Aile danışmanlığı, 50 yıl kadar önce önemi ortaya çıkan fakat son yıllarda önemi çok daha iyi anlaşılan bir hizmet alanıdır. Geleneksel aile yapılarının bozulması ve çok değişik aile yapılarının doğuşu aile ve evlilik danışmanlığı hizmet alanının gelişimine neden olmuştur.
Aile danışmanlığının gerekli olduğu temel alanlar aşağıda özetlendi.
Eşlerin her ikisinin de mesleğinin olması ve çalışması: Günümüzdeki ekonomik sorunlar her iki eşin çalışmasını gerektirmektedir. Ancak bu durum bazen sorunlara neden olabilmektedir. Eşlerin her ikisinin de çalışması nedeniyle genellikle ev işlerinin paylaşılması, çocuk bakımı ve evin geçimi ile ilgili sorunlar ve çatışmalar ortaya çıkar. Sorunların çözümünde aile danışmanları eşlere doğru yöntemleri göstermede yardımcı olur ve evliliklerin sorunsuz devam etmesi yönünde gerekli motivasyonu sağlar.
Evlilikte bozulma: Eşler ciddi anlaşmazlıklara düşmelerine karşın bunları çözebilmek için gerekli olan sorun çözme ve iletişim becerilerine sahip olmayabilirler. Bu süreçte aile danışmanlığı hizmetini almak eşlere evlilik sorunlarını çözmede etkili bir şekilde yardımcı olur ve onlara destek sağlar.
Tek ebeveynli aileler: Tek ebeveynli ailelerde ekonomik sorunlar yaşanabilir. Yalnız kalan ebeveyn (anne veya baba) ekonomik nedenler ve sorunlarla tek başına mücadele etmedeki zorluklar nedenleriyle aşırı stres altına girebilir. Ebeveynin duygusal krizleri çocuklara da yansımaktadır. Diğer taraftan çocuğun bakımı, vesayeti onun diğer ebeveyni tarafından ziyaret hakkı ile ilgili konular da ek sorunlara yol açabilir. Ortaya çıkan kaotik yaşam biçiminin yarattığı tüm sorunlar aile danışmanları tarafından tek tek ele alınarak o ailenin dinamiklerine göre farkındalık yaratılır.
İlaç ve alkol bağımlılığı: Ailenin bir üyesi ilaç veya alkol bağımlısı olduğunda ailenin diğer üyeleri bundan çok büyük oranda etkilenir. Alkol veya ilaç bağımlılığı sorunları ile ilgili olarak bağımlı eş ve diğer aile üyelerinin psikologlardan ve aile danışmanlarından destek alması gerekir.
Okul ile ilgili sorunlar: Çok sık yaşanan bu sorun ile mücadele etmede aile danışmanından yardım alınmalıdır. Çocuğun sorunları ailesinden kaynaklanıyorsa çocuk ile bireysel dayanışma yapmak pek etkili olmayabilir. Anne, baba, kardeşler ve öğretmenleri danışma sürecine dahil etmek gerekebilir. Aile danışmanı okul ile ailenin eşgüdümünün sağlanması için çalışma yapar.
Çocuğun davranışsal sorunları: Çocuğun davranışlarının disipline edilmesi konusunda aile danışmanları ebeveynlere destek olabilir. Çocukların disiplin sorunları anne ile baba arasında anlaşmazlıklara veya mevcut sorunların derinleşmesine yol açabilir. Bu anlaşmazlıklar çözülemez bir noktaya geldiğinde ve aile içi çatışma artış olduğunda aile danışmanından destek alınmalıdır. Aile danışmanlığı sorunların devam etmesinde rolleri olanları belirlemede en etkili yöntemdir. Sorunun teşhisi konduğu zaman aile danışmanlığı çocuğun ve diğer aile üyelerinin bozuk etkileşim ilişkilerini düzeltmede yardımcı olabilir.
Ergen depresyonu: Anne ve babalar genellikle ergenlik çağındaki çocuklarından her konuda mükemmel olmalarını beklerler. Ergen bu beklentiyi yerine getiremediği zaman depresyon girme eğilimi gösterir. Aile danışmanlığı ile sorun aşılmaya çalışılmalıdır.
