Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır
28 Mayıs 1919: Havza Genelgesi Mustafa Kemal Samsun'dan sonra Havza'ya geçerek, Kurtuluş Savaşının ilk sinyali olan Havza Genelgesini yayınladı Bu genelge ile halkın işgale direnişi isteniyordu
21 Haziran 1919: Amasya Genelgesi Kurtuluş savaşının ilke ve direniş kurumlarının daha da netleştirildiği bu genelge ile "yurdun bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı" tehlikededir denilerek, derhal bir ulusal iradenin temsilcilerinin toplanması gerektiği belirtilmiştir
28 Haziran 1919: İtilaf Devletleri Almanya ile Versailles Antlaşması’nı imzaladı
28 Haziran 1919-10 Mart 1920: Balıkesir KongresiÇeşitli aralıklarla 5 defa toplanan kongre, Hacim Muhittin Bey'in başkanlığında bir araya geldi Yunan işgaline karşı silahlı direniş ve taktikleri konuşuldu
23 Temmuz 1919: “İlk kez ulusal sınırlar içinde Türk vatanının bir bütün olduğu” kararını içeren Erzurum Kongresi Mustafa Kemal’in başkanlığında toplandı İlk ulusal kongrenin önemi gerekirse padişahlığa ve İstanbul hükümetine rağmen ulusun kendi kaderini kendi eline almasının vurgulanmasıdır Kongreye yurdun çeşitli yerlerinden 56 delege katılmıştır
04-11 Eylül 1919: Sivas Kongresi Mustafa Kemal’in başkanlığında toplandı Erzurum kongresine oranla daha geniş bir katılımın sağlandığı bu kongre ile "Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyetleri"nin mücadelesi ve birliği karar altına alındı
07 Eylül 1919: Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk cemiyetleri bünyesinde bütün direnişi kapsayacak merkezi bir örgüt kuruldu Bunun içinde koordinasyonu yürütecek yeni bir "Heyeti Temsiliye" seçildi
10 Eylül 1919: StGermain Anlaşması’yla Avusturya - Macaristan, Yugoslavya’nın bağımsızlığını tanıdı
22 Eylül 1919: Türkiye'nin ilk legal sosyalist partisi İstanbul'da DrŞefik Hüsnü Değmer ve Ethem Nejat tarafından kuruldu
04 Kasım 1919: İcra Vekilleri Heyeti'nin seçim yönteminde değişiklik yapıldı O güne değin Meclis’teki gizli oylama ile seçilen bakanların, bundan böyle TBMM Başkanlığı’nca gösterilen adaylar arasından seçilmesi kararlaştırıldı
05 Kasım 1919: Antep'te Fransız işgali İngilizlerin yerini Fransız işgal güçleri aldı
1920
10 Ocak 1920: Paris’te daha sonra yerini Birleşmiş Milletlerin alacağı Milletler Cemiyeti kuruldu
13 Ocak 1920: İzmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı Bunun üzerine İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldı Mitingleri "Karakol Cemiyeti" ve "Türk Ocakları" organize ediyordu Bu mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şükufe Nihal gibi hatipler konuşmuştur Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır
24 Ocak 1920: Kastamonu Gençler Kulübü açıldı
28 Ocak 1920: Misak-ı Milli'nin kabulü - İstanbul'da toplanan son Meclis-i Mebusanda, yurtsever "Felah-ı Vatan" grubu ve " (Milli And) Anadolu hareketine sempati ile bakan Ali Rıza Paşa'nın girişimiyle gizli bir oturum yapıldı ve burada "Misak-ı Milli kabul edildi Bu aynı zamanda Anadolu Hareketi'nin de programı oldu
16 Mart 1920: İstanbul İtilaf Devletleri tarafından işgal edildi
01 Nisan 1920: Antep'te Fransız işgal güçlerine karşı kendiliğinden direniş ve çatışmalar başladı
06 Nisan 1920: Ankara'da Anadolu Ajansı kuruldu Kısaca AA olarak bilinen Anadolu Ajansı'nın görevi milli mücadele ile ilgili haberleri vermek ve savaşın seyrini etkileyecek propaganda ile yalan haberleri önlemekti
23 Nisan 1920: Cumhuriyet’in ilanından üç yıl önce, büyük bir kısmı işgal edilen Anadolu’nun merkezi Ankara’da ulusal egemenliğin simgesi olarak Büyük Millet Meclisi açıldı TBBM'nin Açılışı Anadolu'da oluşan direniş ve kongrelerden süzülerek gelen millet temsilcileri en sonunda daha üst bir iradenin organı olan TBMM'de toplandılar TBMM'nin açılışı ile artık siyasi irade fiilen Padişahtan ve Osmanlı Meclis-i Mebusan'ından çıkmış Anadolu'ya geçmiş oluyordu TBMM Anadolu direnişinin karar mercii ve millet iradesinin somutlandığı yer oldu Ertesi gün toplanan TBMM, Mustafa Kemal’i oybirliği ile Meclis Başkanlığı’na seçti
