Ataturkun muzik sevgisi
Ataturk muzik eğitimi gormemişti Ancak, her ceşit muziği seviyor, Klasik Turk Muziği makamlarını biliyor , bazı şarkı ve turkuleri başarıyla soyleyebiliyordu
Ataturk insan hayatında muziğin cok onemli bir yeri olduğuna inanıyordu 14 Ekim 1925′te İzmir Kız Oğretmen Okulu ’nu ziyaretlerinde oğrencilerin “Hayatta musiki lazım mıdır? sorusunaşu cevabı vermişti :
Hayatta musiki lazım değildir Cunku hayat musikidir Musiki ile alakası olmayan mahlukat insan değildir Eğer mevzuu bahs olan hayat insan hayatı ise, musiki behemehal vardır Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz Musiki hayatın neşesi, ruhu, sururu ve her şeyidir Yalnız musikinin nev ’i şayanı mutalaadır
Ataturkun sanat ve muziğe katkıları
Cumhuriyetin ilan edilmesinin ardından bir cok yeniliklere imza atan Ataturk, topluma oz Turk musikisi dışında, klasik muzik ve operayı da sevdirmek ve tanıtmak icin calışmalarda bulunmuş, bu tur muzik konserlerini izlemeye giderek, halkında bu yeni muzik turlerini sevmesini arzulamıştır
Ataturk doneminde muziğin gelişimi adına yapılan calışmalar
Makamı Hilafet Mızıkasının İstanbul ’dan başkent Ankara ’ya getirilerek ‘Riyaseti Cumhur Musiki Heyeti ’ adı altında yeni bir yapıya donuşturulmesi (1924) Tevhidi Tedrisat Kanununun (Oğretimi Birleştirme Yasasının) yururluğe girmesiyle genel muzik eğitiminin laik bir temele oturtulması (1924) Ankara ’da Musiki Muallim Mektebinin kurulup acılması (1924) Tekke ve zaviyelerin kapatılmasıyla tekke muziğinin varlık nedeni ve ortamının kaldırılması (1924) Muzik oğrenimi icin Avrupa ’ya yetenekli genclerin gonderilmeye başlanması (1925) Halk muziği ezgilerinin derlenmeye başlanması (1925) ve notaya alınan ezgilerin yayımına gecilmesi (1926) Batı muziği bolumu eklenmiş olan İstanbul ’daki Darulelhanın konservatuvara donuşturulmesi (1926)
Ataturk'un muzik hakkındaki sozleri
Muzik hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir
Hayatta muzik lazım değildir Cunku hayat muziktir Muzik ile ilgisi olmayan varlıklar insan değildirler Eğer soz konusu olan hayat insan hayatı ise muzik mutlaka vardır Muziksiz hayat zaten mevcut olamaz
Sanat guzelliğin ifadesidir Bu ifade soz ile olursa şiir, nağme ile olursa musiki, nakş ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık olur
Guzel sanatların hepsinde ulus gencliğinin ne turlu ilerletilmesini istediğinizi bilirim Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk muziğidir Bir ulusun yeni değişikliğine olcu, musıkide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir
Hayatlarını buyuk bir sanata vakfeden bu cocukları sevelim
Ulusal; ince duyguları, duşunceleri anlatan; yuksek deyişleri, soyleyişleri toplamak, onları bir an once, modern muzik kurallarına gore işlemek gerekir Ancak bu duzeyde Turk ulusal muziği yukselip, evrensel muzikte yerini alabilir
Ataturk ’un sevdiği şarkı ve turkulerden bazıları
Soyle Ruhum Sevdan Beni Kac Yıl Yakacak Aşk Denilen Cellata Aman Beyim Kadın Kıyma Canıma Ceşmesinin Ustune Beni Sevmez Biliyorum Gozlerim Arıyor Seni Her Yerde Ayrılamam Olsem Bile Dağları Hep Kar Aldı Gonul Durmaz Su Gibi Cağlar Gozune Surme Cekmiş Yuzune Dolan Her Gece (Gozun Aydın) Tam Uc Sene Beyoğlu ’ndan Gecerken Gelmiş İken Buraya (CalCal) Ağlarım Cağlar Gibi Fırat (Bingollerden Suzulursun) Demedim Hic Ona Kimsin (Ah Kadın Ah O Kadın) Bahcenizde Sumbul Olsam Sevdiğiniz Bir Gul Olsam Kopursun Badeler Taşsın Dokulsun Neş ’eler Gelsin Suzup Suzup de Ey Melek Bir NevCivansın Şuhi Cihansın Etme Beyhude Figan Vazgec Gonul Cicekten Nağmeden Bir Deste Bağlar Bir Yer ki Sabah Olmayacaktır Leylakların Hayali Salkımların Emeli Aşkınla Yanan Gonlume Delisin Deli Gonlum Sabah Yıllardan Beri Yuru Dilber Yuru Omrumun Varı (Surmelim Aman) Cana Rakibi Handan Edersin Yanık Omer Şahane Gozler Şahane Alişimin Kaşları Kare Yemen Turkusu Vardar Ovası Canakkale İcinde Dağlar Dağlar Viran Dağlar Havada Bulut Yok Bulbulum Altın Kafeste Kırmızı Gulun Alı Var Atladım Bahcene Girdim Sarı Zeybek
