alp er tunga s destanı ozeti kısaca
Alp Er Tunga, veya Alp Er Tonğa , efsanevi bir Turk hakanıdır Alp (alp, yiğit, kahraman, bahadır),Er (er, erkek, adam) ve Tonğa (babur bebur) anlamındadır Zaman zaman Saka Hanı olarak bahsedilir
ADI VE TARİHSEL KONUMU
Tunga sozcuğu aslında leopar cinsinden yırtıcı bir hayvanın adıdır Bir yiğitlik simgesi olarak alplara isim diye verilir Uzun saclı olmak Tunga ’yı cağrıştırdığı icin alpler sac uzatırlar Ayrıca cengaverler yırtıcı hayvanların ozellikle de aslan, kaplan, pars, tunga gibi hayvanların postlarını giyerler Bu postlar savaşcılığın semboludur Alpar Tunga Han, yanında iki tane tunga (leopar) ile resmedilir, sırtında da bir post vardır, postun dişleri başının uzerinden gorunur Tum Turk Dunyasında olduğu kadar, İran ve Ortadoğu haklarının pek coğu tarafından tanınır Selcukluların 33 atasından biri olarak sayılır Yeraltındaki 100 sutunlu demir sarayında yaşar Alpar (Alper) sıfatıyla anılır İran mitolojisinde adı Afrasyab olarak gecer
Kutadgu Bilig'de Alp Er Tunga
Yusuf Has Hacib'in Karahanlı hukumdarı Tabgac Buğra Han'a armağan
olarak sunduğu Kutadgu Bilig adlı eserinde dunya hukumdarları icinde en adaletli olanların Turk hukumdarları olduğunu ve onların icinde adı meşhur olanın Taciklerin (İranlıların) Efrasiyab dedikleri Alp Er Tunga olduğunu belirtir
Ayrıca Afrasiyab'dan şu sozlerle bahseder: Kent: Şehir Bu kelmeden alınaraq Qaşqar ucun Ordu Kendderlər Hanın oturduğu şeher demekdir Cunki Afrasiyab, havası gozel olduğu ucun burada otururdu
Alp Er Tunga Ağıtları (Saka Turkcesi)
Alp Er Tunga oldi mu?
Isız ajun kaldı mu?
Odlek ocin aldı mu?
Emdi yurek yırtılur
Odlek yırag kozetti
Oğrun tuzağ uzattı
Begler begin azıttı
Kacsa kah kurtulur?
(Gunumuz Turkcesi)
Alp Er Tunga oldu mu?
Dunya sahipsiz kaldı mı?
Korkak ocunu aldı mı?
Şimdi yurek yırtılır
Felek yarar gozetti
Gizli tuzak uzattı
Beylerbeyini kaptı
Kacsa nasıl kurtulur?
Etimoloji
(TonTun) kokunden turemiştir Moğolcada Ton sessizlik ve Tonoh yağmalamak,
Kırgızcada Tono yol kesmek anlamlarına gelir Leopar, Panter demektir
Ayrıca Turkcede TonTong sozcukleri donanımlı olmayı ifade eder
Sakalar donemine ait Alp Er Tunga ve şu olmak uzere iki destan tesbit edilmiştir
Alp Er Tunga, MO VII yuzyılda yaşamış kahraman ve cok sevilen bir Saka hukumdarıdır
Alp Er Tunga Orta Asya ’daki butun Turk boylarını birleştirerek hakimiyeti altına almış daha sonra Kafkasları aşarak Anadolu Suriye ve Mısır ’ı fethetmiş ve Saka devletini kurmuştur
Alp Er Tunga ’nın hayatı savaşlarla gecmiştir Uzun sure mucadele ettiği İranlı Medlerin hukumdarı Keyhusrev ‘in davetinde hile ile oldurulmuştur
Alp Er Tunga ile iranlı Med hukumdarları arasındaki bu mucadelelerin hatıraları uzun asırlar hem Turkler hem İranlılar arasında yaşatılmıştır
Alp Er Tunga, Asur kaynaklarında Maduva, Heredot ’ta Madyes, iran ve islam kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılmaktadır Orhun Yazıtlarında “Dokuz Oğuzlar arasında “Er Tunga adına yapılan “yuğ merasiminden soz edilmektedir Turfan şehrinin batısında bulunan “Bezegelik mabedinin duvarında da Alp Er Tunga ’nın kanlı resmi bulunmaktadır “Divan u Lugatit Turk un yazarı Kaşgarlı Mahmud ’a ve Kutadgu Bilig yazarı Yusuf Has Hacip ’e gore “Alp Er Tunga iran destanı “şehname deki buyuk ve efsanevi Turan hukumdarı “Efrasiyabdır