29 Nisan 1920: Hıyanet-i Vataniye Kanunu TBMM'nin çıkardığı ilk kanunlardan biri olup, "Vatana ihanet" suçu işleyenleri kapsamaktadır Cezası en ağır kanunlardandır
05 Mayıs 1920: TBMM ilk toplantısını yaptı
07 Haziran 1920: Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi kuruldu Bu kuruluşun adı daha sonra Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü olarak değiştirildi (İstihbarat Genel Müdürlüğü Kuruluş Yasası)
01 Temmuz 1920: Ankara'da subay yetiştirilmek üzere Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı açıldı
18 Temmuz 1920 : Askerî Polis Teşkilâtı'nın kuruluşu (MİT Tarihçesi)
08 Ağustos 1920: Nazi Partisi - Adolf Hitler (1889-1945) Nazi Partisini kurdu O yıllarda Nazi Partisi küçük bir tabela partisi görünümündeydi
10 Ağustos 1920: İtilaf Devletleri’nin, Osmanlı topraklarını paylaşması esasına gore hazırladıkları Sevr Barış Antlaşması imzalandı Osmanlı Devleti'nin Fransa'nın Sevres kentinde imzaladığı ve işgal koşullarını kalıcı kılan ve topraklarının paylaşımına izin veren teslimiyet anlaşması Bu anlaşma ile işgal devletleri Osmanlı topraklarını paylaşıyor, Doğu Anadolu'da bağımsız bir Kürdistan ile bağımsız bir Ermenistan kurulması öngörülüyordu Ancak anlaşma hukuken ve fiilen uygulanamadı ve Ankara Hükümeti bu anlaşmayı imzalayanları "Vatan Haini" ilan etti
10 Eylül 1920: Bakü'de Mustafa Suphi (1883-1921) ve Ethem Nejat tarafından Türkiye Komünist Fırkası kuruldu
23 Eylül 1920 : Hamza Grubu'nun kuruluşu (MİT Tarihçesi)
27 Ekim 1920 : Zabitân Grubu'nun kuruluşu (MİT Tarihçesi)
29 Kasım 1920: TBMM savaşta yararlılık gösterenler için "İstiklal madalyası ihdası hakkında kanun çıkardı
11 Aralık 1920 : İngiliz Ajanı Hintli Mustafa Sagir'in Mustafa Kemal (Atatürk)'e suikast yapmak için Ankara'ya gelişi (MİT Tarihçesi)
13 Aralık 1920: Milli Eğitim Bakanı Dr Rıza Nur’un görevi sona erdi
14 Aralık 1920: Milli Eğitim Bakanlığı’na Hamdullah Suphi Tanrıöver atandı
15 Aralık 1920 : Hamza Grubu'nun Mücâhid Grubu adını alması (MİT Tarihçesi)
16 Aralık 1920: Zekai Apaydın, Adalet Bakanlığı’na vekaleten atandı
1900
1900: Kuantum'un yapısı - Max Planck (1858-1947) tarafından ilk olarak kuantumun yapısı keşfedildi
06 Mart 1900: Petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis Gottlieb Daimler (1834-1900) öldü
20 Haziran 1900: Tarihe Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı Sipa Press
02 Temmuz 1900: Zeplin devri - Kont Zeplin tarafından yapılan dünyanın ilk zeplini uçuruldu
19 Temmuz 1900: Paris'te metro hizmete girdi Sipa Press
15 Ağustos 1900: Darülfünun-ı Şahane (Üniversite) kuruldu
30 Kasım 1900: Oskar Wilde öldü - Ünlü İngiliz yazarı Oskar Wılde (1854-1900) öldü
1901
28 Eylül 1901: Traş bıçağı - King Kamp Gillette, kullanıldıktan sonra atılan ilk traş bıçağını yaptı ve patentini aldı
10 Aralık 1901: İlk Nobel - Nobel ödülleri verilmeye başlandı Fizik alanında Wilhelm Konrad von Roentgen x ışınları ile ödül aldı
10 Aralık 1901: Adını Alfred Nobel’den alan Nobel Ödülleri ilk kez dağıtıldı İlk barış ödülünü İsviçreli Henri Dunant (1828-1910) aldı
12 Aralık 1901: İlk radyo yayını - İlk radyo yayını Guglielmo Marconi (1874-1937) tarafından gerçekleştirildi
12 Aralık 1901: İtalyan mucit Guglielmo Marconi (1874-1937), telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve İngiltere'den Atlantik aşırı ilk mesajını yollamayı başardı L' Express
1902
04 Şubat 1902: Abdülhamit’in yönetimine karşı örgütlenen Jön Türkler, Paris’te I Jön Türk Kongresi’ni topladı, Terakki ve İttihat Cemiyeti kuruldu Jön Türklerin, Federatif Osmanlı İmparatorluğu’nu amaçlayan grubu da, Teşebbüsü-ü Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti’ni kurdular
28 Eylül 1902: Emil Zola öldü - Ünlü Fransız yazarı Emil Zola (1840-1902) Zola, "Dreyfus Dava"sındaki rolüyle hatırlardadır
15 Aralık 1902: Osmanlı Bankası ihtiyaç duyduğu alanlarda kullanmak üzere 12 yeni memur istihdam etmeyi kararlaştırdı
21 Aralık 1902: Bütün eczanelerin imal edecekleri ilaçları aynı fiyattan satıp müşterilerinden fazla para istememeleri kararlaştırıldı Bu amaçla kurulan komisyon, ilaç fiyatlarını belirlemeye başaladı
1903
