Akne; yüz, boyun, göğüs, saçlı deri, üst sırt ve üst kollar dahil olmak üzere bedenin hormonal olarak hassas yağ bezlerine sahip bölgelerini etkileyebilmektedir. Yani yalnızca yüz de görülmeyebilir.
Akne, açık ve kapalı komedonlar, papül, püstül dediğimiz lezyonlar dışında tahminen de biz dermatoloji tabiplerinin sevmediği nodül, apse, kist, post-enflamatuvar hiperpigmentasyon, ekskoriyasyon izleri ve skar da yapabilir.
Akne şikayetimin şiddetini nasıl anlarım?
-Bireyin var olan akne sorununu psikososyal istikametten algı şiddeti ile
-Uzman tabip gözüyle;
Aknenin bulunduğu bölgedeki lezyonların sayısı yahut baskın olan lezyonlar üzerinden
Akne skarının(izleri) derecesi
İle anlaşılabilir.
Daima akne şikayetim oluyor ve tedavim karşılık vermiyor diyenler?
Akneli hastaların birçoklarında eşlik eden hormonal bir hastalık yoktur. Lakin, bir kadro bulguları olan hastalarda var olan bozuklukların teşhis edilmesi yanlışsız tedavi ve tedavi cevabı açısından hayli kıymetlidir. Akneli hastalarda, aknenin hormonal bozuklukla bağını gösteren bulgular nelerdir?
- Ani başlangıçlı akne (özellikle daha evvel akne hikayesi olmaması)
- Geç başlangıçlı akne (3. dekattan sonra)
- Tedaviye cevapsız olması
- Hirşutizm (yani bayanlarda çene, faul, bıyık, üst kol, üst bacak, göbek ve kuyruk sokumu bölgelerinde kalın, koyu kılların varlığı)
- Sistemsiz adet döngüsü
- Akne lezyonlarının yüzün alt kısımlarında, çene hizasında ağırlaşması
- Ergenlik devri öncesi çocuklarda ergenlik bulguları ile birlikte akne varlığı
-Obesite
Üstte belirtilen durumlarda kesinlikle metabolik ve hormonal açıdan kıymetlendirilmesi önerilmektedir.
AKNELİ BİREYLERDE BESLENME NASIL OLMALI?
Dermatoloji muayenelerimizde en sık karşılaştığımız sorun akne aslında. Birden fazla hasta yahut ebeveynin sorduğu şeyi konuşalım : Diyet nasıl olmalı?
Endüstrileşme, göçler, hayat biçimi değişiklikleriyle birlikte biz insanoğlu üzere beslenme alışkanlıklarımızda değişti. Endüstrileşmemiş, kırsal kesimde akne görülme sıklığının çağdaş hayata geçiş ile birlikte arttığı hepimizin bildiği bir gerçek.
Haydi bu artışın ayrıntılarını inceleyelim:
Endüstrileşme ile birlikte işlenmiş besinler, katkı hususları ve karbonhidrat içeriği artan beslenme biçiminin yerleşmesi sonrasında iştah artışı, obezite, diyabet ve öteki metabolik sorunlar giderek artmıştır.
Akne, klasik olarak ergenlik periyoduyla başlar. Ergenlik devri ile artan hormon seviyeleri yağ bezlerini büyütür ve işlevini arttırır.
Misal formda yüksek glisemik indeksli besinlerin tüketimi ile birlikte ergenlik periyodundaki hormon artışına benzeri halde kimi hormonların artışı ve sonucunda da değişik metobolik sonuçları olmaktadır. Bunlardan biri de akne tablosu.
Pekala akne şikayeti olan bireylerin uzak durması gereken besinler neler?
Şeker ve glukoz şurubu içeren besinler
Unlu besinler (ekmek, makarna, vs.)
Patates Havuç Pirinç Mısır gevreği
Şeker içeriği yüksek olan meyveler (karpuz, üzüm, muz)
İşlenmiş besinler
Güç içecekleri
Protein tozları
Süt ve süt eserleri Süt (yağ ölçüsünden bağımsız)
Sanayi tipi maya ile yapılan peynir, yoğurt, kefir
Dondurma
Peynir altı suyu
AKNELİ HASTALARDA DERİ BAKIMI NASIL OLMALI?
Akneli hastalarda tedavi karşılığı; yanlışsız tedavi seçimi, hasta eğitimi ve bireye uygun deri bakımından geçer . Hangi kozmetik eseri kullanmalı hangisini kullanmamalıyım? Bu sorunun cevabı, hem tedavi ahengini ve hem de tedavi sonuçları açısından çok kıymetli.
