ABDULEHAD SERHENDÎ
Hindistan'da yetişen evliyanın buyuklerinden İmamı Rabbani hazretlerinin ucuncu oğlu olan Muhammed Said FarUki'nin beşinci oğludur Hazreti Vahdetlakabıyla, kardeşleri arasında da Hazreti Meyan Gulismiyle meşhUr olmuştur 1635 (H1045) senesinde Serhend'de doğdu, 1710 (H1122) senesinde vefat etti
Alim ve evliya bir aileden gelen Abdulehad Serhendi once babasından ilim oğrendi Onun terbiyesinde ve sohbetinde bulunup manevi feyzlerine kavuştu Sonra amcası Muhammed Ma'sUm FarUki'nin ilim meclisinde ve sohbetinde bulunarak zahiri ilimlerde ve tasavvufta pek yuksek derecelere kavuştu Tefsir, hadis, fıkıh gibi ilimlerde ve fen ilimlerinde buyuk alim oldu
Amcası Muhammed Ma'sUm FarUki hazretleri Abdulehad Serhendi'nin tasavvuf yolunda daha yuksek derecelere kavuşması icin ona kırk defa teveccuhde yani manevi olarak cok yardımda bulunacağına soz verdi Muhammed Ma'sUm hazretleri otuz dort defa teveccuh ettikten sonra vefat etti Yeğeni Abdulehad ise, her gun amcasının kabrine gitti Amcası, Abdulehad'ın her gelişinde Allahu tealanın izni ile kabirden kalkarak yeğenine teveccuhde bulundu ve onun yuksek manevi derecelere kavuşması icin yardımcı oldu Yaptıklarını da bir kağıda yazıp, onun eline verdi Bu şekilde teveccuh adedini kırka tamamlayarak sozunu yerine getirdi Abdulehad Serhendi hadiseyi Muhammed Ma'sUm hazretlerinin oğullarına anlattı ve elindeki altı adet yazıyı gosterdi Onlar babalarının bizzat kendi el yazısını gorunce; Bu buyuk keramet ancak ona yakışır, elhak doğrudurdediler
Zahiri ilimlerde ve tasavvufta yuksek derece sahibi olan Abdulehad Serhendi hazretleri iki defa hacca gitti Birinci gidişinde babası Muhammed Said FarUki ve amcası Muhammed Ma'sUmi FarUki ile beraber bulundu Bu gidişinde on sekiz yaşında idi Sevgili Peygamberimizin sallallahu aleyhi ve sellem kabri şeriflerini de ziyaret eden Abdulehad Serhendi hazretleri Peygamber efendimizin husUsi iltifatlarına kavuştu Kabri seadeti ziyaret ederken mazhar olduğu iltifatlardan birisini şoyle nakletti:
Peygamber efendimizin kabri seadetlerini edeple ziyaret ediyordum Uzerime guzel bir hil'at yani elbise giydirildi ve; Seni kardeşin ile kuvvetlendireceğizbuyruldu
Hac ibadetini yapıp dondukten sonra babasının ve amcasının hizmetine devam etti Once amcasının ve sonra da babasının vefatı uzerine babasının yerine gecip talebelerine ders verdi Bereketli sohbetleriyle onların tasavvuf yolunda ilerlemelerine vesile oldu
İlim, fazilet ve guzel ahlak sahibi olan Abdulehad Serhendi hazretleri sohbetleri sırasında talebelerine buyurdu ki:
Bize ve size lazım olan; İslamiyete uymak ve buyuklerin yolu uzere istikamette olmaktır Bu istikamete, kerametten ustun demişlerdir Buyuklerden biri talebelerinden birine, vazife verip gonderirken buyurdu ki: Allahlık ve peygamberlik davasında bulunma!Talebe; Bundan Allah'a sığınırımdeyince, o buyuk buyurdu ki: Ben ne istersem, o olsun demek Allahlık, beni inkar eden, kabUl etmeyen kafirdir demek, peygamberlik iddia etmektir
Kardeşine yaptığı nasihatte de buyurdu ki:
