Araştırmalar akne tedavilerinde değişikliğe neden olacak üzere görünüyor.
Akne gençler ve yetişkinler arasında yüzde 85'ten fazlasını etkileyen, en sık görülen kronik deri illetlerinden biridir.
Sivilcenin nasıl oluştuğu ile ilgili birtakım tartışmalar vardır. Ancak ortak olan görüş tek etkene bağlı olmayan bir sorun olduğu gerçeğidir. Akne oluşumunda en çok suçlanan mekanizmalar;
- Yağ bezlerinden haddinden fazla yağ ( sebum) üretimi
- Kıl kökünde iltihabi reaksiyon
- Kıl kanalında ölçüsüz hücresel üretim
- Kıl muhitinde yaşayan Propionobakterium aknes isimli bakterinin anormal ölçüde üremesi üzere mekanizmalar muteber idi.
Yıllarca akne tedavi yaklaşımımızı aknenin iltihaplı olup olmadığına nazaran belirliyorduk. Siyah ve beyaz noktacıklar ( açık ve gizli komedon olarak isimlendirilir) iltihapsız sivilce, kızartılı, deriden kabarık ve irinli olanlar ise iltihaplı sivilce olarak kabul ediliyordu. Gelgelelim yakın geçmişte yapılan araştırmalar aknenin her formunun iltihabi özellikler taşıdığını gösterdi. Çıplak gözle göremediğimiz iltihabi yapıların mikroskopla incelendiğinde kıl kökü ve kıl etrafında bağışıklık hücrelerinin istilası gözleniyor.
Bağışıklık sistemi üzerine yapılan çalışmalarda doğal bağışıklık sisteminin (derimize saldıran patojen mikroorganizmaları tanıyıp birinci cevabı veren ve birinci bağışıklık sinyalini tetikleyen sistem) P. acnese bakterisine karşı düzgün çalışmadığı ve bir bağışıklık sorunu oluştuğu gösterildi. Bağışıklık sisteminin bu işlevi yöneten elemanlarını ( inflamazom ve tool like reseptor olarak isimlendirilir) baskılayan tedavi rejimleri akne oluşum sürecini engelledikleri için tesirli oluyorlar.
Yağ bezleri gereğinden çokça sebum üretiyor lakin nasıl?
Yağ bezlerinin bu meseledeki rolü nedir üzere bir soru akla gelebilir. Aslında akne oluşum mekanizmasının tam ortasındadır. P.acnes olarak isimlendirilen akne bakterileri derinin özgün yağı olan sebumun iştah açıcılığına dayanamaz ve sebumu yağ asitlerine kesimler. Yağ asitleri -kendisi de yağ yapısında olmasına rağmen- deride iltihabi süreci başlatır.
Evet, akne oluşumunda tüm mekanizma bu kadar yalın mi? Natürel ki hayır. Yapılan son çalışmalarda sebumu üreten yağ bezi hücreleri yalnızca yağ üretmekle kalmıyor bilakis bağışıklık sisteminin bir öncü kuvveti üzere de çalışıyor. Eksilen ve deride tahrişe neden olan yağ asitlerinin uyarısı ile daha ziyade sebum üretiyor. Sebase bezlerden salgılanan sebum bir inflamazomu ön plana çıkartıyor ve bu öncül bağışıklık ajan iltihabi reaksiyonu tetikliyorve arttırıyor. Yani deriyi bakteriye karşı korumak hedefli üretilen inflamazom formundaki sebum yağı asıl vazifesini yapamıyor ve düzgün maksatla üretilmesine karşın aknede makûs bir sonuca neden oluyor. Bu kısır döngü kırılamazsa akne sorunu hafiften şiddetliye artarak devam ediyor.
Bu araştırma ile elde edilen doneler çok kıymetli. Öncelikle akne oluşumunda sebase bezlerin rolünü açıkça ortaya koyuyor. Bunun yanında asıl heyecan verici özellik ise sebase bezlerin bağışıklık sistemi işleviyle aktivasyonunun akne oluşum mekanizmasındaki rolünün anlaşılmasıdır. Bu gelecekte akne tedavisinde ve aknenin önlenmesinde yeni formüller geliştirmemize yardımcı olacaktır.
Yani derinin gereğince temizlenmesi yani ne az ne de çok gereğince temzlenmesi, kollayıcı sebumun muayyen nispette deride bırakılması, derideki akneye neden olan bakteri sayısının sistemli yıkamayla azaltılması- maatteessüf bitmiyor, derinin daima doğal konakçısı- sivilce tedavisinin 1. basamak tedavisidir. Buna ek olarak deride iltihabi süreci baskılayıcı anti-enflamatuar tedaviler ana tedavi eserleri olarak öne çıkacaktır.