1903: İstanbul’u Anadolu’ya bağlayan tren yolunun başlangıç noktası olan Haydarpaşa Garı’nın inşaatına başlandı
1903: Elektrokardiyografi cihazı - William Einthoven kalbin işleyişini kaydeden elektrokardiyografi cihazını icat etti
1903: ‘Beşiktaş Basiret-i Osmanlı Jimnastik Kulübü’ kuruldu
29 Mart 1903: Selanik'teki resmi binalara düzenlenen bombalı saldırılarda çok sayıda insan yaşamını yitirdi
29 Mart 1903: Marconi'nin telsiz sistemi aracılığıyla, Londra ve New York arasında düzenli haber akışı başladı
06 Nisan 1903: ABD'li elektrik mühendisi ve fotoğraf sanatçısı Harold Edgerton doğdu
14 Nisan 1903: Bulgar çetecilerin Manastır kenti yakınlarındaki bir köye düzenlediği baskında, aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 165 kişi katledildi
15 Haziran 1903: İlk Western - Sinema tarihinin ilk Western'i çekildi Konusu ise bir tren soygunun anlatıyordu Edison şirketi adına Edwin Porter tarafında çekilen, 11 dakika uzunluğundaki ilk Western filmi “Great Train Robbery” (Büyük Tren Soygunu) gösterime girdi
16 Haziran 1903: 1902’de kurulan Pepsi Cola şirketi, markasını ve amblemini tescil ettirdi
19 Haziran 1903: Polis kaynaklarından verilen bilgiye göre, Benito Mussolini adında genç bir İtalyan öğretmen, bugün gözaltına alındı Polis sözcüsü, bir yıldır bu ülkede bulunan Mussolini’nin, komünistlerle birlikte olduğunu ve zamanının büyük bölümünü Karl Marx’ın yapıtlarını okuyarak geçirdiğini açıkladı
23 Temmuz 1903: Ford Motor Company ilk otomobili satışa sundu “Ford Model A” adı verilen ve saatte 48 km hız yapabilen iki silindirli otomobilin fiyatı 850 dolar
04 Ekim 1903: Moskova’da yapılan bir açıklamaya göre, kent halkının yüzde 48’inin okuma yazma bilmediği belirtildi
10 Ekim 1903: İngiltere’de kadın hakları savunucusu Emmeline Pankhurst ve bir grup arkadaşı, Toplumsal ve Siyasal Kadın Birliği’ni kurdu
06 Kasım 1903: İstanbul, Haydarpaşa’da yaptırılan Tıbbiye’de öğrenim başladı
23 Kasım 1903: Sarı Humma virüsünü bulan Amerikalı Dr Walter Reed öldü
13 Aralık 1903: İtalyan asıllı ABD’li dondurma satıcısı Italo Marcioni, ilk dondurma külahının patentini aldı
17 Aralık 1903: Wright Kardeşler - Wright kardeşler ilk uçuşu gerçekleştirdiler Havacılık tarihinin dönüm noktası başladı
17 Aralık 1903: Modern havacılığın başlangıcı - ABD'de, Orville ve Wilbur Wright kardeşler ilk kez motorlu uçak denemesi yaptı
1904
10 Şubat 1904: Pasifik’te Rus-Japon Savaşı başladı Sipa Press
01 Mayıs 1904: Dvorak öldü - Çek besteci Antonin Dvorak (1841-1904) öldü "Yeni dünya" diye bilinen 9senfonisi ile hatırlanır
14 Temmuz 1904: Çehov öldü - Rus yazar Anton Chekhov (1860-1904) öldü "Vişne Bahçesi", "Vanya Dayı" en çok hatırlanan eserleridir
1905
1905: Rusya’da, Çarlık rejimine karşı ayaklanma başladı Sipa Press
1905: "Kanlı Pazar" - Rusya'da Çar yoksul kitlelerin üzerine ateş açtırdı
1905: Rus filosu yok edildi - Mayıs'ta Japon saldırısı sonucu Rus filosu tümüyle yokedildi
1905: Jules Verne öldü - Dünyanın ilk bilim kurgu yazarı Jules Verne (1828-1905) öldü "80 yılda devrialem", "Denizler altında 20 bin fersah" hatırlardadır
1905: İstanbul’da Ali Sami (Yen) Bey, Galatasaray Spor Kulübü’nü kurdu Sinan Kalpakçıoğlu Arşivi
1905: Görelilik kuramı - Albert Einstein ünlü "Görelilik Kuramı"nı oluşturdu
21 Temmuz 1905: Osmanlı Padişahı ve Halifesi II Abdülhamit, kendisine karşı Ermeni komitecilerinin rol aldığı bombalı suikast girişiminden kurtuldu Sipa Press
1906
1906: Terakki ve İttihat Cemiyeti’nin adı, İttihat ve Terakki Cemiyeti olarak değiştirildi
1906: İlk çamaşır makinası - İlk çamaşır makinası Alva Fisher tarafından yapıldı
1906: Kübizm akımı - Yüzyılın en önemli sanat akımlarından kübizm ortaya çıktı
1906: İlk Grandprix - Dünyanın ilk Grandprix oto yarışları Le Mans'ta yapıldı
18 Nisan 1906: Tarihin en büyük depremlerinden biri San Francisco'da meydana geldi Şehir tümüyle yıkıldı San Francisco depremi ve onu izleyen yangın ve sellerde binlerce kişi yaşamını yitirdi L’ Express
29 Temmuz 1906: İzci Hareketi - Baden-Powell hayli yaygınlık kazanacak olan izci hareketini kurdu
1907
1907: Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesi oldu
