Kadınların çoğu yıl boyunca 1113 kez adet döneminden geçer Bu rakama yakın değerler (12 az veya fazla) normal olarak kabul edilmektedir Bu nedenle, adet düzensizliği konusuna ancak sizin için normal olan değerlere bakılarak bir değerlendirme yapılabilir
Adet dönemi, adet görmeye başladıktan sonraki ilk birkaç yıl boyunca sık sık düzensizlik gösterebilir Adetin normal zaman döngüsüne girebilmesi için, adet görmeyi sağlayan hormonların dengelenmesi gerekmektedir Aynı durum, adetin sona ermeye yakınlaştığı “perimenopoz ve “menopoz dönemleri öncesinde de geçerlidir Son adet döneminin üzerinden 12 ay geçtikten sonra menopoz dönemi başlar
5Adet Düzensizliği Nedenleri
Aşağıdaki listede adet düzensizliğine neden olan bazı durumlar ve sağlık koşulları yer alıyor Ancak bu listede bulunmayan bazı diğer rahatsızlıklar adet düzensizliğine yol açabilir Bu nedenle, sık sık adet düzensizliği yaşıyorsanız altında yatan nedenin kesin olarak belirlenebilmesi ve uygun tedavinin gerçekleştirilebilmesi için bir doktora görünmelisiniz
Adet düzensizliğine veya anormalliğine yol açan aşağıdaki durumlar ve hastalıklar dışında, adet görmenin tamamen durduğu “amenore durumu bulunmaktadır Hamile olmayan, emzirmeyen ve menopoza girmemiş kadınlarda, 90 günden uzun yaşanan “amenore (adet görmeme) anormal olarak kabul edilmektedir Göğüsleri gelişmeye başladıktan sonra 3 yıl içinde veya 1516 yaşında adet görmeye başlamamış olanlar “adet görmeme ile karşı karşıya olabilir
Adet düzensizliğinin bazı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Stres: Aşırı kilo alma veya zayıflama, yetersiz beslenme ve düşük kalorili diyet programları, egzersiz rutininde yapılan değişiklikler, gerginlik, hastalıklar, seyahat ve günlük hayatı etkileyen değişiklikler adet düzensizliğine yol açabilir
Doğum Kontrol Hapları: Doğum kontrol haplarının çoğu östrojen ve progestin hormonlarının (bazıları sadece progestin içermektedir) bir kombinasyonunu içerir Bu haplar yumurtalıkların yumurta bırakmasına engel olarak hamileliği önler Doğum kontrol hapı kullanmak veya bırakmak adet düzensizliğine neden olabilir Adet düzeninin sağlanması, hap bırakıldıktan sonra 6 ayı bulabilir Sadece progestin içeren doğum kontrol hapı kullananlar adet aralarında kanama yaşayabilirler
Uterin Polipleri veya Miyomları: Rahim polipleri, rahmin iç tabakasında görülen küçük (kanserli olmayan) oluşumlardır Miyomlar ise rahim duvarına yapışık halde bulunan tümörlerdir Boyutları 05 mm’den 1015 santime kadar olabilir Miyomlar genellikle iyi huyludur ancak ağır kanamalara ve ağrıya neden olabilirler Miyom büyüklüğüne bağlı olarak mesane ve makata baskı yapabilir
Endometriozis: Rahmi kaplayan ve her ay adet akıntısı ile birlikte atılan endometriyal doku, rahim dışında büyümeye başladığında “endometriozis görülür Doku yumurtalık, altı sindirim sistemi, rektum ve rahim arasındaki bölge, bağırsak, fallop tüpleri ve bölgedeki diğer organlar üzerinde büyüyebilir Endometriozis belirtileri arasında adet düzensizliği dışında; kramplar, cinsel ilişki sırasında ağrı, anormal kanama, adet öncesi ve sonrası ağrılar bulunmaktadır
