Birbirinden farklı birçok anne baba tutumu vardır. Ebeveynler farkında
olmadan bu tutumlardan birini sergiliyor ve şüphesiz ki o tutumun
çocukları için en doğrusu olduğuna inanıyolar. Peki çocuğunuz için en
sağlıklı anne baba tutumu hangisi ?
1- Aşırı Koruyucu Anne-Baba Tutumu:
Çocuğun her an kontrol altında tutulduğu, aşırı ilgi ve alaka gösterildiği,
zarar gelebilir endişesi ile gündüzleri bile sokağa çıkması istenmediği
veya kısıtlandığı aile tipidir. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar, aileye aşırı
bağımlı, özgüveni olmayan, duygusal açıdan zayıf, sıkıştırıldığında
başkalarına suç atabilecek yapıda olabilmektedirler. Bu tutumu
sergilerken çocuğunuza iyilik yaptığınızı düşünüyor olabilirsiniz fakat
onun bir birey olduğunu ve hayatta yalnız kalabilmesi gerektiğini
unutmamalısınız. Çocuğunuzun ileride kendi ayakları üzerinde
durabilmesi için koruyucu tutumu tadında bırakmak gerekir.
2-Baskıcı ve Otoriter Anne-Baba Tutumu:
Aile katı, kuralcı ve disiplinlidir. Anne /baba veya her ikisinin de otoriter
tutumu karşısında, çocuk nazik, dürüst, disiplinli, yardımsever ve dikkatli
olmasına rağmen, ürkek, çekingen, kendine güveni olmayan veya çok
zayıf, başkalarının etkisi altında kalabilen, duyarlı, korkak, kendi başına
iş yapma yeteneği gelişmemiş bir yapıya sahip olabilirler. Kural ve
disiplin hayatımızda her zaman olması gereken bir şeydir fakat bunun
aşırısı çocukta özgüven eksikliğine sebep olur. İş ve sosyal hayatında
kaçıngan-çekingen bir kişilik yapısı sergiler. Bu tutumun sonucu sosyal
fobiye kadar varabilir. Kurallar her zaman olmalıdır fakat aşırı baskıdan
uzak durulmalıdır.
3- Aşırı Hoşgörülü Anne-Baba Tutumu:
Baskıcı ve otoriter tutumun tam tersine bu tip ailelerde çocuk tek
hükmedendir. Aile tüm hayatını çocuğun istek ve arzusuna göre belirler.
Aile çocuğa aşırı sevgi gösterir. Bütün tutumları dengesiz ve çocuk
merkezlidir. Bu tip ailelerde çocuk ne derse o olur. Böyle ailelerde
yetişen çocuklar; bencil, sevgi arsızı, kural tanımayan, doyumsuz kişilik
yapılarına sahip olabilmektedirler. Bu çocuklar sosyal hayatta geçimsiz,
sosyal yönleri zayıf ve benmerkezci bir yapıya sahip bir görünüm
çizerler. Ne aşırı baskıcı ne de aşırı hoşgörülü olmak gerekir. Her ailede
kural ve sorumluluklar olmalı, çocuk bunları bilinçli yapmalı ve uyum
sağlamalıdır. Aşırı hoşgörü gösterilen çocuklar hayat başarısına
ulaşmakta oldukça zorluk çekerler.
4- Kararsız ve Dengesiz Anne-Baba Tutumu:
Bu tip aileler genellikle anne ve babanın iyi anlaşamadığı ve her iki
tarafın da baskın karaktere sahip olduğu ailelerdir. Anne / babanın
çocukla ilgili bir konuda evet dediğine, diğeri hayır diyebilmekte çocuk
hangisine bakacağına, hangisine uyacağına karar verememekte
çoğunlukla kararsız kalarak herhangi bir tepki vermemeyi tercih
etmektedir. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar genellikle kararsız, her türlü
etkilenmeye açık, tutarsız, çabuk karar değiştirebilen çocuklardır. Aynı
zamanda duygusal açıdan dengesiz bir yapıya sahip olmaları da
mümkündür. Aile içinde ki en önemli şey tutarlılıktır. Anne ve babanın
ağzından çıkan her söz ve yapılan her davranış aynı olmalıdır. Aksi
takdirde çocuk annenin izin vermediği bir şeyi babadan ister ve elde
ederse hem aile içinde ki olması gereken otorite sarsılır hem de çocuk
neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenemez hale gelir, kafa karışıklığı
yaşar.
5-Mükemmeliyetçi Anne / Baba Tutumu:
Bu tip ailelerde anne ve baba çocuklarının her konuda mükemmel
olmalarını isterler. Genellikle benmerkezci bireylerin oluşturduğu bu
ailelerin çocuklarında; yaptığı işi beğenmeme, yetersiz olduğu duygusu,
devamlı olarak başkalarını mutlu etmeye çalışma duyguları görülebilir.
