22 - 24 AY ARASI ÇOCUK GELİŞİMİ
Fiziksel Gelişim:
Bu aylarda miniğinizin ellerini ve parmaklarını kullanmada gittikçe ustalaştığını farkedersiniz. Oyuncak bloklarıyla kuleler yapmayı, boya kalemleriyle çizim ve boyama yapmayı ve oyun hamurlarıyla oynamayı severler. Evinizde çocuğunuzun el becerilerini geliştirmeye yönelik aktivitelerde bulunabileceği bir mekan hazırlayın. Burada çocuk boyu bir masa, renkli kalemler, kağıtlar ve oyun hamurları bulundurun. Çocuğunuz burada geçireceği zamanda çok eğlenecektir.
Artık çocuğunuz yürüme konusunda da kendini oldukça geliştirmiştir. Ayakları üstünde dururken, çömelmek zorunda kalmadan, eğilerek yerdeki bir objeyi eline almayı başarabilir. Evin içerisinde sürekli dolaşan, koşuşturan, zıplayan, eşyaları kurcalayan, çığlıklar atan küçük bir bireyin olması sizi bazen yorgun düşürebilir. Ev dışındayken de, örneğin alışverişte ya da bir restoranda yemekteyken onun bu hareketliliği sizi zorlayabilir. Ona anlayış gösterin ve dilediği gibi koşturup oynayabileceği çocuk parklarına ya da oyun alanlarına götürün. Gün boyunca bu kadar enerji sarfetmesi gece boyunca da uykusu bölünmeden, daha uzun süreli uyuyacağı anlamına gelebilir. Eğer çocuğunuz geceleri sık sık uyanıyor ya da uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa, sabahları normalden biraz daha erken uyandırıp, öğleden sonraki gündüz uykusunu da biraz daha kısa tutmayı deneyin. Bu dönemdeki çocukların uyku düzenleriyle ilgili daha detaylı bilgi almak için tıklayınız
Bu dönemlerde çocuğunuz muhtemelen giysilerini tek başına da çıkarabildiğini farketmiştir ve bunu uygulamaktan da zevk alır. Özellikle giyip çıkarılması kolay olan bol tişörtler, çıtçıtlı pijamalar çok hoşuna gidecektir.
18-24 ay arasında çocukların çoğu beşiklerinden dışarı çıkma denemelerinde bulunmaya başlarlar. Beşiklerinde yapacakları tırmanma ve dışarı çıkma denemeleri düşmelere ve yaralanmalara neden olabilir. Herhangi bir kazayı önlemek için beşiğin parmaklıklarını yükseltebilir ya da taban kısmını alçaltabilirsiniz. Beşiğin altındaki zeminin halı kaplı ve yumuşak bir zemin olmasına özen gösterin. Beşiğin parmaklık ya da zemininde ayarlama yapamıyorsanız, beşikler için özel hazırlanan tentelerden alabilir ya da beşikten çocuk yatağına geçiş yapabilirsiniz.
24. ayının sonlarına doğru, çocuğunuz artık yürüyen, konuşan, sizinle ve çevresiyle iletişim kuran ve dış dünyayı çok daha sağlıklı algılayabilen bir birey olmuştur. Uzmanlara göre bu dönemde çoğu çocuk;
• Tek başına yürüyebilir,
• Yürürken büyükçe bir oyuncağı da beraberinde taşıyabilir,
• Parmak uçlarında yükselebilir,
• Topa vurabilir,
• Mobilyaların üstüne tırmanabilir,
• Elinizden tutarak merdivenlerden inip çıkabilir,
• Önüne koyacağınız bir kağıda boya kalemleriyle birtakım şekiller çizebilir,
• Oyuncak bloklarını üstüste dizerek kuleler yapabilir
Tuvalet Eğitimi:
Çoğu çocuk bu yaşta tuvalet eğitimine hazır olabilir. Ancak tuvalet eğitimi uzun zaman alan bir süreçtir; çocuğunuzun bu alışkanlığı tam olarak kazanabilmesi için 1 sene daha geçmesi gerekebilir. Çocuğunuzun bu eğitime hazır olup olmadığını anlamak için kendinize şu soruları sorabilirsiniz:
Çocuğunuz;
• İç çamaşırlarını kendi başına çıkarıp giyebiliyor mu?
• 3-4 saat boyunca tuvalet ihtiyacı olmadan durabiliyor mu?
