Anafilaksi, ömrü tehdit eden sistemik bir reaksiyondur. Çoğunlukla bağışıklık sistemimizin aracılık ettiği mekanizmalar ile mast hücreleri ve bazofillerden salgılanan en önemli histamin ve kimi hususlara bağlı olarak gelişir.
Hayatı tehdit eden reaksiyonlar olduğu için tedavisi süratle yapılmalıdır. Bu nedenle hastanın kendisi ya da muhitindeki bireyler (anne/baba, arkadaşlar) illetin tedavisi konusunda haber sahibi olmalıdır. En çok besinler, ilaçlar ve arı sokmasına bağlı olarak anafilaksi gelişir.
Anafilaksiye neden olan alerjenlerden uzak durmak yanında tedavinin en kıymetli basamağı olan “adrenalin” birinci evvel yapılmalıdır. Bu nedenle hastalar ya da yakınları yanlarında kesinlikle adrenalin oto-enjektör taşımaları gereklidir. Anafilaksi geçiren hastalar basitçe tanınması ve süratli tedavi imkanı sağlaması açısından üzerinde tanımlayıcı işaretler (kolye, bileklik vb) taşıması çok değerlidir.
Etrafımızdaki bir çok alerjen anafilaksiye neden olabilir.
Besinler (inek sütü, yumurta, kuruyemişler, balık, kabuklu deniz eserleri vb)
İlaçlar
Böcek sokmaları (bal arısı, yaban arısı vb)
Latex
Alerjenlere ek olarak fizikî aktivitelerde anafilâksiye neden olabilir. Bu durum egzersizin tetiklediği anafilaksi olarak tanımlanır. Anafilaksiye neden olan faktörler tanımlanamadığında sebebi bilinmeyen (idiyopatik) anafilaksi tarifi kullanılmaktadır. Anafilaksiye neden olan çevresel faktörler alerji ve immünoloji kompetanı olan hekiminiz tarafından kesinlikle ortaya çıkarılmalıdır.
Anafilaksinin Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Anafilaksi çok süratli gelişir. Sorumlu alerjene maruz kalındıktan sonra dakikalar içerisinde anafilaksi tablosu ortaya çıkabilir. Kimi durumlarda anafilaksi tablosunun klinik bulguları daha geç yani saatler içerisinde de ortaya çıkmaktadır.
Klinik bulgular
Cilt bulguları en sık görülmektedir.
Kızarıklık, kaşıntı, deride kabarıklık ve sıcaklık hissetme
Teneffüs sisteminde
Burun akıntısı, hapşırık, nefes darlığı, öksürük, göğüste tıkanıklık hissi ve hışıltı, ağır durumlarda morarma (siyanoz) görülebilir.
Dolaşım sisteminde
Tansiyon düşmesi, çarpıntı, nabız sayısında azalma ya da artış, baş dönmesi, halsizlik ve ağır durumlarda şok gelişebilir.
Sindirim sisteminde,
Ağız ve boğazda şişme, yutma zorluğu, Kusma, ishal, mide krampları görülebilir.
Anafilaksi Sebepleri Nelerdir?
Anafilaksi, çoğunlukla alerjenlerle müsabakaya bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu müsabaka ağızdan alınan besinler, kas içi ya da damar içine verilen ilaçlar, arı ve böcek sokmaları, deri ve teneffüs yolu ile alınan alerjenler ile oluşmaktadır.
Anafilaksi neden olan faktörler;
Besinler
İlaçlar
Böcek sokmaları
Latex
Egzersiz
Radyokontrast meddeler,
Nedeni bilinmeyen
Bazen anafilaksi tablosu birtakım faktörlerin bir araya gelmesi ile ortaya çıkar. Örneğin dertsiz biçimde alerjik olduğu besini tüketen hastalar, akabinde egzersiz yaptığı vakit anafilaksi gelişmektedir. Bu durum az görülmekle birlikte ergenlik periyodu ve kızlarda daha sık görülmektedir. Başka bir deyişle egzersiz yapmadığı devir alerjik olduğu besini bu hastalar rahatça tüketmektedir. Egzersizin tetiklediği besinlerle alakalı anafilaksi olarak tanımlanmaktadır.
Anafilaksi Tedavisi
Tedavinin en kıymetli basamağı ve birinci kullanılacak ilaç ADRENALİN’dir. Ömür kurtarıcı olan adrenalin kas içine yapılmalıdır.