İltihaplı Pelvik Hastalığı: Kadın üreme sistemini etkileyen “iltihaplı pelvik bakteriyel bir enfeksiyondur Cinsel temas yoluyla vajinaya giren bakteriler, rahim ve üst genital sisteme yayılabilir Bu bakteriler ayrıca düşük, doğum ve kürtaj operasyonu sırasında üreme organlarına bulaşabilir Belirtileri arasında adet düzensizlikleri, vajina bölgesinde hoş olmayan koku, leğen kemiğinde ve alt karın bölgesinde ağrı, ateş, bulantı, kusma, ishal ve ağır vajinal akıntı bulunmaktadır
Polikistik Yumurtalık: Polikistik over sendromunda yumurtalıklar normalden fazla androjen (erkeklik hormonu) üretir Bunun sonucu olarak sıvı dolu keseler (kistler) oluşabilir Yüksek miktarda androjen yumurtaların olgunlaşmasını önler ve ovülasyon (yumurtanın atılması) gerçekleşmez Bu durum genellikle obezite, kısırlık, hirtuism (aşırı kıllanma) ile ilişkilidir
Prematüre Yumurtalık Yetmezliği: Bu durum genellikle 40 yaş altındaki, yumurtalığın fonksiyonlarını tam olarak yerine getirmediği kadınlarda görülmektedir Adet kanamaları düzensiz olabilir veya hiç olmayabilir Genetik olarak görülebileceği gibi kemoterapi ve radyasyon terapisi nedeniyle oluşabilir
4Adet Düzensizliğinin Diğer Nedenleri
*Aşırı kilo alma veya kilo kaybı
*Aşırı egzersiz
*Endometrial hiperplazi (rahim astarının kalınlaşması)
*Rahim kanseri
*Tiroid sorunları
*Diyabet
*Karaciğer sirozu
*Sistemik lupus
*Gebelik komplikasyonları (düşük veya dış gebelik)
*Östrojen takviyeleri
*Kan inceltici ilaçların kullanımı
*Doğum kontrolü için rahim içi araçlarının kullanımı
*Steroidler
*Antidepresan kullanımı
*Östrojen veveya progesteron dengesizliği
4Ameliyat ve Narkoz Adet Gecikmesine Yol Açar mı?
Ameliyat sırasında kullanılan kanama durdurucu vb ilaçlar birkaç günlük adet gecikmesine neden olabilir Ancak ne narkozun ne de bu tip ilaçların daha uzun bir gecikmeye ya da düzensizliğe neden olması beklenmez Bununla birlikte bir diğer faktör, ameliyat stresi, hormonları etkileyerek ameliyat sonrası beklenen adetin 12 ay gecikmesine yol açabilir Sonuç olarak ameliyat sonrası adet düzensizliği 2 ayı geçmişse, adet düzensizliği için başka bir neden olup olmadığının araştırılması gerekir
4Adet Düzensizliği Ne Demektir?
Adet dönemi çoğu kadında 47 gün arası sürer ve genellikle her 28 günde bir yaşanır Ancak, 21 günden 35 güne kadar (bazı kaynaklarda 2434 olarak belirtilmiş) olan adet döngüsü normal olarak kabul edilmektedir
*Anormal veya düzensiz adet dönemi olarak kabul edilen bazı durumlar ise şu şekildedir:
*21 günden kısa veya 35 günden uzun aralıklarla yaşanan adet
*Arka arkaya 3 veya daha fazla adet görememe
*Adet kanamasının normalden çok hafif ya da fazla olması
*7 günden uzun süren adet dönemi, ağrı, kramp, kusmayla birlikte görülen adet
*Adet aralarında fazla kanama olması
*İlişki sonrası kanama olması ve menopoz sonrası meydana gelen kanamalar
Rektum’da meydana gelen kanamalar (ishal, kolit, hemoroid ve diğer nedenlerle olabilir) adet kanamasıyla karıştırılabilir Kanamanın nereden geldiğinden emin olmak için bir kaç gün tampon kullanabilirsiniz
Adet düzensizliğini belirlemek için;
*Adet döngüsünü, ne zaman başladığını ve bittiğini not alın
*Kullandığınız ped veya tampon sayısını not ederek adet sırasında ne kadar akıntı olduğunu belirleyebilirsiniz
*Adet dönemleri arasında veya cinsel ilişki sonrası kanama olup olmadığına dikkat edin
*Adetle ilgili normal dışı durumları not edin
Tampon, enfeksiyona neden olmaması için günde en az iki kez değiştirilmelidir Aspirin gibi bazı ilaçlar kanamayı arttırabileceğinden adet dönemlerinde kullanılması tavsiye edilmez Adet dönemleriniz çok ağrılı geçiyorsa uygun ağrı kesiciler için doktorunuza danışabilirsiniz