• Oyun esnasında tuvalet ihtiyacını gidermesi gerektiğinde birkaç dakikalığına oyuna ara verdiğini farkediyor musunuz?
• Tuvalet ihtiyacını giderirken insanlardan uzaklaşıp, koltuk arkalarına, masa altlarına ya da görünmeyen köşelere saklandığını farkediyor musunuz?
• Bezi kirlendiğinde size bunu söylüyor mu?
• Yetişkin davranışlarını taklit ediyor mu? (Kaşık-çatal kullanmak, diş firçası kullanmak gibi)
• Basit direktifleri anlıyor ve yerine getirebiliyor mu?
• Sizin banyo-tuvalet alışkanlıklarınızla ilgilenip, sorular sormaya başladı mı?
Bu sorulara çoğunlukla “Evet” yanıtını veriyorsanız, çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz. Ona yardımcı olmak için;
• Tuvalette ne yapması gerektiğini, tuvaletin ne amaçla varolduğunu ona detaylı ve net bir şekilde açıklayın
• Tuvalet ihtiyacı olduğunda bunu kelimelerle ifade etmesi için onu teşvik edin
• Üzerine giyip çıkarılması kolay giysiler giydirin
• Tuvalete ya da lazımlığa nasıl oturması gerektiğini ona öğretin
• Tuvalet ihtiyacı olduğunda tuvalete yetişebildiyse söz ve davranışlarınızla onu onaylayıp ödüllendirin
• Kesinlikle çocuğunuzu tuvalet eğitimi konusunda zorlamayın, ters tepki yaratabilir. Altını ıslatmaya devam ederse cezalandırma, kınama yoluna gitmeyin; bu, öğrenme sürecini daha da güçleştirecektir.
• Bir lazımlık alıp, tuvalete bırakın. Gün içinde çeşitli zamanlarda lazımlığa oturması için çocuğunuzu teşvik edin. Altında beziyle birlikte oturmasının bir sakıncası yoktur; oturduğunda mutlaka tuvaletini yapması da gerekli değildir. Burada amaç çocuğun lazımlığa oturma eylemine alışmasıdır.
Algısal ve Sosyal Gelişim:
Artık duygularını kelimelere dökmeye başladıkları için büyük ihtimalle huysuzluk nöbetleri seyrekleşecektir. Kendini yerlere atarak ya da etrafındakilere vurarak değil; kelimeleriyle size hoşlanmadığı, istemediği ya da kızdığı durumları anlatmaya çalışacaktır. Eskiye göre “Hayır” kelimesini de daha az sıklıkla duymaya başlarsınız.
2 yaş civarında çocuklar cinsiyet ayrımını farketmeye başlar. Erkek çocuklarda genelde babalarının davranışlarını, kız çocuklarda ise annelerinin davranışlarını taklit etmeye yönelik eğilimler gözlenebilir.
Uzmanlara göre 2 yaş civarında çocuklar genellikle;
• Yetişkinleri ya da diğer çocukları taklit eder
• Kendisinin, diğer insanlardan ayrı, bağımsız bir birey olduğunun bilincindedir
• Gittikçe daha bağımsız hale gelir
• Küstahça ya da meydan okuyan davranışlar gösterebilir
• Anneden ayrılma endişesi azalmaya başlamıştır
Eğer çocuğunuz sizin sarılma, öpme gibi yakınlık kurma çabalarınıza olumsuz tepki vermeye başladıysa, bunun çeşitli sebepleri olabilir. Evde yeni bir bebeğin varlığı ya da sizin uzun saatler boyu ev dışında çalışıyor olmanız sonucu kızgın, endişeli olabilir ve bu duygularını çeşitli olumsuz davranışlarıyla size yansıtır. Onunla konuşup iletişim kurmaya çalışın. Ona hislerini açıklaması için “Anneye kızgın mısın?, İş yüzünden eve geç geldiğim için üzgün müsün?” tarzında çeşitli sorular sorun.