1907: Kübizm Pablo Picasso’nun ‘Demoiselle d’Avignon’ tablosuyla başladı
1907: ‘Fenerbahçe Spor Kulübü’ kuruldu
23 Temmuz 1907: II Meşrutiyet’in ilanıyla, Osmanlı İmparatorluğu anayasal yönetime döndü İstanbul halkı bu olayı sokak gösterileriyle kutladı
1908
21 Mart 1908: İlk yolcu uçağı - Tarihin ilk yolcu uçağı uçuşu gerçekleşti
Nisan 1908: Çağdaş psikanalizin kurucusu Sigmund Freud’un da katılımıyla, psikanaliz üzerine ilk uluslararası kongre Salzburg’ta düzenlendi Sipa Press
12 Ağustos 1908: Ford-T model serisi otomobil piyasaya çıktı
06 Nisan 1909: Kuzey kutbu keşfedildi - Amerikalı Robert Peary kuzey kutbunu keşfetti
1909
1909: Mustafa Kemal, gerici ayaklanmayı bastırmak üzere kurulan Hareket Ordusu’nun Kurmay Başkanlığı’na atandı
1909: Kemoterapi - Kanser tedavisinde ilk defa kemoterapi yöntemi uygulandı
31 Mart 1909: İstanbul’da, 31 Mart Olayı olarak anılacak gerici ayaklanma yaşandı Meşrutiyet'ten rahatsız olan gericilerin İstanbul'da başlattığı ayaklanmayı bastırmak üzere Rumeli ordusu harekete geçti Ayaklanma girişimi bastırıldı
06 Nisan 1909: Kuzey kutbu keşfedildi - Amerikalı Robert Peary kuzey kutbunu keşfetti
27 Nisan 1909: Osmanlı Padişahı II Abdülhamit (1842-1918) 31 Mart olaylarında sorumluluk taşıdığı gerekçesiyle İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin baskısıyla tahttan indirilip Selanik’e sürülürken, yerine V Mehmet Reşat geçti
25 Temmuz 1909: Manş geçildi - Louis Bleriot (1872-1936) Manş'ı ilk kez uçarak geçti
30 Kasım 1909: Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarih-i Osmani Encümeni kuruldu
28 Temmuz 1908: 2 Meşrutiyet - Rumeli ordusunun 10 Temmuz 1908'de ayaklanması ve İstanbul'a doğru harekete geçeceğinin öğrenilmesi üzerine Padişah Abdülhamit 2 Meşrutiyet'i ilan etti
28 Aralık 1908: Sicilya’nın Messina kentindeki depremde 84 bin kişi yaşamını yitirdi Cumhuriyet
19101910: Rus ressamı Vasili Kandinsky’nin suluboya resmi, soyut sanat dönemini başlattı
1910: Lev Tolstoy öldü - "Anna Karenina" ve "Savaş ve Barış" romanlarıyla tanıdığımız Lev Tolstoy [Leo Nikolaevich Tolstoy] (1828-1910) öldü
1910: Mark Twain öldü - ABD'li yazar Mark Twain öldü
19 Ocak 1910: Çırağan Sarayı yandı
28 Eylül 1910: İtalyanların Libya’ya saldırmasıyla, Trablusgarp Savaşı başladı Savaş Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlandı Mustafa Kemal bu savaşa Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle katıldı
28 Mart 1910: Istanbul’da ilk trafik kazası oldu, bir kişi yaralandı
1911
1911: Kandilli Rasathanesi - Rasathane-i Amire Mehmet Fatih Gökmen tarafından Kandilli Rasathanesi kuruldu
1911: Nobel - Madam Cruie [Marie Sklodowska Curie] (1867-1934) Radyum çalışmasından dolayı ödül aldı
1911: Kollektif bilinçdışı - Carl Gustav Jung, Freud ekolünden olmakla birlikte, psikiyatriye birçok katkıda bulundu
10 Nisan 1911: Panço Villa ve Emiliano Zapata’nın, bir yıl once başlattığı ayaklanmanın ardından Meksika’da darbe oldu L’ Express
23 Temmuz 1911: 31 Mart Vakası'nda ölen askerlerin anısına yaptırılan Abide-i Hürriyet Anıtı - Şişli'de geniş bir arazide bulunan Abide-i Hürriyet Anıtı, meşrutiyete karşı İstanbul'da başlatılan gerici ayaklanmayı bastırmak için Selanik'ten gelen Hareket Ordusu'nda ölen askerlerin anısına yaptırıldı 1909 yılının Nisan ayında açılan bir yarışma sonucunda dönemin ünlü mimarı Muzaffer Bey, anıtı dikine bir top mermisi olarak tasarladı Anıta Sultan Reşat'ın tuğrası da konuldu 31 Mart Vakası'nda ölen askerler, Şişli'deki Abide-i Hürriyet Anıtı arazisine 23 Temmuz 1911'de törenle gömüldü İttihat ve Terakki'nin önde gelenlerinden Mithat Paşa, 1913'te suikasta kurban giden Sadrazam Mahmut Şevket Paşa ve 1921'de öldürülen Talat Paşa da buraya defnedildi 1996'da da Enver Paşa'nın yurtdışındaki naaşı getirilip burada toprağa verildi
04 Aralık 1911: Güney kutbu (Antarktika) keşfedildi - Kaptan Scott ile uzun süren bir rekabetten sonra, Norveçli Roald Amundsen Güney Kutbu’na ilk ayak basan kişi oldu
1912
1912: Güney Kutbunda ölüm - Amundsen'den bir ay sonra kutup noktasına varan Kaptan Scott ve adamları dönüşte güney kutbunda donarak öldüler
