Ağız Kenarı Catlakları,
Ağız Hastalıkları
Cocuklarda oldukca sık karşılaşılan ağız hastalıkları genellikle ciddi belirtiler vermese de bazen beslenmeyi cok zorlaştıran sorunlar yaratabilir Temizlik kurallarına uymak, ağız sağlığı konusunda dikkatli ve ozenli olmak bu tur hastalıkların onlenmesinde en etkili yoldur
Pamukcuk
Pamukcuk hastalığının etkeni, bilimsel adı Candida albicans olan ve ağız boşluğunda insana zarar vermeden bulunabilen mikroskobik bir mantar turudur Ceşitli hastalıkların ortaya cıkması, yetersiz beslenme, uzun sure antibiyotik kullanma gibi vucut direncini azaltan etkenler bu mantarı hastalık yapıcı hale getirir Vucut direnci azalınca gelişmek icin uygun bir ortam bulan mantar hızla koloniler oluşturarak coğalır Bu koloniler dil ve yanağın ic yuzeyi gibi ağzın buyuk bir bolumunu kaplayabilir Kızarmış ağız ici mukozası ustunde mercimek buyukluğunde beyaz alanlar pamukcuğun tipik lezyonlarını oluşturur
Lezyonlar ozellikle başlangıc evresinde seyrek ve kucuk olduğundan, gelişen bu mantar kolonileri beslenme sonrasında dil kenarları ve dişetlerinde kalmış sut kesmikleriyle karıştırılabilir Ama pamukcuk odakları temizlenmeye calışılırsa ağız mukozasına sıkıca yapıştıkları ve bulundukları yerlerden ayrılmadıkları gorulur
Pamukcuk lezyonları ağrılı değildir Ağız iciyle sınırlı kalan bir enfeksiyon ağır sorunlara yol acmadan gecebilir Ama bazen mukoza şişliği ve kolonilerin genişlemesi hafif bir ağrıya yol acar Bu ağrı ozellikle bebek meme emerken dil ve yanakların memeye yaslanarak baskı altında kalması sonucu artar Ağrı duyan bebek ağlar ve coğu zaman meme almayı istemez Bu dolaylı etki bebeğin daha az beslenmesine, genel durumunun daha da bozulmasına ve mantarların gelişmesine uygun bir ortam hazırlayarak lezyonların yaygınlaşmasına neden olur Hastalığın giderek ağırlaşan sonuclarını engellemek icin hemen tedaviye gecilmeli ve lezyonların yaygınlaşması engellenmelidir
• Tedavi Pamukcuk tedavisinde doğrudan mantar kolonilerini, yani beyaz alanları kaldırmaya yonelik girişimden kacınılması gerekir Cunku bu tur girişimler mantarı uzaklaştırmaya yaramaz Geride kalan uzeri soyulmuş kırmızı ve ağrılı yuzey mantarın daha kolay gelişebileceği bir ortam oluşturur Sut cocuğunun ağzı mukozayı orselemeyecek bicimde gunde birkac kez ve en iyisi beslenmeden sonra mikrop oldurucu cozeltilerle temizlenmelidir Kullanılabilecek cozeltiler arasında metilen mavisi ve borik asitin gliserindeki yuzde 1'lik cozeltisi sayılabilir Bu tedaviye mantar oldurucu bir ilac da eklenmelidir Bu tip ilaclar gunumuzde pamukcuğa karşı yaygın bicimde kullanılmaktadır Bunlar hap biciminde alınabileceği gibi doğrudan hasta mukoza uzerine de uygulanabilir Pamukcuğun tedavisi oldukca basittir ve gec kalmadan başlatılan tedavi hızla etkisini gosterir Tersi durumlarda lezyonlar genişler; yutak, solunum yolları ve sindirim sistemini de icerebilecek olcude yaygınlaşır
Tedavisi cok kolay olan pamukcuğun ağır ve tehlikeli durumlar yaratmasına fırsat tanımak gercekten cok buyuk bir hatadır
Stomatit