Adet dönemi, adet görmeye başladıktan sonraki ilk birkaç yıl boyunca sık sık düzensizlik gösterebilir Adetin normal zaman döngüsüne girebilmesi için, adet görmeyi sağlayan hormonların dengelenmesi gerekmektedir Aynı durum, adetin sona ermeye yakınlaştığı “perimenopoz ve “menopoz dönemleri öncesinde de geçerlidir Son adet döneminin üzerinden 12 ay geçtikten sonra menopoz dönemi başlar
5Adet Düzensizliği Nedenleri
Aşağıdaki listede adet düzensizliğine neden olan bazı durumlar ve sağlık koşulları yer alıyor Ancak bu listede bulunmayan bazı diğer rahatsızlıklar adet düzensizliğine yol açabilir Bu nedenle, sık sık adet düzensizliği yaşıyorsanız altında yatan nedenin kesin olarak belirlenebilmesi ve uygun tedavinin gerçekleştirilebilmesi için bir doktora görünmelisiniz
Adet düzensizliğine veya anormalliğine yol açan aşağıdaki durumlar ve hastalıklar dışında, adet görmenin tamamen durduğu “amenore durumu bulunmaktadır Hamile olmayan, emzirmeyen ve menopoza girmemiş kadınlarda, 90 günden uzun yaşanan “amenore (adet görmeme) anormal olarak kabul edilmektedir Göğüsleri gelişmeye başladıktan sonra 3 yıl içinde veya 1516 yaşında adet görmeye başlamamış olanlar “adet görmeme ile karşı karşıya olabilir
Adet düzensizliğinin bazı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Stres: Aşırı kilo alma veya zayıflama, yetersiz beslenme ve düşük kalorili diyet programları, egzersiz rutininde yapılan değişiklikler, gerginlik, hastalıklar, seyahat ve günlük hayatı etkileyen değişiklikler adet düzensizliğine yol açabilir
Doğum Kontrol Hapları: Doğum kontrol haplarının çoğu östrojen ve progestin hormonlarının (bazıları sadece progestin içermektedir) bir kombinasyonunu içerir Bu haplar yumurtalıkların yumurta bırakmasına engel olarak hamileliği önler Doğum kontrol hapı kullanmak veya bırakmak adet düzensizliğine neden olabilir Adet düzeninin sağlanması, hap bırakıldıktan sonra 6 ayı bulabilir Sadece progestin içeren doğum kontrol hapı kullananlar adet aralarında kanama yaşayabilirler
Uterin Polipleri veya Miyomları: Rahim polipleri, rahmin iç tabakasında görülen küçük (kanserli olmayan) oluşumlardır Miyomlar ise rahim duvarına yapışık halde bulunan tümörlerdir Boyutları 05 mm’den 1015 santime kadar olabilir Miyomlar genellikle iyi huyludur ancak ağır kanamalara ve ağrıya neden olabilirler Miyom büyüklüğüne bağlı olarak mesane ve makata baskı yapabilir
Endometriozis: Rahmi kaplayan ve her ay adet akıntısı ile birlikte atılan endometriyal doku, rahim dışında büyümeye başladığında “endometriozis görülür Doku yumurtalık, altı sindirim sistemi, rektum ve rahim arasındaki bölge, bağırsak, fallop tüpleri ve bölgedeki diğer organlar üzerinde büyüyebilir Endometriozis belirtileri arasında adet düzensizliği dışında; kramplar, cinsel ilişki sırasında ağrı, anormal kanama, adet öncesi ve sonrası ağrılar bulunmaktadır
İltihaplı Pelvik Hastalığı: Kadın üreme sistemini etkileyen “iltihaplı pelvik bakteriyel bir enfeksiyondur Cinsel temas yoluyla vajinaya giren bakteriler, rahim ve üst genital sisteme yayılabilir Bu bakteriler ayrıca düşük, doğum ve kürtaj operasyonu sırasında üreme organlarına bulaşabilir Belirtileri arasında adet düzensizlikleri, vajina bölgesinde hoş olmayan koku, leğen kemiğinde ve alt karın bölgesinde ağrı, ateş, bulantı, kusma, ishal ve ağır vajinal akıntı bulunmaktadır