1912: Fütürizm - Yirminci yüzyılın edebiyat akımlarından fütürizm doğdu
12 Ocak 1912: Havadan ilk beyanname atılışı (Türk-İtalyan Savaşı)
25 Mart 1912: Türk Ocakları Derneği'nin kuruluşu
15 Nisan 1912: Titanik battı - İlk seferinde buz dağına çarparak batan dönemin en büyük transatlantiği Titanik’te 1517 yolcu yaşamını yitirdi
04 Haziran 1912: İstanbul’da çıkan büyük yangında 1120 ev kül oldu
08 Ekim 1912: Balkan ülkelerinin Osmanlı İmparatorluğu’na karşı açtıkları Balkan Savaşı başladı Osmanlı yenilgisinin ardından, barış koşullarını saptamak üzere Aralık ayında başlayan Londra Konferansı 1913 Mayıs’ında sonuçlandı Balkan Savaşı’nı izleyen yıllarda yüzbinlerce Türk İstanbul ve Anadolu’ya sığındı Sipa Press
1913
1913: Gaiger sayacı - Gaiger sayacı Alman fizikçi Hans Gaiger tarafından bulundu
23 Ocak 1913: İttihatçılar; yönetimi ele geçirmek için İstanbul’da Bab-ı Âli Baskını’nı düzenledi Babıali Baskını bir tür hükümet darbesi niteliğindedir Bu olayla birlikte İttihatçılar fiilen yönetimi ele geçirmiştir
23 Ocak 1913: "Babıali Baskını" esnasında Sadrazam Mahmut Şevket Paşa öldürüldü
21 Temmuz 1913: Balkan Savaşı’nda Osmanlı’dan alınan toprakların paylaşılması, Bulgaristan ile eski bağlaşıkları Sırbistan ve Yunanistan arasında II Balkan Savaşı’na yol açtı Bu durumu fırsat bilen Osmanlılar Kırklareli ve Edirne’yi geri aldı Sipa Press
17 Kasım 1913 : Teşkilât-ı Mahsûsa kuruldu (MİT Tarihçesi)
17 Kasım 1913 : Süleyman Askeri Bey (1883-1915) Teşkilat-ı Mahsusa'nın Başkanlığına getirildi (MİT Tarihçesi)
1914
16 Ocak 1914: Altay Spor Klubü kuruldu
18 Mart 1914: İstanbul’u işgal etmeyi amaçlayan İngiliz ve Fransız zırhlılarının oluşturduğu müttefik donanması, ağır kayıplar veren Türk birliklerinin cansiperane savunmasıyla karşılaştı Çanakkale geçilemedi
28 Haziran 1914: 1 Dünya savaşı - Macar veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'a Saraybosna'da bir sırp komitacı tarafından suikast düzenlenmesi 1 Dünya savaşını başlattıAvusturya Veliahtı Ferdinand ve eşinin Saraybosna’da öldürülmesi üzerine Avusturya – Macaristan İmparatorluğu Sırbistan’a savaş ilan etti Bu olay 1 Dünya Savaşı’nı başlattı 29-30 Ekim’de, Alman donanmasına ait Goeben ve Breslau zırhlıları, Boğazlardan Karadeniz’e geçerek, Osmanlı gemileri görünümü altında Odesa ve Sivastopol’u bombaladı 29 Ekim’de ise Osmanlı İmparatorluğu, Almanya ve Avusturya-Macaristan’ın yanında, 1 Dünya Savaşı’na katıldı Savaşta İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, "İtilaf Devletleri" olarak, Almanya, Avusturya, Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı Devleti "ittifak Devletleri" olarak anıldılar 1918'de biten savaştan Osmanlı devleti teslim olmuş, emperyalistlerin masasında paylaşılmış olarak çıktı
1914: Ruslarla Doğu Anadolu’da sürdürülen savaşta Ermeni çeteler Rus ordusunun yanında yer aldı ve Osmanlı yönetimine karşı silahlı ayaklanma başlattı, sivil halkı hedef alan saldırılara girişti
06 Ağustos 1914: İlk elektrikli trafik lambası - ABD’de Ohio Cleveland kentinde hizmete girdi Amerikan Traffic Signal Co Adlı şirket tarafından üretilen lamba, Euclid Bulvarı ile 105 Cadde’nin birleştiği köşeye dikildi
15 Ağustos 1914: Panama Kanalı - Atlantik ile Pasifk okyanuslarını birbirine bağlayan 81 kilometre uzunluğundaki Panama kanalı açıldı
22 Aralık 1914: Başkumandan Vekili Enver Paşa, Osmanlı ordusunun ağır yenilgisiyle sonuçlanan Sarıkamış harekâtını başlattı
1915
13 Ocak 1915: İtalya'da deprem - İtalya'nın Avezzio kentinde deprem 30000 kişi öldü
28 Nisan 1915: Hilal-i Ahmer’in adı Kızılay’a çevrildi
07 Mayıs 1915: Lusitanya battı - İngiliz yolcu gemisi Lusitanya Alman denizaltılarının torpillemesi sonucu battı 1148 kişi öldü
1916
1916: Dada akımı - Öncülüğünü Tristan Tzara'nın yaptığı "Dadacılık" doğdu
1916: Albert Einstein’ın (1879-1955) Genel Görecelik Kuramı yayınlandı
1916: Psikanaliz - Sigmund Freud (1856-1939) "Psikanaliz Kuramı"nı ortaya attı
21 Şubat 1916: Verdun Savaşı - Tarihin en kanlı muharabelerinden Verdun savaşı başladı 500000 Fransız ve Alman öldü