Stomatit, yani ağız ici iltihabı her yaştaki cocukta ortaya cıkabilir ve genellikle kendi başına değil, başka bir hastalığa eşlik eden bir bulgu olarak gorulur Akut enfeksiyon hastalıkları ve uzun suren antibiyotik tedavisinin ardından; bazen de sorunlu diş cıkarmaya, pamukcukta olduğu gibi vucut direncinin zayıflamasına ve vitaminlerin yeterince alınmadığı kotu beslenmeye bağlı olarak ortaya cıkar
• Ağız nezlesi Daha cok bakımsız cocuklarda ya da ağız temizliği yaparken mukozayı orseleyecek olcude aşırıya kacıldığı durumlarda gorulur Ağız mukozası yaygın bicimde iltihaplanmış, kızarmış, şişmiş ve ağrılıdır
Bebeğin vucut sıcaklığında biraz yukselme gorulebilir Belirgin bir genel belirti bulunmasa bile, bebek ağrıyan ağzından oturu huzursuzdur ve yemek yemek istemez Belirtiler ozgul bir tedaviye gerek kalmadan, iki uc gun icinde kaybolabilir Ağzı gargarayla temizlemek hem ağrıyı azaltması, hem de ikincil enfeksiyonları engellemesi bakımından yararlı olabilir
• Ucuklu stomatit Ender gorulen bu tip ağız ici iltihabı topluiğne başı buyukluğunde vezikuller (ici sıvı dolu kesecik) oluşturur Bu vezikuller damak ve yanak mukozasında uzum salkımını andıran kumeler oluşturmaya eğilimlidir Lezyonun cevresindeki mukoza biraz kırmızılaşabilir Dişetleri genellikle bu hastalıktan etkilenmez Lezyon yutak duvarına da ender durumlarda yayılır Hastalığa bağlı olarak vucut ısısı biraz yukselir
• Aftlı stomatit Bulaşıcı bir hastalıktır Aile icinde, yakın ilişkide bulunulan arkadaşlar arasında kolayca yayılır Etken ucuk virusune cok benzeyen bir virustur Başka akut enfeksiyonlara bağlı olarak virusun etkinlik kazanmasına oldukca sık rastlanır Ateş genellikle yuksektir Bazen mukoza dokuntuleri başlamadan once ortaya cıkabilir Genel durum belirgin bicimde bozulmuştur Huzursuz olan bebek ağız icinde artan ağayla birlikte beslenmeye karşı koyar Bazen beyinle ilgili belirtiler de bu hastalık tablosuna eşlik edebilir Tanı acısından ağız mukozasında hafif kabartılı ve bazen kırmızımsı bir alanla cevrelenmiş beyazsarımsı plakların gorulmesi cok onemlidir Hastalık, adının cağrıştırdığı anlamdan farklı olarak, vezikulle değil, epitelin yuzey katmanlarından fibrinli sıvı sızmasıyla kendini belli eder Hastalık genellikle ağız boşluğunun on bolgelerini, dudakları, dili, yanak mukozasını, yumuşak damak ve ender durumlarda bademcikleri etkiler Coğu kez aftlar ağız cevresi derisine de yayılır Aftlı stomatit salya artışına neden olur Ağız mukozasındaki bu ozgul belirtilerin yanı sıra mukoza ve ozellikle dişetlerinde yaygın iltihaplanma da gorulur Bu gelişmeyle birlikte mukoza şişmiş ve yumuşamıştır Dişetleri dişten ayrılabilir ya da şişerek dişlerin serbest kenarlarını ortebilir En ufak dokunmayla bile kanama ortaya cıkabildiğinden dudaklar uzerinde yara kabuklan bulunabilir Bu kabuklanma da gercek iltihaplanma durumunu gizler Ayrıca birleşen aftlı alanlar tanıyı gucleştirebilir Dişeti mukozasının hastalıktan ağır bicimde etkilenmesi difteriyle ayırıcı tanıda onem taşır Cunku ağız difterisi ender durumlarda dişetinden başlayarak gelişir Suciceğine benzer dokuntuler sık sık yumuşak damakta da ortaya cıkarak aftlı stomatite benzer bir hastalık tablosuna yol acar Ayırıcı tanıda onem taşıyan suciceği, ancak derinin dikkatli bir bicimde incelenmesiyle dışta tutulabilir İkincil enfeksiyonların ortaya cıkması ise ulserlerin oluşmasına neden olur