Alp Er Tunga, veya Alp Er Tonğa , efsanevi bir Turk hakanıdır Alp (alp, yiğit, kahraman, bahadır),Er (er, erkek, adam) ve Tonğa (babur bebur) anlamındadır Zaman zaman Saka Hanı olarak bahsedilir
ADI VE TARİHSEL KONUMU
Tunga sozcuğu aslında leopar cinsinden yırtıcı bir hayvanın adıdır Bir yiğitlik simgesi olarak alplara isim diye verilir Uzun saclı olmak Tunga ’yı cağrıştırdığı icin alpler sac uzatırlar Ayrıca cengaverler yırtıcı hayvanların ozellikle de aslan, kaplan, pars, tunga gibi hayvanların postlarını giyerler Bu postlar savaşcılığın semboludur Alpar Tunga Han, yanında iki tane tunga (leopar) ile resmedilir, sırtında da bir post vardır, postun dişleri başının uzerinden gorunur Tum Turk Dunyasında olduğu kadar, İran ve Ortadoğu haklarının pek coğu tarafından tanınır Selcukluların 33 atasından biri olarak sayılır Yeraltındaki 100 sutunlu demir sarayında yaşar Alpar (Alper) sıfatıyla anılır İran mitolojisinde adı Afrasyab olarak gecer
Kutadgu Bilig'de Alp Er Tunga
Yusuf Has Hacib'in Karahanlı hukumdarı Tabgac Buğra Han'a armağan
olarak sunduğu Kutadgu Bilig adlı eserinde dunya hukumdarları icinde en adaletli olanların Turk hukumdarları olduğunu ve onların icinde adı meşhur olanın Taciklerin (İranlıların) Efrasiyab dedikleri Alp Er Tunga olduğunu belirtir
Ayrıca Afrasiyab'dan şu sozlerle bahseder: Kent: Şehir Bu kelmeden alınaraq Qaşqar ucun Ordu Kendderlər Hanın oturduğu şeher demekdir Cunki Afrasiyab, havası gozel olduğu ucun burada otururdu
Alp Er Tunga Ağıtları (Saka Turkcesi)
Alp Er Tunga oldi mu?
Isız ajun kaldı mu?
Odlek ocin aldı mu?
Emdi yurek yırtılur
Odlek yırag kozetti
Oğrun tuzağ uzattı
Begler begin azıttı
Kacsa kah kurtulur?
(Gunumuz Turkcesi)
Alp Er Tunga oldu mu?
Dunya sahipsiz kaldı mı?
Korkak ocunu aldı mı?
Şimdi yurek yırtılır
Felek yarar gozetti
Gizli tuzak uzattı
Beylerbeyini kaptı
Kacsa nasıl kurtulur?
Etimoloji
(TonTun) kokunden turemiştir Moğolcada Ton sessizlik ve Tonoh yağmalamak,
Kırgızcada Tono yol kesmek anlamlarına gelir Leopar, Panter demektir
Ayrıca Turkcede TonTong sozcukleri donanımlı olmayı ifade eder
Sakalar donemine ait Alp Er Tunga ve şu olmak uzere iki destan tesbit edilmiştir
Alp Er Tunga, MO VII yuzyılda yaşamış kahraman ve cok sevilen bir Saka hukumdarıdır
Alp Er Tunga Orta Asya ’daki butun Turk boylarını birleştirerek hakimiyeti altına almış daha sonra Kafkasları aşarak Anadolu Suriye ve Mısır ’ı fethetmiş ve Saka devletini kurmuştur
Alp Er Tunga ’nın hayatı savaşlarla gecmiştir Uzun sure mucadele ettiği İranlı Medlerin hukumdarı Keyhusrev ‘in davetinde hile ile oldurulmuştur
Alp Er Tunga ile iranlı Med hukumdarları arasındaki bu mucadelelerin hatıraları uzun asırlar hem Turkler hem İranlılar arasında yaşatılmıştır
Alp Er Tunga, Asur kaynaklarında Maduva, Heredot ’ta Madyes, iran ve islam kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılmaktadır Orhun Yazıtlarında “Dokuz Oğuzlar arasında “Er Tunga adına yapılan “yuğ merasiminden soz edilmektedir Turfan şehrinin batısında bulunan “Bezegelik mabedinin duvarında da Alp Er Tunga ’nın kanlı resmi bulunmaktadır “Divan u Lugatit Turk un yazarı Kaşgarlı Mahmud ’a ve Kutadgu Bilig yazarı Yusuf Has Hacip ’e gore “Alp Er Tunga iran destanı “şehname deki buyuk ve efsanevi Turan hukumdarı “Efrasiyabdır