Derinin uygun formda temizlenmesi,
Derinin nemlendirilmesi
Güneş hami kullanılması ve
Uygun makyaj eserlerinin seçilmesi
Derinin uygun formda temizlenmesi;
Deri temizlenmesindeki gaye; deriyi kurutmadan ve tahriş etmeden deri yüzeyindeki ter, kir, sebum denen yağ, mikroorganizmalar ve meyyit deri katmanını uzaklaştırmaktır.
Piyasada bu emelle bulunan eserler;
Kalıp temizleyiciler ( gerçek sabunlar ve sindet barlar)
Likit temizleyiciler
Antiseptikler
Alfa-hidroksi asit içeren temizleyiciler (glikolik asit, laktik asit ve mandelik asit)
Benzoil peroksit içeren temizleyiciler
Beta-hidroksi asit içeren temizleyiciler( salisilik asit)
- Sindet bar sabunlar ve yağ içermeyen likit temizleyiciler Akne hastalarında ülkü temizleyicilerdir.
- Temizleme sıklığı ülkü olarak günde iki sefer, ovalama ve fırçalama üzere agresif temizleme olmadan yapılmalıdır.
Ek olarak; bu küme dışında temizleyici gayeli ;
-Tonik ve sıkılaştırıcılar
- Paklık maskeleri
- Peeling tesirli temizleyiciler bulunmaktadır.
Pekala deri paklığı sırasında sivilcelerimizi sıkalım mı?
Hayır, dokunmayalım.
Açık/ kapalı komedon / püstül yani; siyah/beyaz noktalar/sarımsı irinli kabarıklıklar için kullandığınız temizleyici yahut ilaçlar, çoğunlukla kâfi olacaktır. Yetmediği takdirde, hekiminiz gerçek vakitte müdahalesini yapacaktır.
Kist, yani deri altında ele gelen kitleler formunda ise sistemik tedavi yahut ek şikayetler sorgularak size uygun ferdî tedavi doktorunuz tarafından başlanacaktır.
Akneli Bireylerde Nemlendirici, Güneş Hami Seçimi ve Makyaj Nasıl Olmalıdır?
- Akne tedavisinde kullanılan krem ve hap üzere tedaviler, deride kuruluk, soyulma ve yanma üzere yan tesirlere sebep olduğu için bu yan tesirleri azaltmak ve hastanın tedaviye ahengini arttırmak için nemlendirici kesinlikle kullanılmalıdır.
-İdeal bir nemlendirici; gözenekleri tıkayıcı yoğunlukta, tahriş ve alerjik özellikte olmamalıdır.
- Pekala hangi eseri seçelim? Sıvı bazlı ve yağsız bir eser, günde bir yahut gereksinime nazaran daha fazla sıklıkta sürülebilir.
-Hangi Güneş hami?-Fiziksel güneş koruyucular ağır kıvamlı eserler olması nedeniyle kimyasal gözetici eserler tercih edilmelidir.
Pekala makyaj???Akne lezyonları hastalar üzerinde özgüven kaybına sebep olduğu için, yağsız mat bir fondöten ve hafif bir pudra ile kozmetik kamuflaj çok kaçmamak kaydıyla neden olmasın.
AKNE VE HORMONAL TEDAVİ
Hormon tedavisini hangi hastalarımızda planlıyoruz?
- Adet düzensizliği yahut aknenin adet öncesi devir alevlenmesi
- 30lu yaşlardan sonra başlangıç gösteren akne
- Polikistik over sendromu varlığı
-Çene başta olmak üzere yüzün alt kısımlarında ağırlaşan akne varlığı
- Ani başlangıç gösteren yaygın ve şiddetli akne varlığı
- Öbür klasik tedavilere cevap alınamayan akneli bayan hastalar
***Erkeklerde ise hormonal tedavi katiyetle kullanılmaz
SİSTEMİK İSOTRETİNOİN
‘’Aknem var tabibim hap başlıyor. Eyvah?!!!!’’
Bu dertleri taşıyan hastalarımız yahut ebeveyn çok olmuştur. Pekala korkmalı mıyız? Gelin birlikte bu ilaç kullanımı sırasında yahut başlarken sıkça sorulan soruları konuşalım.
SORU-1: Nasıl bir ilaç?
Sistemik izotretinoin aknenin tüm düzeneklere tesir edebilen tek tedavidir.
Bir hormon ilacı değildir.
Yağlı yiyeceklerle birlikte alındığında daha düzgün emilir.
İzotretinoin tedavisi kullanılırken öteki akne ilaçları (hap ve kremler) kesilmelidir.
İlaç kullanımı sırasında hamile kalınmamalı ve kan bağışında bulunulmamalıdır.