Ey can kardeşim! Bu dunya amel yeridir Karşılık yeri ahirettir Ameli, işi bitirmeden ucret, karşılık istemek yersizdir İş yapma ve amel etme bittiği gun, yapılan işin karşılığı ihsan olunacaktır
Kotu ve zararlı kimselerle beraber bulunmanın mahzurları ile şuphelilerden sakınmak hususunda da:
Zararlı kimselerin sohbetinden, arkadaşlığından, şupheli yiyeceklerden ve ceşitli şeyleri istemek arzularından sakınınız Bu uc kelimenin bildirdiği manaları iyi duşununuzbuyurdu
Talebelerinden birisi kendisi icin nasihat isteyince ona hitaben buyurdu ki:
Azizim, nasihatimi can kulağı ile dinle! Allahu teala hazır ve nazırdır Her işini gormekte, her yaptığını bilmektedir O halde bilerek, anlayarak soyle Bilerek anlayarak dinle Bilerek anlayarak iş yap Bunu bilerek dur Bunu bilerek yuru Kısaca bugun oyle ol ki, yarın mahcUb olmayasın Birkac gece rahatsız ol da, sonsuz rahata kavuş
İyi ameli sonraya bırakıp tehir edenler helak oldular Sen dersin ki, yarın yaparım Ya yarına kavuşamazsan! Yahut kavuşur da, bu imkan, sıhhat, kuvvet ve rahatlığı bulamazsan O zaman cok pişman olursun
Beyt:
Calış, ibadet et, bırak emeli,
Son nefese kadar bırakma ameli
İnsan kendi başına değildir ki, istediğini yapsın, her bulduğunu alsın Allahu teala mahşer yerinde, herkese amelini gosterecektir Hareketlerinden, hareketsizliklerinden, yaptıklarından ve soylediklerinden herkes hesap verecektir İşin esasını duşunmelidir Şefkatli bir ana gibi daha ne kadar kendi uzerine titreyeceksin Ne zamana kadar, kıymetli cevherleri bırakıp, cocuklar gibi ceviz, kozalak peşine koşacaksın
Omrunu İslamiyet'i oğrenmek, oğretmek ve kıymetli eserler yazmakla geciren Abdulehad Serhendi hazretleri 1710 (H1122) senesinde Serhend'de vefat etti Orada defn edildi
Sohbetlerinde bircok alim ve evliya yetiştiren Abdulehad Serhendi hazretleri bircok kitap yazdı Babasının guzel ahlakını ve yuksek hallerini Letaifi Medine adlı bir kitapta topladı Oteki eserlerinden bazıları şunlardır:
1) Beydavi Tefsi'rinin bazı kısımlarına yazdığı haşiyeler 2) Mevedde 3) MenşUrudDurer fi FedailisSuver 4) Sehaifi Tis'a, 5) Burhanı Celi, 6) BedayiuşŞerai, 7) Cennatı Semaniyye, 8) SebilurReşad, 9) EsrarulCuma, 10) Risalei Men'i Sebabe, 11) ŞevahidutTecdid, 12) HayrulKelam, 13) Munacatı Kebir, 14) Munacatı Sagir, 15) Kısas berHak, 16) NeşrulItr, 17) Şerhi Kelimei Tesbih, 18) Şerhi Kelimei Tehlil, 19) Şerhi MektUbatı Muceddidi, 20) EnsarulFakr
GENCLİK BUYUK NÎMETTİR
Abdulehad Serhendi kendisinden nasihat isteyen birine şu mektubu yazdı:
Azizim! Evvelkiler cok amel etselerdi, az kabUl ederlerdi Şimdikiler az bir şey yapsalar, cok kabUl ediyorlar Bir gumuş verseler, bir altın verdik diyorlar Cunku şimdi bid'atler coğaldı, nefsin arzuları her yerde mevcut, zulmet dalgaları ise, birbiri ardınca gelmektedir Heybetinden oncekilerin ve sonrakilerin titrediği, cinlerin, insanların ve hayvanların dehşetinden şaşırdığı buyuk korku geldi Haşir ve neşir gunu cok yaklaştı Bir boluk Cennet'e, bir boluk Cehennem'e gitsin denecek gun geldi cattı İşte bunları duşunup uyanmalı, hakikatleri goren gozleri acmalıdır Akıllı genclere, duşunen yaşlılara yazıklar olsun ki, gaflet pamuğunu kulaklarından cıkarmıyorlar ve gurur perdesini basiret gozlerinden uzaklaştırmıyorlar