20 Nisan 1916: Kanlı Paskalya - Dublin'de İrlandalı cumhuriyetçilerin ayaklanması ve İngiliz ordusunun bastırma çabası sonucu kanlı olaylar meydana geldi Çok sayıda ölüm meydana geldi
27 Haziran 1916: Hicaz, bağımsızlığını ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı
15 Aralık 1916: I Dünya Savaşı’nda belirleyici rol oynayan Verdun (Fransa) çatışmaları başladı Verdun’u saldıran Almanlara karşı savunan Fransa 362 bin, Almanya ise 336 bin kayıp verirken, 1917’de Fransızlar, Verdun’u Alman işgalinden tümüyle kurtardı
30 Aralık 1916: Rasputin öldürüldü - Çarlık ailesinin çocuğunu iyileştirdiği için saray çevresine giren Gregory Rasputin (1872-1916) isimli papaz, kısa süre sonra soyluların tepkisini çekti Prens Felix Yusupov önderliğinde bir grup onu önce zehirlediler sonra da tabanca ile vurdular en sonunda da buzlu nehir sularına atarak öldürdüler
1917
03 Şubat 1917: İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelen isimlerinden Talat Paşa, sadrazam oldu
06 Nisan 1917: ABD Savaşta - ABD Başkanı Woodrow Wilson'un (1913-1921) kararıyla 1 Dünya savaşına müttefiklerin yanında katıldı
07 Ağustos 1917: Mustafa Kemal, Halep Yıldırım Orduları Grubu 7 Ordu Komutanlığı’na atandı
25 Ekim 1917: Rus Devrimi - Rusya'da çar ailesi iktidardan uzaklaştırıldı Yerine "İşçi köylü sovyetleri iktidarı" kuruldu ve Bolşevikler yönetimi ele geçirdi
15 Ekim 1917: Mata Hari öldürüldü - Tarihin en ünlü casuslarından Hollandalı dansöz Mata Hari [Margaretha Zelle] (1876-1917), Almanlar için casusluk yaptığından Fransa'da öldürüldü
07 Kasım 1917: Büyük Ekim Devrimi: Çarlık rejimi yıkıldı, Lenin önderliğindeki Bolşevikler iktidarı ele geçirdi
1918
1918: İspanyol gribi salgını - Ağustos'ta dünyayı saran "İspanyol Gribi" virüsü sornucu 8 ay içinde 20 milyon insanın öldüğü tahmin ediliyor
1918: I Dünya Savaşı sona erdi Sipa Press
03 Mart 1918: Rusya, Brest-Litovsk Anlaşması’yla I Dünya Savaşı’ndan çekildi
17 Temmuz 1918: Çar ailesi katledildi - Çar ve ailesi bolşevikler tarafından gözetim altında tutuldukları YKaterinburg'da acımasızca öldürüldüler
30 Ekim 1918: I Dünya Savaşı’nı yenik olarak bitiren Osmanlı İmparatorluğu, Mondros Mütarekesi’ni imzaladı Mondros Müterakesi Osmanlı devletinin ağır teslimiyet koşullarını kabul ettiği bir anlaşma oldu Bu mütareke ile Osmanlı toprakları işgal güçlerince paylaşılabilecek ve Osmanlı ordusu fiilen dağıtılacaktı
Ekim/Kasım 1918 : Karakol Cemiyeti Kuruldu - Mütareke döneminin ilk gizli direniş grubu, İstanbul'da kurulan Karakol Cemiyeti'dir 1918 Ekim sonları veya Kasım başlarında Talât Paşa'nın direktifi ile kurulan Cemiyet'in kurucuları arasında, Kurmay Albay Kara Vâsıf, Emekli Yüzbaşı Bahâ Said, Albay Galatalı Şevket ve Yenibahçeli Şükrü Beyler gibi İttihadçı şahıslar bulunmakta idi Kısa zamanda örgütlenme çalışmalarını tamamlayan Karakol Cemiyet'in Millî Mücadele'ye yaptığı en büyük hizmet, İstanbul'dan Anadolu'ya silâh ve cephane ile subayların kaçırılmasını sağlaması, İngiliz Muhibleri Cemiyeti gibi kuruluşların plânlarını ve faaliyetlerini Mustafa Kemal Paşa'ya haber vermesi olmuştur Ancak Cemiyet, Bolşevikler ile gizli ilişkilere girmesi ve kendi başına Millî Mücadele'ye sahiplenme çalışmalarında bulunması sebepleriyle Anadolu Ordusu kadrosuna dahil edilmemiş, 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul'un İtilâf Devletleri tarafından işgali sırasında da liderlerinin tutuklanmaları ile büyük bir darbe yemiş ve nihayet Erzurum ve Sivas Kongreleri'nin kararlarını uygulamak için seçilen Heyet-i Temsiliye'nin emri üzerine faaliyetlerine son verilmiştir (MİT Tarihçesi)
Ekim/Kasım 1918 : Kara Vasıf Bey (1872-1931) Karakol Cemiyeti Başkanlığına getirildi (MİT Tarihçesi)
05 Kasım 1918: Kars İslam Şurası kuruldu
13 Kasım 1918: İtilaf Devletleri’nin filoları İstanbul önlerine geldi
05 Aralık 1918 : Hüsamettin Ertürk'ün Teşkilât-ı Mahsûsa'nın başına geçmesi ve Teşkilât'ın tasfiye edilmesi (MİT Tarihçesi)
1919
17 Ocak 1919: 2 İslam Şurası Kars'ta toplandı
26 Ocak 1919: Nurettin Paşa, İzmir Valisi olarak göreve başladı
05 Şubat 1919: Meşrutiyetin ilanı üzerine, 2471908'de kaldırılmış olan sansür, yeniden İstanbul'da yürürlüğe kondu