Ataturk muzik eğitimi gormemişti Ancak, her ceşit muziği seviyor, Klasik Turk Muziği makamlarını biliyor , bazı şarkı ve turkuleri başarıyla soyleyebiliyordu
Ataturk insan hayatında muziğin cok onemli bir yeri olduğuna inanıyordu 14 Ekim 1925′te İzmir Kız Oğretmen Okulu ’nu ziyaretlerinde oğrencilerin “Hayatta musiki lazım mıdır? sorusunaşu cevabı vermişti :
Hayatta musiki lazım değildir Cunku hayat musikidir Musiki ile alakası olmayan mahlukat insan değildir Eğer mevzuu bahs olan hayat insan hayatı ise, musiki behemehal vardır Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz Musiki hayatın neşesi, ruhu, sururu ve her şeyidir Yalnız musikinin nev ’i şayanı mutalaadır
Ataturkun sanat ve muziğe katkıları
Cumhuriyetin ilan edilmesinin ardından bir cok yeniliklere imza atan Ataturk, topluma oz Turk musikisi dışında, klasik muzik ve operayı da sevdirmek ve tanıtmak icin calışmalarda bulunmuş, bu tur muzik konserlerini izlemeye giderek, halkında bu yeni muzik turlerini sevmesini arzulamıştır
Ataturk doneminde muziğin gelişimi adına yapılan calışmalar
Makamı Hilafet Mızıkasının İstanbul ’dan başkent Ankara ’ya getirilerek ‘Riyaseti Cumhur Musiki Heyeti ’ adı altında yeni bir yapıya donuşturulmesi (1924) Tevhidi Tedrisat Kanununun (Oğretimi Birleştirme Yasasının) yururluğe girmesiyle genel muzik eğitiminin laik bir temele oturtulması (1924) Ankara ’da Musiki Muallim Mektebinin kurulup acılması (1924) Tekke ve zaviyelerin kapatılmasıyla tekke muziğinin varlık nedeni ve ortamının kaldırılması (1924) Muzik oğrenimi icin Avrupa ’ya yetenekli genclerin gonderilmeye başlanması (1925) Halk muziği ezgilerinin derlenmeye başlanması (1925) ve notaya alınan ezgilerin yayımına gecilmesi (1926) Batı muziği bolumu eklenmiş olan İstanbul ’daki Darulelhanın konservatuvara donuşturulmesi (1926)
Ataturk'un muzik hakkındaki sozleri
Muzik hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir
Hayatta muzik lazım değildir Cunku hayat muziktir Muzik ile ilgisi olmayan varlıklar insan değildirler Eğer soz konusu olan hayat insan hayatı ise muzik mutlaka vardır Muziksiz hayat zaten mevcut olamaz
Sanat guzelliğin ifadesidir Bu ifade soz ile olursa şiir, nağme ile olursa musiki, nakş ile olursa ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile olursa mimarlık olur
Guzel sanatların hepsinde ulus gencliğinin ne turlu ilerletilmesini istediğinizi bilirim Ancak bunda en cabuk, en onde goturulmesi gerekli olan Turk muziğidir Bir ulusun yeni değişikliğine olcu, musıkide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir
Hayatlarını buyuk bir sanata vakfeden bu cocukları sevelim
Ulusal; ince duyguları, duşunceleri anlatan; yuksek deyişleri, soyleyişleri toplamak, onları bir an once, modern muzik kurallarına gore işlemek gerekir Ancak bu duzeyde Turk ulusal muziği yukselip, evrensel muzikte yerini alabilir
Ataturk ’un sevdiği şarkı ve turkulerden bazıları
Soyle Ruhum Sevdan Beni Kac Yıl Yakacak Aşk Denilen Cellata Aman Beyim Kadın Kıyma Canıma Ceşmesinin Ustune Beni Sevmez Biliyorum Gozlerim Arıyor Seni Her Yerde Ayrılamam Olsem Bile Dağları Hep Kar Aldı Gonul Durmaz Su Gibi Cağlar Gozune Surme Cekmiş Yuzune Dolan Her Gece (Gozun Aydın) Tam Uc Sene Beyoğlu ’ndan Gecerken Gelmiş İken Buraya (CalCal) Ağlarım Cağlar Gibi Fırat (Bingollerden Suzulursun) Demedim Hic Ona Kimsin (Ah Kadın Ah O Kadın) Bahcenizde Sumbul Olsam Sevdiğiniz Bir Gul Olsam Kopursun Badeler Taşsın Dokulsun Neş ’eler Gelsin Suzup Suzup de Ey Melek Bir NevCivansın Şuhi Cihansın Etme Beyhude Figan Vazgec Gonul Cicekten Nağmeden Bir Deste Bağlar Bir Yer ki Sabah Olmayacaktır Leylakların Hayali Salkımların Emeli Aşkınla Yanan Gonlume Delisin Deli Gonlum Sabah Yıllardan Beri Yuru Dilber Yuru Omrumun Varı (Surmelim Aman) Cana Rakibi Handan Edersin Yanık Omer Şahane Gozler Şahane Alişimin Kaşları Kare Yemen Turkusu Vardar Ovası Canakkale İcinde Dağlar Dağlar Viran Dağlar Havada Bulut Yok Bulbulum Altın Kafeste Kırmızı Gulun Alı Var Atladım Bahcene Girdim Sarı Zeybek