ANITKABİR'İN YAPIMININ KISA TARİHÇESİ
Ulu Önder Atatürk, Türk milletinin bağımsız ve milli egemenliğe dayanan demokratik bir devlet anlayışı içinde yaşaması için yürüttüğü mücadelesinde, milleti ile bütünleşerek başarıya ulaşmıştır
Türk yurdunu işgal eden düşmana karşı, vatanın bağımsızlık ve bütünlüğünü milletin azim ve kararının kurtaracağını çok sevdiği milletine aşılayan Atatürk, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti' ni kurmayı başarmış, Türkiye Cumhuriyeti' ni çağdaş uygarlığa götüren yenileşme yolunda Türk Milletine layık inkılapları gerçekleştirmiştir
Türkiye Cumhuriyeti' nin kuruluşunun 15 nci yılında hastalığı ağırlaşarak, 10 Kasım 1938 ' de Dolmabahçe Sarayı' nda ebediyete intikal etmiştir Atatürk kendisi için bir mezar yaptırmadığı gibi, gömüleceği yer içinde vasiyette bulunmamıştı
1923 yılında bir sohbet sırasında Atatürk; "Elbet birgün öleceğim, beni Çankaya' ya gömer, hatıramı yaşatırsınız" demiş ve "Beni milletim nereye isterse oraya gömsün Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Çankaya olacaktır" diye eklemiştir
Türk Ulusunun Atatürk'e karşı duyulan büyük saygı ve minnettarlığının bir ifadesi olan Anıtkabir, Türkiye Cumhuriyeti' nin en anlamlı eseridir
Atatürk'ün, 10 Kasım 1938'de ebediyete intikal etmesinden sonra, dönemin hükümeti tarafından oluşturulan bir komisyon, Anıtkabir'in yerinin seçilmesi için görevlendirildi Bu komisyon çalışmaları sonunda, oy çokluğu ile 906 rakımlı Rasattepe'de Anıtkabir'in yapılmasına karar verdi Aynı komisyon tarafından 1 Mart 1941 tarihinde uluslararası bir yarışma açıldı Bu yarışmayaTürkiye, Almanya, İtalya, Avusturya, İsviçre, Fransa ve Çekoslovakya'dan toplam 47 proje katıldı Bu projelerden 3 tanesi komisyon tarafından ödüle layık görüldü Proje yarışma şartları gereğince birinciyi seçme hakkı hükümete verilmişti Milli konuyu daha başarılı ifade etmesi ve projenin araziye uygunluğu sebebiyle, Türk mimarlar Prof Emin ONAT ve Doç Orhan ARDA'nın projesinin Anıtmezar olarak yapılmasına karar verildi 9 Ekim 1944 tarihinde Anıtkabir'in yapımına başlandı Inşaat 4 aşamalı olarak 9 yıllık bir sürede 1953 yılında tamamlandı 10 Kasım 1953 tarihinde ise, Atatürk'ün naaşı, 1938 yılından beri, 15 yıl süreyle muhafaza edildiği geçici kabri olan Etnografya Müzesi'nden alınarak, büyük bir törenle ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir'e defnedildi Anıtkabir 750 bin m2'lik bir alan üzerine kurulu olup bu alanın yaklaşık 120 bin m2'lik kısmı Anıt Bloğu, geri kalan kısmı ise Barış Parkı'dır
KADIN HEYKEL GRUBU
Anıtkabir için yapılan heykel ve kabartmaların konuları, kurtuluş savaşı ve Cumhuriyet tarihimizden ve Atatürk' ün hayatından seçilmiştir
İstiklâl Kulesi'nin önünde, ulusal kıyafetler giymiş üç kadından oluşan bir heykel grubu vardır Bu kadınlardan kenarlardaki ikisi yere kadar uzanan kalın bir çelenk tutmaktadır Başak demetlerinin meydana getirdiği çelenk bereketli yurdumuzu temsil etmektedir Soldaki kadın, ileri uzattığı elindeki kapla Atatürk'e Tanrı'dan rahmet dilemekte, ortadaki kadın eliyle yüzünü kapamış ağlamaktadır Bu üçlü grup, Türk kadınlarının Atatürk'ün ölümünün derin acısı içinde bile gururlu, ağır başlı ve azimli oluşunu dile getirmektedir Heykel grubu Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir.