15 Mart 1919: İstanbul'un işgali İstanbul'a İngiliz askerleri tarafından asker çıkartıldığı gün Meclisi Mebusan'da direniş yanlısı mebuslar ve bazı aydınlar tutuklandı İstanbul'un en kara günleri olarak tarihe geçti Padişah eli kolu bağlı kaldı
23 Mart 1919: İtalya'da faşizm - Benito Mussolini (1883-1945 ) İtalya'da faşist hareketi başlattı
29 Mart 1919: Batı Afrika'da ve Brezilya'da, güneş tutulmasını izleyen Londra Kraliyet Bilim Derneği'nden bilim adamları, Albert Einstein'ın "genel rölativite teorisi"ni doğruladılar
04 Nisan 1919: İngiliz kimyacı, fizikci ve metapsisik arastırmacı William Crookes öldü
10 Nisan 1919: Meksikalı devrimci Emiliano Zapata öldü Zapata 20yy'daki ilk büyük köylü hareketinin önderi olarak kabul edilir
30 Nisan 1919: Mustafa Kemal, Anadolu'daki isyanları ve Osmanlı ordusunun tasfiyesini yerinde izlemek amacıyla, İstanbul yetkilileri tarafından "Ordu Müfettişliği"ne atandı Bu Mustafa Kemal'in uzun süredir beklediği fırsattı
19 Mayıs 1919: 16 Mayıs 1919'da, İstanbul'dan tarihi "Bandırma Vapuru" ile hareket eden Mustafa Kemal ve beraberindekiler 19 Mayıs'ta Samsun'a çıktılar Samsun'a çıkış fiilen Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gündü Bir dizi savaş ve kongre sonucu oluşan milli iradenin belirginleşmesi ve bunun sonucu düşmanların topraklarımızdan atılma süreci Ataürk'ün 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkışıyla başlayan bu süreç 11 Eylül 1922'deki Mudanya Müterakesi ile ateşkese kavuştu 24 Temmuz 1923'te Lozan Anlaşması ile de Sevr hükümleri paramparça edilerek, Türkiye'nin bağımsız ve egemen bir devlet olduğu uluslararası arenada tescil edildi
23 Mayıs 1919-13 Ocak 1920: Sultanahmet Mitingleri - İzmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı Bunun üzerine İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldıMitingleri "Karakol Cemiyeti" ve "Türk Ocakları" organize ediyordu Bu mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şükufe Nihal gibi hatipler konuşmuştur Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır
28 Mayıs 1919: Havza Genelgesi Mustafa Kemal Samsun'dan sonra Havza'ya geçerek, Kurtuluş Savaşının ilk sinyali olan Havza Genelgesini yayınladı Bu genelge ile halkın işgale direnişi isteniyordu
21 Haziran 1919: Amasya Genelgesi Kurtuluş savaşının ilke ve direniş kurumlarının daha da netleştirildiği bu genelge ile "yurdun bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı" tehlikededir denilerek, derhal bir ulusal iradenin temsilcilerinin toplanması gerektiği belirtilmiştir
28 Haziran 1919: İtilaf Devletleri Almanya ile Versailles Antlaşması’nı imzaladı
28 Haziran 1919-10 Mart 1920: Balıkesir KongresiÇeşitli aralıklarla 5 defa toplanan kongre, Hacim Muhittin Bey'in başkanlığında bir araya geldi Yunan işgaline karşı silahlı direniş ve taktikleri konuşuldu
23 Temmuz 1919: “İlk kez ulusal sınırlar içinde Türk vatanının bir bütün olduğu” kararını içeren Erzurum Kongresi Mustafa Kemal’in başkanlığında toplandı İlk ulusal kongrenin önemi gerekirse padişahlığa ve İstanbul hükümetine rağmen ulusun kendi kaderini kendi eline almasının vurgulanmasıdır Kongreye yurdun çeşitli yerlerinden 56 delege katılmıştır
04-11 Eylül 1919: Sivas Kongresi Mustafa Kemal’in başkanlığında toplandı Erzurum kongresine oranla daha geniş bir katılımın sağlandığı bu kongre ile "Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyetleri"nin mücadelesi ve birliği karar altına alındı
07 Eylül 1919: Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk cemiyetleri bünyesinde bütün direnişi kapsayacak merkezi bir örgüt kuruldu Bunun içinde koordinasyonu yürütecek yeni bir "Heyeti Temsiliye" seçildi
10 Eylül 1919: StGermain Anlaşması’yla Avusturya - Macaristan, Yugoslavya’nın bağımsızlığını tanıdı
22 Eylül 1919: Türkiye'nin ilk legal sosyalist partisi İstanbul'da DrŞefik Hüsnü Değmer ve Ethem Nejat tarafından kuruldu
04 Kasım 1919: İcra Vekilleri Heyeti'nin seçim yönteminde değişiklik yapıldı O güne değin Meclis’teki gizli oylama ile seçilen bakanların, bundan böyle TBMM Başkanlığı’nca gösterilen adaylar arasından seçilmesi kararlaştırıldı