Aftlı stomatiti olan bebeğin beslenmesi buyuk olcude zorlaştığından, bu sorunun oncelikle cozulmesi gerekir Bebeğe kolay ciğnenen ya da ciğnemeye gerek bırakmayan ılık muhallebi ya da benzeri sutlu tatlılar verilmelidir Bu yiyecekler yuksek besleyici ozellikleriyle bebeğin yeterli miktarda kalori almasını sağlar
Ağız ici iltihabının genellikle altı ya da yedinci gunlere denk duşen iyileşme doneminde bebekler artık biskuvi gibi katı besinleri de alabilecek duruma gelirler Antiseptik ya da Lugol cozeltileriyle tedavi bircok hekimin uyguladığı bir yontemdir Ama kendiliğinden gecen aftlı stomatitin bu tedaviyle daha hızlı bir bicimde iyileştiği soylenemez Tedavinin gargaralar ve papatya cayıyla sınırlı tutulması daha doğrudur Bebek cok kucukse, ucuna iğne takılmamış bir plastik enjektore bu sıvılar cekilerek ağız ici temizliği yapılabilir Onceden belirtildiği gibi aftlı stomatit bulaşıcı bir hastalıktır Bu nedenle hastanın başka cocuklarla teması engellenmeli, genel temizlik kurallarına aşırı ozen gosterilmeli, bebeğin camaşırları kaynatılarak mikroplardan arındırılmalıdır
Hafif antiseptik olarak, yutulduğunda bile sorun yaratmayacak Olcude seyreltilmiş oksijenli su kullanılabilir Bu su lastik bir boruyla ağız icine puskurtulebilir Boru her kullanımdan once mutlaka mikroplardan arındırılmalıdır
• Ulserli stomatit Stomatitin bu tipi coğu zaman curuk dişte ya da dişleri saran dişetinde başlar Bu bolgede dişeti şişmiş ve grimsi bir renk almıştır Daha sonra uzeri sarımsı gri bir katmanla ortulu derin ulserler ortaya cıkar Diş once yuvası icinde sallanmaya başlar ve sonra da duşer Ulser oluşumu yakın bolgelere, dil ve yanak mukozasına yayılma eğilimi gosterir Oluşan yaygın doku olumune bağlı olarak nefes kotu kokar Cok ağrılı olan bu lezyonlar bebeğin beslenmesini son derece gucleştirir Bolgesel lenf bezleri şişmiştir Ateş yukselirse hastanın genel durumu da bozulur Diş curumesine yol acan mikroplar cevre dokulara gecmeden dişle sınırlı kalabilir Ama bazı koşullar curuk etkenlerini yaygınlaştırarak ulserli stomatite yol acar Gercekten uzun sure kotu ya da yanlış beslenme bu hastalığın ortaya cıkmasında belirleyici bir rol oynamaktadır Yapılan araştırmalar C ve A vitaminlerinin eksikliği sonucu ulserli stomatitin daha kolay geliştiğini ortaya koymuştur Belirleyici obur etkenler arasında kızamık gibi ağır seyreden enfeksiyon hastalıkları sayılabilir