ERKEK HEYKEL GRUBU
Hürriyet Kulesi'nin önünde üç erkekten oluşan heykel grubu vardır Sağdaki erkek başında miğferi ve kalın kaputu ile Türk askerini , onun yanındaki elinde kitabı ile Türk gençliğini ve aydın insanını, biraz gerisindeki ise yerel kıyafeti ile Türk köylüsünü temsil etmektedir Heykellerin yüzünde derin acı ile Türk Milleti'nin kendine özgü ağırbaşlılığı ve yüksek irade gücü dile getirilmiştir Heykel grubu Hüseyin OZKAN'ın eseridir
ASLANLI YOL
Ziyaretçileri, Atatürk'ün huzuruna hazırlamak için yapılmış olan 262 metre uzunluğundaki yolun iki yanında oturmuş pozisyonda 24 tane aslan heykeli bulunmaktadır Atatürk'ün Türk ve Anadolu tarihine verdiği önem sebebiyle, Türk mitolojisinde güç ve kuweti temsil eden ve Anadolu'da uygarlık kuran Hititlerin sanat üslubu ile yapılan aslan heykelleri, kuwet ve sükûneti temsil etmektedir Heykeller Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir Aslanlı Yol'un iki yanı çiçekler ve ardıç ağaçlarıyla süslüdür Yol traverten taşlar ile döşelidir Yolun sonunda Türk bayrağının ve daha ileride Çankaya'nın görünmesi Atatürk'ün yüce katına gidiş bakımından çok anlamlıdır
TÖREN MEYDANI
Aslanlı Yol sonunda yer alan 15 bin kişi kapasiteli Tören Meydanı 129x84,5 metre boyutlarındadır Bu alanın zemini; siyah, kırmızı, sari ve beyaz renkte traverten taşlardan oluşan 373 adet halı ve kilim deseniyle bezenmiştir
BAYRAK DİREĞİ
Anıtkabir'in Çankaya yönündeki 28 basamaklı Tören Meydanı'na giriş merdivenlerinin ortasında, yüksek bir direk üzerinde Türk bayrağı dalgalanır Amerika'da özel olarak yapılan 33 metre 53 santim yüksekliğindeki ve 4850 kg ağırlığındaki bu direk 1953'te, Avrupa'daki çelik bayrak direklerinin en yükseğidir Direğin 4 metresi kaidenin altında yer almaktadır Amerika'da yaşayan Türk asıllı Amerikan vatandaşı Nazmi CEMAL tarafından, kendi bayrak direği fabrikasında imal edilerek 1946 yılında Anıtkabir'e hediye edilmiştir
MOZOLE
Anıtkabir'in en önemli bölümü olan Mozole'ye çıkan 42 basamaklı merdivenlerin ortasında "Hitabet Kürsüsü" yer almaktadır Mermer kürsünün cephesi dairesel geometrik motiflerle süslü olup, ortasında Atatürk'ün "Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir" sözü yazılıdır Kürsü Kenan YONTUÇ'un eseridir Mozole 72x52x17 metre boyutlarında uzunca dikdörtgen bir plan üzerine kurulmuş olup, önde ve arkada sekiz, yan cephelerde on dört adet 1440 metre yüksekliğinde kolonlarla çevrelenmiştir Mozole cephesinde solda Atatürk'ün Türk gençliğine hitabı, sağda ise cumhuriyetin kuruluşunun 10'ncu yıl dönümünde söylediği nutuk taş kabartma üzerine altın yaldızla yazılıdır
ŞEREF HOLÜ
Şeref Holü'ne bronz kapılardan girilir Girişte sağda Atatürk'ün 29 Ekim 1938 tarihli Türk Ordusu'na son mesajı, solda ise ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Atatürk'ün ölümü üzerine 21 Kasım 1938'de Türk Milleti'ne söylediği taziye mesajı yer almaktadır Girişin tam karşısında pencerenin yer aldığı nişin içinde, Atatürk'ün sembolik lahdi bulunmaktadır Lahit taşı 40 ton ağırlığında tek parça mermerden olup Osmaniye ilinden getirilmiştir Lahitin yer aldığı bölüm ise beyaz Afyon mermeri ile kaplıdır Şeref Holü'nün zemini Adana ve Hatay'dan, duvarlar ise Afyon ve Bilecik'ten getirilen kırmızı, siyah, yeşil ve kaplan postu mermerlerle kaplanmıştır 27 kirişten oluşan tavan ve yan galeri tavanları Türk halı ve kilim desenlerinden oluşan altın yaldızlı mozaik ile süslenmiştir Tavan yüksekliği 17 metre olup, yan duvarlarında 12 adet meşale bulunmaktadır Mozole yapısının üstü, düz kurşun çatı ile örtülüdür
