Toz, duman, koku alerjenler gibi cok ceşitli uyaranlar ile temas sonrası oksuruk, nefes darlığı ve goğuste baskı hissi gibi yakınmalar ortaya cıkar Kirli hava, sanayileşme, kedi kopek beslenen evlerin sayısındaki artış ve havadaki nem oranının yuksekliği astım hastalığı icin tetikleyici rol oynuyor Astım, tedavi ve kontrol altına alınmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol acmaktadır Astım, hava yollarının daralması ile kendini gosteren ve ataklar (krizler) halinde gelen bir hastalıktır Okan Universitesi Hastanesi Goğus Hastalıkları Uzmanı Yrd Doc Dr Melahat Bekir Kulah, astım hastalığı hakkında doğru bilinen yanlışları acıkladı
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2bb022a
1) Astım bulaşıcı bir hastalıktır
Astımın ortaya cıkmasında bazı genetik (kişisel) ve cevresel risk faktorleri neden olmaktadır Kalıtım (genetik yapı, irsiyet), cinsiyet ve şişmanlık gibi bireyin kendisine ve ailesine ait faktorlerdir Cevremizde bulunan ve sık karşılaştığımız bazı etkenler, genetik olarak yatkın olan kişilerde astımın ortaya cıkmasında ve hastalığın ağırlığı uzerinde onemli rol oynarlar Bu yuzden bir enfeksiyon durumu soz konusu olmadığından astım hastalığının bir kişiden diğer bir kişiye bulaşması soz konusu değildir
2) Astım tedavisinde kullanılan inhalerler (spreyler) alışkanlık yapar, cok uzun sure kullanırsam akciğerlerime zarar verir
Astımın tedavisinde genel olarak inhaler dediğimiz nefes acıcı ilaclar kullanılmaktadır Astımda sprey ya da kuru toz şeklinde ilacların kullanılmasının bağımlılık yapması soz konusu değildir Spreykuru toz uygulayıcıları kullanıldığında, ilac hedef bolgeye vucutta dolaşmadan, doğrudan ulaşmaktadır Bu yolla ilac verilmesinin bağımlılık yapması soz konusu değildir Astım tedavisinde kullanılan ilaclar akciğerlere zarar vermez Bu tur ilaclar Uzun araştırmalar sonucu geliştirilmiş hekim tarafından olası yarar ve zararı goz onune alınarak hastaya verilmektedir
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c1a30e
3) Astım ilaclarındaki kortizon, cok zararlıdır, cok yan etkisi vardır
Astımlı hastalara kortizon hastalığın alevlendiği ya da kriz durumlarında, ağızdan ya da enjeksiyon yoluyla verilir Kana hemen hic karışmayan sprey şeklindeki kortizonun ise neredeyse hic yan etkisi yoktur Bazı hastalarda sprey şeklindeki kortizon kullanımına bağlı ses kısıklığı ya da kuru oksuruk gibi şikayetler olabilir Bu tur şikayetler spreyi kullandıktan sonra ağzın calkalanmasıyla onlenebilir
4) Şikayetlerim duzeldi, artık ilac kullanmama gerek yok
Astım şikayetleri duzelse de ilacları azaltma ya da bırakma kararı, asla hasta tarafından kendi kendine verilmemelidir Astım da bronşlardaki daralma her ne kadar geri donuşumlu olsa da, eksik tedavi bronşlardaki daralmanın kalıcı hale gelmesine neden olabilir Astım ilacların ne kadar sure ile kullanılması kararı uzmanlara bırakılmalıdır
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c2e492
5) Astımlı hastalar spor yapmamalıdır
Doğru tedavi edilen ve kontrol altında olan astım, kişinin hayatını etkilemez Astımlı hasta, doktorunun onerisi doğrultusunda spor yapabilir Yalnızca, bazı hastalarda spor oncesi nefes acıcı ilac kullanımı gerekli olabilir Bunun yanında, spordan ziyade; orneğin cok tozlu bir spor salonu ya da aşırı su buharı ile dolu kapalı bir havuz hastanın şikayetlerini başlatabileceği de goz onunde bulundurulmalıdır
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c3f75a
6) Hamilelikte astım ilacları bebeğe zararlıdır