Azizim! Genclik en buyuk nimettir Elden geldiği kadar en iyi vakitleri, en iyi işlere sarf etmelidir Kıymetli cevherleri, cocuklar gibi oyuncaklarla değişmemelidir İstidad toprağınız temiz ve yuksektir Sakın onu boş koymayın Yahut bozuk tohum ekmeyin
Abdulehad Serhendi hazretlerinin hepsi alim, fazilet ve guzel ahlak sahibi dort oğlu vardı Bunlardan birincisi Şeyh EbU Hanife'dir Abdulehad Serhendi'nin vefatından sonra beş veya altı sene onun dergahında kalıp talebelerine ders verdi Daha sonra ishal hastalığından vefat etti EbU Hanife'nin iki oğlundan biri olan Muhammed Zeki babasının hac icin gittiği iki seferde hizmetinde bulundu Abdulehad Serhendi hazretlerinin ikinci oğlu Şeyh Muhammed Taki olup, zahiri ve manevi faziletlerle suslenmişti Uzun muddet babasının dergahının hizmetini gormuştur Pekcok kimse onun vasıtasıyla hidayete kavuşmuştu Babası Abdulehad Serhendi hazretleri gibi guzel şiirler soylerdi Abdulehad Serhendi hazretlerinin ucuncu oğlu Şeyh Muhammed Murad idi Babasının Haremeyn'e, Mekke ve Medine'ye yaptığı yolculuk sırasında onun hizmetini gormuştu Onun da Şeyh Enverullah isimli bir oğlu vardı Abdulehad Serhendi hazretlerinin dorduncu oğlu NUrulHak idi Zahiri ilimlerle ve batıni feyzlerle suslenmişti
Abdulehad Serhendi hazretlerinin talebelerine ve sevdiklerine yazdığı mektupları, halifelerinden Muhammed Murad Keşmiri toplamıştır Mevlana Abdullah Can FarUki tertib etmiştir Ekserisi Farsca olup, icerisinde yuz on dokuz mektup vardır
Hindistan'da yetişen evliyanın buyuklerinden İmamı Rabbani hazretlerinin ucuncu oğlu olan Muhammed Said FarUki'nin beşinci oğludur Hazreti Vahdetlakabıyla, kardeşleri arasında da Hazreti Meyan Gulismiyle meşhUr olmuştur 1635 (H1045) senesinde Serhend'de doğdu, 1710 (H1122) senesinde vefat etti
Alim ve evliya bir aileden gelen Abdulehad Serhendi once babasından ilim oğrendi Onun terbiyesinde ve sohbetinde bulunup manevi feyzlerine kavuştu Sonra amcası Muhammed Ma'sUm FarUki'nin ilim meclisinde ve sohbetinde bulunarak zahiri ilimlerde ve tasavvufta pek yuksek derecelere kavuştu Tefsir, hadis, fıkıh gibi ilimlerde ve fen ilimlerinde buyuk alim oldu
Amcası Muhammed Ma'sUm FarUki hazretleri Abdulehad Serhendi'nin tasavvuf yolunda daha yuksek derecelere kavuşması icin ona kırk defa teveccuhde yani manevi olarak cok yardımda bulunacağına soz verdi Muhammed Ma'sUm hazretleri otuz dort defa teveccuh ettikten sonra vefat etti Yeğeni Abdulehad ise, her gun amcasının kabrine gitti Amcası, Abdulehad'ın her gelişinde Allahu tealanın izni ile kabirden kalkarak yeğenine teveccuhde bulundu ve onun yuksek manevi derecelere kavuşması icin yardımcı oldu Yaptıklarını da bir kağıda yazıp, onun eline verdi Bu şekilde teveccuh adedini kırka tamamlayarak sozunu yerine getirdi Abdulehad Serhendi hadiseyi Muhammed Ma'sUm hazretlerinin oğullarına anlattı ve elindeki altı adet yazıyı gosterdi Onlar babalarının bizzat kendi el yazısını gorunce; Bu buyuk keramet ancak ona yakışır, elhak doğrudurdediler
