Allerji
Alerji, tedavisi uzun suren bir Kulak Burun Boğaz hastalığıdır Alerji kişilerin aslında zararlı olmadıkları halde bazı maddelere karşı aşırı reaksiyon gostermesidir
Bizi zararlı organizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemimiz gorevleri istilacıları (antijenleri) zararsız hale getirmek olan vucut savunmacılarını (antikorlar) uretir
Normalde vucudumuzu koruyan bağışıklık sistemi bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere de aşırı yanıt verir Bu reaksiyonlara aşırı duyarlılık ya da allerji adı verilirAllerjik reaksiyona yol acan antijene de allerjen adı verilirAllerjik reaksiyonlar tek tip değildir, bircok yolla ortaya cıkarlar, vucudun değişik bolumlerinde meydana gelebilirler ve ceşitli şiddette olabilirler
İmmun (bağışıklık) sistemimiz iyi bir belleğe sahiptir Yaşamımızın başlangıcında organizmamız yabancı maddelerle karşılaştığında immun sistem onları tanımayı ve belleğine almayı oğrenirArdından yabancı maddelere (antijenlere) karşı antikorlar ureterek yanıtını hazırlar Organizmada ne zaman aynı antijen gorulse hatırlama ozelliği nedeniyle daha onceden hazırlanmış yanıt başlar Bu nedenle saman nezlesi olan bir kişi her yıl polenlerle karşılaşınca immun sistemdeki bu ozellik sebebiyle hemen reaksiyon gosterir
DUYARLANMA NASIL OLUŞUR?
Duyarlanma bağışıklık sisteminin antijenle temas etmesi, onu belleğine alması ve ona karşı ozel antikorları uretmesidir Daha sonraki karşılaşmada bağışıklık sistemi antijeni kolaylıkla tanıyacak ve hemen reaksiyon gosterecektir bir allerjene karşı duyarlanma icin gerekli olan sure kişiden kişiye değişir
ATOPİ NEDİR?
Allerjik bir bunyeye sahip olmakdemektirBu durum kalıtsaldırBaşlıca uc ceşit atopik hastalık vardır:
· Dermatit isimli hastalık hakkında bilgi almak icin tıkayınızAtopik dermatit (egzema)
· Allerjik rinit
· Allerjik astma
Allerjik rinit coğunlukla goz allerjisi (konjunktivit) ile birlikte olabilir Atopik kişiler genetik olarak İgE tipi antikorlar uretme eğilimindedir Bu İgE antikorları da cevrede bulunan ve normalde zararsız olan allerjenlerle (polenler, ev tozları vb) etkileşime girerek allerjik reaksiyonu başlatır
Kalıtım allerjiyi nasıl etkiler? Bir cocuk eğer bir ebeveyni allerjikse %30 allerjik olma riski taşır Eğer her iki ebeveyni de allerjikse allerji gelişme riski %60 dır Bununla birlikte allerjiler ikinci nesilde gorulmeyebilir
SOLUNUMSAL ALLERJENLER
EV TOZLARI: Ev tozlarının miktarı evin yerine, bulunduğu yerin iklimine, deniz seviyesinden yuksekliğine gore buyuk oranda değişirEvden eve (bir ciftlik evi ile apartman dairesi aynı değildir) veya bir evin farklı odalarında da değişkenlik gosterebilir(banyo ile yatak odası bir değildir)Fakat değişmeyen bir şey vardır ki ev tozları bir allerjen deposudurEv tozları icinde allerjiye sebep olan etken mite (akar) dediğimiz ev tozu boceğidir
Mite (Akar) lar:Akarlar kucuk orumcek benzeri canlılardır ve gozle gorulemezler Ortalama 03 mm uzunluğundadırlarEv tozları icinde yaşayan ve solunum yolu allerjileine neden olan iki onemli akar turu vardırDermatophagoides pteronysinnus ve Dermatophagoides farinea bunların latince adlarıdırAkarlar insanların deri dokuntuleri ile beslenirlerBaşlıca yatak icinde (yastıklar,yatak,yorgan vs) yaşarlar, cunku deri dokuntulerinin en cok bulunduğu yer buralarıdırDepo, silo gibi yerlerde de yoğun olarak bulunurlarAkarların dışkılarıda allerjiktir Yataklardan alınan bir gram tozda 2000 ile 15000 arasında akar bulunabilir Ev tozu akarlarına karşı olan allerji; astma ve rinit, nadirende konjonktivite yol acar Yakınmalar ozellikle uykudan uyanınca başlar Belirtiler yıl boyu surer ancak sonbahar ve kışın kotuleşme gosterebilir