Ayırıcı tanıda cıva zehirlenmesine bağlı stomatit ve iskorbut hastalığı onem taşır Basit dişeti iltihaplarıyla sınırlı kalacak diş curukleri bu gibi durumlarda ağız mukozasında ulserli lezyonlara neden olabilir Doku olumu losemiye (kan kanseri) ya da agranulositoz (kanda alyuvarların buyuk bir bolumunu oluşturan granulositlerin bulunmaması, dolayısıyla kişinin enfeksiyonlara karşı savunmasız kalması) gibi hastalıklara bağlı olarak gelişebilir Tedavide bol miktarda meyve suyu, kaymak ve beyazpeynirden oluşan uygun bir beslenme duzeni korunmalıdır C vitamini damar icine de verilebilir (100200 mg askorbik asit) Gargara seyreltilmiş oksijenli su ya da cok seyreltilmiş potasyum permanganat iceren cozeltiler kullanılarak hazırlanabilir
Dudak Kenarı Catlakları
Dudak kenarı catlaklarının tedavisinde bu oluşumlara yol acan etkenlerin belirlenmesi ve bunların giderilmesi hedeflenir Bu etkenler arasında dudak ısırması, temizlik maddelerine bağlı orselenme, kurumuş dudakların soğuk ve kuru havayla karşılaşması ve genel ateşli hastalıklar sayılabilir Hafif lezyonlar icin vazelin ve benzeri pomatların sık sık surulmesi yeterlidir Daha derin catlaklar icin antibiyotikli pomatlar kullanılmalıdır
Dil Lezyonları
Ağız ici hastalıklarından soz ederken dilde oluşan lezyonlara da değinmek gerekir Genel hastalıklar sırasında dilde bazı değişikliklerin gorulduğu yaygın bicimde bilinen bir gercektir Bağırsak hastalıkları başta olmak uzere bircok hastalık sırasında dil paslıgorulur Ama bazı lezyonlar doğrudan dili ilgilendirir ve yalnızca bu organla sınırlı kalır Orneğin halk arasında kurbağacıkdenen durumda dilin alt yuzunu ağız tabanına bağlayan bağ kısadır ve dilin hareketlerini, ozellikle de yukarı kaldırılmasını onemli olcude engeller Bebek meme ememez ve konuşma cağına geldiğinde dil hareketleri kısıtlı olduğundan sozcukleri tam olarak cıkaramaz
Ağız Hastalıkları
Cocuklarda oldukca sık karşılaşılan ağız hastalıkları genellikle ciddi belirtiler vermese de bazen beslenmeyi cok zorlaştıran sorunlar yaratabilir Temizlik kurallarına uymak, ağız sağlığı konusunda dikkatli ve ozenli olmak bu tur hastalıkların onlenmesinde en etkili yoldur
Pamukcuk
Pamukcuk hastalığının etkeni, bilimsel adı Candida albicans olan ve ağız boşluğunda insana zarar vermeden bulunabilen mikroskobik bir mantar turudur Ceşitli hastalıkların ortaya cıkması, yetersiz beslenme, uzun sure antibiyotik kullanma gibi vucut direncini azaltan etkenler bu mantarı hastalık yapıcı hale getirir Vucut direnci azalınca gelişmek icin uygun bir ortam bulan mantar hızla koloniler oluşturarak coğalır Bu koloniler dil ve yanağın ic yuzeyi gibi ağzın buyuk bir bolumunu kaplayabilir Kızarmış ağız ici mukozası ustunde mercimek buyukluğunde beyaz alanlar pamukcuğun tipik lezyonlarını oluşturur
Lezyonlar ozellikle başlangıc evresinde seyrek ve kucuk olduğundan, gelişen bu mantar kolonileri beslenme sonrasında dil kenarları ve dişetlerinde kalmış sut kesmikleriyle karıştırılabilir Ama pamukcuk odakları temizlenmeye calışılırsa ağız mukozasına sıkıca yapıştıkları ve bulundukları yerlerden ayrılmadıkları gorulur