Zahiri ilimlerde ve tasavvufta yuksek derece sahibi olan Abdulehad Serhendi hazretleri iki defa hacca gitti Birinci gidişinde babası Muhammed Said FarUki ve amcası Muhammed Ma'sUmi FarUki ile beraber bulundu Bu gidişinde on sekiz yaşında idi Sevgili Peygamberimizin sallallahu aleyhi ve sellem kabri şeriflerini de ziyaret eden Abdulehad Serhendi hazretleri Peygamber efendimizin husUsi iltifatlarına kavuştu Kabri seadeti ziyaret ederken mazhar olduğu iltifatlardan birisini şoyle nakletti:
Peygamber efendimizin kabri seadetlerini edeple ziyaret ediyordum Uzerime guzel bir hil'at yani elbise giydirildi ve; Seni kardeşin ile kuvvetlendireceğizbuyruldu
Hac ibadetini yapıp dondukten sonra babasının ve amcasının hizmetine devam etti Once amcasının ve sonra da babasının vefatı uzerine babasının yerine gecip talebelerine ders verdi Bereketli sohbetleriyle onların tasavvuf yolunda ilerlemelerine vesile oldu
İlim, fazilet ve guzel ahlak sahibi olan Abdulehad Serhendi hazretleri sohbetleri sırasında talebelerine buyurdu ki:
Bize ve size lazım olan; İslamiyete uymak ve buyuklerin yolu uzere istikamette olmaktır Bu istikamete, kerametten ustun demişlerdir Buyuklerden biri talebelerinden birine, vazife verip gonderirken buyurdu ki: Allahlık ve peygamberlik davasında bulunma!Talebe; Bundan Allah'a sığınırımdeyince, o buyuk buyurdu ki: Ben ne istersem, o olsun demek Allahlık, beni inkar eden, kabUl etmeyen kafirdir demek, peygamberlik iddia etmektir
Kardeşine yaptığı nasihatte de buyurdu ki:
Ey can kardeşim! Bu dunya amel yeridir Karşılık yeri ahirettir Ameli, işi bitirmeden ucret, karşılık istemek yersizdir İş yapma ve amel etme bittiği gun, yapılan işin karşılığı ihsan olunacaktır
Kotu ve zararlı kimselerle beraber bulunmanın mahzurları ile şuphelilerden sakınmak hususunda da:
Zararlı kimselerin sohbetinden, arkadaşlığından, şupheli yiyeceklerden ve ceşitli şeyleri istemek arzularından sakınınız Bu uc kelimenin bildirdiği manaları iyi duşununuzbuyurdu
Talebelerinden birisi kendisi icin nasihat isteyince ona hitaben buyurdu ki:
Azizim, nasihatimi can kulağı ile dinle! Allahu teala hazır ve nazırdır Her işini gormekte, her yaptığını bilmektedir O halde bilerek, anlayarak soyle Bilerek anlayarak dinle Bilerek anlayarak iş yap Bunu bilerek dur Bunu bilerek yuru Kısaca bugun oyle ol ki, yarın mahcUb olmayasın Birkac gece rahatsız ol da, sonsuz rahata kavuş
İyi ameli sonraya bırakıp tehir edenler helak oldular Sen dersin ki, yarın yaparım Ya yarına kavuşamazsan! Yahut kavuşur da, bu imkan, sıhhat, kuvvet ve rahatlığı bulamazsan O zaman cok pişman olursun
Beyt:
Calış, ibadet et, bırak emeli,
Son nefese kadar bırakma ameli
İnsan kendi başına değildir ki, istediğini yapsın, her bulduğunu alsın Allahu teala mahşer yerinde, herkese amelini gosterecektir Hareketlerinden, hareketsizliklerinden, yaptıklarından ve soylediklerinden herkes hesap verecektir İşin esasını duşunmelidir Şefkatli bir ana gibi daha ne kadar kendi uzerine titreyeceksin Ne zamana kadar, kıymetli cevherleri bırakıp, cocuklar gibi ceviz, kozalak peşine koşacaksın
