Adet gecikmesi çoğu zaman akla hemen hamilelik ihtimalini getirir Öte yandan hamilelik dışında da adet gecikmesinin pek çok farklı nedeni olabilir Hamilelik, emzirme ve menopoz adet gecikmesinin ilk akla gelen, genel nedenleridir ancak kilo değişimi (kilo almak ya da vermek), stres (duygusal stres ya da hastalık veya ağır egzersiz gibi nedenlerden kaynaklanan fiziksel stres), kullanılan ilaçların yan etkisi ve hormonal problemler de adet gecikmesine yol açabilir
Başka bir sebep söylemek gerekirse, bir kadın doğum kontrol haplarını kullanmayı bıraktıktan sonraki birkaç ay boyunca adet gecikmesi yaşayabilir Tiroit problemleri veya böbreküstü bezleri hormonlarının seviyeleri gibi hormonal dengesizlikler adet düzenini etkiler Son olarak vücudun adet görmeyle ilgili kısımlarındaki kist veya tümörler de adetle ilgili sorunlarda rol oynuyor olabilir
Adet Gecikmesinin Hesaplanması
Düzenli adet gören bir kadının adet döneminin 21 ile 35 gün arasında olması beklenir Adet görülen ilk gün adet döneminin 1 günü olarak hesaplanır
Örneğin 1 Mart’ta adet gören bir kadın normal şartlar altında, 22 Mart ile 05 Nisan arasında bir günde yeniden adet görmeyi bekleyecektir Beklenen adet dönemi tarihi üzerinden 1 hafta geçmesine rağmen adet görülmemişse, adet gecikmesinden söz edilebilir
Genel olarak çoğu kadın 28 günde bir adet olmaktadır Ancak pek çok kadının adet dönemi bu süreden birkaç gün daha kısa ya da uzundur Dolayısıyla adet gecikmesi hesaplarken her kadının 28 günü temel alması doğru olmaz Tam olarak bir gecikme söz konusu olup olmadığını bilmek için adet döneminizin süresinden de emin olmalısınız
Bazı kadınlarda ise farkında olmadıkları, pek göze batmayan bir adet düzensizliği vardır Herhangi bir ayda birkaç gün erken adet olmanıza rağmen bir sonraki ay tam tersine, adet dönemi birkaç gün gecikebilir Bu durumda da doğru bir hesaplama yapılamayacaktır
Yeni adet görmeye başlamış genç kızlarda ise, vücut adet dönemlerini düzene sokuncaya dek adet gecikmesi olması veya birkaç ay hiç adet görememe gibi durumlar normaldir Vücudun kendini ayarlaması, hormonların adet dönemlerini bir düzene sokması aylar ve hatta 12 yıl alabilir Dolayısıyla yeni adet görmeye başlamış olan genç kızlar birkaç yıl boyunca adet gecikmesi konusunda endişelenmemelidir
Dolayısıyla ilk olarak adet döneminiz kaç günde bir tam olarak bilmeli, ardından adet düzensizliğiniz olup olmadığını da hesaba katmalısınız Bu şekilde ayın kaçında adet olmayı beklediğinizi ortaya çıkardıktan sonra adetinizin gecikip gecikmediğinden emin olabilirsiniz Aksi takdirde sadece yanlış hesap yaptığınız için boş yere endişelenebilirsiniz
Adet Gecikmesi Nedenleri
Kadınların çoğu bir yıl içerisinde 11 ila 13 kere adet dönemi yaşar Sizin durumunuz farklı olabilir Yıl içerisinde bu rakamdan daha az ya da çok adet döneminiz oluyor olabilir Adet gecikmesinden veya adet düzensizliğinden söz ederken sizin kendi adet düzeninizin özelliklerine göre düşünmeniz gerekir
Bebek sahibi olmayı düşünmeyen bir kadın için adet gecikmesi paniğe neden olabilir Çünkü adet gecikmesinin başlıca nedeni hamileliktir Oysa hemen gebeliğin söz konusu olduğu fikrine kapılmadan önce gözden geçirilmesi gereken, adet gecikmesine yol açabilecek farklı sebepler vardır
Hamilelik dışında adet gecikmesine neden olan diğer sebeplere yakından bakalım
Fazla Kilo Kaybetmek ya da Yoğun Egzersiz Yapmak