Pamukcuk lezyonları ağrılı değildir Ağız iciyle sınırlı kalan bir enfeksiyon ağır sorunlara yol acmadan gecebilir Ama bazen mukoza şişliği ve kolonilerin genişlemesi hafif bir ağrıya yol acar Bu ağrı ozellikle bebek meme emerken dil ve yanakların memeye yaslanarak baskı altında kalması sonucu artar Ağrı duyan bebek ağlar ve coğu zaman meme almayı istemez Bu dolaylı etki bebeğin daha az beslenmesine, genel durumunun daha da bozulmasına ve mantarların gelişmesine uygun bir ortam hazırlayarak lezyonların yaygınlaşmasına neden olur Hastalığın giderek ağırlaşan sonuclarını engellemek icin hemen tedaviye gecilmeli ve lezyonların yaygınlaşması engellenmelidir
• Tedavi Pamukcuk tedavisinde doğrudan mantar kolonilerini, yani beyaz alanları kaldırmaya yonelik girişimden kacınılması gerekir Cunku bu tur girişimler mantarı uzaklaştırmaya yaramaz Geride kalan uzeri soyulmuş kırmızı ve ağrılı yuzey mantarın daha kolay gelişebileceği bir ortam oluşturur Sut cocuğunun ağzı mukozayı orselemeyecek bicimde gunde birkac kez ve en iyisi beslenmeden sonra mikrop oldurucu cozeltilerle temizlenmelidir Kullanılabilecek cozeltiler arasında metilen mavisi ve borik asitin gliserindeki yuzde 1'lik cozeltisi sayılabilir Bu tedaviye mantar oldurucu bir ilac da eklenmelidir Bu tip ilaclar gunumuzde pamukcuğa karşı yaygın bicimde kullanılmaktadır Bunlar hap biciminde alınabileceği gibi doğrudan hasta mukoza uzerine de uygulanabilir Pamukcuğun tedavisi oldukca basittir ve gec kalmadan başlatılan tedavi hızla etkisini gosterir Tersi durumlarda lezyonlar genişler; yutak, solunum yolları ve sindirim sistemini de icerebilecek olcude yaygınlaşır
Tedavisi cok kolay olan pamukcuğun ağır ve tehlikeli durumlar yaratmasına fırsat tanımak gercekten cok buyuk bir hatadır
Stomatit
Stomatit, yani ağız ici iltihabı her yaştaki cocukta ortaya cıkabilir ve genellikle kendi başına değil, başka bir hastalığa eşlik eden bir bulgu olarak gorulur Akut enfeksiyon hastalıkları ve uzun suren antibiyotik tedavisinin ardından; bazen de sorunlu diş cıkarmaya, pamukcukta olduğu gibi vucut direncinin zayıflamasına ve vitaminlerin yeterince alınmadığı kotu beslenmeye bağlı olarak ortaya cıkar
• Ağız nezlesi Daha cok bakımsız cocuklarda ya da ağız temizliği yaparken mukozayı orseleyecek olcude aşırıya kacıldığı durumlarda gorulur Ağız mukozası yaygın bicimde iltihaplanmış, kızarmış, şişmiş ve ağrılıdır
Bebeğin vucut sıcaklığında biraz yukselme gorulebilir Belirgin bir genel belirti bulunmasa bile, bebek ağrıyan ağzından oturu huzursuzdur ve yemek yemek istemez Belirtiler ozgul bir tedaviye gerek kalmadan, iki uc gun icinde kaybolabilir Ağzı gargarayla temizlemek hem ağrıyı azaltması, hem de ikincil enfeksiyonları engellemesi bakımından yararlı olabilir
• Ucuklu stomatit Ender gorulen bu tip ağız ici iltihabı topluiğne başı buyukluğunde vezikuller (ici sıvı dolu kesecik) oluşturur Bu vezikuller damak ve yanak mukozasında uzum salkımını andıran kumeler oluşturmaya eğilimlidir Lezyonun cevresindeki mukoza biraz kırmızılaşabilir Dişetleri genellikle bu hastalıktan etkilenmez Lezyon yutak duvarına da ender durumlarda yayılır Hastalığa bağlı olarak vucut ısısı biraz yukselir