MEZAR ODASI
Atatürk'ün aziz naaşı Mozole'nin zemin katında doğrudan toprağa kazılmış bir mezarda bulunmaktadır Mozole Şeref Holü'ndeki sembolik lahit taşının tam altında bulunan mezar odası Selçuklu ve Osmanlı mimari stilinde sekizgen planlı olup, piramidal külahlı tavanı geometrik motifli mozaiklerle süslenmiştir Zemin ve duvarlar siyah, beyaz, kırmızı mermerlerle kaplanmıştır Mezar odasının ortasında kıble yönünde kırmızı mermer sanduka yer almaktadır Sandukanın çevresinde bütün illerden, KKTC' den ve Azerbaycan'dan gönderilen toprakların konulduğu pirinç vazolar bulunmaktadır
İSMET İNÖNÜ LAHDİ
25 Aralık 1973 yılında vefat eden ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Batı revakında sembolik lahdi, alt katta ise gerçek mezar odası bulunmaktadır İsmet İNÖNÜ Anıtkabir'e Bakanlar Kurulu Kararı ile 28 Aralık 1973'de defnedilmiştir
SİNEVİZYON SALONU
60 kişilik kapasiteye sahip salonda Anıtkabir, Atatürk ve Millî Mücadele konulu belgesel filmler gösterilmektedir Salon Mehmetçik Kulesi'nde yer almaktadır
HATIRA EŞYA SATIŞ SALONU
Burada, Anıtkabir, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı'yla ilgili kitaplar, CD'ler ve hatıra amaçlı eşyalar satılmaktadır Satış Salonu Müdafaa-i Hukuk Kulesi'nde yer almaktadır
ANITKABİR KİTAPLIĞI
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Komutanlığı Karargâhı içinde Anıtkabir Kitaplığı bulunmaktadır Atatürk, Millî Mücadele ve İnkılâplar konulu Türkçe ve yabancı dillerde kitapların bulunduğu bir "ihtisas kitaplığı" olarak araştırmacı ve okuyucuya hafta içi 0900-1230 / 1330-1700 saatleri arasında hizmet vermektedir
Ulu Önder Atatürk, Türk milletinin bağımsız ve milli egemenliğe dayanan demokratik bir devlet anlayışı içinde yaşaması için yürüttüğü mücadelesinde, milleti ile bütünleşerek başarıya ulaşmıştır
Türk yurdunu işgal eden düşmana karşı, vatanın bağımsızlık ve bütünlüğünü milletin azim ve kararının kurtaracağını çok sevdiği milletine aşılayan Atatürk, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti' ni kurmayı başarmış, Türkiye Cumhuriyeti' ni çağdaş uygarlığa götüren yenileşme yolunda Türk Milletine layık inkılapları gerçekleştirmiştir
Türkiye Cumhuriyeti' nin kuruluşunun 15 nci yılında hastalığı ağırlaşarak, 10 Kasım 1938 ' de Dolmabahçe Sarayı' nda ebediyete intikal etmiştir Atatürk kendisi için bir mezar yaptırmadığı gibi, gömüleceği yer içinde vasiyette bulunmamıştı
1923 yılında bir sohbet sırasında Atatürk; "Elbet birgün öleceğim, beni Çankaya' ya gömer, hatıramı yaşatırsınız" demiş ve "Beni milletim nereye isterse oraya gömsün Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Çankaya olacaktır" diye eklemiştir
Türk Ulusunun Atatürk'e karşı duyulan büyük saygı ve minnettarlığının bir ifadesi olan Anıtkabir, Türkiye Cumhuriyeti' nin en anlamlı eseridir