Egzersiz ya da diyet sonucu hızlı bir şekilde kilo vermek adet gecikmesine ve adet düzensizliğine yol açabilir Vücutta östrojen hormonu üretimi ile kilo arasında yakın bir ilişki vardır Östrojen seviyelerinin düşmesi adet gecikmesine sebep oluyor olabilir
Vücuttaki yağ oranı çok düşükse adet gecikmesi ihtimali de fazlalaşır Bu gibi durumlarda sağlıklı kiloya dönmek adet düzensizliğini ortadan kaldırabilir
Vücut kitle indeksinin aniden değişmesi, anoreksiya ya da bulimia gibi yeme bozuklukları adet gecikmesi nedenleri arasındadır
Yeme bozuklukları dışında bir maraton ya da fizik gücü isteyen başka bir spor etkinliğine hazırlanma süreci de adet gecikmesine yol açabilir Doğanın vücudu koruma şeklidir bu Yoğun fiziksel stres altında vücut yumurtlamayı keser, östrojen üretimini azaltır ve adet görülmemesini sağlar
Yetersiz Beslenmek
Diyet yapan, diyet hapı kullanan ya da koşulları gereği yeterince iyi beslenemeyen kadınlarda düşük kalorili beslenme, vücutta düşük yağ oranı ve yüksek enerji ihtiyacı ile birlikte adet gecikmesi görülebilir
İştahı bastıran diyet hapları yemek yemeyi engellerken aynı zamanda kalori alımını da engelleyerek adet gecikmesinde rol oynayabilir
Fazla Kilolar
Adet gecikmesinde sık rastlanan nedenlerden biri ani kilo kaybıdır ancak tıpkı kilo kaybı gibi fazla kiloların da adet gecikmesinde etkili olduğu durumlar vardır Vücuda pek çok zararı olan fazla kilolar hormonları etkiler ve hormonal değişimler adet gecikmesine ve adet düzensizliğine neden olabilir Kilo vermek ve ideal kiloya inmek adetlerin düzene girmesini sağlayabilir
Stres
Stresin adet gecikmesine yol açabileceği sadece bir söylenti değildir Beynin hormonları düzenleyen bölgesi stresten etkilendiğinde bu durum adeti düzenleyen hormonları da etkileyebilir Sevilen bir kişiden ayrılma, bir yakının vefatı, taşınma, boşanma gibi sarsıcı olaylar adet gecikmesine de sebep olabilir
Taşınma, tatile çıkma, iş değiştirme ya da okul sınavları da yine adet düzenini etkileyebilecek yaşam biçimi değişiklikleri veya stres nedenleri arasındadır
Tiroid Bezi İle İlgili Sorunlar
Tiroid bezi vücutta boyun kısmında yer alır ve metabolizmayı düzenler Tiroid bezi ayrıca, işlerin yolunda gitmesini sağlamak üzere vücuttaki pek çok sistemle etkileşim halindedir Tiroid hormonlarında herhangi bir şekilde dengesizlik olduğunda uyku bozuklukları, kilo değişimi, kas problemleri, kolesterol sorunu gibi farklı belirtilerin yanı sıra adet gecikmesi de görülebilir
Polikistik Over Sendromu
PKOS bir hormon dengesizliğidir ve yumurtlamayı engeller Östrojen, progesteron ve testeron seviyelerinde değişiklikler olur Polikistik over sendromu adet görülmemesine, adet gecikmelerine ve adet düzensizliğine neden olabilir Yüz ve göğüste kıllanma, kilo vermede zorlanma ya da gebe kalmakta güçlük çekme gibi başka belirtileri de vardır
Doğum Kontrol Yöntemlerinin Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları vücutta hormonal değişikliklere yol açarak adet gecikmesine neden olabilir Özellikle hap kullanmaya yeni başlayan kadınlarda bu şikayet görülebilir
Tıpkı başlarken olduğu gibi doğum kontrol hapı kullanmayı bırakırken de bu tip şikayetlerin ortaya çıkması beklenebilir çünkü vücudun hormonları yeniden düzenlemesi gerekir Hap bırakıldıktan sonraki birkaç ay içerisinde adetler yeniden düzene girecektir