Astımlı hastaların yaklaşık ucte birinde gebelik sırasında astım belirtileri hafifler, ucte birinde değişmez, ucte birinde ise kotuleşir Sprey şeklindeki ilacların neredeyse hic yan etkisi yoktur Bu nedenle gebelikte doktor onerisi doğrultusunda guvenle kullanılabilirler Bebeğe asıl zarar verecek olan hekimin kontrolu altında verilecek olan ilaclar değil, annenin astıma bağlı tedavi edilmemiş sorunlarıdır Bu nedenle, astımlı hastaların gebelik boyunca hekim kontrolunde olmaları gerekmektedir
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2bb022a
1) Astım bulaşıcı bir hastalıktır
Astımın ortaya cıkmasında bazı genetik (kişisel) ve cevresel risk faktorleri neden olmaktadır Kalıtım (genetik yapı, irsiyet), cinsiyet ve şişmanlık gibi bireyin kendisine ve ailesine ait faktorlerdir Cevremizde bulunan ve sık karşılaştığımız bazı etkenler, genetik olarak yatkın olan kişilerde astımın ortaya cıkmasında ve hastalığın ağırlığı uzerinde onemli rol oynarlar Bu yuzden bir enfeksiyon durumu soz konusu olmadığından astım hastalığının bir kişiden diğer bir kişiye bulaşması soz konusu değildir
2) Astım tedavisinde kullanılan inhalerler (spreyler) alışkanlık yapar, cok uzun sure kullanırsam akciğerlerime zarar verir
Astımın tedavisinde genel olarak inhaler dediğimiz nefes acıcı ilaclar kullanılmaktadır Astımda sprey ya da kuru toz şeklinde ilacların kullanılmasının bağımlılık yapması soz konusu değildir Spreykuru toz uygulayıcıları kullanıldığında, ilac hedef bolgeye vucutta dolaşmadan, doğrudan ulaşmaktadır Bu yolla ilac verilmesinin bağımlılık yapması soz konusu değildir Astım tedavisinde kullanılan ilaclar akciğerlere zarar vermez Bu tur ilaclar Uzun araştırmalar sonucu geliştirilmiş hekim tarafından olası yarar ve zararı goz onune alınarak hastaya verilmektedir
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c1a30e
3) Astım ilaclarındaki kortizon, cok zararlıdır, cok yan etkisi vardır
Astımlı hastalara kortizon hastalığın alevlendiği ya da kriz durumlarında, ağızdan ya da enjeksiyon yoluyla verilir Kana hemen hic karışmayan sprey şeklindeki kortizonun ise neredeyse hic yan etkisi yoktur Bazı hastalarda sprey şeklindeki kortizon kullanımına bağlı ses kısıklığı ya da kuru oksuruk gibi şikayetler olabilir Bu tur şikayetler spreyi kullandıktan sonra ağzın calkalanmasıyla onlenebilir
4) Şikayetlerim duzeldi, artık ilac kullanmama gerek yok
Astım şikayetleri duzelse de ilacları azaltma ya da bırakma kararı, asla hasta tarafından kendi kendine verilmemelidir Astım da bronşlardaki daralma her ne kadar geri donuşumlu olsa da, eksik tedavi bronşlardaki daralmanın kalıcı hale gelmesine neden olabilir Astım ilacların ne kadar sure ile kullanılması kararı uzmanlara bırakılmalıdır
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c2e492
5) Astımlı hastalar spor yapmamalıdır
Doğru tedavi edilen ve kontrol altında olan astım, kişinin hayatını etkilemez Astımlı hasta, doktorunun onerisi doğrultusunda spor yapabilir Yalnızca, bazı hastalarda spor oncesi nefes acıcı ilac kullanımı gerekli olabilir Bunun yanında, spordan ziyade; orneğin cok tozlu bir spor salonu ya da aşırı su buharı ile dolu kapalı bir havuz hastanın şikayetlerini başlatabileceği de goz onunde bulundurulmalıdır
imagesastimhastaligihakkindayanlisbildiklerimiz5aecfd2c3f75a
6) Hamilelikte astım ilacları bebeğe zararlıdır
Astımlı hastaların yaklaşık ucte birinde gebelik sırasında astım belirtileri hafifler, ucte birinde değişmez, ucte birinde ise kotuleşir Sprey şeklindeki ilacların neredeyse hic yan etkisi yoktur Bu nedenle gebelikte doktor onerisi doğrultusunda guvenle kullanılabilirler Bebeğe asıl zarar verecek olan hekimin kontrolu altında verilecek olan ilaclar değil, annenin astıma bağlı tedavi edilmemiş sorunlarıdır Bu nedenle, astımlı hastaların gebelik boyunca hekim kontrolunde olmaları gerekmektedir
