Abdülkâdir Geylânî

[Zeberus]

Abdülkâdir Geylânî (1077-1166), İslam dünyasının en büyük mutasavvıflarından (tasavvuf ehli) ve alimlerinden biridir. Tam adı Ebû Muhammed Muhyiddin Abdülkâdir bin Ebî Sâlih bin Abdullah el-Cîlî olan Abdülkâdir Geylânî, Kadiriyye Tarikatı'nın kurucusudur. "Kutbü’l-Aktâb" (Evliyaların Kutbu) unvanıyla anılır ve İslam tarihinde büyük bir manevi önder olarak kabul edilir.

Hayatı​

• Doğumu ve Kökeni: Abdülkâdir Geylânî, İran’ın Geylan (veya Cîlan) bölgesinde 1077 yılında dünyaya gelmiştir. Soyunun, Hz. Peygamber'in torunu Hz. Hasan’a dayandığı rivayet edilir.
• Eğitimi: Genç yaşta ilim öğrenmek için Bağdat’a gitmiş, burada fıkıh, hadis, tefsir, kelam ve tasavvuf ilimlerinde derin bir eğitim almıştır. Bağdat’ta ilmi ve manevi kişiliğiyle tanınmış, çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir.
• Vefatı: Abdülkâdir Geylânî, 1166 yılında Bağdat’ta vefat etmiş ve burada defnedilmiştir. Kabri, bugün de ziyaret edilen önemli bir türbedir.

Kadiriyye Tarikatı​

Abdülkâdir Geylânî'nin adı, İslam dünyasında yaygın bir tarikat olan Kadiriyye Tarikatı ile özdeşleşmiştir. Bu tarikat, insanları Allah’a yakınlaştırmayı, ahlaki güzellikleri benimsemeyi ve nefsi terbiye etmeyi esas alır. Zikir, tevbe ve Allah’a teslimiyet, bu yolun temel öğretilerindendir.

Eserleri​

Abdülkâdir Geylânî, birçok kıymetli eser bırakmıştır. Bunlardan bazıları:

1. Gunyetü’t-Tâlibîn: Fıkıh, akaid ve tasavvufun bir arada ele alındığı önemli bir eserdir.
2. Fethü’r-Rabbânî ve Feyzü’l-Rahmânî: Tasavvufun derinliklerine ışık tutan bir vaazlar derlemesidir.
3. El-Füyûzâtü’r-Rabbâniyye: Ruhani ve manevi öğütler içeren bir eser.
4. Sirru’l-Esrâr: İnsan-Allah ilişkisini konu alan derin tasavvufi bir çalışmadır.

Öğretileri​

Abdülkâdir Geylânî’nin öğretileri, Kur’an ve Sünnet temeline dayanır. Öne çıkan bazı görüşleri:

• Tevazu: İnsan, Allah’ın karşısında aciz olduğunu bilmeli ve kibirden uzak durmalıdır.
• Teslimiyet: Allah’a tam anlamıyla teslim olmak ve kaderine razı gelmek önemlidir.
• Nefis Muhasebesi: Kişi, nefsini sürekli kontrol etmeli, ahlakını güzelleştirmelidir.
• Allah’a Yakınlık: Zikir, dua ve ibadetle Allah’a yaklaşmak, manevi bir huzur sağlar.

Abdülkâdir Geylânî’nin Sözlerinden Bazıları​

1. “Kendi nefsini tanımayan, Rabbini tanıyamaz.”
2. “Hakk'a kavuşmak isteyen, Allah’tan başka her şeyden yüz çevirmelidir.”
3. “İnsanın asıl zaferi, kendi nefsi üzerindeki galibiyetidir.”
4. “Zikir, Allah’ın huzurunda diri olmaktır.”

Manevi Mirası​

Abdülkâdir Geylânî, İslam dünyasında sevgi, şefkat ve hikmetle anılan bir şahsiyettir. Onun manevi mirası, İslam dünyasının dört bir yanına yayılan talebeleri ve tarikat mensupları sayesinde günümüzde de yaşamaktadır. Onun hayatı, teslimiyetin, sabrın ve Allah’a olan sevginin örneklerini barındırır.

"Allah dostu" olarak anılan Abdülkâdir Geylânî, İslam medeniyetinin manevi önderlerinden biridir.