Alzheimer Hastalığı, Bunama, Presenil Demans
TANIMLAMA:
Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya cıkan ve başta unutkanlık olmak uzere ceşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol acan ilerleyici bir beyin hastalığıdır
Beynin belli bolgelerinde, bilinmeyen bir nedenle birtakım proteinler birikir Bu da beyindeki haberleşmeyi sağlayan sinir hucrelerinin hasar gormesine yol acarTanısı on planda oyku almaya dayanmaktadır Demans sebepleri arasında birinci sırada gelirBellek ve bilişsel işlevlerde gunluk yaşam aktivitelerini kısıtlayacak derecede kronik ve ilerleyici kayıpla karakterizedir Yaşamın orta ve ileri evrelerinde ortaya cıkar ve 50 yaş altında gorulmesi pek nadirdir Alzheimer hastalığı'nın gorulme sıklığı yaşla birlikte artar, 65 yaşında gozulme sıklığı yuzde 5 ’lerdeyken, 60 yaş ustunde yuzde 30 ’a cıkar
BELİRTİ VE BULGULAR:
Alzheimer hastalığının ilk belirtisi genellikle unutkanlıktır Yakın zamana ait bilgileri hatırlama ya da yeni bilgiler oğrenme gucluğu gorulur Ayrıca konuşma bozukluğu, karar verme gucluğu, kişileri tanıyamama ya da yolunu kaybetme gibi başka zihinsel sorunlar' da başgosterir
Alzheimer hastalarında tabloya coğu kez davranış ve kişilik bozuklukları da eşlik eder Ozellikle hastalık ilerledikce, bircok hastada depresyon, saldırganlık, huzursuzluk, hayaller gorme, uyku bozuklukları ya da amacsızca dolaşma gibi ruhsal sorunlar gorulebilir
Zihinsel bozukluklar:
• Unutkanlık
• Oğrenme gucluğu
• Konuşma bozukluğu
• Yolunu kaybetme
• Kişileri tanıyamama
• Karar verme gucluğu
Ruhsal bozukluklar:
• Huzursuzluk
• İlgisizlik
• Saldırganlık
• Uyku bozukluğu
• Amacsız dolaşma
• Gercekdışı hayaller
• Depresyon
TANI:
Alzheimer belirtileri ile başvuran hastalara yapılacak radyolojik ve laboratuvar incelemeleri sonrası uygulanacak tanı kriterleri ile Alzheimer Teşhisi % 90 doğruluk ile konulabilmektedirAlzheimer hastalığı bunamanın en sık nedenidir, ancak benzer belirtiler veren başka hastalıklar da vardır Bu nedenle, Alzheimer hastalığının diğer bunama nedenlerinden tam olarak ayırt edilmesi gerekirSinir hastalıkları uzmanları, yani norologlar ve ruh hastalıkları uzmanları, yani psikiyatristler, ceşitli testler, beyin filmleri ve laboratuvar tetkikleri sayesinde bugun buyuk oranda kesin teşhis koyabilmektedir
HASTALIĞIN SEYRİ:
Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyen, ancak zaman icinde gunluk yaşamı etkileyerek, hastayı geri donuşsuz bir şekilde bakıma muhtac bırakan bir hastalıktır
Genel olarak 3 evreye ayrılır:
•Birinci evrede, unutkanlık, bildiği yerleri tanıyamama, bazı kelimeleri bulamama, işine ve hobilerine karşı ilgisini yitirme gibi erken belirtiler verir ve genellikle hasta olduğunu kabul etmek istemez
•İkinci evrede, bellek kaybı belirginleşir, yakınlarının isimlerini unutabilir, yolunu kaybedebilir, konuşma bozukluğu artar, yıkanma, giyinme gibi gundelik işlerinde yardıma ihtiyac duyabilir ve bazı hayaller gorebilir
•Ucuncu evrede, artık aile uyelerini tanımayabilir, yemek yemede ve yurumede guclukler başlar, idrarını ve dışkısını tutamayabilir ve ciddi davranış bozuklukları gorulebilir
