Bilindiği gibi, Hz Muhammed (sas) annesi Amine Hatun’u, altı yaşında kucuk bir cocuk iken kaybetmişti Ancak, şayet annesi sağ olsaydı omru boyunca ona gostereceği sevgi ve saygının ne kadar samimi ve icten olacağını tahmin etmek zor değildir
Kur’anı Kerim’de ve hadisi şeriflerde anne ve baba haklarıyla ilgili emir ve tavsiyeler, Son Peygamber Hz Muhammed (sas)’in, yaşlandığında şayet yanında olsaydı ebeveynine nasıl davranacağı hakkında bize ipucu vermektedir
Once Kur’an ve hadislerden konu ile alakalı birkac misal nakledelim:
Cenabı Hakk, Kur’anı Kerim’de şoyle buyurur: “Allah’a kulluk edin, O’na bir şeyi ortak koşmayın Ana babaya, yakınlarına, yetimlere, duşkunlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve eliniz altında bulunan kimselere iyilik edin (Nisa,436) “ Biz insana ana ve babasına karşı iyi davranmasını tavsiye etmişizdir (Lokman, 3114)
Peygamber Efendimiz (sas) de, şoyle buyurmaktadır: “Allah’ın rızası, anne babanın rızasında, gazabı da anne babanın gazabındadır (Tirmizi, birr ve sıla, 3) “Buyuk gunahların en buyuğu Allah’a ortak koşmak ve annebabaya karşı gelmektir (Tirmizi, birr ve sıla, 4) “Kendisiyle en cok ilgilenilmesi, ihtiyaclarının evvelemirde karşılanması ve kendisine yakın olunması gereken kimdir? diye sorulunca da RasUli Ekrem (sas) uc kere “Annendir buyurdu, dorduncude “Babandır diye ekledi (Buhari, Edeb, 2)
Gorulduğu gibi yukarıda mealleri verilen ayet ve hadislerde anne babaya sevgi ve saygı konusunda hassasiyetle durulmaktadır
Şimdi de annesi ile alakalı bir hatırasını ve anne mevkiindeki hanımlarla alakalı davranışlarını sıralayarak Hz Peygamber (sas)’in, annesi sağ olsaydı ona nasıl davranacağını ve bu mevzuda Muslumanlara nasıl ornek teşkil ettiğini gostermeğe calışacağız:
Hz Peygamber (sas), Hudeybiye Umresinde Mekke’ye giderken Ebva’ya uğramıştı Cenabı Allah’tan izin isteyerek annesinin kabrini ziyaret etti Ziyaret esnasında kabri eliyle duzeltti, teessurunden ağladı RasUlullah (sas)’in ağladığını goren Muslumanlar da ağladılar Bu sırada, “Nicin ağladığını soranlara, Hz Peygamber (sas): “Annemin benim hakkımda şefkat ve merhametini hatırladım da ağladım cevabını verdi
Ebu Leheb’in cariyesi Suveybe, Peygamberimiz (sas) doğduğunda bir hafta kadar emzirmişti Peygamberimiz (sas), hayatı boyunca bu hanıma cok iyi davranmış ve iyilik etmiştir Peygamber Efendimiz (sas), Medine’ye goc ettiğinde ona surekli olarak yiyecek gonderir, gidip gelenler aracılığıyla devamlı selam yollar, hal hatır sorardı Hz Peygamber (sas) bu ilgisini Suveybe Hatun olunceye kadar devam ettirdi Hatta onun olum haberini aldıktan sonra da RasUli Ekrem (sas), bir yakını olup olmadığını soruşturmuş, kimsesi olmadığını tesbit etmişti
Peygamberimiz (sas)’in sut annesi Halime Hatun, bir defasında Mekke’ye gelmiş ve Peygamber Efendimiz (sas)’e “Yaman bir kıtlık gecirmekte olduklarını, kuraklıktan hayvanların kırıldığını soylemişti Bu sırada Hz Hatice (ra) ile evli olan ve henuz Mekke’de bulunan Peygamberimiz (sas), Halime Hatun’a kırk koyun ile, binip gitmek ve yuklerini taşımak uzere bir de deve vermişti Yine bir gun sut annesi Halime, Peygamberimiz (sas)’in huzuruna gelmişti Peygamberimiz (sas) hemen ayağa kalktı: “Anneciğim! Anneciğim! diye hurmet ve muhabbet gosterdi, abasını sererek uzerine oturttu