• Aftlı stomatit Bulaşıcı bir hastalıktır Aile icinde, yakın ilişkide bulunulan arkadaşlar arasında kolayca yayılır Etken ucuk virusune cok benzeyen bir virustur Başka akut enfeksiyonlara bağlı olarak virusun etkinlik kazanmasına oldukca sık rastlanır Ateş genellikle yuksektir Bazen mukoza dokuntuleri başlamadan once ortaya cıkabilir Genel durum belirgin bicimde bozulmuştur Huzursuz olan bebek ağız icinde artan ağayla birlikte beslenmeye karşı koyar Bazen beyinle ilgili belirtiler de bu hastalık tablosuna eşlik edebilir Tanı acısından ağız mukozasında hafif kabartılı ve bazen kırmızımsı bir alanla cevrelenmiş beyazsarımsı plakların gorulmesi cok onemlidir Hastalık, adının cağrıştırdığı anlamdan farklı olarak, vezikulle değil, epitelin yuzey katmanlarından fibrinli sıvı sızmasıyla kendini belli eder Hastalık genellikle ağız boşluğunun on bolgelerini, dudakları, dili, yanak mukozasını, yumuşak damak ve ender durumlarda bademcikleri etkiler Coğu kez aftlar ağız cevresi derisine de yayılır Aftlı stomatit salya artışına neden olur Ağız mukozasındaki bu ozgul belirtilerin yanı sıra mukoza ve ozellikle dişetlerinde yaygın iltihaplanma da gorulur Bu gelişmeyle birlikte mukoza şişmiş ve yumuşamıştır Dişetleri dişten ayrılabilir ya da şişerek dişlerin serbest kenarlarını ortebilir En ufak dokunmayla bile kanama ortaya cıkabildiğinden dudaklar uzerinde yara kabuklan bulunabilir Bu kabuklanma da gercek iltihaplanma durumunu gizler Ayrıca birleşen aftlı alanlar tanıyı gucleştirebilir Dişeti mukozasının hastalıktan ağır bicimde etkilenmesi difteriyle ayırıcı tanıda onem taşır Cunku ağız difterisi ender durumlarda dişetinden başlayarak gelişir Suciceğine benzer dokuntuler sık sık yumuşak damakta da ortaya cıkarak aftlı stomatite benzer bir hastalık tablosuna yol acar Ayırıcı tanıda onem taşıyan suciceği, ancak derinin dikkatli bir bicimde incelenmesiyle dışta tutulabilir İkincil enfeksiyonların ortaya cıkması ise ulserlerin oluşmasına neden olur
Aftlı stomatiti olan bebeğin beslenmesi buyuk olcude zorlaştığından, bu sorunun oncelikle cozulmesi gerekir Bebeğe kolay ciğnenen ya da ciğnemeye gerek bırakmayan ılık muhallebi ya da benzeri sutlu tatlılar verilmelidir Bu yiyecekler yuksek besleyici ozellikleriyle bebeğin yeterli miktarda kalori almasını sağlar
Ağız ici iltihabının genellikle altı ya da yedinci gunlere denk duşen iyileşme doneminde bebekler artık biskuvi gibi katı besinleri de alabilecek duruma gelirler Antiseptik ya da Lugol cozeltileriyle tedavi bircok hekimin uyguladığı bir yontemdir Ama kendiliğinden gecen aftlı stomatitin bu tedaviyle daha hızlı bir bicimde iyileştiği soylenemez Tedavinin gargaralar ve papatya cayıyla sınırlı tutulması daha doğrudur Bebek cok kucukse, ucuna iğne takılmamış bir plastik enjektore bu sıvılar cekilerek ağız ici temizliği yapılabilir Onceden belirtildiği gibi aftlı stomatit bulaşıcı bir hastalıktır Bu nedenle hastanın başka cocuklarla teması engellenmeli, genel temizlik kurallarına aşırı ozen gosterilmeli, bebeğin camaşırları kaynatılarak mikroplardan arındırılmalıdır
Hafif antiseptik olarak, yutulduğunda bile sorun yaratmayacak Olcude seyreltilmiş oksijenli su kullanılabilir Bu su lastik bir boruyla ağız icine puskurtulebilir Boru her kullanımdan once mutlaka mikroplardan arındırılmalıdır