Anafilaksi ani gelişen ve hayatı tehdit eden reaksiyon olduğu için tedavisinde devrana karşı yarışılmalıdır. Adrenalin süratle kas içine yapılmalıdır. Sıhhat ekibini bekleyecek ya da sıhhat kurumuna gidecek kadar müddetiniz olmayabilir. Bu pratik sizi yaşama bağlayan en kıymetli aşamadır. Bu nedenle hastaların rastgele birine muhtaçlık duymadan kendi kendine yapabileceği adrenalin içeren otomatik hususî enjektörler (adrenalin oto enjektör) yapılmıştır. Her hasta ya da hasta yakını kesinlikle bu adrenalin oto-enjektörü yanında bulundurmalıdır. Tek tasarrufluk olan bu enjektörler hasta tarafından uyluk kesimine (elbise üzerinden de olabilir) yapılmalıdır. Akabinde en yakın sıhhat kuruluşuna tedavisinin devam etmesi için de başvurmalıdır.
Anafilaksi geçiren hastalara tıbbi tedavi yapılmasının yanında daha da değerlisi hastanın tekrar birebir duruma düşmemesini sağlamak gerekiyor. Bu aşama hastalar için çok kıymetlidir.
Tedbirler;
Alerjenlerden kaçınma;
Anafilaksiye neden olan alerjenler alerji ve immünoloji mütehassısı tarafından tanımlanmalıdır. Hastaların da bu alerjenlerden kaçınması gerekmektedir. İlaç alerjisi olan hastalar tabibe gittiğinde kesinlikle alerjisi olduğu ilacı tabibine söylemelidir. Arı sokmasına bağlı anafilaksi geçiren hastalar aşı tedavisi ve adrenalin oto-enjektör taşıması yanında arı sokmalarına karşı gerekli tedbirleri almalıdırlar.
Etiket okuma
Bu mevzuda karşılaşılan en değerli sorun besin alerjisi olan hastalarda yaşanmaktadır. Alerjisi olduğu besinden korunma açısından hasta ve hasta yakınları çok güzel bilgilendirilmelidir. Başka yandan marketlerde satılan besinler çok farklı ek hususları içermektedir. Bu hastalar için değerli bir tehlike oluşturmaktadır. Yasal düzenlemeler ile bu durum denetim edilmesine karşın etiket içeriği hasta ve hasta yakınları tarafından çok dikkatli okunmalıdır.
Hane dışında alerjenlere maruz kalabilirsiniz!
Besin alerjilerinde başka kıymetli problemlerden biri ise dışarıda (restaurant, kafe vb) hazırlanmış azıkların tüketilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Evladın mektebinde da benzeri dertler yaşanabilir. Hasebiyle çok geniş kapsamlı haberlendirme eğitim ile sıkıntılar en aza indirgenebilir.
Anafilaksi geçiren hastalara daha süratli tanı konulabilmesi için üzerlerinde belirteç (kolye, bileklik) taşımaları gereklidir. Ayrıyeten yazılı hareket planı ile reaksiyon geçirenlerin neler yapabileceği konusunda rehberlik edebilecek dokümanlar tabip tarafından sağlanmalıdır.
İmmünoterapi (aşı tedavisi)
Arı sokmalarına bağlı anafilaksi geçiren hastalar kesinlikle aşı programına alınmalıdır. Bu metot ile nispeten düzgün sonuçlar alınmaktadır.
Anafilaksi gibisi durumlar
Yabancı bir husus ile müsabaka sonucunda da anafilaksi tablosuna benzeri reaksiyonlar (anafilaktoid reaksiyon) gelişebilir. Bu reaksiyonlar IgE aracılıklı değildir ve evvelce hastanın duyarlılaşması gerekmemesidir. Anafilaksi gibisi reaksiyonlar hikayesi olmayan kişilerde da gelişebilir (radyo kontrast unsurlar vb).
Adrenalin Oto Enjektör Tasarrufu
Adrenalin oto-enjektörü, anafilaksi geçiren ve geçirme riski olan hastaların (arı alerjisi, azık alerjisi vb) beklenmeyen anafilaktik reaksiyonlarının gelişmesi durumunda acil tedavisi için (hastaneye ulaşıncaya kadar) geliştirilmiş bir otomatik şırıngadır. Hasta tarafından kendi kendine uygulanabilecek halde yapılmıştır.
Yalnızca doktorlar tarafından reçete edildikten sonra alınmalıdır.
Adrenalin Oto-enjektörü, Yalnızca Tabip Tarafından Hastaya Müsait Dozlarda Reçete Edildikten Sonra Kullanılmalıdır.