Ummu Eymen Bereke (ra)yı da burada rahmetle analım Peygamber Efendimiz (sas), uzun sure kendisine hizmet eden bu hanımı cok sever sayardı Peygamberimiz (sas) bu hanıma o kadar hurmet ederdi ki; “Sen benim ikinci annem sayılırsın derdi Bu ifade, Peygamberimiz (sas)’in dadısı Ummu Eymen’i annesi kadar sevdiğini, onu kendisine ve kendisini ona annesi kadar yakın hissettiğini belirtmesi bakımından enteresandır Ummu Eymen’in cariye statusunde yetişmiş bir kadın olduğu dikkate alınırsa Peygamberimiz (sas)’in ona “Annem diye hitab etmesinin mana ve onemi daha iyi anlaşılır Cunku cahiliye cağı Araplarında cariyeler her ceşit insani ve tabii haklarından mahrum idiler İşte boyle bir vasatta da Hz Peygamber (sas), Ummu Eymen’i anne mevkiine yukseltiyordu
Burada bir de Ebu Talib’in hanımı Fatma Hatun’a değinmekte yarar var Bu hanım, sekiz yaşından itibaren evine gelen Peygamberimiz (sas)’ e oz oğulları gibi davranmış ve O’nu bağrına basmıştı
Peygamber Efendimiz (sas) kucukken kendisine hizmeti gecen diğer kadınlara olduğu gibi, Fatma Hatun’a da omru boyunca iyi davranmış, hurmette kusur etmemişti Bu cumleden olarak onu sık sık ziyaret eder, hatırını sorardı Fatma Hatun olduğunde Hz Peygamber (sas) “Annem oldu ifadesini kullanmış, gomleğini kefen olarak vermiş ve kabre eliyle indirmişti Cevresindekiler, Fatma Hatun’un olumu karşısında Peygamberimiz (sas)’in gosterdiği sıcak alakanın sebebini sorduklarında şoyle cevap verdi:
“Ebu Talib’ten sonra bu kadıncağız kadar bana iyiliği dokunan hic bir kimse yoktur Ahirette cennet elbiselerinden giyinmesi icin ona gomleğimi kefen olarak verdim Kabre ısınması, alışması icin de oraya kendisiyle birlikte uzandım
Hz Peygamber (sas)’in, Fatma Hatun’un olumu karşısındaki uzuntusunden hayret edenlere soylemiş olduğu şu soz daha enteresandır: “O benim annemdi! Kendi cocukları ac durur, suratlarını asarlarken o, once benim karnımı doyurur, sacımı tarardı, o benim annemdi!1
Bu tarihi hakikatleri sıraladıktan sonra rahatlıkla ifade edebiliriz ki, alemlere rahmet olarak gonderilen Hz Muhammed (sas)’de anne sevgisi cok kuvvetli idi
Annesi Amine Hatun’un kabrini ziyaret etmesi, teessurunden gozyaşı dokmesi; buyuduğunde vaktiyle kendisine cok az bir sure de olsa sut emziren Suveybe’ye ceşitli yardımlarda bulunması, sut annesi Halime’ye rastladıkca “Anneciğim, anneciğim! diye hitap etmesi ve eksikliklerini gidererek yardımda bulunması; oz annesinin yokluğunu hissettirmemek icin elinden gelen gayreti gosteren Ummu Eymen’e: “Sen benim ikinci annem sayılırsın diyerek teşekkur etmesi, keza uzun bir sure sofrasında yemek yediği amcasının eşi yengesi Fatma Hatun icin “O benim annemdi! demesi, Peygamberimiz (sas)de anne sevgisinin ne kadar kuvvetli olduğunu gostermektedir