• Ulserli stomatit Stomatitin bu tipi coğu zaman curuk dişte ya da dişleri saran dişetinde başlar Bu bolgede dişeti şişmiş ve grimsi bir renk almıştır Daha sonra uzeri sarımsı gri bir katmanla ortulu derin ulserler ortaya cıkar Diş once yuvası icinde sallanmaya başlar ve sonra da duşer Ulser oluşumu yakın bolgelere, dil ve yanak mukozasına yayılma eğilimi gosterir Oluşan yaygın doku olumune bağlı olarak nefes kotu kokar Cok ağrılı olan bu lezyonlar bebeğin beslenmesini son derece gucleştirir Bolgesel lenf bezleri şişmiştir Ateş yukselirse hastanın genel durumu da bozulur Diş curumesine yol acan mikroplar cevre dokulara gecmeden dişle sınırlı kalabilir Ama bazı koşullar curuk etkenlerini yaygınlaştırarak ulserli stomatite yol acar Gercekten uzun sure kotu ya da yanlış beslenme bu hastalığın ortaya cıkmasında belirleyici bir rol oynamaktadır Yapılan araştırmalar C ve A vitaminlerinin eksikliği sonucu ulserli stomatitin daha kolay geliştiğini ortaya koymuştur Belirleyici obur etkenler arasında kızamık gibi ağır seyreden enfeksiyon hastalıkları sayılabilir
Ayırıcı tanıda cıva zehirlenmesine bağlı stomatit ve iskorbut hastalığı onem taşır Basit dişeti iltihaplarıyla sınırlı kalacak diş curukleri bu gibi durumlarda ağız mukozasında ulserli lezyonlara neden olabilir Doku olumu losemiye (kan kanseri) ya da agranulositoz (kanda alyuvarların buyuk bir bolumunu oluşturan granulositlerin bulunmaması, dolayısıyla kişinin enfeksiyonlara karşı savunmasız kalması) gibi hastalıklara bağlı olarak gelişebilir Tedavide bol miktarda meyve suyu, kaymak ve beyazpeynirden oluşan uygun bir beslenme duzeni korunmalıdır C vitamini damar icine de verilebilir (100200 mg askorbik asit) Gargara seyreltilmiş oksijenli su ya da cok seyreltilmiş potasyum permanganat iceren cozeltiler kullanılarak hazırlanabilir
Dudak Kenarı Catlakları
Dudak kenarı catlaklarının tedavisinde bu oluşumlara yol acan etkenlerin belirlenmesi ve bunların giderilmesi hedeflenir Bu etkenler arasında dudak ısırması, temizlik maddelerine bağlı orselenme, kurumuş dudakların soğuk ve kuru havayla karşılaşması ve genel ateşli hastalıklar sayılabilir Hafif lezyonlar icin vazelin ve benzeri pomatların sık sık surulmesi yeterlidir Daha derin catlaklar icin antibiyotikli pomatlar kullanılmalıdır
Dil Lezyonları
Ağız ici hastalıklarından soz ederken dilde oluşan lezyonlara da değinmek gerekir Genel hastalıklar sırasında dilde bazı değişikliklerin gorulduğu yaygın bicimde bilinen bir gercektir Bağırsak hastalıkları başta olmak uzere bircok hastalık sırasında dil paslıgorulur Ama bazı lezyonlar doğrudan dili ilgilendirir ve yalnızca bu organla sınırlı kalır Orneğin halk arasında kurbağacıkdenen durumda dilin alt yuzunu ağız tabanına bağlayan bağ kısadır ve dilin hareketlerini, ozellikle de yukarı kaldırılmasını onemli olcude engeller Bebek meme ememez ve konuşma cağına geldiğinde dil hareketleri kısıtlı olduğundan sozcukleri tam olarak cıkaramaz