Atatürk'ün, 10 Kasım 1938'de ebediyete intikal etmesinden sonra, dönemin hükümeti tarafından oluşturulan bir komisyon, Anıtkabir'in yerinin seçilmesi için görevlendirildi Bu komisyon çalışmaları sonunda, oy çokluğu ile 906 rakımlı Rasattepe'de Anıtkabir'in yapılmasına karar verdi Aynı komisyon tarafından 1 Mart 1941 tarihinde uluslararası bir yarışma açıldı Bu yarışmayaTürkiye, Almanya, İtalya, Avusturya, İsviçre, Fransa ve Çekoslovakya'dan toplam 47 proje katıldı Bu projelerden 3 tanesi komisyon tarafından ödüle layık görüldü Proje yarışma şartları gereğince birinciyi seçme hakkı hükümete verilmişti Milli konuyu daha başarılı ifade etmesi ve projenin araziye uygunluğu sebebiyle, Türk mimarlar Prof Emin ONAT ve Doç Orhan ARDA'nın projesinin Anıtmezar olarak yapılmasına karar verildi 9 Ekim 1944 tarihinde Anıtkabir'in yapımına başlandı Inşaat 4 aşamalı olarak 9 yıllık bir sürede 1953 yılında tamamlandı 10 Kasım 1953 tarihinde ise, Atatürk'ün naaşı, 1938 yılından beri, 15 yıl süreyle muhafaza edildiği geçici kabri olan Etnografya Müzesi'nden alınarak, büyük bir törenle ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir'e defnedildi Anıtkabir 750 bin m2'lik bir alan üzerine kurulu olup bu alanın yaklaşık 120 bin m2'lik kısmı Anıt Bloğu, geri kalan kısmı ise Barış Parkı'dır
KADIN HEYKEL GRUBU
Anıtkabir için yapılan heykel ve kabartmaların konuları, kurtuluş savaşı ve Cumhuriyet tarihimizden ve Atatürk' ün hayatından seçilmiştir
İstiklâl Kulesi'nin önünde, ulusal kıyafetler giymiş üç kadından oluşan bir heykel grubu vardır Bu kadınlardan kenarlardaki ikisi yere kadar uzanan kalın bir çelenk tutmaktadır Başak demetlerinin meydana getirdiği çelenk bereketli yurdumuzu temsil etmektedir Soldaki kadın, ileri uzattığı elindeki kapla Atatürk'e Tanrı'dan rahmet dilemekte, ortadaki kadın eliyle yüzünü kapamış ağlamaktadır Bu üçlü grup, Türk kadınlarının Atatürk'ün ölümünün derin acısı içinde bile gururlu, ağır başlı ve azimli oluşunu dile getirmektedir Heykel grubu Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir.
ERKEK HEYKEL GRUBU
Hürriyet Kulesi'nin önünde üç erkekten oluşan heykel grubu vardır Sağdaki erkek başında miğferi ve kalın kaputu ile Türk askerini , onun yanındaki elinde kitabı ile Türk gençliğini ve aydın insanını, biraz gerisindeki ise yerel kıyafeti ile Türk köylüsünü temsil etmektedir Heykellerin yüzünde derin acı ile Türk Milleti'nin kendine özgü ağırbaşlılığı ve yüksek irade gücü dile getirilmiştir Heykel grubu Hüseyin OZKAN'ın eseridir
ASLANLI YOL
Ziyaretçileri, Atatürk'ün huzuruna hazırlamak için yapılmış olan 262 metre uzunluğundaki yolun iki yanında oturmuş pozisyonda 24 tane aslan heykeli bulunmaktadır Atatürk'ün Türk ve Anadolu tarihine verdiği önem sebebiyle, Türk mitolojisinde güç ve kuweti temsil eden ve Anadolu'da uygarlık kuran Hititlerin sanat üslubu ile yapılan aslan heykelleri, kuwet ve sükûneti temsil etmektedir Heykeller Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir Aslanlı Yol'un iki yanı çiçekler ve ardıç ağaçlarıyla süslüdür Yol traverten taşlar ile döşelidir Yolun sonunda Türk bayrağının ve daha ileride Çankaya'nın görünmesi Atatürk'ün yüce katına gidiş bakımından çok anlamlıdır
TÖREN MEYDANI
Aslanlı Yol sonunda yer alan 15 bin kişi kapasiteli Tören Meydanı 129x84,5 metre boyutlarındadır Bu alanın zemini; siyah, kırmızı, sari ve beyaz renkte traverten taşlardan oluşan 373 adet halı ve kilim deseniyle bezenmiştir
BAYRAK DİREĞİ
Anıtkabir'in Çankaya yönündeki 28 basamaklı Tören Meydanı'na giriş merdivenlerinin ortasında, yüksek bir direk üzerinde Türk bayrağı dalgalanır Amerika'da özel olarak yapılan 33 metre 53 santim yüksekliğindeki ve 4850 kg ağırlığındaki bu direk 1953'te, Avrupa'daki çelik bayrak direklerinin en yükseğidir Direğin 4 metresi kaidenin altında yer almaktadır Amerika'da yaşayan Türk asıllı Amerikan vatandaşı Nazmi CEMAL tarafından, kendi bayrak direği fabrikasında imal edilerek 1946 yılında Anıtkabir'e hediye edilmiştir