Boylece Muslumanlar her konuda olduğu gibi anneye sevgi ve saygı konusunda da en guzel ornekleri Hz Muhammed (sas)’in şahsında gormektedirler
Kur’anı Kerim’de ve hadisi şeriflerde anne ve baba haklarıyla ilgili emir ve tavsiyeler, Son Peygamber Hz Muhammed (sas)’in, yaşlandığında şayet yanında olsaydı ebeveynine nasıl davranacağı hakkında bize ipucu vermektedir
Once Kur’an ve hadislerden konu ile alakalı birkac misal nakledelim:
Cenabı Hakk, Kur’anı Kerim’de şoyle buyurur: “Allah’a kulluk edin, O’na bir şeyi ortak koşmayın Ana babaya, yakınlarına, yetimlere, duşkunlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya ve eliniz altında bulunan kimselere iyilik edin (Nisa,436) “ Biz insana ana ve babasına karşı iyi davranmasını tavsiye etmişizdir (Lokman, 3114)
Peygamber Efendimiz (sas) de, şoyle buyurmaktadır: “Allah’ın rızası, anne babanın rızasında, gazabı da anne babanın gazabındadır (Tirmizi, birr ve sıla, 3) “Buyuk gunahların en buyuğu Allah’a ortak koşmak ve annebabaya karşı gelmektir (Tirmizi, birr ve sıla, 4) “Kendisiyle en cok ilgilenilmesi, ihtiyaclarının evvelemirde karşılanması ve kendisine yakın olunması gereken kimdir? diye sorulunca da RasUli Ekrem (sas) uc kere “Annendir buyurdu, dorduncude “Babandır diye ekledi (Buhari, Edeb, 2)
Gorulduğu gibi yukarıda mealleri verilen ayet ve hadislerde anne babaya sevgi ve saygı konusunda hassasiyetle durulmaktadır
Şimdi de annesi ile alakalı bir hatırasını ve anne mevkiindeki hanımlarla alakalı davranışlarını sıralayarak Hz Peygamber (sas)’in, annesi sağ olsaydı ona nasıl davranacağını ve bu mevzuda Muslumanlara nasıl ornek teşkil ettiğini gostermeğe calışacağız:
Hz Peygamber (sas), Hudeybiye Umresinde Mekke’ye giderken Ebva’ya uğramıştı Cenabı Allah’tan izin isteyerek annesinin kabrini ziyaret etti Ziyaret esnasında kabri eliyle duzeltti, teessurunden ağladı RasUlullah (sas)’in ağladığını goren Muslumanlar da ağladılar Bu sırada, “Nicin ağladığını soranlara, Hz Peygamber (sas): “Annemin benim hakkımda şefkat ve merhametini hatırladım da ağladım cevabını verdi
Ebu Leheb’in cariyesi Suveybe, Peygamberimiz (sas) doğduğunda bir hafta kadar emzirmişti Peygamberimiz (sas), hayatı boyunca bu hanıma cok iyi davranmış ve iyilik etmiştir Peygamber Efendimiz (sas), Medine’ye goc ettiğinde ona surekli olarak yiyecek gonderir, gidip gelenler aracılığıyla devamlı selam yollar, hal hatır sorardı Hz Peygamber (sas) bu ilgisini Suveybe Hatun olunceye kadar devam ettirdi Hatta onun olum haberini aldıktan sonra da RasUli Ekrem (sas), bir yakını olup olmadığını soruşturmuş, kimsesi olmadığını tesbit etmişti
Peygamberimiz (sas)’in sut annesi Halime Hatun, bir defasında Mekke’ye gelmiş ve Peygamber Efendimiz (sas)’e “Yaman bir kıtlık gecirmekte olduklarını, kuraklıktan hayvanların kırıldığını soylemişti Bu sırada Hz Hatice (ra) ile evli olan ve henuz Mekke’de bulunan Peygamberimiz (sas), Halime Hatun’a kırk koyun ile, binip gitmek ve yuklerini taşımak uzere bir de deve vermişti Yine bir gun sut annesi Halime, Peygamberimiz (sas)’in huzuruna gelmişti Peygamberimiz (sas) hemen ayağa kalktı: “Anneciğim! Anneciğim! diye hurmet ve muhabbet gosterdi, abasını sererek uzerine oturttu