Alzheimer hastalığı, yaklaşık 58 yıllık bir ilerleme sureci icinde hastayı yatağa bağlı ve tamamen bakıma muhtac duruma getirir
TEDAVİ:
Alzheimer hastalığını tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi bugun icin ne yazık ki yoktur Ancak belli bir sure hastalığın ilerleme hızını durduracak ya da yavaşlatacak bazı yeni tedavi olanakları bulunmaktadır Kolinesteraz inhibitorleri adı verilen bu yeni ilaclar, beyindeki sinir hucrelerinin hasarı sonucu azalmış olan asetilkolin adlı haberci madde miktarının dengelenmesine yardım ederek zihinsel işlevleri korurlar İlac tedavisi, Alzheimer hastalığını tamamen durdurmaz, ancak bellek kaybı dahil, ceşitli zihinsel bozukluk belirtilerinin hafiflemesini sağlar Boylelikle hastanın gunluk yaşam aktiviteleri daha uzun sure korunur Depresyon, huzursuzluk, uykusuzluk ya da hayaller gorme gibi davranış bozukluklarını tedavi etmek icin de uzun zamandır kullanılmakta olan cok sayıda etkili ve guvenilir ilac bulunmaktadır İlac tedavisine karar verecek olan kişi, norolog (sinir hastalıkları uzmanı) veya psikiyatristtir (ruh hastalıkları uzmanı) Sonucta ilac tedavisi, hastanın yaşam kalitesini artırır ve daha uzun sure kendine bakabilmesini sağlar
KAYNAKLAR:
• Abrams, WB Berkow , R (eds): Merck Manual of Geriatrics Rahway, NO, Merck Co, 1990
• Tierney, MC, et al: The N1NCDSADRDA Work Group crileria for Ihe clinical diagnosis of probable Alzheimer's disease: A climcopathologic study of 57 canes Neurology38:359,l988
• Plurn, F (ed); Handbook of Physiology: Higher Finctions of the Nervous System Bethesda, MD, American Physiological Society, 1987
Yazarı Dr M Dambro
TANIMLAMA:
Alzheimer hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya cıkan ve başta unutkanlık olmak uzere ceşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol acan ilerleyici bir beyin hastalığıdır
Beynin belli bolgelerinde, bilinmeyen bir nedenle birtakım proteinler birikir Bu da beyindeki haberleşmeyi sağlayan sinir hucrelerinin hasar gormesine yol acarTanısı on planda oyku almaya dayanmaktadır Demans sebepleri arasında birinci sırada gelirBellek ve bilişsel işlevlerde gunluk yaşam aktivitelerini kısıtlayacak derecede kronik ve ilerleyici kayıpla karakterizedir Yaşamın orta ve ileri evrelerinde ortaya cıkar ve 50 yaş altında gorulmesi pek nadirdir Alzheimer hastalığı'nın gorulme sıklığı yaşla birlikte artar, 65 yaşında gozulme sıklığı yuzde 5 ’lerdeyken, 60 yaş ustunde yuzde 30 ’a cıkar
BELİRTİ VE BULGULAR:
Alzheimer hastalığının ilk belirtisi genellikle unutkanlıktır Yakın zamana ait bilgileri hatırlama ya da yeni bilgiler oğrenme gucluğu gorulur Ayrıca konuşma bozukluğu, karar verme gucluğu, kişileri tanıyamama ya da yolunu kaybetme gibi başka zihinsel sorunlar' da başgosterir
Alzheimer hastalarında tabloya coğu kez davranış ve kişilik bozuklukları da eşlik eder Ozellikle hastalık ilerledikce, bircok hastada depresyon, saldırganlık, huzursuzluk, hayaller gorme, uyku bozuklukları ya da amacsızca dolaşma gibi ruhsal sorunlar gorulebilir
Zihinsel bozukluklar:
• Unutkanlık
• Oğrenme gucluğu
• Konuşma bozukluğu
• Yolunu kaybetme
• Kişileri tanıyamama
• Karar verme gucluğu
Ruhsal bozukluklar:
• Huzursuzluk
• İlgisizlik