Bu tutum sonunda çocuklarda otoriter anne-baba tutumunda olduğu gibi
sosyal fobi ve özgüven eksikliği oluşabilir. Çocuğunuzun neye yeteneği
varsa onu yapmasına izin verin. Sizin istediğiniz doğrultuda gitmeye
zorlanırsa hem başarısız hem de mutsuz bir gelecek onu bekler.
6-Reddedici Anne- Baba Tutumu:
Bu aileler farkında olarak veya olmayarak çocuğun tüm isteklerini
aksatırlar. Çocuğun aslında istenmediğini hissettirmek ve çocuğa karşı
düşmanca tutumlar beslemek olarak da tarif edilebilir. Bu tip ailelerde
yetişen çocuklarda kendisinden daha zayıf olanı ezme, tüm çevresine
karşı nefret besleme, kimseye güvenememe, çevresindekilere düşmanca
tutum sergileme düşüncelerine sahip olabilirler.
7-Tutarsız Anne- Baba Tutumu Tutumu:
Bu tip ailelerde genelde kurallar yoktur. Anlık çözümler, anlık kavgalar
ve anlık mutluluklar vardır. Çocuk için konulan kuralların bazen çok katı
bir şekilde uygulandığı, bazen de hiç yokmuş gibi davranıldığı tutumlar;
çocukta güvensizlik, kurallara karşı kayıtsızlık, çözümün parçası olmayı
reddetme, kararsız ve kişiliksiz karakter yapısı meydana gelebilmektedir.
8- Hoşgörülü ve Güven Verici Anne-Baba Tutumu:
İdeal aile tipine uygun bir yapıdır. Bu tip ailede temel kural ve
kısıtlamalar haricinde çocuklar özgür bir şekilde, fakat sorumluluklarının
bilincinde olarak yetişirler. Birey olmanın ayırtına varan çocukların
özgüvenleri tam, sosyal ilişkileri kuvvetli olur. Bu tutumla yetiştirilen
çocuklar geleceğin ideal yetişkin adaylarıdır.
Çocuk yetiştirirken hoşgörü, kural, sınır koyma, koruma ve kollama
davranışlarının hiç birinde aşırıya kaçılmamalıdır. Hem tüm bunlar
dozunda olur hem de tutarlı ve kararlı davranılırsa ideal bir yetiştirme
tarzında bulunmuş olursunuz.
Ömür boyu süren bu ebeveynlik yolculuğunda hepinize, çocuklarınızla
olumlu anılar biriktireceğiniz keyifli günler dilerim...
olmadan bu tutumlardan birini sergiliyor ve şüphesiz ki o tutumun
çocukları için en doğrusu olduğuna inanıyolar. Peki çocuğunuz için en
sağlıklı anne baba tutumu hangisi ?
1- Aşırı Koruyucu Anne-Baba Tutumu:
Çocuğun her an kontrol altında tutulduğu, aşırı ilgi ve alaka gösterildiği,
zarar gelebilir endişesi ile gündüzleri bile sokağa çıkması istenmediği
veya kısıtlandığı aile tipidir. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar, aileye aşırı
bağımlı, özgüveni olmayan, duygusal açıdan zayıf, sıkıştırıldığında
başkalarına suç atabilecek yapıda olabilmektedirler. Bu tutumu
sergilerken çocuğunuza iyilik yaptığınızı düşünüyor olabilirsiniz fakat
onun bir birey olduğunu ve hayatta yalnız kalabilmesi gerektiğini
unutmamalısınız. Çocuğunuzun ileride kendi ayakları üzerinde
durabilmesi için koruyucu tutumu tadında bırakmak gerekir.
2-Baskıcı ve Otoriter Anne-Baba Tutumu:
Aile katı, kuralcı ve disiplinlidir. Anne /baba veya her ikisinin de otoriter
tutumu karşısında, çocuk nazik, dürüst, disiplinli, yardımsever ve dikkatli
olmasına rağmen, ürkek, çekingen, kendine güveni olmayan veya çok
zayıf, başkalarının etkisi altında kalabilen, duyarlı, korkak, kendi başına
iş yapma yeteneği gelişmemiş bir yapıya sahip olabilirler. Kural ve
disiplin hayatımızda her zaman olması gereken bir şeydir fakat bunun
aşırısı çocukta özgüven eksikliğine sebep olur. İş ve sosyal hayatında
kaçıngan-çekingen bir kişilik yapısı sergiler. Bu tutumun sonucu sosyal
fobiye kadar varabilir. Kurallar her zaman olmalıdır fakat aşırı baskıdan
uzak durulmalıdır.
3- Aşırı Hoşgörülü Anne-Baba Tutumu:
Baskıcı ve otoriter tutumun tam tersine bu tip ailelerde çocuk tek
hükmedendir. Aile tüm hayatını çocuğun istek ve arzusuna göre belirler.