Oto-enjektörün tasarrufu ile ilgili doktorundan kesinlikle eğitim almalısınız. Yeniden de devirle kimi hususları unutabileceğinizi düşünerek haberlerinizi güncellemeyi ihmal etmemeniz gerekmektedir.
Hayatı tehdit eden reaksiyonlar olduğu için tedavisi süratle yapılmalıdır. Bu nedenle hastanın kendisi ya da muhitindeki bireyler (anne/baba, arkadaşlar) illetin tedavisi konusunda haber sahibi olmalıdır. En çok besinler, ilaçlar ve arı sokmasına bağlı olarak anafilaksi gelişir.
Anafilaksiye neden olan alerjenlerden uzak durmak yanında tedavinin en kıymetli basamağı olan “adrenalin” birinci evvel yapılmalıdır. Bu nedenle hastalar ya da yakınları yanlarında kesinlikle adrenalin oto-enjektör taşımaları gereklidir. Anafilaksi geçiren hastalar basitçe tanınması ve süratli tedavi imkanı sağlaması açısından üzerinde tanımlayıcı işaretler (kolye, bileklik vb) taşıması çok değerlidir.
Etrafımızdaki bir çok alerjen anafilaksiye neden olabilir.
Besinler (inek sütü, yumurta, kuruyemişler, balık, kabuklu deniz eserleri vb)
İlaçlar
Böcek sokmaları (bal arısı, yaban arısı vb)
Latex
Alerjenlere ek olarak fizikî aktivitelerde anafilâksiye neden olabilir. Bu durum egzersizin tetiklediği anafilaksi olarak tanımlanır. Anafilaksiye neden olan faktörler tanımlanamadığında sebebi bilinmeyen (idiyopatik) anafilaksi tarifi kullanılmaktadır. Anafilaksiye neden olan çevresel faktörler alerji ve immünoloji kompetanı olan hekiminiz tarafından kesinlikle ortaya çıkarılmalıdır.
Anafilaksinin Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Anafilaksi çok süratli gelişir. Sorumlu alerjene maruz kalındıktan sonra dakikalar içerisinde anafilaksi tablosu ortaya çıkabilir. Kimi durumlarda anafilaksi tablosunun klinik bulguları daha geç yani saatler içerisinde de ortaya çıkmaktadır.
Klinik bulgular
Cilt bulguları en sık görülmektedir.
Kızarıklık, kaşıntı, deride kabarıklık ve sıcaklık hissetme
Teneffüs sisteminde
Burun akıntısı, hapşırık, nefes darlığı, öksürük, göğüste tıkanıklık hissi ve hışıltı, ağır durumlarda morarma (siyanoz) görülebilir.
Dolaşım sisteminde
Tansiyon düşmesi, çarpıntı, nabız sayısında azalma ya da artış, baş dönmesi, halsizlik ve ağır durumlarda şok gelişebilir.
Sindirim sisteminde,
Ağız ve boğazda şişme, yutma zorluğu, Kusma, ishal, mide krampları görülebilir.
Anafilaksi Sebepleri Nelerdir?
Anafilaksi, çoğunlukla alerjenlerle müsabakaya bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu müsabaka ağızdan alınan besinler, kas içi ya da damar içine verilen ilaçlar, arı ve böcek sokmaları, deri ve teneffüs yolu ile alınan alerjenler ile oluşmaktadır.
Anafilaksi neden olan faktörler;
Besinler
İlaçlar
Böcek sokmaları
Latex
Egzersiz
Radyokontrast meddeler,
Nedeni bilinmeyen
Bazen anafilaksi tablosu birtakım faktörlerin bir araya gelmesi ile ortaya çıkar. Örneğin dertsiz biçimde alerjik olduğu besini tüketen hastalar, akabinde egzersiz yaptığı vakit anafilaksi gelişmektedir. Bu durum az görülmekle birlikte ergenlik periyodu ve kızlarda daha sık görülmektedir. Başka bir deyişle egzersiz yapmadığı devir alerjik olduğu besini bu hastalar rahatça tüketmektedir. Egzersizin tetiklediği besinlerle alakalı anafilaksi olarak tanımlanmaktadır.
Anafilaksi Tedavisi
Tedavinin en kıymetli basamağı ve birinci kullanılacak ilaç ADRENALİN’dir. Ömür kurtarıcı olan adrenalin kas içine yapılmalıdır.