Eğer yeni bir bebek bekliyorsanız ya da tekrar doğum yaptıysanız, ilk çocuğunuz bir süre için bu yeni duruma adapte olamayabilir. Kardeşine karşı olumsuz ve agresif tavırlar sergileyebilir ve onu kıskanabilir. Kardeş kıskançlığı ve bu tür durumlarda nasıl davranmanız gerektiğine dair ayrıntılı bilgi için Psikiyatrist Dr. Yankı Yazgan ile yaptığımız röportajı mutlaka okuyunuz
Çocuğunuzun hafızası artık oldukça gelişme kaydetmiştir. Üzerinden saatler geçtikten sonra bile oyuncağını arabada bırakmış olduğunu hatırlar. Daha önce sadece televizyonda görmüş olduğu çeşitli hayvanları, hayvanat bahçesinde ilk kez gördüğü zaman tanıyabilir
Miniğiniz artık sizinle sohbet etmeye başlayabilir. Size sorular sorar ya da basit sorularınızı yanıtlamaya çalışır. Her gün 1-2 kelimeyi kelime haznesine ekler. Tipik 2 yaş çocuğu 50 civarı kelime söyleyebilir.
Uzmanlara göre 2 yaşındaki bir çocuk;
• 2-3 kelimelik basit cümleler kurabilir
• İsmini söylediğiniz (önceden bilip tanıdığı) bir objeyi işaret edebilir
• Tanıdık insanların ya da objelerin isimlerini bilir
• Vücudun bölümlerini isimlendirebilir
• Basit direktif ve yönlendirmeleri anlayabilir
• Birkaç kez ya da daha fazla duyduğu kelimeleri tekrar edebilir
• Objeleri şekillerine ya da renklerine göre ayırabilir
• Çeşitli kelimeleri söylerken anne-babanın vurgu ve tonlamalarını taklit edebilir
Çocuğunuz için konuşmayı öğrenirken, dinleme yeteneğini de geliştirmesi çok önemlidir. Bunun için ona kitap okumayı sürdürün. Çocuğunuz okuduğunuz hikayeye uzun süre odaklanamayabilir, ancak yine de hikayeyi sonuna dek okuyabilmek için hızınızı artırmayın. Hızlı okumanız onun okuduklarınızı anlamayıp ilgisini daha çabuk yitirmesine yol açabilir. Yavaş ve anlaşılır bir şekilde, resimleri incelemesine olanak sağlayacak hızda okuyun; yorulduğunu veya dikkatinin dağıldığını hissettiğinizde ara verin. Şimdiye dek çocuğunuza okuduğunuz hikaye kitapları hep aynıydı, artık yeni ve değişik hikayelere geçiş yapmaya başlayabilirsiniz. Ona alışık olmadığı, yeni hikayeler okurken yavaş, tane tane okuyun ve kısa aralar verip resimlerle ilgili sorular sorun.
Oyun:
22-24 ay arasında çocuklar oyunlarında daha bağımsız, başına buyruk ve meraklı olurlar. Sadece ne olacağını, nasıl sonuçlanacağını merak ettikleri için oyunlarında pek çok denemede bulunabilirler. Oyunlarında;
• Evdeki çeşitli mobilyalara tırmanabilirler
• Oyuncak bebek arabasını itebilirler
• Çocuk şarkılarını ve ninnileri dinlemeyi, hatta bunlara eşlik etmeyi severler
• Boya kalemleriyle kağıtlara karalama yapmayı severler
• Oyun hamuruyla oynarlar
• Kimi çocuklar üç tekerlekli bisiklete binebilir
Bu dönemlerde çocuğunuz bir akranıyla oyun alanını paylaşmaya istekli olabilir, ancak hala birlikte oyun oynama ve oyuncaklarını paylaşma kavramlarına uzaktır. Paylaşmayı ve ortak oyunlar oynamayı öğrenmesi için bir sene daha geçmesi gerekebilir.
Aşılar:
Bebeğinizin su çiçeği ve kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşılarını henüz yaptırmadıysanız hala geç kalmış sayılmazsınız ve bu aylar içinde yaptırabilirsiniz. Bu aşıları dışında diğer aşılarında da eksik varsa tamamlayabilirsiniz. Eksik aşıları nasıl tamamlayabileceğiniz konusunda hekiminize danışınız.
Sorularınız için “Aşı Danışma Merkezi”miz de ücretsiz olarak hizmetinizde: 0 800 2113331
Sevgili anne babalar, unutmayın ki her bebeğin farklı ve kendine özgü bir fiziksel, algısal ve sosyal gelişim tablosu vardır. Bu sebeple eğer bebeğiniz yukarıda bahsedilen gelişim aşamalarından bir kısmına henüz ulaşmadıysa gereksiz endişe ve korkuya kapılmayın. Eğer bebeğinizin gelişiminde dikkat çekici ölçüde bir problem olduğunu düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza danışın. Bebeğinizin gelişim süreciyle ilgili en doğru bilgiyi doktorunuzdan alabilirsiniz.