• Saldırganlık
• Uyku bozukluğu
• Amacsız dolaşma
• Gercekdışı hayaller
• Depresyon
TANI:
Alzheimer belirtileri ile başvuran hastalara yapılacak radyolojik ve laboratuvar incelemeleri sonrası uygulanacak tanı kriterleri ile Alzheimer Teşhisi % 90 doğruluk ile konulabilmektedirAlzheimer hastalığı bunamanın en sık nedenidir, ancak benzer belirtiler veren başka hastalıklar da vardır Bu nedenle, Alzheimer hastalığının diğer bunama nedenlerinden tam olarak ayırt edilmesi gerekirSinir hastalıkları uzmanları, yani norologlar ve ruh hastalıkları uzmanları, yani psikiyatristler, ceşitli testler, beyin filmleri ve laboratuvar tetkikleri sayesinde bugun buyuk oranda kesin teşhis koyabilmektedir
HASTALIĞIN SEYRİ:
Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyen, ancak zaman icinde gunluk yaşamı etkileyerek, hastayı geri donuşsuz bir şekilde bakıma muhtac bırakan bir hastalıktır
Genel olarak 3 evreye ayrılır:
•Birinci evrede, unutkanlık, bildiği yerleri tanıyamama, bazı kelimeleri bulamama, işine ve hobilerine karşı ilgisini yitirme gibi erken belirtiler verir ve genellikle hasta olduğunu kabul etmek istemez
•İkinci evrede, bellek kaybı belirginleşir, yakınlarının isimlerini unutabilir, yolunu kaybedebilir, konuşma bozukluğu artar, yıkanma, giyinme gibi gundelik işlerinde yardıma ihtiyac duyabilir ve bazı hayaller gorebilir
•Ucuncu evrede, artık aile uyelerini tanımayabilir, yemek yemede ve yurumede guclukler başlar, idrarını ve dışkısını tutamayabilir ve ciddi davranış bozuklukları gorulebilir
Alzheimer hastalığı, yaklaşık 58 yıllık bir ilerleme sureci icinde hastayı yatağa bağlı ve tamamen bakıma muhtac duruma getirir
TEDAVİ:
Alzheimer hastalığını tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi bugun icin ne yazık ki yoktur Ancak belli bir sure hastalığın ilerleme hızını durduracak ya da yavaşlatacak bazı yeni tedavi olanakları bulunmaktadır Kolinesteraz inhibitorleri adı verilen bu yeni ilaclar, beyindeki sinir hucrelerinin hasarı sonucu azalmış olan asetilkolin adlı haberci madde miktarının dengelenmesine yardım ederek zihinsel işlevleri korurlar İlac tedavisi, Alzheimer hastalığını tamamen durdurmaz, ancak bellek kaybı dahil, ceşitli zihinsel bozukluk belirtilerinin hafiflemesini sağlar Boylelikle hastanın gunluk yaşam aktiviteleri daha uzun sure korunur Depresyon, huzursuzluk, uykusuzluk ya da hayaller gorme gibi davranış bozukluklarını tedavi etmek icin de uzun zamandır kullanılmakta olan cok sayıda etkili ve guvenilir ilac bulunmaktadır İlac tedavisine karar verecek olan kişi, norolog (sinir hastalıkları uzmanı) veya psikiyatristtir (ruh hastalıkları uzmanı) Sonucta ilac tedavisi, hastanın yaşam kalitesini artırır ve daha uzun sure kendine bakabilmesini sağlar
KAYNAKLAR:
• Abrams, WB Berkow , R (eds): Merck Manual of Geriatrics Rahway, NO, Merck Co, 1990
• Tierney, MC, et al: The N1NCDSADRDA Work Group crileria for Ihe clinical diagnosis of probable Alzheimer's disease: A climcopathologic study of 57 canes Neurology38:359,l988
• Plurn, F (ed); Handbook of Physiology: Higher Finctions of the Nervous System Bethesda, MD, American Physiological Society, 1987
Yazarı Dr M Dambro