Anafilaksi ani gelişen ve hayatı tehdit eden reaksiyon olduğu için tedavisinde devrana karşı yarışılmalıdır. Adrenalin süratle kas içine yapılmalıdır. Sıhhat ekibini bekleyecek ya da sıhhat kurumuna gidecek kadar müddetiniz olmayabilir. Bu pratik sizi yaşama bağlayan en kıymetli aşamadır. Bu nedenle hastaların rastgele birine muhtaçlık duymadan kendi kendine yapabileceği adrenalin içeren otomatik hususî enjektörler (adrenalin oto enjektör) yapılmıştır. Her hasta ya da hasta yakını kesinlikle bu adrenalin oto-enjektörü yanında bulundurmalıdır. Tek tasarrufluk olan bu enjektörler hasta tarafından uyluk kesimine (elbise üzerinden de olabilir) yapılmalıdır. Akabinde en yakın sıhhat kuruluşuna tedavisinin devam etmesi için de başvurmalıdır.
Anafilaksi geçiren hastalara tıbbi tedavi yapılmasının yanında daha da değerlisi hastanın tekrar birebir duruma düşmemesini sağlamak gerekiyor. Bu aşama hastalar için çok kıymetlidir.
Tedbirler;
Alerjenlerden kaçınma;
Anafilaksiye neden olan alerjenler alerji ve immünoloji mütehassısı tarafından tanımlanmalıdır. Hastaların da bu alerjenlerden kaçınması gerekmektedir. İlaç alerjisi olan hastalar tabibe gittiğinde kesinlikle alerjisi olduğu ilacı tabibine söylemelidir. Arı sokmasına bağlı anafilaksi geçiren hastalar aşı tedavisi ve adrenalin oto-enjektör taşıması yanında arı sokmalarına karşı gerekli tedbirleri almalıdırlar.
Etiket okuma
Bu mevzuda karşılaşılan en değerli sorun besin alerjisi olan hastalarda yaşanmaktadır. Alerjisi olduğu besinden korunma açısından hasta ve hasta yakınları çok güzel bilgilendirilmelidir. Başka yandan marketlerde satılan besinler çok farklı ek hususları içermektedir. Bu hastalar için değerli bir tehlike oluşturmaktadır. Yasal düzenlemeler ile bu durum denetim edilmesine karşın etiket içeriği hasta ve hasta yakınları tarafından çok dikkatli okunmalıdır.
Hane dışında alerjenlere maruz kalabilirsiniz!
Besin alerjilerinde başka kıymetli problemlerden biri ise dışarıda (restaurant, kafe vb) hazırlanmış azıkların tüketilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Evladın mektebinde da benzeri dertler yaşanabilir. Hasebiyle çok geniş kapsamlı haberlendirme eğitim ile sıkıntılar en aza indirgenebilir.
Anafilaksi geçiren hastalara daha süratli tanı konulabilmesi için üzerlerinde belirteç (kolye, bileklik) taşımaları gereklidir. Ayrıyeten yazılı hareket planı ile reaksiyon geçirenlerin neler yapabileceği konusunda rehberlik edebilecek dokümanlar tabip tarafından sağlanmalıdır.
İmmünoterapi (aşı tedavisi)
Arı sokmalarına bağlı anafilaksi geçiren hastalar kesinlikle aşı programına alınmalıdır. Bu metot ile nispeten düzgün sonuçlar alınmaktadır.
Anafilaksi gibisi durumlar
Yabancı bir husus ile müsabaka sonucunda da anafilaksi tablosuna benzeri reaksiyonlar (anafilaktoid reaksiyon) gelişebilir. Bu reaksiyonlar IgE aracılıklı değildir ve evvelce hastanın duyarlılaşması gerekmemesidir. Anafilaksi gibisi reaksiyonlar hikayesi olmayan kişilerde da gelişebilir (radyo kontrast unsurlar vb).
Adrenalin Oto Enjektör Tasarrufu
Adrenalin oto-enjektörü, anafilaksi geçiren ve geçirme riski olan hastaların (arı alerjisi, azık alerjisi vb) beklenmeyen anafilaktik reaksiyonlarının gelişmesi durumunda acil tedavisi için (hastaneye ulaşıncaya kadar) geliştirilmiş bir otomatik şırıngadır. Hasta tarafından kendi kendine uygulanabilecek halde yapılmıştır.
Yalnızca doktorlar tarafından reçete edildikten sonra alınmalıdır.
Adrenalin Oto-enjektörü, Yalnızca Tabip Tarafından Hastaya Müsait Dozlarda Reçete Edildikten Sonra Kullanılmalıdır.
Oto-enjektörün tasarrufu ile ilgili doktorundan kesinlikle eğitim almalısınız. Yeniden de devirle kimi hususları unutabileceğinizi düşünerek haberlerinizi güncellemeyi ihmal etmemeniz gerekmektedir.