Sadece doğum kontrol hapı değil, doğum kontrol iğneleri veya implantları da adet gecikmesi gibi bir yan etkiye yol açabilir
Çölyak Benzeri Kronik Hastalıklar
Glüten intoleransı ile karakterize olan Çölyak hastalığı gibi kronik hastalıklar, eğer kontrol altında değilse ve herhangi bir tedavi uygulanmıyorsa, vücudun genel sistemi üzerinde bir stres oluşturacaktır Bunun sonucu olarak adet gecikmeleri yaşanabilir Eğer kronik bir rahatsızlığınız varsa, rahatsızlığın kontrol altına alınması adetlerin düzene girmesinde etkili olabilir
Menopoz
Menopoza giren kadınlar, hayatlarının artık yumurtlamayacakları dönemine erişmişler demektir Genellikle 40’lı yaşlarda, son adetin görülmesinden itibaren 1 yıl geçmesiyle menopoz tanısı koyulabilir Ancak menopoz birdenbire başlamaz Menopoz öncesi dönemde (perimenopoz) adet düzeninde değişiklikler başlar Adet gecikmeleri de görülebilir
Adet Gecikmesinin Tedavisi
Cinsel olarak aktif bir kadın adet gecikmesi yaşıyorsa ilk olarak bir gebelik testi yaptırması gerekir Eczaneden temin edilecek gebelik testleri evde kolayca uygulanabilir Eğer hamilelik ihtimali yoksa adet gecikmesine neyin sebep olduğu araştırılmalıdır
Gerekli muayene veya hormon ya da kan testleri yapılmadan, bir kadında neden adet düzensizliği olduğu veya kişinin adetinin neden geciktiği doğru şekilde belirlenemez Dolayısıyla kendi kendinize endişelenmek yerine en iyisi doktor kontrollerini aksatmamak olacaktır
Her ne kadar burada sıralanan nedenler adet gecikmesini açıklar gibi görünse de, en doğru teşhis ancak bir jinekolog tarafından koyulabilir Örneğin, siz ani kilo verdiğiniz için adetinizin geciktiğini düşünebilirsiniz ancak kilo kaybına rağmen farklı bir sebepten dolayı da adetiniz gecikiyor olabilir
Adet gecikmesi söz konusu olan kadınlarda, eğer altta yatan farklı bir rahatsızlığa rastlanmamışsa, çoğu kez doktorun önerdiği çeşitli hormon takviyeleriyle adetin yeniden düzene girmesi sağlanır
Başka bir sebep söylemek gerekirse, bir kadın doğum kontrol haplarını kullanmayı bıraktıktan sonraki birkaç ay boyunca adet gecikmesi yaşayabilir Tiroit problemleri veya böbreküstü bezleri hormonlarının seviyeleri gibi hormonal dengesizlikler adet düzenini etkiler Son olarak vücudun adet görmeyle ilgili kısımlarındaki kist veya tümörler de adetle ilgili sorunlarda rol oynuyor olabilir
Adet Gecikmesinin Hesaplanması
Düzenli adet gören bir kadının adet döneminin 21 ile 35 gün arasında olması beklenir Adet görülen ilk gün adet döneminin 1 günü olarak hesaplanır
Örneğin 1 Mart’ta adet gören bir kadın normal şartlar altında, 22 Mart ile 05 Nisan arasında bir günde yeniden adet görmeyi bekleyecektir Beklenen adet dönemi tarihi üzerinden 1 hafta geçmesine rağmen adet görülmemişse, adet gecikmesinden söz edilebilir
Genel olarak çoğu kadın 28 günde bir adet olmaktadır Ancak pek çok kadının adet dönemi bu süreden birkaç gün daha kısa ya da uzundur Dolayısıyla adet gecikmesi hesaplarken her kadının 28 günü temel alması doğru olmaz Tam olarak bir gecikme söz konusu olup olmadığını bilmek için adet döneminizin süresinden de emin olmalısınız
Bazı kadınlarda ise farkında olmadıkları, pek göze batmayan bir adet düzensizliği vardır Herhangi bir ayda birkaç gün erken adet olmanıza rağmen bir sonraki ay tam tersine, adet dönemi birkaç gün gecikebilir Bu durumda da doğru bir hesaplama yapılamayacaktır
