Anoreksiya nervoza, kişilerin yemek yemeyi reddettiği, oldukça düşük vucüt ağırlığına sahip olmalarına sebep olan ve hayati tehlike yaratan bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya nervosa olan kişilerin ince olmak ve ince kalmak hakkında aşırı düzeyde takıntıları vardır. Her ne kadar zayıflasalar da daha fazla zayıflamalarını düşünürler yada çok zayıfken bunun normal olduğunu düşünerek kilo almayı reddederler. Anoreksiya nervoza genellikle 12-20 yaş aralığında ve daha çok kadınlar da görülür. Her yüz kişinin 1 yada 2’sinde anoreksiya nervozaya rastlamamız muhtemeldir.
Anoreksiya Belirtileri
Fiziksel Belirtiler
Psikolojik Belirtiler (Duygusal ve Davranışsal)
Fiziksel belirtiler:
Aşırı kilo kaybı
Kansızlık
Düzensiz kalp ritmi
Yorgunluk
Uyku bozukluğu (İnsomnia)
Kadınlarda adet düzensizliği ya da adet görememe
Baş dönmesi ve bayılma
Saçlarda incelme ve azalma
Kabızlık
Kuru ya da sarımsı cilt
Kemik erimesi
Kol ya da bacakların şişmesi
Böbrek sorunları
Tırnaklarda renk değişikliği
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
Sürekli besinlerle ilgilenme
Açlık hissini reddetme
Kilo alma korkusu
Sosyal izolasyon
Sinirli agresif davranışlar
Depresyon
Öğün atlamak, yememek için bahaneler üretmek
Besinlerin yağ ve kalorilerini sürekli hesaplamak ve bu değerlere göre beslenmek
Sürekli tartılmak
Toplum içinde yemek yemeyi istememek, kaçınmak
Ayna karşısında uzun süreler geçirmek
Ne kadar zayıf olsa da kilolu olduğunu düşünmek, bu durumdan şikayetçi olmak
Bol kıyafetler giyerek vücudunu saklamaya çalışmak
Anoreksiya Nervoza Nedenleri
Biyolojik faktörler:Genetik yatkınlık etkisi henüz kanıtlanmamıştır. Fakat bazı genler anoreksiya nervozayı tetikleyebilmektedir. Aşırı mükemmeliyetçi, duyarlı ve hırslı kişilerde anoreksiyaya rastlandığından dolayı genetik yatkınlıklığın etkisinden söz edilmektedir.
Psikolojik faktörler:Bazı psikolojik özellikler anoreksiya için tetikleyici olabilmektedir. Depresif ruh hali yada obsesif kompulsif bozukluk kişilerin kiloları hakkında takıntılı hale gelmelerine sebep olabilir.
Çevresel faktörler:Mükemmeliyetçi yada aşırı koruyucu aile tutumları bireyin anoreksiya nevroza geliştirmesine sebep olabilir. Çocuk ailenin isteklerine, baskılarına uyum sağlamak yada baskıları reddederek bağımsızlığını ilan etmek ihtiyacıyla anoreksiya nevroza geliştirebilir.
İnce olmanın toplum tarafından özendirilen bir durum olması, arkadaşların etkileri, erkek/kız arkadaş eleştirileri diğer tetikleyicilerdir. Dergilerde yada sosyal medya da görülen, beğenilen kişilere benzeme ihtiyacı kilo vermek hakkında takıntılı olmaya itebilir. Oysa karşılaştığımız birçok görüntü photoshop uygulanarak tasarlanmıştır, her zaman gerçeği yansıtmamaktadır.
Anoreksiya Nervoza Tedavisi
Tedavi uzun ve zorlu bir süreçtir, hastalar çoğunlukla tedaviyi reddetmektedirler. Tedaviyi kabul edenler ise bu süreci tek başlarına yönetememektedirler. Fiziksel ve psikolojik birçok soruna sebep olmasından dolayı doktor, psikiyatrist ve psikolog eşliğinde tedavinin ilerlemesi gerekmektedir. Tedavi sürecinde karşılıklı güven ve işbirliği önemli ve gereklidir. Ailenin desteği bir diğer önemli faktördür. Anoreksiya olan kişilerin bir çoğunda depresyon belirtileri de görülmektedir. Depresyon, kaygı, korkular, beden algısında bozulma ve tedaviye destek amacıyla psikolojik destek alınmalıdır.