Omrunu İslamiyet'i oğrenmek, oğretmek ve kıymetli eserler yazmakla geciren Abdulehad Serhendi hazretleri 1710 (H1122) senesinde Serhend'de vefat etti Orada defn edildi
Sohbetlerinde bircok alim ve evliya yetiştiren Abdulehad Serhendi hazretleri bircok kitap yazdı Babasının guzel ahlakını ve yuksek hallerini Letaifi Medine adlı bir kitapta topladı Oteki eserlerinden bazıları şunlardır:
1) Beydavi Tefsi'rinin bazı kısımlarına yazdığı haşiyeler 2) Mevedde 3) MenşUrudDurer fi FedailisSuver 4) Sehaifi Tis'a, 5) Burhanı Celi, 6) BedayiuşŞerai, 7) Cennatı Semaniyye, 8) SebilurReşad, 9) EsrarulCuma, 10) Risalei Men'i Sebabe, 11) ŞevahidutTecdid, 12) HayrulKelam, 13) Munacatı Kebir, 14) Munacatı Sagir, 15) Kısas berHak, 16) NeşrulItr, 17) Şerhi Kelimei Tesbih, 18) Şerhi Kelimei Tehlil, 19) Şerhi MektUbatı Muceddidi, 20) EnsarulFakr
GENCLİK BUYUK NÎMETTİR
Abdulehad Serhendi kendisinden nasihat isteyen birine şu mektubu yazdı:
Azizim! Evvelkiler cok amel etselerdi, az kabUl ederlerdi Şimdikiler az bir şey yapsalar, cok kabUl ediyorlar Bir gumuş verseler, bir altın verdik diyorlar Cunku şimdi bid'atler coğaldı, nefsin arzuları her yerde mevcut, zulmet dalgaları ise, birbiri ardınca gelmektedir Heybetinden oncekilerin ve sonrakilerin titrediği, cinlerin, insanların ve hayvanların dehşetinden şaşırdığı buyuk korku geldi Haşir ve neşir gunu cok yaklaştı Bir boluk Cennet'e, bir boluk Cehennem'e gitsin denecek gun geldi cattı İşte bunları duşunup uyanmalı, hakikatleri goren gozleri acmalıdır Akıllı genclere, duşunen yaşlılara yazıklar olsun ki, gaflet pamuğunu kulaklarından cıkarmıyorlar ve gurur perdesini basiret gozlerinden uzaklaştırmıyorlar
Azizim! Genclik en buyuk nimettir Elden geldiği kadar en iyi vakitleri, en iyi işlere sarf etmelidir Kıymetli cevherleri, cocuklar gibi oyuncaklarla değişmemelidir İstidad toprağınız temiz ve yuksektir Sakın onu boş koymayın Yahut bozuk tohum ekmeyin
Abdulehad Serhendi hazretlerinin hepsi alim, fazilet ve guzel ahlak sahibi dort oğlu vardı Bunlardan birincisi Şeyh EbU Hanife'dir Abdulehad Serhendi'nin vefatından sonra beş veya altı sene onun dergahında kalıp talebelerine ders verdi Daha sonra ishal hastalığından vefat etti EbU Hanife'nin iki oğlundan biri olan Muhammed Zeki babasının hac icin gittiği iki seferde hizmetinde bulundu Abdulehad Serhendi hazretlerinin ikinci oğlu Şeyh Muhammed Taki olup, zahiri ve manevi faziletlerle suslenmişti Uzun muddet babasının dergahının hizmetini gormuştur Pekcok kimse onun vasıtasıyla hidayete kavuşmuştu Babası Abdulehad Serhendi hazretleri gibi guzel şiirler soylerdi Abdulehad Serhendi hazretlerinin ucuncu oğlu Şeyh Muhammed Murad idi Babasının Haremeyn'e, Mekke ve Medine'ye yaptığı yolculuk sırasında onun hizmetini gormuştu Onun da Şeyh Enverullah isimli bir oğlu vardı Abdulehad Serhendi hazretlerinin dorduncu oğlu NUrulHak idi Zahiri ilimlerle ve batıni feyzlerle suslenmişti
Abdulehad Serhendi hazretlerinin talebelerine ve sevdiklerine yazdığı mektupları, halifelerinden Muhammed Murad Keşmiri toplamıştır Mevlana Abdullah Can FarUki tertib etmiştir Ekserisi Farsca olup, icerisinde yuz on dokuz mektup vardır