Ummu Eymen Bereke (ra)yı da burada rahmetle analım Peygamber Efendimiz (sas), uzun sure kendisine hizmet eden bu hanımı cok sever sayardı Peygamberimiz (sas) bu hanıma o kadar hurmet ederdi ki; “Sen benim ikinci annem sayılırsın derdi Bu ifade, Peygamberimiz (sas)’in dadısı Ummu Eymen’i annesi kadar sevdiğini, onu kendisine ve kendisini ona annesi kadar yakın hissettiğini belirtmesi bakımından enteresandır Ummu Eymen’in cariye statusunde yetişmiş bir kadın olduğu dikkate alınırsa Peygamberimiz (sas)’in ona “Annem diye hitab etmesinin mana ve onemi daha iyi anlaşılır Cunku cahiliye cağı Araplarında cariyeler her ceşit insani ve tabii haklarından mahrum idiler İşte boyle bir vasatta da Hz Peygamber (sas), Ummu Eymen’i anne mevkiine yukseltiyordu
Burada bir de Ebu Talib’in hanımı Fatma Hatun’a değinmekte yarar var Bu hanım, sekiz yaşından itibaren evine gelen Peygamberimiz (sas)’ e oz oğulları gibi davranmış ve O’nu bağrına basmıştı
Peygamber Efendimiz (sas) kucukken kendisine hizmeti gecen diğer kadınlara olduğu gibi, Fatma Hatun’a da omru boyunca iyi davranmış, hurmette kusur etmemişti Bu cumleden olarak onu sık sık ziyaret eder, hatırını sorardı Fatma Hatun olduğunde Hz Peygamber (sas) “Annem oldu ifadesini kullanmış, gomleğini kefen olarak vermiş ve kabre eliyle indirmişti Cevresindekiler, Fatma Hatun’un olumu karşısında Peygamberimiz (sas)’in gosterdiği sıcak alakanın sebebini sorduklarında şoyle cevap verdi:
“Ebu Talib’ten sonra bu kadıncağız kadar bana iyiliği dokunan hic bir kimse yoktur Ahirette cennet elbiselerinden giyinmesi icin ona gomleğimi kefen olarak verdim Kabre ısınması, alışması icin de oraya kendisiyle birlikte uzandım
Hz Peygamber (sas)’in, Fatma Hatun’un olumu karşısındaki uzuntusunden hayret edenlere soylemiş olduğu şu soz daha enteresandır: “O benim annemdi! Kendi cocukları ac durur, suratlarını asarlarken o, once benim karnımı doyurur, sacımı tarardı, o benim annemdi!1
Bu tarihi hakikatleri sıraladıktan sonra rahatlıkla ifade edebiliriz ki, alemlere rahmet olarak gonderilen Hz Muhammed (sas)’de anne sevgisi cok kuvvetli idi
Annesi Amine Hatun’un kabrini ziyaret etmesi, teessurunden gozyaşı dokmesi; buyuduğunde vaktiyle kendisine cok az bir sure de olsa sut emziren Suveybe’ye ceşitli yardımlarda bulunması, sut annesi Halime’ye rastladıkca “Anneciğim, anneciğim! diye hitap etmesi ve eksikliklerini gidererek yardımda bulunması; oz annesinin yokluğunu hissettirmemek icin elinden gelen gayreti gosteren Ummu Eymen’e: “Sen benim ikinci annem sayılırsın diyerek teşekkur etmesi, keza uzun bir sure sofrasında yemek yediği amcasının eşi yengesi Fatma Hatun icin “O benim annemdi! demesi, Peygamberimiz (sas)de anne sevgisinin ne kadar kuvvetli olduğunu gostermektedir
Boylece Muslumanlar her konuda olduğu gibi anneye sevgi ve saygı konusunda da en guzel ornekleri Hz Muhammed (sas)’in şahsında gormektedirler