Anoreksiya Belirtileri
Fiziksel Belirtiler
Psikolojik Belirtiler (Duygusal ve Davranışsal)
Fiziksel belirtiler:
Aşırı kilo kaybı
Kansızlık
Düzensiz kalp ritmi
Yorgunluk
Uyku bozukluğu (İnsomnia)
Kadınlarda adet düzensizliği ya da adet görememe
Baş dönmesi ve bayılma
Saçlarda incelme ve azalma
Kabızlık
Kuru ya da sarımsı cilt
Kemik erimesi
Kol ya da bacakların şişmesi
Böbrek sorunları
Tırnaklarda renk değişikliği
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
Sürekli besinlerle ilgilenme
Açlık hissini reddetme
Kilo alma korkusu
Sosyal izolasyon
Sinirli agresif davranışlar
Depresyon
Öğün atlamak, yememek için bahaneler üretmek
Besinlerin yağ ve kalorilerini sürekli hesaplamak ve bu değerlere göre beslenmek
Sürekli tartılmak
Toplum içinde yemek yemeyi istememek, kaçınmak
Ayna karşısında uzun süreler geçirmek
Ne kadar zayıf olsa da kilolu olduğunu düşünmek, bu durumdan şikayetçi olmak
Bol kıyafetler giyerek vücudunu saklamaya çalışmak
Anoreksiya Nervoza Nedenleri
Biyolojik faktörler:Genetik yatkınlık etkisi henüz kanıtlanmamıştır. Fakat bazı genler anoreksiya nervozayı tetikleyebilmektedir. Aşırı mükemmeliyetçi, duyarlı ve hırslı kişilerde anoreksiyaya rastlandığından dolayı genetik yatkınlıklığın etkisinden söz edilmektedir.
Psikolojik faktörler:Bazı psikolojik özellikler anoreksiya için tetikleyici olabilmektedir. Depresif ruh hali yada obsesif kompulsif bozukluk kişilerin kiloları hakkında takıntılı hale gelmelerine sebep olabilir.
Çevresel faktörler:Mükemmeliyetçi yada aşırı koruyucu aile tutumları bireyin anoreksiya nevroza geliştirmesine sebep olabilir. Çocuk ailenin isteklerine, baskılarına uyum sağlamak yada baskıları reddederek bağımsızlığını ilan etmek ihtiyacıyla anoreksiya nevroza geliştirebilir.
İnce olmanın toplum tarafından özendirilen bir durum olması, arkadaşların etkileri, erkek/kız arkadaş eleştirileri diğer tetikleyicilerdir. Dergilerde yada sosyal medya da görülen, beğenilen kişilere benzeme ihtiyacı kilo vermek hakkında takıntılı olmaya itebilir. Oysa karşılaştığımız birçok görüntü photoshop uygulanarak tasarlanmıştır, her zaman gerçeği yansıtmamaktadır.
Anoreksiya Nervoza Tedavisi
Tedavi uzun ve zorlu bir süreçtir, hastalar çoğunlukla tedaviyi reddetmektedirler. Tedaviyi kabul edenler ise bu süreci tek başlarına yönetememektedirler. Fiziksel ve psikolojik birçok soruna sebep olmasından dolayı doktor, psikiyatrist ve psikolog eşliğinde tedavinin ilerlemesi gerekmektedir. Tedavi sürecinde karşılıklı güven ve işbirliği önemli ve gereklidir. Ailenin desteği bir diğer önemli faktördür. Anoreksiya olan kişilerin bir çoğunda depresyon belirtileri de görülmektedir. Depresyon, kaygı, korkular, beden algısında bozulma ve tedaviye destek amacıyla psikolojik destek alınmalıdır.