Acil yaklaşım gerektiren diş problemleri nelerdir?
Diş ağrısı
Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında bulunan azık birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmeli ve yarım su bardağına yarım çay kaşığı tuz ek edilerek elde edilen tuzlu su ile ağız güzelce çalkalanmalıdır.
Muhakkak ağrıyan diş üzerine ASPİRİN ya da rastgele bir ağrı kesici ilaç uygulanmamalıdır. Kimyasal yapıları nedeni ile bu üzere ilaçlar diş etinde ve muhit yumuşak dokularda tahrişlere neden olabilmektedir. Bu da diş ağrısının yanında 2. bir ağrının oluşmasına neden olacaktır.
Şayet iltihap nedeni ile yüzde şişlik oluşmuşsa o nahiyeye soğuk kompres yapılmalıdır.
Dişhekimine gitmeden evvel bir ağrı kesici ilaç alınabilir.
Diş üzerinde çürük nedeni ile oyuk oluşmuşsa buraya çok az karanfil yağı (eugenol) emdirilmiş pamuk koyulabilir. Eugenol ağrının azalmasını sağlayacaktır. Gelgelelim, bu süreci yaparken eugenol ziyade kullanılarak diş etine sızmasına neden olunmamalıdır. Zira karanfil yağı da yumuşak dokuları tahrip edici özelliğe sahiptir.
Bir an evvel dişhekimine başvurulmalıdır.
Diş kırılması
Tedaviye yardımcı olabilir niyeti ile -mümkünse- kırılan diş kesimi bulunarak muhafaza altına alınmalıdır.
30 dakika içerisinde dişhekimine gidilmelidir.
Bu arada kesimde kanama meydana gelmişse nezih bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır. Basınç tatbikine karşın kanama 15 dakika içerisinde durmazsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.
Diş kırılmaları, dişlerin yanlarında oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar ve dimağ sarsıntısı sıklıkla da basketbol, futbol vs. üzere kontak sporları yaparken oluşan çarpma ve düşmeler ile trafik kazaları sonucunda oluşmaktadır. Mahsusen kontakt spor yapan çocuklarda oluşabilecek ağız yaralanmalarını ve diş kırıklarını önlemek için uygulanacak en makul yol ağızlık kullanmalarını sağlamaktır.
Diş darbe nedeni ile kendi yuvasında mekan değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski konumuna getirilmeye çalışılmalıdır.
Dişi yuvasına yerleştirirken katiyen zorlanmamalıdır.
En geç 30 dakika içerisinde dişhekimine başvurulmalıdır.
Daimi dişin tarafından çıkması
Konumundan çıkan diş bulunmalıdır.
Bulunan diş taç (kuron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha çokça hasar görmesine neden olunmamalıdır. Şayet dişin kök kısmındaki dokular çokça hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz. Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı hususlar akan su altında yıkanmalıdır.
Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama süreci yapılmamalı ve katiyen fırça kullanılmamalıdır
Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır.
Dişi konumuna yerleştirirken ölçüsüz kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında önemli hasarlara neden olunabilir.
Diş yuvasına yerleştirilebilmişse konumunda sabit kalabilmesi için üzerine ak bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır.
Bu halde en kısa devirde dişhekimine başvurulmalıdır.
Şayet diş yuvasına yerleştirilememişse diş doktoruna gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır.
Tarafından çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının ziyade zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş tabibine baş vurulması gereklidir..
Müsait koşullarda korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş tabibine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma talihi %90 dır.
Dudak ve yanak yaralanmaları
Yaralı yer ılık su ile temizlenmelidir.
Yara yerinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır.
Yanak ya da dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır.
Şayet yara ziyade büyükse ve kanama devam ediyorsa, dişhekimine ya da en yakın acil polikliniğine başvurulmalıdır.
Diş çekimi sonrasında oluşan kanamalar
Diş çekiminden sonra oluşan hafif kanamalar olağandır.
Şiddetli kanama varsa acilen diş doktorunuza ya da en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalısınız.
Sızıntı formunda kanama varsa çekim bölgesi üzerine konulan gazlı bez basınç uygulayarak yarım saat tutulursa kanama duracaktır.
Şayet kanama hala devam ederse en müsait olanı dişhekiminize başvurmanızdır. Bu mümkün değil ise bir çay poşetini suda ıslattıktan sonra gazlı beze sarınız ve çekim tarafına basınçla uygulayınız . Çay yaprağı içerisinde bulunan kanın pıhtılaşmasına yardımcı mineraller sayesinde yarım saat içerisinde kanama duracaktır.
Şayet sonuç alınmaz ise diş doktorunuz ya da en yakın sıhhat merkezine müracaatınız.
Diş çekimini takiben teklifler
Doktorunuzun yanından ayrıldıktan sonra, gaz tamponu ısırarak tarafında tutunuz. Kanama var ise 2. tamponu da çekim yanına uygulayabilirsiniz.
Çekimi takiben 4-6 saat kadar sızıntı halinde kanama meydana gelebilir.
Çekimden sonra mümkünse başınız yüksekte olmak kaydıyla yatınız.
Çekimi takiben yaklaşık 2 saat kadar rastgele bir şey yemeyiniz. Sıcak yiyeceklerden kaçınınız.
Alkol ve kanamayı arttırabilecek olan ilaçları kullanmayınız.
Şayet rastgele bir sorun olur ise (ağrı, çokça ve uzun vade kanama) dişhekiminize müracaatınız.