Akne gençler ve yetişkinler arasında yüzde 85'ten fazlasını etkileyen, en sık görülen kronik deri illetlerinden biridir.
Sivilcenin nasıl oluştuğu ile ilgili birtakım tartışmalar vardır. Ancak ortak olan görüş tek etkene bağlı olmayan bir sorun olduğu gerçeğidir. Akne oluşumunda en çok suçlanan mekanizmalar;
- Yağ bezlerinden haddinden fazla yağ ( sebum) üretimi
- Kıl kökünde iltihabi reaksiyon
- Kıl kanalında ölçüsüz hücresel üretim
- Kıl muhitinde yaşayan Propionobakterium aknes isimli bakterinin anormal ölçüde üremesi üzere mekanizmalar muteber idi.
Yıllarca akne tedavi yaklaşımımızı aknenin iltihaplı olup olmadığına nazaran belirliyorduk. Siyah ve beyaz noktacıklar ( açık ve gizli komedon olarak isimlendirilir) iltihapsız sivilce, kızartılı, deriden kabarık ve irinli olanlar ise iltihaplı sivilce olarak kabul ediliyordu. Gelgelelim yakın geçmişte yapılan araştırmalar aknenin her formunun iltihabi özellikler taşıdığını gösterdi. Çıplak gözle göremediğimiz iltihabi yapıların mikroskopla incelendiğinde kıl kökü ve kıl etrafında bağışıklık hücrelerinin istilası gözleniyor.
Bağışıklık sistemi üzerine yapılan çalışmalarda doğal bağışıklık sisteminin (derimize saldıran patojen mikroorganizmaları tanıyıp birinci cevabı veren ve birinci bağışıklık sinyalini tetikleyen sistem) P. acnese bakterisine karşı düzgün çalışmadığı ve bir bağışıklık sorunu oluştuğu gösterildi. Bağışıklık sisteminin bu işlevi yöneten elemanlarını ( inflamazom ve tool like reseptor olarak isimlendirilir) baskılayan tedavi rejimleri akne oluşum sürecini engelledikleri için tesirli oluyorlar.
Yağ bezleri gereğinden çokça sebum üretiyor lakin nasıl?
Yağ bezlerinin bu meseledeki rolü nedir üzere bir soru akla gelebilir. Aslında akne oluşum mekanizmasının tam ortasındadır. P.acnes olarak isimlendirilen akne bakterileri derinin özgün yağı olan sebumun iştah açıcılığına dayanamaz ve sebumu yağ asitlerine kesimler. Yağ asitleri -kendisi de yağ yapısında olmasına rağmen- deride iltihabi süreci başlatır.
Evet, akne oluşumunda tüm mekanizma bu kadar yalın mi? Natürel ki hayır. Yapılan son çalışmalarda sebumu üreten yağ bezi hücreleri yalnızca yağ üretmekle kalmıyor bilakis bağışıklık sisteminin bir öncü kuvveti üzere de çalışıyor. Eksilen ve deride tahrişe neden olan yağ asitlerinin uyarısı ile daha ziyade sebum üretiyor. Sebase bezlerden salgılanan sebum bir inflamazomu ön plana çıkartıyor ve bu öncül bağışıklık ajan iltihabi reaksiyonu tetikliyorve arttırıyor. Yani deriyi bakteriye karşı korumak hedefli üretilen inflamazom formundaki sebum yağı asıl vazifesini yapamıyor ve düzgün maksatla üretilmesine karşın aknede makûs bir sonuca neden oluyor. Bu kısır döngü kırılamazsa akne sorunu hafiften şiddetliye artarak devam ediyor.
Bu araştırma ile elde edilen doneler çok kıymetli. Öncelikle akne oluşumunda sebase bezlerin rolünü açıkça ortaya koyuyor. Bunun yanında asıl heyecan verici özellik ise sebase bezlerin bağışıklık sistemi işleviyle aktivasyonunun akne oluşum mekanizmasındaki rolünün anlaşılmasıdır. Bu gelecekte akne tedavisinde ve aknenin önlenmesinde yeni formüller geliştirmemize yardımcı olacaktır.
Yani derinin gereğince temizlenmesi yani ne az ne de çok gereğince temzlenmesi, kollayıcı sebumun muayyen nispette deride bırakılması, derideki akneye neden olan bakteri sayısının sistemli yıkamayla azaltılması- maatteessüf bitmiyor, derinin daima doğal konakçısı- sivilce tedavisinin 1. basamak tedavisidir. Buna ek olarak deride iltihabi süreci baskılayıcı anti-enflamatuar tedaviler ana tedavi eserleri olarak öne çıkacaktır.
