Aneminin en sık rastlanılan belirtisinin halsizlik olduğunu belirterek, yaşlanmış ve yıpranmış alyuvarları bedenden uzaklaştıran dalağın hastalandığında anemiye yol açabileceğini kaydetti.
Dr. Handan Çipil, halk ortasında “kansızlık” olarak da bilinen aneminin, kandaki alyuvar sayısı ya da hemoglobin seviyesinin hastanın yaşı ve cinsiyetine nazaran olağan bedelin altına düşmesi olduğunu söyledi. Aneminin aslında sadece bir laboratuvar bulgusu olduğunu kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Ama her vakit bir hastalığın işaretidir. Sebeplerini araştırıp asıl tanıya ulaşmak ve tedavi etmek gerekir. Aneminin esas üç nedeni vardır; kan kaybı, alyuvar üretiminde yetersizlik, alyuvar yıkımının fazla olması. Birtakım hastalarda bu nedenlerin birden fazlası anemiye yol açar” dedi.
“Edinsel yahut kalıtsal olabilir”
Kan kaybının aneminin, bilhassa de demir eksikliği anemisinin en sık görülen sebebi olduğunu kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Kısa periyodik olabileceği üzere uzun bir vakte da yayılabilir. Kan kaybının temelinde bayanlarda adet periyodunun uzun sürmesi, sindirim kanalındaki yahut idrar yollarındaki kanamalar, cerrahi operasyonlar, travma yahut kanser üzere pek çok öbür odak olabilir. Bedeninizin yeteri kadar alyuvar üretmesini engelleyen edinsel faktör ve durumlara örnek olarak beslenme, hormonlar, birtakım kronik hastalıklar ve gebelik gösterilebilir. Aplastik anemi de bedeninizin kâfi seviyede alyuvar üretmesini engelleyebilir. Bu durum edinsel yahut kalıtsal olabilir” diye konuştu.
Alyuvar imali için kemik iliğini uyaran eritropoietin hormonunun azalmasının da bir anemi sebebi olduğunu anlatan Doç. Dr. Çipil, “Yeterince demir, folik asit (folat) yahut B12 vitamini içermeyen bir beslenme üslubu bedeninizdeki alyuvar imalini engelleyebilir. Bedeniniz alyuvar üretebilmek için ayrıyeten C vitamini, riboflavin ve bakıra da ihtiyaç duyar. Bedeninizde besin unsurlarının emilimini zorlaştıran durumlar da alyuvar imalini engelleyebilir” sözlerini kullandı.
Alyuvar yıkımının fazla oranda olması
Alyuvar yıkımını artıran edinsel durumlara bir örnek olarak büyümüş ya da hastalanmış dalağın da gösterilebileceğini kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Dalak, yaşlanmış ve yıpranmış alyuvarları bedenden uzaklaştıran bir organdır. Dalak büyür yahut hastalanırsa, olağandan daha fazla alyuvarı ortadan kaldırarak anemiye yol açabilir. Bedenin alyuvar yıkımını çok fazla artıran kalıtsal durumlara örnek olarak orak hücreli anemi, talasemiler ve muhakkak birtakım enzimlerin eksikliği sayılabilir. Hemolitik anemi de bedeninizin çok fazla sayıda alyuvarı yıkıma uğrattığı durumlara bir örnektir” formunda konuştu.
Aneminin en sık rastlanan belirtisinin halsizlik olduğunu belirten Çipil, “Kişi kendini yorgun ve bitkin hisseder. Kişi, günlük olağan işlerini yapabilmekte dahi zorlanabilir. Bunlar dışında nefes darlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, el ve ayaklarda soğukluk, soluk cilt, göğüs ağrısı görülebilir. Hafif ve orta derecedeki anemilerde belirtiler hafiftir yahut hiç olmayabilir” dedi.
Teşhis ve tedavi
Hastanın tıbbi ve ailesel geçmişi, muayene bulguları ile laboratuvar analizlerinin anemi tanısı koymak için kâfi olduğunu belirten Çipil, “Anemi teşhisinde birinci yapılan test ekseriyetle tam kan sayımıdır.. Hemogramda kanın birçok kısmı ölçülür. Olağandışı sonuçlar anemi dışında öteki bir kan hastalığı, enfeksiyon yahut öbür bir durumun habercisi de olabilir. Yani anemi birtakım durumlarda belirti olarak da ortaya çıkabilir. Hematolog gözüyle altta yatan sebeplerin ayırıcı tanısı çok düzgün yapılmalıdır” sözlerine yer verdi.
“Amaç, kanın taşıyabileceği oksijen ölçüsünü artırmaktır”
Anemi tedavisinin nedenlerine nazaran değiştiğinin altını çizen Çipil, şunları kaydetti:
“Tedavide, aneminin nedeni ve şiddetine nazaran beslenme değişiklikleri, destekler ve birtakım ilaçlar, kan nakli yahut kemik iliği nakli ile cerrahi, başvurulan formüller ortasındadır. Tedavide maksat, kanın taşıyabileceği oksijen ölçüsünü artırmaktır. Bu da alyuvarların sayısını ve hemoglobin seviyelerini artırarak yapılır. Tedavide öbür bir emel, aneminin altında yatan nedeni ya da durumu tedavi etmektir. Enfeksiyon tedavisi için antibiyotikler, çok adet kanamasını önlemeye yönelik hormonlar, daha fazla alyuvar üretimini uyarmak için yapay eritropoietin hormonu, bağışıklık sisteminin kendi alyuvarlarını yok etmesini önleyecek ilaçlar, kan yahut ilik kök hücre nakli, anemiye neden olan ve hayati tehlike oluşturan önemli bir kanama varsa cerrahi müdahale bunlar ortasındadır.”