Polikistik Yumurtalık: Polikistik over sendromunda yumurtalıklar normalden fazla androjen (erkeklik hormonu) üretir Bunun sonucu olarak sıvı dolu keseler (kistler) oluşabilir Yüksek miktarda androjen yumurtaların olgunlaşmasını önler ve ovülasyon (yumurtanın atılması) gerçekleşmez Bu durum genellikle obezite, kısırlık, hirtuism (aşırı kıllanma) ile ilişkilidir
Prematüre Yumurtalık Yetmezliği: Bu durum genellikle 40 yaş altındaki, yumurtalığın fonksiyonlarını tam olarak yerine getirmediği kadınlarda görülmektedir Adet kanamaları düzensiz olabilir veya hiç olmayabilir Genetik olarak görülebileceği gibi kemoterapi ve radyasyon terapisi nedeniyle oluşabilir
4Adet Düzensizliğinin Diğer Nedenleri
*Aşırı kilo alma veya kilo kaybı
*Aşırı egzersiz
*Endometrial hiperplazi (rahim astarının kalınlaşması)
*Rahim kanseri
*Tiroid sorunları
*Diyabet
*Karaciğer sirozu
*Sistemik lupus
*Gebelik komplikasyonları (düşük veya dış gebelik)
*Östrojen takviyeleri
*Kan inceltici ilaçların kullanımı
*Doğum kontrolü için rahim içi araçlarının kullanımı
*Steroidler
*Antidepresan kullanımı
*Östrojen veveya progesteron dengesizliği
4Ameliyat ve Narkoz Adet Gecikmesine Yol Açar mı?
Ameliyat sırasında kullanılan kanama durdurucu vb ilaçlar birkaç günlük adet gecikmesine neden olabilir Ancak ne narkozun ne de bu tip ilaçların daha uzun bir gecikmeye ya da düzensizliğe neden olması beklenmez Bununla birlikte bir diğer faktör, ameliyat stresi, hormonları etkileyerek ameliyat sonrası beklenen adetin 12 ay gecikmesine yol açabilir Sonuç olarak ameliyat sonrası adet düzensizliği 2 ayı geçmişse, adet düzensizliği için başka bir neden olup olmadığının araştırılması gerekir
4Adet Düzensizliği Ne Demektir?
Adet dönemi çoğu kadında 47 gün arası sürer ve genellikle her 28 günde bir yaşanır Ancak, 21 günden 35 güne kadar (bazı kaynaklarda 2434 olarak belirtilmiş) olan adet döngüsü normal olarak kabul edilmektedir
*Anormal veya düzensiz adet dönemi olarak kabul edilen bazı durumlar ise şu şekildedir:
*21 günden kısa veya 35 günden uzun aralıklarla yaşanan adet
*Arka arkaya 3 veya daha fazla adet görememe
*Adet kanamasının normalden çok hafif ya da fazla olması
*7 günden uzun süren adet dönemi, ağrı, kramp, kusmayla birlikte görülen adet
*Adet aralarında fazla kanama olması
*İlişki sonrası kanama olması ve menopoz sonrası meydana gelen kanamalar
Rektum’da meydana gelen kanamalar (ishal, kolit, hemoroid ve diğer nedenlerle olabilir) adet kanamasıyla karıştırılabilir Kanamanın nereden geldiğinden emin olmak için bir kaç gün tampon kullanabilirsiniz
Adet düzensizliğini belirlemek için;
*Adet döngüsünü, ne zaman başladığını ve bittiğini not alın
*Kullandığınız ped veya tampon sayısını not ederek adet sırasında ne kadar akıntı olduğunu belirleyebilirsiniz
*Adet dönemleri arasında veya cinsel ilişki sonrası kanama olup olmadığına dikkat edin
*Adetle ilgili normal dışı durumları not edin
Tampon, enfeksiyona neden olmaması için günde en az iki kez değiştirilmelidir Aspirin gibi bazı ilaçlar kanamayı arttırabileceğinden adet dönemlerinde kullanılması tavsiye edilmez Adet dönemleriniz çok ağrılı geçiyorsa uygun ağrı kesiciler için doktorunuza danışabilirsiniz