Yeni adet görmeye başlamış genç kızlarda ise, vücut adet dönemlerini düzene sokuncaya dek adet gecikmesi olması veya birkaç ay hiç adet görememe gibi durumlar normaldir Vücudun kendini ayarlaması, hormonların adet dönemlerini bir düzene sokması aylar ve hatta 12 yıl alabilir Dolayısıyla yeni adet görmeye başlamış olan genç kızlar birkaç yıl boyunca adet gecikmesi konusunda endişelenmemelidir
Dolayısıyla ilk olarak adet döneminiz kaç günde bir tam olarak bilmeli, ardından adet düzensizliğiniz olup olmadığını da hesaba katmalısınız Bu şekilde ayın kaçında adet olmayı beklediğinizi ortaya çıkardıktan sonra adetinizin gecikip gecikmediğinden emin olabilirsiniz Aksi takdirde sadece yanlış hesap yaptığınız için boş yere endişelenebilirsiniz
Adet Gecikmesi Nedenleri
Kadınların çoğu bir yıl içerisinde 11 ila 13 kere adet dönemi yaşar Sizin durumunuz farklı olabilir Yıl içerisinde bu rakamdan daha az ya da çok adet döneminiz oluyor olabilir Adet gecikmesinden veya adet düzensizliğinden söz ederken sizin kendi adet düzeninizin özelliklerine göre düşünmeniz gerekir
Bebek sahibi olmayı düşünmeyen bir kadın için adet gecikmesi paniğe neden olabilir Çünkü adet gecikmesinin başlıca nedeni hamileliktir Oysa hemen gebeliğin söz konusu olduğu fikrine kapılmadan önce gözden geçirilmesi gereken, adet gecikmesine yol açabilecek farklı sebepler vardır
Hamilelik dışında adet gecikmesine neden olan diğer sebeplere yakından bakalım
Fazla Kilo Kaybetmek ya da Yoğun Egzersiz Yapmak
Egzersiz ya da diyet sonucu hızlı bir şekilde kilo vermek adet gecikmesine ve adet düzensizliğine yol açabilir Vücutta östrojen hormonu üretimi ile kilo arasında yakın bir ilişki vardır Östrojen seviyelerinin düşmesi adet gecikmesine sebep oluyor olabilir
Vücuttaki yağ oranı çok düşükse adet gecikmesi ihtimali de fazlalaşır Bu gibi durumlarda sağlıklı kiloya dönmek adet düzensizliğini ortadan kaldırabilir
Vücut kitle indeksinin aniden değişmesi, anoreksiya ya da bulimia gibi yeme bozuklukları adet gecikmesi nedenleri arasındadır
Yeme bozuklukları dışında bir maraton ya da fizik gücü isteyen başka bir spor etkinliğine hazırlanma süreci de adet gecikmesine yol açabilir Doğanın vücudu koruma şeklidir bu Yoğun fiziksel stres altında vücut yumurtlamayı keser, östrojen üretimini azaltır ve adet görülmemesini sağlar
Yetersiz Beslenmek
Diyet yapan, diyet hapı kullanan ya da koşulları gereği yeterince iyi beslenemeyen kadınlarda düşük kalorili beslenme, vücutta düşük yağ oranı ve yüksek enerji ihtiyacı ile birlikte adet gecikmesi görülebilir
İştahı bastıran diyet hapları yemek yemeyi engellerken aynı zamanda kalori alımını da engelleyerek adet gecikmesinde rol oynayabilir
Fazla Kilolar
Adet gecikmesinde sık rastlanan nedenlerden biri ani kilo kaybıdır ancak tıpkı kilo kaybı gibi fazla kiloların da adet gecikmesinde etkili olduğu durumlar vardır Vücuda pek çok zararı olan fazla kilolar hormonları etkiler ve hormonal değişimler adet gecikmesine ve adet düzensizliğine neden olabilir Kilo vermek ve ideal kiloya inmek adetlerin düzene girmesini sağlayabilir
Stres
Stresin adet gecikmesine yol açabileceği sadece bir söylenti değildir Beynin hormonları düzenleyen bölgesi stresten etkilendiğinde bu durum adeti düzenleyen hormonları da etkileyebilir Sevilen bir kişiden ayrılma, bir yakının vefatı, taşınma, boşanma gibi sarsıcı olaylar adet gecikmesine de sebep olabilir