SORU-2: Daha evvel muayene olduğum bir tabip öbür bir tedavi planladı fakat siz?
Bu cümleler çok tanıdık değil mi? Lakin kimi durumlarda bu ilaçların kullanımını öne çekmek gerekebilir. Bu yalnızca yüzünüzde akne skarı kalmasını istemediğimiz için aslında. Bilhassa; Aile kıssası, erken başlangıç, çok yağlanma, gövde yerleşimli akne, skar varlığı, süreğen ve geç başlangıçlı akne üzere durumlar varlığında izotretinoin kararı daha erken verilebilir.
SORU-3: Bu ilaçları ne kadar müddet kullanacağım?
Bireyin akne şiddetine, tedaviye verdiği karşılığa nazaran müddet değişkenlik gösterir. Bu hususta doktorunuzla görüşmeniz daha sağlıklı olacaktır.
AKNE ROZASEA
Halk ortasında ‘’gül’’ hastalığı olarak da bilinir. Bilhassa yüz bölgesini etkileyen ve tekrarlayan ataklarla seyreden kronik bir deri hastalığıdır. Sıklıkla yanaklarda kızarıklık, kaşıntı, damarsal çizgiler, kızarıklık atakları, iltihaplı sivilcelenme ile seyreder. En çok yanaklar etkilenir. Nadiren; burun, göz ve çene tutulumları da vardır. Bilhassa burun tutulumuna bağlı burunda büyüme, göz tutulumuna bağlı teşhis konulamayan göz ile ilgili şikayetler hayat kalitesini olumsuz tesirler.
Birtakım hastalarda demodex ismi verilen parazit ile birlikte olabilir.
Bayan cinsiyette ve açık ciltli bireylerde daha sık gözlenir. Lakin, erkek cinsiyette daha şiddetlidir.
**Tetikleyici nedenlerden kaçınılması hem tedavi karşılığı arttırır hem de tekrarlayan atakları azaltır.
Esas Tetikleyiciler
Ultraviyole yani güneş maruziyeti
Birtakım mikroorganizmalar
Alkol, sıcak besinler, baharat, çikolata ve acı yiyecekler
Sıcak
Gerilim
Tedavi planı: hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak düzenlenir. Bilhassa sıcak kahve ve çay, alkol, baharat, acı biber, domates, çikolata ve turunçgiller tetikleyici besinlerden kaçınmak bilhassa tekrar etmesini azaltır.
Akne, açık ve kapalı komedonlar, papül, püstül dediğimiz lezyonlar dışında tahminen de biz dermatoloji tabiplerinin sevmediği nodül, apse, kist, post-enflamatuvar hiperpigmentasyon, ekskoriyasyon izleri ve skar da yapabilir.
Akne şikayetimin şiddetini nasıl anlarım?
-Bireyin var olan akne sorununu psikososyal istikametten algı şiddeti ile
-Uzman tabip gözüyle;
Aknenin bulunduğu bölgedeki lezyonların sayısı yahut baskın olan lezyonlar üzerinden
Akne skarının(izleri) derecesi
İle anlaşılabilir.
Daima akne şikayetim oluyor ve tedavim karşılık vermiyor diyenler?
Akneli hastaların birçoklarında eşlik eden hormonal bir hastalık yoktur. Lakin, bir kadro bulguları olan hastalarda var olan bozuklukların teşhis edilmesi yanlışsız tedavi ve tedavi cevabı açısından hayli kıymetlidir. Akneli hastalarda, aknenin hormonal bozuklukla bağını gösteren bulgular nelerdir?
- Ani başlangıçlı akne (özellikle daha evvel akne hikayesi olmaması)
- Geç başlangıçlı akne (3. dekattan sonra)
- Tedaviye cevapsız olması
- Hirşutizm (yani bayanlarda çene, faul, bıyık, üst kol, üst bacak, göbek ve kuyruk sokumu bölgelerinde kalın, koyu kılların varlığı)
- Sistemsiz adet döngüsü
- Akne lezyonlarının yüzün alt kısımlarında, çene hizasında ağırlaşması
- Ergenlik devri öncesi çocuklarda ergenlik bulguları ile birlikte akne varlığı
-Obesite
Üstte belirtilen durumlarda kesinlikle metabolik ve hormonal açıdan kıymetlendirilmesi önerilmektedir.
AKNELİ BİREYLERDE BESLENME NASIL OLMALI?
Dermatoloji muayenelerimizde en sık karşılaştığımız sorun akne aslında. Birden fazla hasta yahut ebeveynin sorduğu şeyi konuşalım : Diyet nasıl olmalı?