Aile çocuğa aşırı sevgi gösterir. Bütün tutumları dengesiz ve çocuk
merkezlidir. Bu tip ailelerde çocuk ne derse o olur. Böyle ailelerde
yetişen çocuklar; bencil, sevgi arsızı, kural tanımayan, doyumsuz kişilik
yapılarına sahip olabilmektedirler. Bu çocuklar sosyal hayatta geçimsiz,
sosyal yönleri zayıf ve benmerkezci bir yapıya sahip bir görünüm
çizerler. Ne aşırı baskıcı ne de aşırı hoşgörülü olmak gerekir. Her ailede
kural ve sorumluluklar olmalı, çocuk bunları bilinçli yapmalı ve uyum
sağlamalıdır. Aşırı hoşgörü gösterilen çocuklar hayat başarısına
ulaşmakta oldukça zorluk çekerler.
4- Kararsız ve Dengesiz Anne-Baba Tutumu:
Bu tip aileler genellikle anne ve babanın iyi anlaşamadığı ve her iki
tarafın da baskın karaktere sahip olduğu ailelerdir. Anne / babanın
çocukla ilgili bir konuda evet dediğine, diğeri hayır diyebilmekte çocuk
hangisine bakacağına, hangisine uyacağına karar verememekte
çoğunlukla kararsız kalarak herhangi bir tepki vermemeyi tercih
etmektedir. Bu tip ailelerde yetişen çocuklar genellikle kararsız, her türlü
etkilenmeye açık, tutarsız, çabuk karar değiştirebilen çocuklardır. Aynı
zamanda duygusal açıdan dengesiz bir yapıya sahip olmaları da
mümkündür. Aile içinde ki en önemli şey tutarlılıktır. Anne ve babanın
ağzından çıkan her söz ve yapılan her davranış aynı olmalıdır. Aksi
takdirde çocuk annenin izin vermediği bir şeyi babadan ister ve elde
ederse hem aile içinde ki olması gereken otorite sarsılır hem de çocuk
neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenemez hale gelir, kafa karışıklığı
yaşar.
5-Mükemmeliyetçi Anne / Baba Tutumu:
Bu tip ailelerde anne ve baba çocuklarının her konuda mükemmel
olmalarını isterler. Genellikle benmerkezci bireylerin oluşturduğu bu
ailelerin çocuklarında; yaptığı işi beğenmeme, yetersiz olduğu duygusu,
devamlı olarak başkalarını mutlu etmeye çalışma duyguları görülebilir.
Bu tutum sonunda çocuklarda otoriter anne-baba tutumunda olduğu gibi
sosyal fobi ve özgüven eksikliği oluşabilir. Çocuğunuzun neye yeteneği
varsa onu yapmasına izin verin. Sizin istediğiniz doğrultuda gitmeye
zorlanırsa hem başarısız hem de mutsuz bir gelecek onu bekler.
6-Reddedici Anne- Baba Tutumu:
Bu aileler farkında olarak veya olmayarak çocuğun tüm isteklerini
aksatırlar. Çocuğun aslında istenmediğini hissettirmek ve çocuğa karşı
düşmanca tutumlar beslemek olarak da tarif edilebilir. Bu tip ailelerde
yetişen çocuklarda kendisinden daha zayıf olanı ezme, tüm çevresine
karşı nefret besleme, kimseye güvenememe, çevresindekilere düşmanca
tutum sergileme düşüncelerine sahip olabilirler.
7-Tutarsız Anne- Baba Tutumu Tutumu:
Bu tip ailelerde genelde kurallar yoktur. Anlık çözümler, anlık kavgalar
ve anlık mutluluklar vardır. Çocuk için konulan kuralların bazen çok katı
bir şekilde uygulandığı, bazen de hiç yokmuş gibi davranıldığı tutumlar;
çocukta güvensizlik, kurallara karşı kayıtsızlık, çözümün parçası olmayı
reddetme, kararsız ve kişiliksiz karakter yapısı meydana gelebilmektedir.
8- Hoşgörülü ve Güven Verici Anne-Baba Tutumu:
İdeal aile tipine uygun bir yapıdır. Bu tip ailede temel kural ve
kısıtlamalar haricinde çocuklar özgür bir şekilde, fakat sorumluluklarının
bilincinde olarak yetişirler. Birey olmanın ayırtına varan çocukların
özgüvenleri tam, sosyal ilişkileri kuvvetli olur. Bu tutumla yetiştirilen
çocuklar geleceğin ideal yetişkin adaylarıdır.
Çocuk yetiştirirken hoşgörü, kural, sınır koyma, koruma ve kollama
davranışlarının hiç birinde aşırıya kaçılmamalıdır. Hem tüm bunlar
dozunda olur hem de tutarlı ve kararlı davranılırsa ideal bir yetiştirme
tarzında bulunmuş olursunuz.
Ömür boyu süren bu ebeveynlik yolculuğunda hepinize, çocuklarınızla
olumlu anılar biriktireceğiniz keyifli günler dilerim...