POLENLER: Polen bitkilerin erkek tohumudurBitki turlerine bağlı olarak cok farklı şekilleri olan ince taneciklerden meydana gelirOrtalama boyutu 005 mm'dirBu da cıplak gozle gorulemeyeceği anlamına gelirPolen tanecikleri bircok allerjik protein icerirlerBu taneciklerin kucuk ve ince olanları ruzgar yolu ile dağılırlar(anemophilus polenler), daha buyuk olanları ise boceklerle taşınırlar(entemophilus polenler) Ruzgarla dağılan polenler daha allerjeniktirler ve geniş alana yayılabilirlerBu nedenle bu polenlere karşı allerjisi olan kişilerin cevrelerinde bitkiler olmadığı halde şikayetleri ortaya cıkabilir
Boceklerle dağılan polenler parlak renkli ve guzel kokulu (bocekleri cezbetmek icin) cicekleri olan bitkiler tarafından kucuk miktarlarda uretilirlerDağılım yolu sebebiyle atmosferde bulunmazlar ve kucuk miktarda uretildiklerinden bu polenlere karşı az sayıda insan allerjiktirPolen allerjisine yol acan başlıca uc bitki ailesi vardırBunlar cayır otları, ağaclar, yabani otlardırAllerji hastaları havadaki polen konsantrasyonunun belli bir duzeyi gecmesinden sonra allerjik belirtiler gosterirlerBu polen konsantrasyonu turlere gore değişmekle beraber havada her metrekup te 1020 tanecik olarak hesaplanmıştır
Ağaclar OcakMayıs arası, cayır otları MayısTemmuz arası, yabani otlar TemmuzEkim arası polen verirler Polenlere karşı olan allerji allerjik rinit, allerjik konjunktivit, allerjik astma ve akut urtiker şeklinde ortaya cıkabilirYakınmalar sadece yılın belli zamanlarında olur ve diğer aylarda kişi tumu ile sağlıklıdır
KUF MANTARLARI: Kuf mantarları gozle gorulmeyen allerjik etkisi olan sporlar uretirlerRenkleri turden ture değişirEv dışında (curuyen bitkiler uzerinde veya havada) bulunabilecekleri gibi ev icinde (evin guneş gormeyen nemli yerlerinde) de bulunabilirlerPolenler gibi atmosferdeki spor sayısı hava koşullarına bağlıdırHavanın sıcak ve nemli olduğu zamanlarda, orneğin yazın sonlarına doğru ve erken sonbaharda en fazladır
Alerji, tedavisi uzun suren bir Kulak Burun Boğaz hastalığıdır Alerji kişilerin aslında zararlı olmadıkları halde bazı maddelere karşı aşırı reaksiyon gostermesidir
Bizi zararlı organizmalara karşı koruyan bağışıklık sistemimiz gorevleri istilacıları (antijenleri) zararsız hale getirmek olan vucut savunmacılarını (antikorlar) uretir
Normalde vucudumuzu koruyan bağışıklık sistemi bazı insanlarda zararlı olmayan birtakım maddelere de aşırı yanıt verir Bu reaksiyonlara aşırı duyarlılık ya da allerji adı verilirAllerjik reaksiyona yol acan antijene de allerjen adı verilirAllerjik reaksiyonlar tek tip değildir, bircok yolla ortaya cıkarlar, vucudun değişik bolumlerinde meydana gelebilirler ve ceşitli şiddette olabilirler
İmmun (bağışıklık) sistemimiz iyi bir belleğe sahiptir Yaşamımızın başlangıcında organizmamız yabancı maddelerle karşılaştığında immun sistem onları tanımayı ve belleğine almayı oğrenirArdından yabancı maddelere (antijenlere) karşı antikorlar ureterek yanıtını hazırlar Organizmada ne zaman aynı antijen gorulse hatırlama ozelliği nedeniyle daha onceden hazırlanmış yanıt başlar Bu nedenle saman nezlesi olan bir kişi her yıl polenlerle karşılaşınca immun sistemdeki bu ozellik sebebiyle hemen reaksiyon gosterir
DUYARLANMA NASIL OLUŞUR?
Duyarlanma bağışıklık sisteminin antijenle temas etmesi, onu belleğine alması ve ona karşı ozel antikorları uretmesidir Daha sonraki karşılaşmada bağışıklık sistemi antijeni kolaylıkla tanıyacak ve hemen reaksiyon gosterecektir bir allerjene karşı duyarlanma icin gerekli olan sure kişiden kişiye değişir
ATOPİ NEDİR?