Yaşlı anne ve babaya bakmak: Eşlerden birisi yaşlı anne ve babanın bakımını üstlenmek ve onlara destek olmak konularında kendini sorumlu hisseder. Bu durum aile içinde tartışma ve huzursuzluk yaratabilir. Bu durumda aile danışmanına başvurmak akılcı olabilir.
Aile danışmanlığının gerekli olduğu temel alanlar aşağıda özetlendi.
Eşlerin her ikisinin de mesleğinin olması ve çalışması: Günümüzdeki ekonomik sorunlar her iki eşin çalışmasını gerektirmektedir. Ancak bu durum bazen sorunlara neden olabilmektedir. Eşlerin her ikisinin de çalışması nedeniyle genellikle ev işlerinin paylaşılması, çocuk bakımı ve evin geçimi ile ilgili sorunlar ve çatışmalar ortaya çıkar. Sorunların çözümünde aile danışmanları eşlere doğru yöntemleri göstermede yardımcı olur ve evliliklerin sorunsuz devam etmesi yönünde gerekli motivasyonu sağlar.
Evlilikte bozulma: Eşler ciddi anlaşmazlıklara düşmelerine karşın bunları çözebilmek için gerekli olan sorun çözme ve iletişim becerilerine sahip olmayabilirler. Bu süreçte aile danışmanlığı hizmetini almak eşlere evlilik sorunlarını çözmede etkili bir şekilde yardımcı olur ve onlara destek sağlar.
Tek ebeveynli aileler: Tek ebeveynli ailelerde ekonomik sorunlar yaşanabilir. Yalnız kalan ebeveyn (anne veya baba) ekonomik nedenler ve sorunlarla tek başına mücadele etmedeki zorluklar nedenleriyle aşırı stres altına girebilir. Ebeveynin duygusal krizleri çocuklara da yansımaktadır. Diğer taraftan çocuğun bakımı, vesayeti onun diğer ebeveyni tarafından ziyaret hakkı ile ilgili konular da ek sorunlara yol açabilir. Ortaya çıkan kaotik yaşam biçiminin yarattığı tüm sorunlar aile danışmanları tarafından tek tek ele alınarak o ailenin dinamiklerine göre farkındalık yaratılır.
İlaç ve alkol bağımlılığı: Ailenin bir üyesi ilaç veya alkol bağımlısı olduğunda ailenin diğer üyeleri bundan çok büyük oranda etkilenir. Alkol veya ilaç bağımlılığı sorunları ile ilgili olarak bağımlı eş ve diğer aile üyelerinin psikologlardan ve aile danışmanlarından destek alması gerekir.
Okul ile ilgili sorunlar: Çok sık yaşanan bu sorun ile mücadele etmede aile danışmanından yardım alınmalıdır. Çocuğun sorunları ailesinden kaynaklanıyorsa çocuk ile bireysel dayanışma yapmak pek etkili olmayabilir. Anne, baba, kardeşler ve öğretmenleri danışma sürecine dahil etmek gerekebilir. Aile danışmanı okul ile ailenin eşgüdümünün sağlanması için çalışma yapar.
Çocuğun davranışsal sorunları: Çocuğun davranışlarının disipline edilmesi konusunda aile danışmanları ebeveynlere destek olabilir. Çocukların disiplin sorunları anne ile baba arasında anlaşmazlıklara veya mevcut sorunların derinleşmesine yol açabilir. Bu anlaşmazlıklar çözülemez bir noktaya geldiğinde ve aile içi çatışma artış olduğunda aile danışmanından destek alınmalıdır. Aile danışmanlığı sorunların devam etmesinde rolleri olanları belirlemede en etkili yöntemdir. Sorunun teşhisi konduğu zaman aile danışmanlığı çocuğun ve diğer aile üyelerinin bozuk etkileşim ilişkilerini düzeltmede yardımcı olabilir.
Ergen depresyonu: Anne ve babalar genellikle ergenlik çağındaki çocuklarından her konuda mükemmel olmalarını beklerler. Ergen bu beklentiyi yerine getiremediği zaman depresyon girme eğilimi gösterir. Aile danışmanlığı ile sorun aşılmaya çalışılmalıdır.
Yaşlı anne ve babaya bakmak: Eşlerden birisi yaşlı anne ve babanın bakımını üstlenmek ve onlara destek olmak konularında kendini sorumlu hisseder. Bu durum aile içinde tartışma ve huzursuzluk yaratabilir. Bu durumda aile danışmanına başvurmak akılcı olabilir.