Fiziksel Gelişim:
Bu aylarda miniğinizin ellerini ve parmaklarını kullanmada gittikçe ustalaştığını farkedersiniz. Oyuncak bloklarıyla kuleler yapmayı, boya kalemleriyle çizim ve boyama yapmayı ve oyun hamurlarıyla oynamayı severler. Evinizde çocuğunuzun el becerilerini geliştirmeye yönelik aktivitelerde bulunabileceği bir mekan hazırlayın. Burada çocuk boyu bir masa, renkli kalemler, kağıtlar ve oyun hamurları bulundurun. Çocuğunuz burada geçireceği zamanda çok eğlenecektir.
Artık çocuğunuz yürüme konusunda da kendini oldukça geliştirmiştir. Ayakları üstünde dururken, çömelmek zorunda kalmadan, eğilerek yerdeki bir objeyi eline almayı başarabilir. Evin içerisinde sürekli dolaşan, koşuşturan, zıplayan, eşyaları kurcalayan, çığlıklar atan küçük bir bireyin olması sizi bazen yorgun düşürebilir. Ev dışındayken de, örneğin alışverişte ya da bir restoranda yemekteyken onun bu hareketliliği sizi zorlayabilir. Ona anlayış gösterin ve dilediği gibi koşturup oynayabileceği çocuk parklarına ya da oyun alanlarına götürün. Gün boyunca bu kadar enerji sarfetmesi gece boyunca da uykusu bölünmeden, daha uzun süreli uyuyacağı anlamına gelebilir. Eğer çocuğunuz geceleri sık sık uyanıyor ya da uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa, sabahları normalden biraz daha erken uyandırıp, öğleden sonraki gündüz uykusunu da biraz daha kısa tutmayı deneyin. Bu dönemdeki çocukların uyku düzenleriyle ilgili daha detaylı bilgi almak için tıklayınız
Bu dönemlerde çocuğunuz muhtemelen giysilerini tek başına da çıkarabildiğini farketmiştir ve bunu uygulamaktan da zevk alır. Özellikle giyip çıkarılması kolay olan bol tişörtler, çıtçıtlı pijamalar çok hoşuna gidecektir.
18-24 ay arasında çocukların çoğu beşiklerinden dışarı çıkma denemelerinde bulunmaya başlarlar. Beşiklerinde yapacakları tırmanma ve dışarı çıkma denemeleri düşmelere ve yaralanmalara neden olabilir. Herhangi bir kazayı önlemek için beşiğin parmaklıklarını yükseltebilir ya da taban kısmını alçaltabilirsiniz. Beşiğin altındaki zeminin halı kaplı ve yumuşak bir zemin olmasına özen gösterin. Beşiğin parmaklık ya da zemininde ayarlama yapamıyorsanız, beşikler için özel hazırlanan tentelerden alabilir ya da beşikten çocuk yatağına geçiş yapabilirsiniz.
24. ayının sonlarına doğru, çocuğunuz artık yürüyen, konuşan, sizinle ve çevresiyle iletişim kuran ve dış dünyayı çok daha sağlıklı algılayabilen bir birey olmuştur. Uzmanlara göre bu dönemde çoğu çocuk;
• Tek başına yürüyebilir,
• Yürürken büyükçe bir oyuncağı da beraberinde taşıyabilir,
• Parmak uçlarında yükselebilir,
• Topa vurabilir,
• Mobilyaların üstüne tırmanabilir,
• Elinizden tutarak merdivenlerden inip çıkabilir,
• Önüne koyacağınız bir kağıda boya kalemleriyle birtakım şekiller çizebilir,
• Oyuncak bloklarını üstüste dizerek kuleler yapabilir
Tuvalet Eğitimi:
Çoğu çocuk bu yaşta tuvalet eğitimine hazır olabilir. Ancak tuvalet eğitimi uzun zaman alan bir süreçtir; çocuğunuzun bu alışkanlığı tam olarak kazanabilmesi için 1 sene daha geçmesi gerekebilir. Çocuğunuzun bu eğitime hazır olup olmadığını anlamak için kendinize şu soruları sorabilirsiniz:
Çocuğunuz;
• İç çamaşırlarını kendi başına çıkarıp giyebiliyor mu?
• 3-4 saat boyunca tuvalet ihtiyacı olmadan durabiliyor mu?
• Oyun esnasında tuvalet ihtiyacını gidermesi gerektiğinde birkaç dakikalığına oyuna ara verdiğini farkediyor musunuz?