Taşınma, tatile çıkma, iş değiştirme ya da okul sınavları da yine adet düzenini etkileyebilecek yaşam biçimi değişiklikleri veya stres nedenleri arasındadır
Tiroid Bezi İle İlgili Sorunlar
Tiroid bezi vücutta boyun kısmında yer alır ve metabolizmayı düzenler Tiroid bezi ayrıca, işlerin yolunda gitmesini sağlamak üzere vücuttaki pek çok sistemle etkileşim halindedir Tiroid hormonlarında herhangi bir şekilde dengesizlik olduğunda uyku bozuklukları, kilo değişimi, kas problemleri, kolesterol sorunu gibi farklı belirtilerin yanı sıra adet gecikmesi de görülebilir
Polikistik Over Sendromu
PKOS bir hormon dengesizliğidir ve yumurtlamayı engeller Östrojen, progesteron ve testeron seviyelerinde değişiklikler olur Polikistik over sendromu adet görülmemesine, adet gecikmelerine ve adet düzensizliğine neden olabilir Yüz ve göğüste kıllanma, kilo vermede zorlanma ya da gebe kalmakta güçlük çekme gibi başka belirtileri de vardır
Doğum Kontrol Yöntemlerinin Yan Etkileri
Doğum kontrol hapları vücutta hormonal değişikliklere yol açarak adet gecikmesine neden olabilir Özellikle hap kullanmaya yeni başlayan kadınlarda bu şikayet görülebilir
Tıpkı başlarken olduğu gibi doğum kontrol hapı kullanmayı bırakırken de bu tip şikayetlerin ortaya çıkması beklenebilir çünkü vücudun hormonları yeniden düzenlemesi gerekir Hap bırakıldıktan sonraki birkaç ay içerisinde adetler yeniden düzene girecektir
Sadece doğum kontrol hapı değil, doğum kontrol iğneleri veya implantları da adet gecikmesi gibi bir yan etkiye yol açabilir
Çölyak Benzeri Kronik Hastalıklar
Glüten intoleransı ile karakterize olan Çölyak hastalığı gibi kronik hastalıklar, eğer kontrol altında değilse ve herhangi bir tedavi uygulanmıyorsa, vücudun genel sistemi üzerinde bir stres oluşturacaktır Bunun sonucu olarak adet gecikmeleri yaşanabilir Eğer kronik bir rahatsızlığınız varsa, rahatsızlığın kontrol altına alınması adetlerin düzene girmesinde etkili olabilir
Menopoz
Menopoza giren kadınlar, hayatlarının artık yumurtlamayacakları dönemine erişmişler demektir Genellikle 40’lı yaşlarda, son adetin görülmesinden itibaren 1 yıl geçmesiyle menopoz tanısı koyulabilir Ancak menopoz birdenbire başlamaz Menopoz öncesi dönemde (perimenopoz) adet düzeninde değişiklikler başlar Adet gecikmeleri de görülebilir
Adet Gecikmesinin Tedavisi
Cinsel olarak aktif bir kadın adet gecikmesi yaşıyorsa ilk olarak bir gebelik testi yaptırması gerekir Eczaneden temin edilecek gebelik testleri evde kolayca uygulanabilir Eğer hamilelik ihtimali yoksa adet gecikmesine neyin sebep olduğu araştırılmalıdır
Gerekli muayene veya hormon ya da kan testleri yapılmadan, bir kadında neden adet düzensizliği olduğu veya kişinin adetinin neden geciktiği doğru şekilde belirlenemez Dolayısıyla kendi kendinize endişelenmek yerine en iyisi doktor kontrollerini aksatmamak olacaktır
Her ne kadar burada sıralanan nedenler adet gecikmesini açıklar gibi görünse de, en doğru teşhis ancak bir jinekolog tarafından koyulabilir Örneğin, siz ani kilo verdiğiniz için adetinizin geciktiğini düşünebilirsiniz ancak kilo kaybına rağmen farklı bir sebepten dolayı da adetiniz gecikiyor olabilir
Adet gecikmesi söz konusu olan kadınlarda, eğer altta yatan farklı bir rahatsızlığa rastlanmamışsa, çoğu kez doktorun önerdiği çeşitli hormon takviyeleriyle adetin yeniden düzene girmesi sağlanır