Endüstrileşme, göçler, hayat biçimi değişiklikleriyle birlikte biz insanoğlu üzere beslenme alışkanlıklarımızda değişti. Endüstrileşmemiş, kırsal kesimde akne görülme sıklığının çağdaş hayata geçiş ile birlikte arttığı hepimizin bildiği bir gerçek.
Haydi bu artışın ayrıntılarını inceleyelim:
Endüstrileşme ile birlikte işlenmiş besinler, katkı hususları ve karbonhidrat içeriği artan beslenme biçiminin yerleşmesi sonrasında iştah artışı, obezite, diyabet ve öteki metabolik sorunlar giderek artmıştır.
Akne, klasik olarak ergenlik periyoduyla başlar. Ergenlik devri ile artan hormon seviyeleri yağ bezlerini büyütür ve işlevini arttırır.
Misal formda yüksek glisemik indeksli besinlerin tüketimi ile birlikte ergenlik periyodundaki hormon artışına benzeri halde kimi hormonların artışı ve sonucunda da değişik metobolik sonuçları olmaktadır. Bunlardan biri de akne tablosu.
Pekala akne şikayeti olan bireylerin uzak durması gereken besinler neler?
Şeker ve glukoz şurubu içeren besinler
Unlu besinler (ekmek, makarna, vs.)
Patates Havuç Pirinç Mısır gevreği
Şeker içeriği yüksek olan meyveler (karpuz, üzüm, muz)
İşlenmiş besinler
Güç içecekleri
Protein tozları
Süt ve süt eserleri Süt (yağ ölçüsünden bağımsız)
Sanayi tipi maya ile yapılan peynir, yoğurt, kefir
Dondurma
Peynir altı suyu
AKNELİ HASTALARDA DERİ BAKIMI NASIL OLMALI?
Akneli hastalarda tedavi karşılığı; yanlışsız tedavi seçimi, hasta eğitimi ve bireye uygun deri bakımından geçer . Hangi kozmetik eseri kullanmalı hangisini kullanmamalıyım? Bu sorunun cevabı, hem tedavi ahengini ve hem de tedavi sonuçları açısından çok kıymetli.
Derinin uygun formda temizlenmesi,
Derinin nemlendirilmesi
Güneş hami kullanılması ve
Uygun makyaj eserlerinin seçilmesi
Derinin uygun formda temizlenmesi;
Deri temizlenmesindeki gaye; deriyi kurutmadan ve tahriş etmeden deri yüzeyindeki ter, kir, sebum denen yağ, mikroorganizmalar ve meyyit deri katmanını uzaklaştırmaktır.
Piyasada bu emelle bulunan eserler;
Kalıp temizleyiciler ( gerçek sabunlar ve sindet barlar)
Likit temizleyiciler
Antiseptikler
Alfa-hidroksi asit içeren temizleyiciler (glikolik asit, laktik asit ve mandelik asit)
Benzoil peroksit içeren temizleyiciler
Beta-hidroksi asit içeren temizleyiciler( salisilik asit)
- Sindet bar sabunlar ve yağ içermeyen likit temizleyiciler Akne hastalarında ülkü temizleyicilerdir.
- Temizleme sıklığı ülkü olarak günde iki sefer, ovalama ve fırçalama üzere agresif temizleme olmadan yapılmalıdır.
Ek olarak; bu küme dışında temizleyici gayeli ;
-Tonik ve sıkılaştırıcılar
- Paklık maskeleri
- Peeling tesirli temizleyiciler bulunmaktadır.
Pekala deri paklığı sırasında sivilcelerimizi sıkalım mı?
Hayır, dokunmayalım.
Açık/ kapalı komedon / püstül yani; siyah/beyaz noktalar/sarımsı irinli kabarıklıklar için kullandığınız temizleyici yahut ilaçlar, çoğunlukla kâfi olacaktır. Yetmediği takdirde, hekiminiz gerçek vakitte müdahalesini yapacaktır.
Kist, yani deri altında ele gelen kitleler formunda ise sistemik tedavi yahut ek şikayetler sorgularak size uygun ferdî tedavi doktorunuz tarafından başlanacaktır.
Akneli Bireylerde Nemlendirici, Güneş Hami Seçimi ve Makyaj Nasıl Olmalıdır?
- Akne tedavisinde kullanılan krem ve hap üzere tedaviler, deride kuruluk, soyulma ve yanma üzere yan tesirlere sebep olduğu için bu yan tesirleri azaltmak ve hastanın tedaviye ahengini arttırmak için nemlendirici kesinlikle kullanılmalıdır.