MOZOLE
Anıtkabir'in en önemli bölümü olan Mozole'ye çıkan 42 basamaklı merdivenlerin ortasında "Hitabet Kürsüsü" yer almaktadır Mermer kürsünün cephesi dairesel geometrik motiflerle süslü olup, ortasında Atatürk'ün "Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir" sözü yazılıdır Kürsü Kenan YONTUÇ'un eseridir Mozole 72x52x17 metre boyutlarında uzunca dikdörtgen bir plan üzerine kurulmuş olup, önde ve arkada sekiz, yan cephelerde on dört adet 1440 metre yüksekliğinde kolonlarla çevrelenmiştir Mozole cephesinde solda Atatürk'ün Türk gençliğine hitabı, sağda ise cumhuriyetin kuruluşunun 10'ncu yıl dönümünde söylediği nutuk taş kabartma üzerine altın yaldızla yazılıdır
ŞEREF HOLÜ
Şeref Holü'ne bronz kapılardan girilir Girişte sağda Atatürk'ün 29 Ekim 1938 tarihli Türk Ordusu'na son mesajı, solda ise ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Atatürk'ün ölümü üzerine 21 Kasım 1938'de Türk Milleti'ne söylediği taziye mesajı yer almaktadır Girişin tam karşısında pencerenin yer aldığı nişin içinde, Atatürk'ün sembolik lahdi bulunmaktadır Lahit taşı 40 ton ağırlığında tek parça mermerden olup Osmaniye ilinden getirilmiştir Lahitin yer aldığı bölüm ise beyaz Afyon mermeri ile kaplıdır Şeref Holü'nün zemini Adana ve Hatay'dan, duvarlar ise Afyon ve Bilecik'ten getirilen kırmızı, siyah, yeşil ve kaplan postu mermerlerle kaplanmıştır 27 kirişten oluşan tavan ve yan galeri tavanları Türk halı ve kilim desenlerinden oluşan altın yaldızlı mozaik ile süslenmiştir Tavan yüksekliği 17 metre olup, yan duvarlarında 12 adet meşale bulunmaktadır Mozole yapısının üstü, düz kurşun çatı ile örtülüdür
MEZAR ODASI
Atatürk'ün aziz naaşı Mozole'nin zemin katında doğrudan toprağa kazılmış bir mezarda bulunmaktadır Mozole Şeref Holü'ndeki sembolik lahit taşının tam altında bulunan mezar odası Selçuklu ve Osmanlı mimari stilinde sekizgen planlı olup, piramidal külahlı tavanı geometrik motifli mozaiklerle süslenmiştir Zemin ve duvarlar siyah, beyaz, kırmızı mermerlerle kaplanmıştır Mezar odasının ortasında kıble yönünde kırmızı mermer sanduka yer almaktadır Sandukanın çevresinde bütün illerden, KKTC' den ve Azerbaycan'dan gönderilen toprakların konulduğu pirinç vazolar bulunmaktadır
İSMET İNÖNÜ LAHDİ
25 Aralık 1973 yılında vefat eden ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Batı revakında sembolik lahdi, alt katta ise gerçek mezar odası bulunmaktadır İsmet İNÖNÜ Anıtkabir'e Bakanlar Kurulu Kararı ile 28 Aralık 1973'de defnedilmiştir
SİNEVİZYON SALONU
60 kişilik kapasiteye sahip salonda Anıtkabir, Atatürk ve Millî Mücadele konulu belgesel filmler gösterilmektedir Salon Mehmetçik Kulesi'nde yer almaktadır
HATIRA EŞYA SATIŞ SALONU
Burada, Anıtkabir, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı'yla ilgili kitaplar, CD'ler ve hatıra amaçlı eşyalar satılmaktadır Satış Salonu Müdafaa-i Hukuk Kulesi'nde yer almaktadır
ANITKABİR KİTAPLIĞI
Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Komutanlığı Karargâhı içinde Anıtkabir Kitaplığı bulunmaktadır Atatürk, Millî Mücadele ve İnkılâplar konulu Türkçe ve yabancı dillerde kitapların bulunduğu bir "ihtisas kitaplığı" olarak araştırmacı ve okuyucuya hafta içi 0900-1230 / 1330-1700 saatleri arasında hizmet vermektedir