• Tuvalet ihtiyacını giderirken insanlardan uzaklaşıp, koltuk arkalarına, masa altlarına ya da görünmeyen köşelere saklandığını farkediyor musunuz?
• Bezi kirlendiğinde size bunu söylüyor mu?
• Yetişkin davranışlarını taklit ediyor mu? (Kaşık-çatal kullanmak, diş firçası kullanmak gibi)
• Basit direktifleri anlıyor ve yerine getirebiliyor mu?
• Sizin banyo-tuvalet alışkanlıklarınızla ilgilenip, sorular sormaya başladı mı?
Bu sorulara çoğunlukla “Evet” yanıtını veriyorsanız, çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz. Ona yardımcı olmak için;
• Tuvalette ne yapması gerektiğini, tuvaletin ne amaçla varolduğunu ona detaylı ve net bir şekilde açıklayın
• Tuvalet ihtiyacı olduğunda bunu kelimelerle ifade etmesi için onu teşvik edin
• Üzerine giyip çıkarılması kolay giysiler giydirin
• Tuvalete ya da lazımlığa nasıl oturması gerektiğini ona öğretin
• Tuvalet ihtiyacı olduğunda tuvalete yetişebildiyse söz ve davranışlarınızla onu onaylayıp ödüllendirin
• Kesinlikle çocuğunuzu tuvalet eğitimi konusunda zorlamayın, ters tepki yaratabilir. Altını ıslatmaya devam ederse cezalandırma, kınama yoluna gitmeyin; bu, öğrenme sürecini daha da güçleştirecektir.
• Bir lazımlık alıp, tuvalete bırakın. Gün içinde çeşitli zamanlarda lazımlığa oturması için çocuğunuzu teşvik edin. Altında beziyle birlikte oturmasının bir sakıncası yoktur; oturduğunda mutlaka tuvaletini yapması da gerekli değildir. Burada amaç çocuğun lazımlığa oturma eylemine alışmasıdır.
Algısal ve Sosyal Gelişim:
Artık duygularını kelimelere dökmeye başladıkları için büyük ihtimalle huysuzluk nöbetleri seyrekleşecektir. Kendini yerlere atarak ya da etrafındakilere vurarak değil; kelimeleriyle size hoşlanmadığı, istemediği ya da kızdığı durumları anlatmaya çalışacaktır. Eskiye göre “Hayır” kelimesini de daha az sıklıkla duymaya başlarsınız.
2 yaş civarında çocuklar cinsiyet ayrımını farketmeye başlar. Erkek çocuklarda genelde babalarının davranışlarını, kız çocuklarda ise annelerinin davranışlarını taklit etmeye yönelik eğilimler gözlenebilir.
Uzmanlara göre 2 yaş civarında çocuklar genellikle;
• Yetişkinleri ya da diğer çocukları taklit eder
• Kendisinin, diğer insanlardan ayrı, bağımsız bir birey olduğunun bilincindedir
• Gittikçe daha bağımsız hale gelir
• Küstahça ya da meydan okuyan davranışlar gösterebilir
• Anneden ayrılma endişesi azalmaya başlamıştır
Eğer çocuğunuz sizin sarılma, öpme gibi yakınlık kurma çabalarınıza olumsuz tepki vermeye başladıysa, bunun çeşitli sebepleri olabilir. Evde yeni bir bebeğin varlığı ya da sizin uzun saatler boyu ev dışında çalışıyor olmanız sonucu kızgın, endişeli olabilir ve bu duygularını çeşitli olumsuz davranışlarıyla size yansıtır. Onunla konuşup iletişim kurmaya çalışın. Ona hislerini açıklaması için “Anneye kızgın mısın?, İş yüzünden eve geç geldiğim için üzgün müsün?” tarzında çeşitli sorular sorun.
Eğer yeni bir bebek bekliyorsanız ya da tekrar doğum yaptıysanız, ilk çocuğunuz bir süre için bu yeni duruma adapte olamayabilir. Kardeşine karşı olumsuz ve agresif tavırlar sergileyebilir ve onu kıskanabilir. Kardeş kıskançlığı ve bu tür durumlarda nasıl davranmanız gerektiğine dair ayrıntılı bilgi için Psikiyatrist Dr. Yankı Yazgan ile yaptığımız röportajı mutlaka okuyunuz
Çocuğunuzun hafızası artık oldukça gelişme kaydetmiştir. Üzerinden saatler geçtikten sonra bile oyuncağını arabada bırakmış olduğunu hatırlar. Daha önce sadece televizyonda görmüş olduğu çeşitli hayvanları, hayvanat bahçesinde ilk kez gördüğü zaman tanıyabilir
Miniğiniz artık sizinle sohbet etmeye başlayabilir. Size sorular sorar ya da basit sorularınızı yanıtlamaya çalışır. Her gün 1-2 kelimeyi kelime haznesine ekler. Tipik 2 yaş çocuğu 50 civarı kelime söyleyebilir.