05 Kasım 1919: Antep'te Fransız işgali İngilizlerin yerini Fransız işgal güçleri aldı
1920
10 Ocak 1920: Paris’te daha sonra yerini Birleşmiş Milletlerin alacağı Milletler Cemiyeti kuruldu
13 Ocak 1920: İzmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta İstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı Bunun üzerine İstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldı Mitingleri "Karakol Cemiyeti" ve "Türk Ocakları" organize ediyordu Bu mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şükufe Nihal gibi hatipler konuşmuştur Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır
24 Ocak 1920: Kastamonu Gençler Kulübü açıldı
28 Ocak 1920: Misak-ı Milli'nin kabulü - İstanbul'da toplanan son Meclis-i Mebusanda, yurtsever "Felah-ı Vatan" grubu ve " (Milli And) Anadolu hareketine sempati ile bakan Ali Rıza Paşa'nın girişimiyle gizli bir oturum yapıldı ve burada "Misak-ı Milli kabul edildi Bu aynı zamanda Anadolu Hareketi'nin de programı oldu
16 Mart 1920: İstanbul İtilaf Devletleri tarafından işgal edildi
01 Nisan 1920: Antep'te Fransız işgal güçlerine karşı kendiliğinden direniş ve çatışmalar başladı
06 Nisan 1920: Ankara'da Anadolu Ajansı kuruldu Kısaca AA olarak bilinen Anadolu Ajansı'nın görevi milli mücadele ile ilgili haberleri vermek ve savaşın seyrini etkileyecek propaganda ile yalan haberleri önlemekti
23 Nisan 1920: Cumhuriyet’in ilanından üç yıl önce, büyük bir kısmı işgal edilen Anadolu’nun merkezi Ankara’da ulusal egemenliğin simgesi olarak Büyük Millet Meclisi açıldı TBBM'nin Açılışı Anadolu'da oluşan direniş ve kongrelerden süzülerek gelen millet temsilcileri en sonunda daha üst bir iradenin organı olan TBMM'de toplandılar TBMM'nin açılışı ile artık siyasi irade fiilen Padişahtan ve Osmanlı Meclis-i Mebusan'ından çıkmış Anadolu'ya geçmiş oluyordu TBMM Anadolu direnişinin karar mercii ve millet iradesinin somutlandığı yer oldu Ertesi gün toplanan TBMM, Mustafa Kemal’i oybirliği ile Meclis Başkanlığı’na seçti
29 Nisan 1920: Hıyanet-i Vataniye Kanunu TBMM'nin çıkardığı ilk kanunlardan biri olup, "Vatana ihanet" suçu işleyenleri kapsamaktadır Cezası en ağır kanunlardandır
05 Mayıs 1920: TBMM ilk toplantısını yaptı
07 Haziran 1920: Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi kuruldu Bu kuruluşun adı daha sonra Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü olarak değiştirildi (İstihbarat Genel Müdürlüğü Kuruluş Yasası)
01 Temmuz 1920: Ankara'da subay yetiştirilmek üzere Sunuf-u Muhtelife Zabit Namzetleri Talimgahı açıldı
18 Temmuz 1920 : Askerî Polis Teşkilâtı'nın kuruluşu (MİT Tarihçesi)
08 Ağustos 1920: Nazi Partisi - Adolf Hitler (1889-1945) Nazi Partisini kurdu O yıllarda Nazi Partisi küçük bir tabela partisi görünümündeydi
10 Ağustos 1920: İtilaf Devletleri’nin, Osmanlı topraklarını paylaşması esasına gore hazırladıkları Sevr Barış Antlaşması imzalandı Osmanlı Devleti'nin Fransa'nın Sevres kentinde imzaladığı ve işgal koşullarını kalıcı kılan ve topraklarının paylaşımına izin veren teslimiyet anlaşması Bu anlaşma ile işgal devletleri Osmanlı topraklarını paylaşıyor, Doğu Anadolu'da bağımsız bir Kürdistan ile bağımsız bir Ermenistan kurulması öngörülüyordu Ancak anlaşma hukuken ve fiilen uygulanamadı ve Ankara Hükümeti bu anlaşmayı imzalayanları "Vatan Haini" ilan etti
10 Eylül 1920: Bakü'de Mustafa Suphi (1883-1921) ve Ethem Nejat tarafından Türkiye Komünist Fırkası kuruldu
23 Eylül 1920 : Hamza Grubu'nun kuruluşu (MİT Tarihçesi)
27 Ekim 1920 : Zabitân Grubu'nun kuruluşu (MİT Tarihçesi)
29 Kasım 1920: TBMM savaşta yararlılık gösterenler için "İstiklal madalyası ihdası hakkında kanun çıkardı
11 Aralık 1920 : İngiliz Ajanı Hintli Mustafa Sagir'in Mustafa Kemal (Atatürk)'e suikast yapmak için Ankara'ya gelişi (MİT Tarihçesi)
13 Aralık 1920: Milli Eğitim Bakanı Dr Rıza Nur’un görevi sona erdi
14 Aralık 1920: Milli Eğitim Bakanlığı’na Hamdullah Suphi Tanrıöver atandı
15 Aralık 1920 : Hamza Grubu'nun Mücâhid Grubu adını alması (MİT Tarihçesi)
16 Aralık 1920: Zekai Apaydın, Adalet Bakanlığı’na vekaleten atandı