-İdeal bir nemlendirici; gözenekleri tıkayıcı yoğunlukta, tahriş ve alerjik özellikte olmamalıdır.
- Pekala hangi eseri seçelim? Sıvı bazlı ve yağsız bir eser, günde bir yahut gereksinime nazaran daha fazla sıklıkta sürülebilir.
-Hangi Güneş hami?-Fiziksel güneş koruyucular ağır kıvamlı eserler olması nedeniyle kimyasal gözetici eserler tercih edilmelidir.
Pekala makyaj???Akne lezyonları hastalar üzerinde özgüven kaybına sebep olduğu için, yağsız mat bir fondöten ve hafif bir pudra ile kozmetik kamuflaj çok kaçmamak kaydıyla neden olmasın.
AKNE VE HORMONAL TEDAVİ
Hormon tedavisini hangi hastalarımızda planlıyoruz?
- Adet düzensizliği yahut aknenin adet öncesi devir alevlenmesi
- 30lu yaşlardan sonra başlangıç gösteren akne
- Polikistik over sendromu varlığı
-Çene başta olmak üzere yüzün alt kısımlarında ağırlaşan akne varlığı
- Ani başlangıç gösteren yaygın ve şiddetli akne varlığı
- Öbür klasik tedavilere cevap alınamayan akneli bayan hastalar
***Erkeklerde ise hormonal tedavi katiyetle kullanılmaz
SİSTEMİK İSOTRETİNOİN
‘’Aknem var tabibim hap başlıyor. Eyvah?!!!!’’
Bu dertleri taşıyan hastalarımız yahut ebeveyn çok olmuştur. Pekala korkmalı mıyız? Gelin birlikte bu ilaç kullanımı sırasında yahut başlarken sıkça sorulan soruları konuşalım.
SORU-1: Nasıl bir ilaç?
Sistemik izotretinoin aknenin tüm düzeneklere tesir edebilen tek tedavidir.
Bir hormon ilacı değildir.
Yağlı yiyeceklerle birlikte alındığında daha düzgün emilir.
İzotretinoin tedavisi kullanılırken öteki akne ilaçları (hap ve kremler) kesilmelidir.
İlaç kullanımı sırasında hamile kalınmamalı ve kan bağışında bulunulmamalıdır.
SORU-2: Daha evvel muayene olduğum bir tabip öbür bir tedavi planladı fakat siz?
Bu cümleler çok tanıdık değil mi? Lakin kimi durumlarda bu ilaçların kullanımını öne çekmek gerekebilir. Bu yalnızca yüzünüzde akne skarı kalmasını istemediğimiz için aslında. Bilhassa; Aile kıssası, erken başlangıç, çok yağlanma, gövde yerleşimli akne, skar varlığı, süreğen ve geç başlangıçlı akne üzere durumlar varlığında izotretinoin kararı daha erken verilebilir.
SORU-3: Bu ilaçları ne kadar müddet kullanacağım?
Bireyin akne şiddetine, tedaviye verdiği karşılığa nazaran müddet değişkenlik gösterir. Bu hususta doktorunuzla görüşmeniz daha sağlıklı olacaktır.
AKNE ROZASEA
Halk ortasında ‘’gül’’ hastalığı olarak da bilinir. Bilhassa yüz bölgesini etkileyen ve tekrarlayan ataklarla seyreden kronik bir deri hastalığıdır. Sıklıkla yanaklarda kızarıklık, kaşıntı, damarsal çizgiler, kızarıklık atakları, iltihaplı sivilcelenme ile seyreder. En çok yanaklar etkilenir. Nadiren; burun, göz ve çene tutulumları da vardır. Bilhassa burun tutulumuna bağlı burunda büyüme, göz tutulumuna bağlı teşhis konulamayan göz ile ilgili şikayetler hayat kalitesini olumsuz tesirler.
Birtakım hastalarda demodex ismi verilen parazit ile birlikte olabilir.
Bayan cinsiyette ve açık ciltli bireylerde daha sık gözlenir. Lakin, erkek cinsiyette daha şiddetlidir.
**Tetikleyici nedenlerden kaçınılması hem tedavi karşılığı arttırır hem de tekrarlayan atakları azaltır.
Esas Tetikleyiciler
Ultraviyole yani güneş maruziyeti
Birtakım mikroorganizmalar
Alkol, sıcak besinler, baharat, çikolata ve acı yiyecekler
Sıcak
Gerilim
Tedavi planı: hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak düzenlenir. Bilhassa sıcak kahve ve çay, alkol, baharat, acı biber, domates, çikolata ve turunçgiller tetikleyici besinlerden kaçınmak bilhassa tekrar etmesini azaltır.