Allerjik bir bunyeye sahip olmakdemektirBu durum kalıtsaldırBaşlıca uc ceşit atopik hastalık vardır:
· Dermatit isimli hastalık hakkında bilgi almak icin tıkayınızAtopik dermatit (egzema)
· Allerjik rinit
· Allerjik astma
Allerjik rinit coğunlukla goz allerjisi (konjunktivit) ile birlikte olabilir Atopik kişiler genetik olarak İgE tipi antikorlar uretme eğilimindedir Bu İgE antikorları da cevrede bulunan ve normalde zararsız olan allerjenlerle (polenler, ev tozları vb) etkileşime girerek allerjik reaksiyonu başlatır
Kalıtım allerjiyi nasıl etkiler? Bir cocuk eğer bir ebeveyni allerjikse %30 allerjik olma riski taşır Eğer her iki ebeveyni de allerjikse allerji gelişme riski %60 dır Bununla birlikte allerjiler ikinci nesilde gorulmeyebilir
SOLUNUMSAL ALLERJENLER
EV TOZLARI: Ev tozlarının miktarı evin yerine, bulunduğu yerin iklimine, deniz seviyesinden yuksekliğine gore buyuk oranda değişirEvden eve (bir ciftlik evi ile apartman dairesi aynı değildir) veya bir evin farklı odalarında da değişkenlik gosterebilir(banyo ile yatak odası bir değildir)Fakat değişmeyen bir şey vardır ki ev tozları bir allerjen deposudurEv tozları icinde allerjiye sebep olan etken mite (akar) dediğimiz ev tozu boceğidir
Mite (Akar) lar:Akarlar kucuk orumcek benzeri canlılardır ve gozle gorulemezler Ortalama 03 mm uzunluğundadırlarEv tozları icinde yaşayan ve solunum yolu allerjileine neden olan iki onemli akar turu vardırDermatophagoides pteronysinnus ve Dermatophagoides farinea bunların latince adlarıdırAkarlar insanların deri dokuntuleri ile beslenirlerBaşlıca yatak icinde (yastıklar,yatak,yorgan vs) yaşarlar, cunku deri dokuntulerinin en cok bulunduğu yer buralarıdırDepo, silo gibi yerlerde de yoğun olarak bulunurlarAkarların dışkılarıda allerjiktir Yataklardan alınan bir gram tozda 2000 ile 15000 arasında akar bulunabilir Ev tozu akarlarına karşı olan allerji; astma ve rinit, nadirende konjonktivite yol acar Yakınmalar ozellikle uykudan uyanınca başlar Belirtiler yıl boyu surer ancak sonbahar ve kışın kotuleşme gosterebilir
POLENLER: Polen bitkilerin erkek tohumudurBitki turlerine bağlı olarak cok farklı şekilleri olan ince taneciklerden meydana gelirOrtalama boyutu 005 mm'dirBu da cıplak gozle gorulemeyeceği anlamına gelirPolen tanecikleri bircok allerjik protein icerirlerBu taneciklerin kucuk ve ince olanları ruzgar yolu ile dağılırlar(anemophilus polenler), daha buyuk olanları ise boceklerle taşınırlar(entemophilus polenler) Ruzgarla dağılan polenler daha allerjeniktirler ve geniş alana yayılabilirlerBu nedenle bu polenlere karşı allerjisi olan kişilerin cevrelerinde bitkiler olmadığı halde şikayetleri ortaya cıkabilir
Boceklerle dağılan polenler parlak renkli ve guzel kokulu (bocekleri cezbetmek icin) cicekleri olan bitkiler tarafından kucuk miktarlarda uretilirlerDağılım yolu sebebiyle atmosferde bulunmazlar ve kucuk miktarda uretildiklerinden bu polenlere karşı az sayıda insan allerjiktirPolen allerjisine yol acan başlıca uc bitki ailesi vardırBunlar cayır otları, ağaclar, yabani otlardırAllerji hastaları havadaki polen konsantrasyonunun belli bir duzeyi gecmesinden sonra allerjik belirtiler gosterirlerBu polen konsantrasyonu turlere gore değişmekle beraber havada her metrekup te 1020 tanecik olarak hesaplanmıştır
Ağaclar OcakMayıs arası, cayır otları MayısTemmuz arası, yabani otlar TemmuzEkim arası polen verirler Polenlere karşı olan allerji allerjik rinit, allerjik konjunktivit, allerjik astma ve akut urtiker şeklinde ortaya cıkabilirYakınmalar sadece yılın belli zamanlarında olur ve diğer aylarda kişi tumu ile sağlıklıdır
KUF MANTARLARI: Kuf mantarları gozle gorulmeyen allerjik etkisi olan sporlar uretirlerRenkleri turden ture değişirEv dışında (curuyen bitkiler uzerinde veya havada) bulunabilecekleri gibi ev icinde (evin guneş gormeyen nemli yerlerinde) de bulunabilirlerPolenler gibi atmosferdeki spor sayısı hava koşullarına bağlıdırHavanın sıcak ve nemli olduğu zamanlarda, orneğin yazın sonlarına doğru ve erken sonbaharda en fazladır