Uzmanlara göre 2 yaşındaki bir çocuk;
• 2-3 kelimelik basit cümleler kurabilir
• İsmini söylediğiniz (önceden bilip tanıdığı) bir objeyi işaret edebilir
• Tanıdık insanların ya da objelerin isimlerini bilir
• Vücudun bölümlerini isimlendirebilir
• Basit direktif ve yönlendirmeleri anlayabilir
• Birkaç kez ya da daha fazla duyduğu kelimeleri tekrar edebilir
• Objeleri şekillerine ya da renklerine göre ayırabilir
• Çeşitli kelimeleri söylerken anne-babanın vurgu ve tonlamalarını taklit edebilir
Çocuğunuz için konuşmayı öğrenirken, dinleme yeteneğini de geliştirmesi çok önemlidir. Bunun için ona kitap okumayı sürdürün. Çocuğunuz okuduğunuz hikayeye uzun süre odaklanamayabilir, ancak yine de hikayeyi sonuna dek okuyabilmek için hızınızı artırmayın. Hızlı okumanız onun okuduklarınızı anlamayıp ilgisini daha çabuk yitirmesine yol açabilir. Yavaş ve anlaşılır bir şekilde, resimleri incelemesine olanak sağlayacak hızda okuyun; yorulduğunu veya dikkatinin dağıldığını hissettiğinizde ara verin. Şimdiye dek çocuğunuza okuduğunuz hikaye kitapları hep aynıydı, artık yeni ve değişik hikayelere geçiş yapmaya başlayabilirsiniz. Ona alışık olmadığı, yeni hikayeler okurken yavaş, tane tane okuyun ve kısa aralar verip resimlerle ilgili sorular sorun.
Oyun:
22-24 ay arasında çocuklar oyunlarında daha bağımsız, başına buyruk ve meraklı olurlar. Sadece ne olacağını, nasıl sonuçlanacağını merak ettikleri için oyunlarında pek çok denemede bulunabilirler. Oyunlarında;
• Evdeki çeşitli mobilyalara tırmanabilirler
• Oyuncak bebek arabasını itebilirler
• Çocuk şarkılarını ve ninnileri dinlemeyi, hatta bunlara eşlik etmeyi severler
• Boya kalemleriyle kağıtlara karalama yapmayı severler
• Oyun hamuruyla oynarlar
• Kimi çocuklar üç tekerlekli bisiklete binebilir
Bu dönemlerde çocuğunuz bir akranıyla oyun alanını paylaşmaya istekli olabilir, ancak hala birlikte oyun oynama ve oyuncaklarını paylaşma kavramlarına uzaktır. Paylaşmayı ve ortak oyunlar oynamayı öğrenmesi için bir sene daha geçmesi gerekebilir.
Aşılar:
Bebeğinizin su çiçeği ve kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşılarını henüz yaptırmadıysanız hala geç kalmış sayılmazsınız ve bu aylar içinde yaptırabilirsiniz. Bu aşıları dışında diğer aşılarında da eksik varsa tamamlayabilirsiniz. Eksik aşıları nasıl tamamlayabileceğiniz konusunda hekiminize danışınız.
Sorularınız için “Aşı Danışma Merkezi”miz de ücretsiz olarak hizmetinizde: 0 800 2113331
Sevgili anne babalar, unutmayın ki her bebeğin farklı ve kendine özgü bir fiziksel, algısal ve sosyal gelişim tablosu vardır. Bu sebeple eğer bebeğiniz yukarıda bahsedilen gelişim aşamalarından bir kısmına henüz ulaşmadıysa gereksiz endişe ve korkuya kapılmayın. Eğer bebeğinizin gelişiminde dikkat çekici ölçüde bir problem olduğunu düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza danışın. Bebeğinizin gelişim süreciyle ilgili en doğru bilgiyi doktorunuzdan alabilirsiniz.