Dr. Handan Çipil, halk ortasında “kansızlık” olarak da bilinen aneminin, kandaki alyuvar sayısı ya da hemoglobin seviyesinin hastanın yaşı ve cinsiyetine nazaran olağan bedelin altına düşmesi olduğunu söyledi. Aneminin aslında sadece bir laboratuvar bulgusu olduğunu kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Ama her vakit bir hastalığın işaretidir. Sebeplerini araştırıp asıl tanıya ulaşmak ve tedavi etmek gerekir. Aneminin esas üç nedeni vardır; kan kaybı, alyuvar üretiminde yetersizlik, alyuvar yıkımının fazla olması. Birtakım hastalarda bu nedenlerin birden fazlası anemiye yol açar” dedi.
“Edinsel yahut kalıtsal olabilir”
Kan kaybının aneminin, bilhassa de demir eksikliği anemisinin en sık görülen sebebi olduğunu kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Kısa periyodik olabileceği üzere uzun bir vakte da yayılabilir. Kan kaybının temelinde bayanlarda adet periyodunun uzun sürmesi, sindirim kanalındaki yahut idrar yollarındaki kanamalar, cerrahi operasyonlar, travma yahut kanser üzere pek çok öbür odak olabilir. Bedeninizin yeteri kadar alyuvar üretmesini engelleyen edinsel faktör ve durumlara örnek olarak beslenme, hormonlar, birtakım kronik hastalıklar ve gebelik gösterilebilir. Aplastik anemi de bedeninizin kâfi seviyede alyuvar üretmesini engelleyebilir. Bu durum edinsel yahut kalıtsal olabilir” diye konuştu.
Alyuvar imali için kemik iliğini uyaran eritropoietin hormonunun azalmasının da bir anemi sebebi olduğunu anlatan Doç. Dr. Çipil, “Yeterince demir, folik asit (folat) yahut B12 vitamini içermeyen bir beslenme üslubu bedeninizdeki alyuvar imalini engelleyebilir. Bedeniniz alyuvar üretebilmek için ayrıyeten C vitamini, riboflavin ve bakıra da ihtiyaç duyar. Bedeninizde besin unsurlarının emilimini zorlaştıran durumlar da alyuvar imalini engelleyebilir” sözlerini kullandı.
Alyuvar yıkımının fazla oranda olması
Alyuvar yıkımını artıran edinsel durumlara bir örnek olarak büyümüş ya da hastalanmış dalağın da gösterilebileceğini kaydeden Doç. Dr. Handan Çipil, “Dalak, yaşlanmış ve yıpranmış alyuvarları bedenden uzaklaştıran bir organdır. Dalak büyür yahut hastalanırsa, olağandan daha fazla alyuvarı ortadan kaldırarak anemiye yol açabilir. Bedenin alyuvar yıkımını çok fazla artıran kalıtsal durumlara örnek olarak orak hücreli anemi, talasemiler ve muhakkak birtakım enzimlerin eksikliği sayılabilir. Hemolitik anemi de bedeninizin çok fazla sayıda alyuvarı yıkıma uğrattığı durumlara bir örnektir” formunda konuştu.
Aneminin en sık rastlanan belirtisinin halsizlik olduğunu belirten Çipil, “Kişi kendini yorgun ve bitkin hisseder. Kişi, günlük olağan işlerini yapabilmekte dahi zorlanabilir. Bunlar dışında nefes darlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, el ve ayaklarda soğukluk, soluk cilt, göğüs ağrısı görülebilir. Hafif ve orta derecedeki anemilerde belirtiler hafiftir yahut hiç olmayabilir” dedi.
Teşhis ve tedavi
Hastanın tıbbi ve ailesel geçmişi, muayene bulguları ile laboratuvar analizlerinin anemi tanısı koymak için kâfi olduğunu belirten Çipil, “Anemi teşhisinde birinci yapılan test ekseriyetle tam kan sayımıdır.. Hemogramda kanın birçok kısmı ölçülür. Olağandışı sonuçlar anemi dışında öteki bir kan hastalığı, enfeksiyon yahut öbür bir durumun habercisi de olabilir. Yani anemi birtakım durumlarda belirti olarak da ortaya çıkabilir. Hematolog gözüyle altta yatan sebeplerin ayırıcı tanısı çok düzgün yapılmalıdır” sözlerine yer verdi.
“Amaç, kanın taşıyabileceği oksijen ölçüsünü artırmaktır”
Anemi tedavisinin nedenlerine nazaran değiştiğinin altını çizen Çipil, şunları kaydetti:
“Tedavide, aneminin nedeni ve şiddetine nazaran beslenme değişiklikleri, destekler ve birtakım ilaçlar, kan nakli yahut kemik iliği nakli ile cerrahi, başvurulan formüller ortasındadır. Tedavide maksat, kanın taşıyabileceği oksijen ölçüsünü artırmaktır. Bu da alyuvarların sayısını ve hemoglobin seviyelerini artırarak yapılır. Tedavide öbür bir emel, aneminin altında yatan nedeni ya da durumu tedavi etmektir. Enfeksiyon tedavisi için antibiyotikler, çok adet kanamasını önlemeye yönelik hormonlar, daha fazla alyuvar üretimini uyarmak için yapay eritropoietin hormonu, bağışıklık sisteminin kendi alyuvarlarını yok etmesini önleyecek ilaçlar, kan yahut ilik kök hücre nakli, anemiye neden olan ve hayati tehlike oluşturan önemli bir kanama varsa cerrahi müdahale bunlar ortasındadır.”