Diş ağrısı
Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında bulunan azık birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmeli ve yarım su bardağına yarım çay kaşığı tuz ek edilerek elde edilen tuzlu su ile ağız güzelce çalkalanmalıdır.
Muhakkak ağrıyan diş üzerine ASPİRİN ya da rastgele bir ağrı kesici ilaç uygulanmamalıdır. Kimyasal yapıları nedeni ile bu üzere ilaçlar diş etinde ve muhit yumuşak dokularda tahrişlere neden olabilmektedir. Bu da diş ağrısının yanında 2. bir ağrının oluşmasına neden olacaktır.
Şayet iltihap nedeni ile yüzde şişlik oluşmuşsa o nahiyeye soğuk kompres yapılmalıdır.
Dişhekimine gitmeden evvel bir ağrı kesici ilaç alınabilir.
Diş üzerinde çürük nedeni ile oyuk oluşmuşsa buraya çok az karanfil yağı (eugenol) emdirilmiş pamuk koyulabilir. Eugenol ağrının azalmasını sağlayacaktır. Gelgelelim, bu süreci yaparken eugenol ziyade kullanılarak diş etine sızmasına neden olunmamalıdır. Zira karanfil yağı da yumuşak dokuları tahrip edici özelliğe sahiptir.
Bir an evvel dişhekimine başvurulmalıdır.
Diş kırılması
Tedaviye yardımcı olabilir niyeti ile -mümkünse- kırılan diş kesimi bulunarak muhafaza altına alınmalıdır.
30 dakika içerisinde dişhekimine gidilmelidir.
Bu arada kesimde kanama meydana gelmişse nezih bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır. Basınç tatbikine karşın kanama 15 dakika içerisinde durmazsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.
Diş kırılmaları, dişlerin yanlarında oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar ve dimağ sarsıntısı sıklıkla da basketbol, futbol vs. üzere kontak sporları yaparken oluşan çarpma ve düşmeler ile trafik kazaları sonucunda oluşmaktadır. Mahsusen kontakt spor yapan çocuklarda oluşabilecek ağız yaralanmalarını ve diş kırıklarını önlemek için uygulanacak en makul yol ağızlık kullanmalarını sağlamaktır.
Diş darbe nedeni ile kendi yuvasında mekan değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski konumuna getirilmeye çalışılmalıdır.
Dişi yuvasına yerleştirirken katiyen zorlanmamalıdır.
En geç 30 dakika içerisinde dişhekimine başvurulmalıdır.
Daimi dişin tarafından çıkması
Konumundan çıkan diş bulunmalıdır.
Bulunan diş taç (kuron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha çokça hasar görmesine neden olunmamalıdır. Şayet dişin kök kısmındaki dokular çokça hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz. Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı hususlar akan su altında yıkanmalıdır.
Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama süreci yapılmamalı ve katiyen fırça kullanılmamalıdır
Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır.
Dişi konumuna yerleştirirken ölçüsüz kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında önemli hasarlara neden olunabilir.
Diş yuvasına yerleştirilebilmişse konumunda sabit kalabilmesi için üzerine ak bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır.
Bu halde en kısa devirde dişhekimine başvurulmalıdır.
Şayet diş yuvasına yerleştirilememişse diş doktoruna gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır.
Tarafından çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının ziyade zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş tabibine baş vurulması gereklidir..
Müsait koşullarda korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş tabibine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma talihi %90 dır.
Dudak ve yanak yaralanmaları
Yaralı yer ılık su ile temizlenmelidir.
Yara yerinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır.
Yanak ya da dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır.
Şayet yara ziyade büyükse ve kanama devam ediyorsa, dişhekimine ya da en yakın acil polikliniğine başvurulmalıdır.
Diş çekimi sonrasında oluşan kanamalar
Diş çekiminden sonra oluşan hafif kanamalar olağandır.
Şiddetli kanama varsa acilen diş doktorunuza ya da en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalısınız.
Sızıntı formunda kanama varsa çekim bölgesi üzerine konulan gazlı bez basınç uygulayarak yarım saat tutulursa kanama duracaktır.
Şayet kanama hala devam ederse en müsait olanı dişhekiminize başvurmanızdır. Bu mümkün değil ise bir çay poşetini suda ıslattıktan sonra gazlı beze sarınız ve çekim tarafına basınçla uygulayınız . Çay yaprağı içerisinde bulunan kanın pıhtılaşmasına yardımcı mineraller sayesinde yarım saat içerisinde kanama duracaktır.
Şayet sonuç alınmaz ise diş doktorunuz ya da en yakın sıhhat merkezine müracaatınız.
Diş çekimini takiben teklifler
Doktorunuzun yanından ayrıldıktan sonra, gaz tamponu ısırarak tarafında tutunuz. Kanama var ise 2. tamponu da çekim yanına uygulayabilirsiniz.
Çekimi takiben 4-6 saat kadar sızıntı halinde kanama meydana gelebilir.
Çekimden sonra mümkünse başınız yüksekte olmak kaydıyla yatınız.
Çekimi takiben yaklaşık 2 saat kadar rastgele bir şey yemeyiniz. Sıcak yiyeceklerden kaçınınız.
Alkol ve kanamayı arttırabilecek olan ilaçları kullanmayınız.
Şayet rastgele bir sorun olur ise (ağrı, çokça ve uzun vade kanama) dişhekiminize müracaatınız.
